Rachunkowość podatkowa wykład 3

Prezentacja na temat: "Rachunkowość podatkowa wykład 3"— Zapis prezentacji:

1 Rachunkowość podatkowa wykład 3
Dr Krzysztof Jonas

2 Przekształcenie wyniku finansowego do dochodu.

3 Różnice trwałe i okresowe
Wynik finansowy ustalony zgodnie z UoR z reguły jest różny od dochodu ustalonego wg przepisów podatkowych. Przekształcenie WF do dochodu służy do prawidłowego ustalenia podatku dochodowego. Na charakter różnic zawsze spoglądamy z punktu widzenia rachunkowości.

4 Różnice trwałe i okresowe
Jeżeli WF jest wyższy od dochodu, różnica ma charakter dodatni. Dzieje się tak, gdy: Przychody bilansowe są wyższe od przychodów podatkowych lub Koszty są niższe od kosztów uzyskania przychodu Jeżeli WF jest niższy od dochodu różnica ma charakter ujemny. Dzieje się tak, gdy: Przychody bilansowe są niższe od przychodów podatkowych lub Koszty są wyższe od kosztów uzyskania przychodu.

5 Różnice trwałe i okresowe
Różnice dzielą się na: Trwałe Okresowe Różnice trwałe są to nieodwracalne, definitywne różnice pomiędzy przychodami i kosztami wg prawa bilansowego i podatkowego. Trwałość różnic oznacza, że nigdy nie zostaną wyrównane i nie wpłyną na WF lub dochód w latach następnych. Wpływają wyłącznie na podatek w roku bieżącym.

6 Różnice trwałe i okresowe
Różnice okresowe spowodowane są tym, iż inny jest moment uznania danego przychodu za osiągnięty, a kosztu za poniesiony wg prawa bilansowego i podatkowego. Różnice te wyrównują się w okresach następnych.

7 Różnice trwałe dodatnie w przychodach
Są to np.: Przychody z działalności rolniczej z wyjątkiem działów specjalnych Przychody uzyskane przez podatników mających siedzibę za granicą opodatkowane w sposób zryczałtowany Zwrócone podatki i opłaty niezaliczone do kosztów uzyskania przychodów Odsetki otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych podatków Dywidendy podlegające zryczałtowanemu opodatkowaniu

8 Różnice trwałe ujemne w przychodach
Są to przychody które stanowią przychody podatkowe, natomiast nie stanowią przychodów w rozumieniu prawa bilansowego. Przychody te z zasady nie są ujmowane w księgach rachunkowych i nie podwyższają WF – są ujmowane w odrębnej ewidencji dla celów podatkowych. Są to np.: Wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo nieodpłatnie świadczeń Przychody ustalone w drodze decyzji US dotyczące zbycia rzeczy lub praw majątkowych, jeżeli cena sprzedaży bez uzasadnionej przyczyny znacząco odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw.

9 Różnice trwałe dodatnie w kosztach
Te różnice są uznawane za teoretyczne iw praktyce mogą się pojawić jedynie jako koszty związane z przychodami podatkowymi nie stanowiącymi przychodów wg prawa bilansowego.

10 Różnice trwałe ujemne w kosztach
Są to np.: Odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego dokonane wg zasad określonych w ustawie w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość euro przeliczonej na złote wg kursu średniego NBP z dnia przekazania do samochodu do użytku Kary, opłaty i odszkodowania oraz odsetki od tych zobowiązań z tytułu nieprzestrzegania przepisów BHP oraz przepisów w zakresie ochrony środowiska

11 Różnice trwałe ujemne w kosztach
Grzywny i kary pieniężne oraz odsetki od nich Kary umowne i odszkodowania Koszty reprezentacji w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych Wpłaty na PFRON Składki na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej proporcję równowartości euro i wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczeń

12 Różnice okresowe dodatnie w przychodach
Są to np.: Naliczone lecz nieotrzymane odsetki od należności w tym również od udzielonych pożyczek. Różnice kursowe dodatnie ustalone na moment bilansowy (niezrealizowane)

13 Różnice okresowe ujemne w przychodach
Są to np.: Pobrane z góry czynsze

14 Różnice okresowe dodatnie w kosztach
Są to np.: Koszty amortyzacji naliczane dla celów bilansowych liniowo a dla celów podatkowych degresywnie.

