Pobierz prezentację
Pobieranie prezentacji. Proszę czekać
2
Punktem wyjścia Hartowskich analiz jest filozofia języka potocznego. Hart badał zwykłe konteksty użycia słów. Owo badanie ma stanowić drogę do rozwikłania skomplikowanych problemów filozoficznych wiążących się z istotą prawa, sposobami jego poznawania, obowiązywaniem prawa, jego podstawami, odróżnieniem zachowań ludzi, będących wynikiem kierowania się regułą od innych zachowań.
3
Przyjęcie metod filozofii języka potocznego wiedzie Harta do konieczności uwzględnienia „wewnętrznego punktu widzenia” – punktu widzenia uczestników badanych instytucji społecznych. Uwzględnienie „wewnętrznego punktu widzenia” nie prowadzi do przyjęcia czy podzielenia tego punktu widzenia. Ostatecznie Hart przyjmuje hermeneutyczny punkt widzenia.
4
Ten punkt widzenia jest w stanie spełnić znany postulat pozytywistów w filozofii prawa: oddzielenie badań nad prawem takim, jakie ono jest od dociekań nad ideałem prawa.
5
W opisie praw podstawowych Hart uwzględnia powszechnie znane fakty socjologiczne i psychologiczne. Jego koncepcja prawa w ograniczonym zakresie zawiera twierdzenia z dziedziny socjologii i psychologii prawa.
6
Chcąc dokonać analizy pojęcia, należy zbadać zwykły kontekst jego użycia. Aby odpowiedzieć na pytanie, jaki jest ów kontekst, należy posiadać wiedzę o społeczeństwie i psychologii ludzkich działań. Badanie kontekstu użycia słów jest jednocześnie wnikaniem w życie społeczne. Niezbędne jest słownictwo, które będzie w stanie wyrazić normatywny charakter prawa.
7
W związku z próbami odpowiedzi na to pytanie w dziełach filozoficznoprawnych powracają trzy zagadnienia: 1. Czym jest prawo i jak jest ono powiązane z rozkazem zabezpieczonym sankcją; 2.Relacja prawa do moralności i pytanie o sprawiedliwość prawa -różnice i powiązania między obowiązkiem prawnym i obowiązkiem moralnym; 3. czym są reguły i do jakiego stopnia prawo jest sprawą reguł?
8
1. Postępowanie niezgodne z regułą staje się przedmiotem krytyki (w tym również samokrytyki). Odstępstwo od zwyczaju (nawyku), np. codziennego picia herbaty, nie jest krytykowane. 2. Obowiązywanie reguły uznawane jest za uzasadnienie, dobrą rację dla owej krytyki.
9
3. Reguła nie jest jedynie zgodnością zewnętrznych zachowań, ma ona również „aspekt wewnętrzny”. Reguła jest uważana za wzorzec postępowania, do którego należy się stosować.
10
Reguły są pojmowane przez ludzi jako wzory zachowań. Są nieredukowalnym elementem życia społecznego. Nie da się ich przedstawić w kategoriach czysto behawioralnych czy też w kategoriach przewidywania prawdopodobieństwa ludzkiego postępowania. Bez uwzględnienia pojęcia reguły pojmowanej jako wzór zachowania nie można wiernie opisać pojęcia prawa.
11
Wskazują pewne rodzaje działania jako obligatoryjne, nakładają obowiązki, dotyczą działań sprowadzających się do ruchu lub zmiany fizycznej.
12
Pasożytują na regułach pierwotnych; określają sposoby wprowadzania nowych, usuwania bądź modyfikowania już istniejących reguł pierwotnych; nadają zdolności (możności, kompetencje) prawne tak w sferze publicznej, jak i prywatnej; regulują czynności, które nie tylko prowadzą do fizycznych ruchów lub zmian, ale także do tworzenia lub modyfikacji zobowiązań.
13
Określają cechy jakie winna mieć reguła, jeśli ma być regułą prawną. Statuują one kryteria identyfikacji reguł prawnych. Mogą one występować zarówno w sferze prawa publicznego, jak i prywatnego; „definiują sposoby dokonywania prawnie doniosłych czynności konwencjonalnych”.
14
Uprawniają do tworzenia nowych reguł i usuwania starych, określają procedurę legislacyjną. Są one związane z regułą uznania, gdyż reguła uznania musi zawierać jakieś odniesienie do sposobu tworzenia reguł. Reguły te wskazują także obywatelom sposoby dokonywania czynności prawnych, takich jak zaciąganie zobowiązań, sporządzanie umów. Nadanie obywatelom możności kształtowania ich sytuacji prawnej jest ważnym wkładem, jaki prawo wnosi do życia społecznego.
15
Rozstrzygania sporów, wskazują osoby kompetentne i procedury rozstrzygania sporów. Podobnie jak inne reguły wtórne, są one również źródłem wiążących definicji legalnych. Definiują one między innymi pojęcia: sądu, sędziego, jurysdykcji, wyroku. Są one powiązane z innymi regułami wtórnymi. Sądy określają bowiem ostatecznie, jaka jest treść reguł.
16
Leży u podstaw systemu prawa; wprowadza autorytatywne kryteria identyfikacji reguł pierwotnych. Decyduje o obowiązywaniu, ważności prawnej innych reguł. Wiąże reguły w system. Określa jakie są źródła praw i ustala ich hierarchię. Określa co jest prawem. Ma charakter empiryczny. Jest faktycznie stosowana przez sędziów, urzędników, obywateli. Jej istnienie może stwierdzić także ktoś, kto sam jej nie akceptuje. Jest faktem społecznym, złożoną praktyką instytucjonalną, polegającą na uznawaniu pewnych źródeł prawa za właściwe.
17
1. Reguły zachowania, które obowiązują zgodnie z ostateczną regułą uznania danego systemu prawa, muszą być generalnie przestrzegane; 2. Reguły uznania określające kryteria ważności prawa oraz jego reguły zmiany i rozsądzania muszą być efektywnie zaakceptowane jako powszechne publiczne wzorce zachowania funkcjonariuszy tego systemu.
18
Hart uznał, że minimalna treść prawa natury może się zmienić, gdy zmieni się natura człowieka. Odrzucił charakterystyczny dla twórców koncepcji ontologicznych pogląd, że natura ludzka jest niezmienna. Istnieje jednak podobieństwo koncepcji Harta i koncepcji ontologicznych. Prawo natury o minimalnej treści może być kryterium oceny prawa pozytywnego.
19
„Ontologiczne teorie prawa natury usprawiedliwiają bunt skierowany przeciwko prawu pozytywnemu”. Zdaniem Harta, w przypadku odebrania człowiekowi minimalnej ochrony, ma on wszelkie moralne racje, aby zbuntować się przeciwko tak niesprawiedliwemu porządkowi prawnemu.
Podobne prezentacje
