A. Bukała Stanisław Jachowicz poeta z Dzikowa.

Prezentacja na temat: "A. Bukała Stanisław Jachowicz poeta z Dzikowa."— Zapis prezentacji:

1 A. Bukała Stanisław Jachowicz poeta z Dzikowa

2 Stanisław Jachowicz . Urodził się 17 kwietnia 1796 roku w Dzikowie w powiecie tarnobrzeskim. Był polskim poetą, pedagogiem, działaczem charytatywnym, czołowym bajkopisarzem dziewiętnastowiecznym. W życiu osobistym Stanisława Jachowicza nie brakowało trudnych okresów. Brak ojca, dzieciństwo bez rówieśników i niemal bez zabaw, szybkie rozstanie z domem rodzinnym, później utrata pracy były trudnymi doświadczeniami.

3 Kim był? nauczycielem języka polskiego wychowawcą metodykiem nauczania
najlepszym polskim bajkopisarzem dla dzieci  twórcą polskiej literatury dla dzieci dziennikarzem i wydawcą powstańcem listopadowym patriotą opiekunem społecznym dzieci twórcą i dobroczyńcą sierocińców i ochronek ojcem 7 dzieci (w tym 4 przybranych)

4 Dzieciństwo Stanisław Jachowicz urodził się w niezamożnej rodzinie szlacheckiej. Jego ojciec, Wojciech Jachowicz, był zarządcą dóbr właścicieli Dzikowa — Tarnowskich. Po śmierci ojca wychowaniem czteroletniego Stanisława i jego rodzeństwa zajęła się matka, Wiktoria. Wychowany był w surowej atmosferze, pozbawiony towarzystwa rówieśników. Wcześnie opuścił dom rodzinny — w wieku ośmiu lat został przez matkę wysłany do szkoły pijarów w odległym o kilkadziesiąt kilometrów Rzeszowie, następnie do gimnazjum w Stanisławowie.

5 Dalsza edukacja Edukację kontynuował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu we Lwowie, gdzie był współzałożycielem i wpływowym członkiem tajnego Towarzystwa Ćwiczącej się Młodzieży w Literaturze Ojczystej. Działając w Towarzystwie ,Jachowicz zadebiutował w 1818 roku opublikowanymi w „Pamiętniku Lwowskim” bajkami. Był także inspiratorem i prezesem Towarzystwa Studenckiego Koła Literacko- Naukowego.

6 Zakończenie nauki Po zakończeniu studiów w 1818 r. osiadł w Warszawie, gdzie objął posadę kancelisty w Prokuratorii Generalnej Królestwa Polskiego. Przystąpił do Związku Wolnych Polaków. Po wykryciu Związku i przeprowadzonym śledztwie objął Jachowicza zakaz zajmowania posad rządowych, więc odtąd głównym źródłem jego utrzymania stała się praca pedagogiczna, posada nauczyciela języka polskiego w domach i na prywatnych stancjach dla dziewcząt. Jako nauczyciel i pedagog pracował do końca życia, publikując liczne prace z zakresu metodyki nauczania.

7 Pierwsza książka W 1824 wydał w Płocku swoją pierwszą książkę, dedykowany pamięci matki zbiór 58 wierszowanych bajek i umoralniających opowiastek dla dzieci pod tytułem Bajki i powieści. Potrafił zrozumieć dzieci i ich sposób widzenia świata. Był pierwszym, który dostrzegł, że bajki dla dzieci powinny być inne niż klasyczna bajka dla dorosłych.

8 Zdobycie popularności
Przez cztery kolejne lata co roku ukazywały się kolejne, za każdym razem poszerzane wydania Bajek i powieści. Piąte, z roku 1829 zawierało już 113 utworów. Prócz tego Jachowicz zamieszczał swoje teksty w periodykach, opatrując je albo własnym nazwiskiem, albo pseudonimem Stanisław z Dzikowa. Późniejsze wydania Bajek i powieści ukazywały się pod tytułem Bajki i powiastki i zostały przetłumaczone na kilka języków. W XIX wieku był to najpopularniejszy w kraju zbiór utworów dla dzieci, w roku 1871 ukazało się ósme jego wydanie.

9 Twórczość W 1830 r. przy współudziale Ignacego Chrzanowskiego zaczął wydawać pierwsze w Europie codzienne pismo dla dzieci — „Dziennik dla Dzieci”. Dziennik ukazywał się codziennie, prócz niedziel i świąt, ogółem wydano 299 numerów. Miał, podobnie jak periodyk Hoffmanowej i tygodnik Chrzanowskiego, stałe działy, poświęcone dziejom Polski i wielkim Polakom, historii obcych narodów, dalekim krajom i ich przyrodzie. W „Dziale dziecięcym” zamieszczano wierszyki, powiastki, bajki, poruszano problemy dzieci i ich środowiska. Była też stała rubryka z omówieniami książek dla dzieci.

10 „Udział’’ w powstaniu Jachowicz był pierwszym, który wciągnął do współpracy nad pismem samych czytelników. Publikował nadsyłane przez nich listy, próbki literackie, organizował konkursy i akcje charytatywne. Kiedy 29 listopada 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe, prowadzony przez Jachowicza „Dziennik” wyróżniał się patriotycznym charakterem i zdecydowanie poparł zryw. Na łamach „Dziennika” objaśniano dzieciom pojęcie powstania, miłości do ojczyzny, wskazywano powinności wobec kraju ojczystego, radząc, aby „napawały serca młodociane przykładem cnót bohaterskich”.