15 Różnice okresowe ujemne w kosztach
Są to np.: Naliczone lecz niezapłacone odsetki od zobowiązań w tym również od kredytów i pożyczek Różnice kursowe ujemne ustalone na moment bilansowy (niezrealizowane) Odpisy amortyzacyjne dokonane dla celów bilansowych w kwotach wyższych niż przewidują przepisy podatkowe Niewypłacone, niedokonane lub niepostawione do dyspozycji osobom fizycznym wynagrodzenia Nieopłacone do ZUS składki

16 Przekształcenie WF do dochodu
Wynik finansowy brutto - różnice dodatnie (trwałe, okresowe) + różnice ujemne (trwałe, okresowe) = Dochód brutto Dochód brutto - dochody wolne od podatku i nieopodatkowane - odliczenia od dochodu = Podstawa opodatkowania (PO) PO x stawka podatkowa = podatek

17 Przekształcenie WF do dochodu
W informacji dodatkowej - „Dodatkowe informacje i objaśnienia” należy ująć rozliczenie głównych pozycji różniących dochód od wyniku finansowego brutto.

18 Odroczony podatek dochodowy.

19 Odroczony podatek dochodowy.
Do wejścia w życie UoR odroczony podatek dochodowy nie istniał w Polsce. Nie rozróżniano 2 wymiarów podatku: fiskalnego i odroczonego. Głównym celem wprowadzenia odroczonego podatku było nadanie prawu bilansowemu autonomicznego charakteru względem przepisów podatkowych. Rachunkowość ma realizować własne cele i funkcje, które wymagają stosowania obiektywnych zasad aby rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową jednostki.

20 Odroczony podatek dochodowy.
Stan rzeczywisty Przychody księgowe - Koszty księgowe = Wynik finansowy brutto Podatek dochodowy (fiskalny) = Wynik finansowy netto

21 Odroczony podatek dochodowy.
Stan idealny Przychody księgowe - Koszty księgowe = Wynik finansowy brutto - Podatek dochodowy (księgowy) = Wynik finansowy netto

22 Odroczony podatek dochodowy.
Różnicą między podatkiem fiskalnym a podatkiem księgowym jest odroczony podatek dochodowy. (OPD) OPD to podatek niedopłacony lub nadpłacony w danym okresie ale tylko w sensie bilansowym. OPD to przyszłe skutki podatkowe.

23 Odroczony podatek dochodowy.
Metody ustalania odroczonego podatku dochodowego. Metoda płatności podatkowych. Zysk brutto ustalony na podstawie ksiąg rachunkowych był obciążany kwotą podatku dochodowego w wymiarze fiskalnym. Zysk brutto – podatek fiskalny = Zysk netto Ten sposób jest sprzeczny z zasadą „true and fair view”

24 Odroczony podatek dochodowy.
2) Metoda odraczania. Obciążenie podatkowe za dany okres obejmowało: Zobowiązanie podatkowe Efekty podatkowe różnic okresowych Metoda ta nie obejmowała korekt z tytułu zmiany stopy podatkowej lub nałożenia nowych podatków. Wymagała jednak stosowania dla każdej różnicy stawki podatku z okresu, w którym powstała.

25 Odroczony podatek dochodowy.
3) Metoda zobowiązań wynikowych. Została wprowadzona ustawą o rachunkowości od 1995 r. Koncentrowała się na różnicach okresowych pomiędzy WF a dochodem. Wystąpienie różnicy dodatniej powoduje konieczność utworzenia rezerwy na odroczony podatek dochodowy. Różnica „+” pomnożona przez aktualną stawkę podatkową Wystąpienie różnicy ujemnej powoduje rozpatrzenie zasadności utworzenia aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Różnica „-” pomnożona przez aktualną stawkę podatkową

26 Odroczony podatek dochodowy.
4) Metoda zobowiązań bilansowych. Została wprowadzona wraz z nowelizacją ustawy o rachunkowości od stycznia 2002 r. Na zmianę metody wpłynęła głównie weryfikacja MSR 12 „Podatek dochodowy”. Metoda ta koncentruje się na ustalaniu odroczonego podatku dochodowego na podstawie różnic przejściowych między wartościami bilansowymi i podatkowymi aktywów i pasywów.

