Podstawy patologii nowotworów

Prezentacja na temat: "Podstawy patologii nowotworów"— Zapis prezentacji:

1 Podstawy patologii nowotworów
Jacek Jassem Katedra i Klinika Onkologii i Radioterapii JESIENNA SZKOŁA ONKOLOGII DLA PRZEDSTAWICIELI ORGANIZACJI PACJENTÓW CHORYCH NA NOWOTWORY 21-23 października 2005

2 Ostateczne rozpoznanie nowotworu musi być oparte na badaniu mikroskopowym (histopatologicznym lub cytologicznym)

3 Badania mikroskopowe histopatologiczne (ocena tkanek)
cytologiczne (ocena komórek)

4 Przykłady badań histopatologicznych
wycinek biopsja gruboigłowa biopsja otwarta biopsja trepanacyjna kości

5 Rodzaje badań histopatologicznych
klasyczne (oparte na barwieniu hematoksyliną i eozyną) immunohistochemiczne (z użyciem przeciwciał skierowanych przeciwko swoistym antygenom związanym z poszczególnymi nowotworami) śródoperacyjne (materiał zamrożony)

6 Nowotwór Grupa komórek, które w wyniku mutacji rosną szybciej niż sąsiadujące z nimi zdrowe komórki Nowotwór łagodny: dochodzi wyłącznie do szybszego, miejscowego rozrostu komórek Nowotwór złośliwy: dochodzi do naciekania i niszczenia otaczających tkanek oraz powstawania przerzutów

7 Cechy morfologiczne naciekanie sąsiednich tkanek utrata zróżnicowania
Guzy łagodne: składają się z komórek dobrze zróżnicowanych Guzy złośliwe: szeroki zakres zróżnicowania komórek naciekanie sąsiednich tkanek utrata zróżnicowania pleomorfizm przyspieszony wzrost (duża liczba figur mitotycznych) aneuploidalność

8 Typy morfologiczne nowotworów (przykłady)
Pochodzenie Łagodny Złośliwy nabłonek płaski brodawczak rak nabłonek gruczołowy gruczolak tkanka łączna włókniak włókniako- mięsak tkanka limfatyczna i szpik chłoniak łagodny chłoniak złośliwy, ziarnica komórki rozrodcze potworniak łagodny nasieniak. rozrodczak

9 Mięśniaki macicy

10 Gruczolak jelita grubego

11 Polipowatość jelita grubego

12 Gruczolak wątroby

13 Gruczolakorak

14 Rak płuca

15 Mięsak kości

16 Zróżnicowanie Guzy dobrze zróżnicowane zawierają komórki, które przypominają wyglądem komórki tkanek, z których pochodzą Guzy nisko zróżnicowane lub niezróżnicowane zawierają komórki, które nie przypominają wyglądem swoich normalnych odpowiedników (potrzebne są dodatkowe badania w celu ustalenia pochodzenia komórek)

17 Stopień zróżnicowania (grade)
G1 - wysokie zróżnicowanie G2 - średnie zróżnicowanie G3 - niskie zróżnicowanie G4 - brak zróżnicowania (anaplazja)

18 Typy morfologiczne nowotworów (przykłady)
Pochodzenie Łagodny Złośliwy nabłonek płaski brodawczak rak nabłonek gruczołowy gruczolak tkanka łączna włókniak włókniako- mięsak tkanka limfatyczna i szpik chłoniak łagodny chłoniak złośliwy, ziarnica komórki rozrodcze potworniak łagodny nasieniak. rozrodczak

19 Cechy komórek nowotworowych
niekontrolowany rozrost, a następnie utrata swoistych czynności życiowych naciekanie sąsiednich zdrowych tkanek i podścieliska tworzenie przerzutów nieodwracalność nowotworzenia

20 Naciekanie Cecha nowotworów złośliwych
Naciekanie niszczy otaczające tkanki (istotną rolę odgrywają powierzchnia komórki i macierz międzykomórkowa)

21 Przerzuty Rozsiew guza do odległych narządów
Zawsze wskazują na złośliwość Drogi przerzutów: - rozsiew krwiopochodny - rozsiew limfatyczny - rozsiew wewnątrz jam ciała

22 Mechanizm powstawania przerzutów

23 Przerzuty raka jajnika

24 Przerzuty do wątroby