11 Patriota Jako jeden z sekretarzy tajnego Towarzystwa Patriotycznego zamieścił w „Patriocie” tuż po wybuchu powstania Pieśń narodową. Na nutę „Jeszcze Polska nie zginęła”, a jeszcze w czasie powstania zorganizował Towarzystwo Wychowania Dzieci po Poległych Rycerzach.

12 Edukacja młodych pokoleń
Jego gazety i książki dla dzieci miały nie tylko wychowywać, ale i uczyć: czytania, liczenia, historii. Kiedy po upadku powstania listopadowego nasiliła się rusyfikacja szkół, szczególnego znaczenia nabrała dalsza praca Jachowicza nad edukacją młodych pokoleń. Po cofnięciu mu, w 1842r., zakazu druku publikował książeczki do tzw. wychowania macierzystego oraz seryjne tomiki powiastek dla dzieci. Swoich działań edukacyjnych i wychowawczych nie ograniczał do małych dzieci. Pamiętając o wychowaniu i kształceniu młodzieży, napisał Książkę dla rzemieślnika i Rozrywki dla młodzieży rzemieślniczej.

13 Zainteresowania Jachowicz oprócz literatury dla dzieci tworzył także wiersze dla dorosłych, w których pokazywał między innymi obraz swoich rodzinnych okolic, opisywał wiejskie obyczaje. Utwory te ukazały się w tomie zatytułowanym Pisma różne wierszem, jednak książka przeszła bez echa i pozostaje mało znana. Ponadto amatorsko zajmował się gromadzeniem i kategoryzowaniem przysłów; jego zbiór wykorzystał później Samuel Adalberg.

14 Filantrop Prócz bajkopisarstwa i intensywnej pracy pedagogicznej Jachowicz z wielkim zaangażowaniem zajmował się opieką społeczną nad dziećmi. Już w lipcu 1830 r. został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu dla Moralnie Zaniedbanych Dzieci. Niestety, budynek Instytutu wkrótce uległ zniszczeniu podczas obrony Warszawy w powstaniu listopadowym i nie został po nim odbudowany, a sama instytucja zakończyła działalność.

15 Dalsze losy Po upadku powstania Jachowicz na krótko wyjechał z Warszawy, być może odwiedził w tym czasie brata Józefa mieszkającego w Tarnobrzegu. Po powrocie w 1832 został członkiem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności, w którym działał aż do śmierci. Stał się znany z wielkiej energii i pomysłowości w zbieraniu datków na rzecz sierocińców, ochronek i szkół. Szczególnie interesował się losem dzieci z najuboższych warstw społeczeństwa — był współtwórcą ochronek, pierwowzorów dzisiejszych przedszkoli, w których dzieci otrzymywały posiłki, bawiły się, były wychowywane i nauczane, podczas kiedy ich matki pracowały poza domem. To z jego inicjatywy rozpoczęto w ochronkach naukę rzemiosł, co miało pomóc wychowankom w dorosłym życiu.

16 Doceniony za zasługi W 1842 stanął wreszcie dom dla sierot po poległych powstańcach, zbudowany za pieniądze zebrane w zbiórkach zainicjowanych przez Jachowicza. W tym samym roku za zasługi filantropijne przyznano mu Order Świętego Stanisława III klasy i przywrócono prawo druku. Niemal cały dochód z kolejnych wydań Bajek i powiastek Jachowicz przeznaczył na cele dobroczynne, żyjąc z rodziną bardzo skromnie. Pod koniec życia otrzymał od cara dożywotnią pensję.

17 Rodzina W 1823 r. wziął ślub z Salomeą Jabłońską. Niestety, dwa lata później żona i jego nowo narodzony syn zmarli. W 1833 r. ożenił się powtórnie, tym razem ze swoją dawną uczennicą, Antoniną Ośmiałowską. Prócz dwójki swoich dzieci, urodzonego w Eryka i cztery lata młodszego Rudolfa, Jachowiczowie wychowywali także czwórkę dzieci zmarłej siostry Antoniny.

18 Starość Wyczerpany intensywną pracą Stanisław Jachowicz utracił siły i wzrok. W hołdzie dla jego zasług, na jego 61. urodziny przyjaciele i uczniowie postanowili wydać zbiorową pozycję pod wymownym tytułem Wieniec. Pierwszy z tomów ukazał się za życia Jachowicza. Stanisław Jachowicz zmarł w Warszawie w Wigilię Bożego Narodzenia, 24 grudnia 1857 r.; został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

19 W Tarnobrzegu i powiecie tarnobrzeskim pamięć o Stanisławie Jachowiczu jest wciąż żywa - tarnobrzeskie Przedszkole nr 3 oraz Gimnazjum nr 1 noszą jego imię. Za patrona wybrała go także niedawno Szkoła Podstawowa w Furmanach.

20 KONIEC

21 Bibliografia http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanis%C5%82aw_Jachowicz
IDQ&ved=0CAYQ_AUoAQ&biw=1540&bih=788#q=stanis%C5%82aw+jachowicz&tbm=isch =0CAUQjRw&url=http%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FInsurekcja_warszawska&ei=DRBQU_3YCIjkswarhYDoAQ&psig=AFQj CNEYTO0cAjXi33Gt4kzEmOzJuKDhUA&ust= bm=isch&sa=X&ei=iwxQU_v4Is_JsgaR_YHQDg&ved=0CAcQ_AUoAg&biw=1540&bih=788#imgdii=_ AYQ_AUoAQ&biw=1540&bih=788 IAg&sqi=2&ved=0CAYQ_AUoAQ&biw=1540&bih=788 Q_AUoAQ&biw=1540&bih=788 lLIeitAba2YGoBQ&ved=0CAcQ_AUoAg&biw=1540&bih=788