27 Różnice przejściowe. Różnica przejściowa rozumiana jest jako różnica między wartością bilansową i podatkową aktywów i pasywów. Wartość podatkowa to kwota przyporządkowana danemu składnikowi aktywów lub pasywów dla celów podatkowych. Różnice przejściowe mają szerszy zakres niż okresowe.

28 Różnice przejściowe, które nie są różnicami okresowymi.
Nastąpiło połączenie jednostek i wyceniono aktywa i pasywa wg wartości godziwych ale nie wprowadzono równoważnych korekt podatkowych Przeszacowano aktywa ale nie dokonano równoważnych korekt dla celów podatkowych Na skutek konsolidacji powstaje dodatnia lub ujemna wartość firmy Jeśli w momencie ujęcia danego składnika w księgach wartość bilansowa i podatkowa różnią się Wartość bilansowa inwestycji w jednostkach zależnych, oddziałach itp. różni się od wartości podatkowej

29 Wartość podatkowa aktywów.
Wg MSR 12 „wartość podatkowa danego składnika aktywów lub pasywów to kwota przyporządkowana mu dla celów podatkowych.” Art. 37 UoR definiuje wartość podatkową aktywów jako kwotę wpływającą na pomniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przypadku uzyskania z nich w sposób pośredni lub bezpośredni korzyści ekonomicznych. W uproszczeniu wartość podatkową określa się jako koszt uzyskania przychodu w momencie realizacji aktywu.

30 Wartość podatkowa aktywów.
Wartość podatkowa aktywów = przyszłe koszty uzyskania przychodów Jeżeli wartość bilansowa aktywu jest większa niż wartość podatkowa to mamy do czynienia z różnicą przejściową dodatnią, która spowoduje zwiększenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości. Dlatego to tworzy się rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie iloczynu różnicy dodatniej i obowiązującej stawki.

31 Wartość podatkowa aktywów.
Jeżeli wartość bilansowa aktywu jest mniejsza niż wartość podatkowa to mamy do czynienia z różnica przejściową ujemną, która spowoduje zmniejszenie podstawy obliczenia podatku dochodowego w przyszłości. Dlatego wykazuje się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie iloczynu różnicy ujemnej i obowiązującej stawki podatkowej.

32 Wartość podatkowa aktywów.
Przykład 1. Sprzedano towary o cenie nabycia za kwotę Wartość bilansowa towaru Wartość podatkowa towaru – bo tak jest koszt uzyskania przychodu ze sprzedaży. Różnica przejściowa nie występuje

33 Wartość podatkowa aktywów.
Przykład 2. Jednostka posiada zapas towarów w cenie nabycia W okresie dokonano odpisu aktualizacyjnego wartości zapasów Wartość bilansowa wynosi więc W momencie sprzedaży kosztem uzyskania przychodów jest pełna wartość Wartość podatkowa wynosi więc Powstaje różnica przejściowa ujemna Powstają więc aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie x 19% =190

34 Wartość podatkowa aktywów.
Przykład 3. Należność z tytułu dostaw i usług o wartości przeterminowała się i w związku z tym ustalono odsetki w kwocie 800. Wartość należności Wartość podatkowa tego aktywu (odsetki są uznawane kasowo) Różnica przejściowa dodatnia wynosi więc 800 Powstaje rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie: 800 x 19% = 152

35 Wartość podatkowa pasywów.
Art. 37 UoR definiuje wartość podatkową pasywów jako wartość księgową pomniejszoną o kwoty, które w przyszłości pomniejszoną podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Wg MSR dodatkowo: Wartość podatkową określa się jako wartość księgową minus przychody nie podlegające opodatkowaniu w przyszłości.

36 Wartość podatkowa pasywów.
Wartość podatkowa pasywów = wartość księgowa – przyszłe koszty uzyskania przychodów Wartość podatkowa pasywów = wartość księgowa – przychody nie podlegające opodatkowaniu w przyszłości

37 Wartość podatkowa pasywów.
Jeżeli wartość bilansowa pasywu jest większa niż wartość podatkowa to mamy do czynienia z różnicą przejściową ujemną, która spowoduje zmniejszenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w przyszłości. Dlatego tworzy się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie iloczynu różnicy ujemnej i obowiązującej stawki podatkowej

38 Wartość podatkowa pasywów.
Jeżeli wartość bilansowa pasywu jest mniejsza niż wartość podatkowa to mamy do czynienia z różnicą przejściową dodatnią, która spowoduje zwiększenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym w przyszłości. Dlatego tworzy się rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie iloczynu różnicy dodatniej i obowiązującej stawki podatkowej.

39 Wartość podatkowa pasywów.
Przykład 1. Podmiot wykazuje zobowiązanie z tytułu dostaw i usług w kwocie Spłata tego zobowiązania nie stanowi kosztu podatkowego i nie podlega rozliczeniu. Wartość bilansowa tego pasywu Wartość podatkowa tego pasywu – 0 = Różnica przejściowa wynosi 0.

40 Wartość podatkowa pasywów.
Przykład 2. Podmiot nie uregulował w terminie zobowiązania z tytułu dostaw i usług w kwocie Do zobowiązania doliczono odsetki w kwocie 200. Koszt odsetek będzie uznany podatkowo w momencie zapłaty (ujęcie kasowe). Wartość bilansowa tego pasywu Wartość podatkowa tego pasywu – 200 = Powstaje różnica przejściowa ujemna 200. Powstają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie 200 x 19% = 38

41 Wartość podatkowa pasywów.
Przykład 3. Na dzień bilansowy naliczono dodatnie różnice kursowe od zobowiązań z tytułu dostaw i usług wyrażonych w walucie obcej w kwocie 800. Wartość zobowiązania wynosiła Wartość bilansowa Wartość podatkowa – (-800) = Wystąpi różnica przejściowa dodatnia w kwocie 800. Powstaje rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego w kwocie 800 x 19% = 152

42 Wartość podatkowa pasywów.
Przykład 4. Jednostka otrzymała tytułem najmu czynsz „z góry” za cały rok w kwocie zł. W księgach rachunkowych kwota ta stanowi „rozliczenie międzyokresowe przychodów”. Wg prawa podatkowego kwota jest uznana wg zasady kasowej. Wartość bilansowa Wartość podatkowa – = 0 Różnica przejściowa ujemna = Powstają aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego = x 19% = 2.280

43 Odroczony podatek dochodowy.
Pozycja bilansu Wartość bilansowa Wartość podatkowa Różnica przejściowa Odroczony podatek dodatnia ujemna rezerwa aktyw

44 Odroczony podatek dochodowy.
Dla wykazania w rachunku zysków i strat odroczonego podatku dochodowego sporządza się zestawienie różnic stanów na początek i koniec okresu. Pozycja Stan na początek okresu Stan na koniec okresu Zmiana stanu Wpływ na obciążenie WF Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

45 Odroczony podatek dochodowy.
Obciążenie Wyniku Finansowego Podatkiem dochodowym. Podatek bieżący Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Zmniejszenie stanu Zwiększenie stanu Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

46 Odroczony podatek dochodowy.
Prezentacja w sprawozdaniach finansowych. Bilans AKTYWA (fragment) A. Aktywa trwałe V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe 1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. PASYWA (fragment) B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania I. Rezerwy na zobowiązania 1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

47 Odroczony podatek dochodowy.
Rachunek zysków i strat. Tworzenie i rozwiązywanie rezerw i aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest ujmowane per saldo z podatkiem bieżącym w pozycji „Podatek dochodowy”. Jedynie w postaci analitycznej dokonuje się szczegółowej prezentacji np.: (fragment) O. (L.) Podatek dochodowy - podatek bieżący - podatek odroczony

48 Odroczony podatek dochodowy.
Rachunek przepływów pieniężnych. - tylko w metodzie pośredniej (fragment) A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej II. Korekty razem 5. Zmiana stanu rezerw 9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych

49 Odroczony podatek dochodowy.
Informacja dodatkowa. We wprowadzeniu do sprawozdania finansowego w ramach pozycji 7 powinna być przedstawiona m.in. zakładowa polityka rachunkowości dotycząca rozliczeń w czasie podatku dochodowego. W dodatkowych informacjach i objaśnieniach rozliczenie podatku odroczonego występuje w ramach punktu 1.8 „Dane o stanie rezerw wg celu ich wykorzystania, rozwiązaniu i stanie końcowym” oraz punktu 1.11 „Wykaz istotnych, czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych”

50 I to by było na tyle. Już.