Położenie i środowisko przyrodnicze

Prezentacja na temat: "Położenie i środowisko przyrodnicze"— Zapis prezentacji:

1 Położenie i środowisko przyrodnicze
Polska Położenie i środowisko przyrodnicze

2 Symbole narodowe Każde państwo ma swoje własne symbole, które podkreślają jego niezależność, dumę i sławę. Są one związane z tradycją historyczną i dziejami kraju. Przez poszczególne wieki i epoki historyczne charakteryzowały istnienie narodu i państwa polskiego. Zawsze w dniach zwycięstw i klęsk stanowiły nienaruszalną relikwię, przemawiały silnie do uczuć patriotycznych i obywatelskich Polaka, pobudzały do działania w imię sprawy narodowej.

3

4 Hymn 26 lutego 2007 roku obchodzimy 80 rocznicę ustanowienia Mazurka Dąbrowskiego hymnem Polski. Pieśń powstała 210 lat temu, w 1797 roku we Włoszech. Jej autorem jest Józef Wybicki. Choć napisana była tak dawno, jej tekst zawsze podnosi nas na duchu, dodaje nam otuchy w trudnych chwilach. Przypomina nam jak dumnym i walecznym jesteśmy Narodem.

5 Godło "Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy„

6 Flaga ''Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.''

7 Symbole Narodowe to nie tylko hymn, godło i flaga, ale także inne, które charakteryzują naszą Polskość. Są to między innymi: -stroje ludowe -mundur wojskowy -tradycje ludowe -legendy. Symbole są widoczne najczęściej na wszelkigo rodzaju uroczystościach państwowych i religijnych dodając im doniosłości i powagi.

8 Polska obecnie graniczy z siedmioma państwami: 1) Niemcy-stolica Berlin-długość granicy 467 km (13%) 2) Czechy-stolica Praga- długość granicy 790 km (22,2 %) 3) Słowacja- stolica Bratysława- długość granicy 539 km (15%) 4) Ukraina- stolica Lwów- długość granicy 529 km (14,8 %) 5) Białoruś- stolica Mińsk- długość granicy 416 km (11,6%) 6) Litwa-stolica Wilno- długość granicy 103 km (2,9%) 7) Rosja-stolica Kaliningrad- długość granicy 210 km (5,9%)

9 Położenie Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego, określanego według czasu słonecznego południka 15* długości geograficznej wschodniej (czas zimowy), Polska leży na półkuli północnej i wschodniej między 49*00’ a 54*00’ szerokości geograficznej północnej oraz między 14*07’ a 24*08’ długości geograficznej wschodniej. Polska zajmuje obszar 322,6 tyś. km2 z czego 8,7 tyś. km2 przypada na morze terytorialne, zaś 1,2 tyś. km2 na zalewy – Szczeciński i Wiślany. Lądowa część kraju liczy więc 312,7 tyś. km2. Granica jest to umowna linia lub strefa, która oddziela dwa różniące się między sobą obszary. Granica lądowa-3054 km (85,3 %) Granica morska-528 km (14,7 %)

10

11 Najbardziej wysunięte punkty: - na północy Przylądek Rozewie 54
Najbardziej wysunięte punkty: - na północy Przylądek Rozewie 54*50 szer geogr. N - na wschodzie kolano Bugu na wschód od Strzyżowa 24*08 szer geogr. E - na południu szczyt Opołonek lub Przełęcz Użocka 49*00 szer geogr. N - na zachodzie zakole Odry na zachód od Cedyni szer geogr. 14*07 E

12 Sieć wodna * Większość obszaru naszego kraju należy do zlewiska Morza Bałtyckiego, a dwa dorzecza, dwie największe rzeki Polski czyli: Wisły oraz Odry. Poza tym do Bałtyku uchodzą następujące rzeki: to Wieprza, dalej Słupia, dalej Łeba, dalej Pasłęka, rzeka Łyna. * Układ polskiej sieci rzecznej cechuje asymetria, a rzeki płyną w kierunku północnym tzw. zygzakiem. * Jeziora stanowią 1% powierzchni Polski. A to przede wszystkim jeziora polodowcowe, czyli : _ górskie: na przykład Tatry (tutaj Czarny Staw tuż pod Rysami). _ występujące na pojezierzach (Pojezierze Pomorskie, czy Pojezierze Mazurskie). Jeziora - charakterystyka: * odpływowe to one oddają nadmiar wód , rzeką albo kilkoma rzekami, * okresowe to one wysychają w czasie suszy, * stałe te zawsze wypełnione wodą, * nieodpływowe, które nie oddają nadmiaru wód słodkich rzekami. * Sieć rzeczna to wszystkie cieki wodne (rzek) oraz ich sposób ułożenia na danym terenie. * Jezioro czyli woda , która wypełnia zagłębienie terenu, a zatrzymana na pewien okres czasu, nie podlega , swobodnej wymianie- z wodą morską. * Zlewisko to obszar , z którego cieki- rzeki spływają do jednego-określonego morza (albo oceanu).

13 Rzeki i jeziora Sieć hydrograficzna Polski 99,7% (312 683 tys
Rzeki i jeziora Sieć hydrograficzna Polski 99,7% ( tys. km²) obszaru Polski leży w zlewisku Morza Bałtyckiego (53,9% dorzecze Wisły, 34,7% dorzecze Odry, 11% rzeki bezpośredniego dorzecza Bałtyku i 0,8% dorzecze Niemna), a poza tym w zlewisku Morza Czarnego (Orawa, Strwiąż) i Morza Północnego (Dzika Orlica, Izera). Najdłuższe rzeki w Polsce to Wisła (1047 km) Odra (854,3 km, w tym na terenie Polski 741,9 km) Warta (808 km) Bug (772 km, w tym na terenie Polski 587 km)

14

15 Jezioro Dąbie Jezioro Śniardwy

16 Jezioro Łebsko Jezioro Gardno

17 Rzeka Warta Rzeka Bug

18 Rzeka Wisła Rzeka Odra

19

20 Roślinność Polski Niewielkie powierzchnie w Polsce zajmują pierwotne i naturalne fitocenozy. Są to fragmenty lasów (części Puszczy Białowieskiej, niektóre lasy rezerwatowe, trudnodostępne lasy bagienne), dobrze zachowane mokradła i jeziora, roślinność wysokogórska. Dużą powierzchnię zajmują półnaturalne zbiorowiska leśne i łąkowe. Pozostałą powierzchnię pokrywy roślinnej stanowią zespoły synantropijne: segetalne (związane z terenami upraw) oraz ruderalne (związane z przestrzeniami zurbanizowanymi). Roślinność w Polsce badana i klasyfikowana jest zgodnie z metodologią francusko-szwajcarskiej szkoły fitosocjologicznej(zwanej też środkowo-europejską). Zgodnie z założeniami tej szkoły opracowana została lista zbiorowisk roślinnych Polski. Wraz z akcesją do Unii Europejskiej do praktyki weszła też inna klasyfikacja roślinności – wypracowana w ramach programu CORINE klasyfikacja siedlisk przyrodniczych stosowana do wyznaczania obszarów Natura 2000.

21 Ogród botaniczny w Krakowie
Las w Białowieskim Parku narodowym

22 Uznany za wymarły w Polsce Koślaczek stożkowaty
Najstarsze drzewo w Polsce i przedstawiciel gatunku o długich tradycjach ochrony w Polsce – cis pospolity z Henrykowa Lubańskiego

23 Typy lasów w Polsce - bory – lasy, w których rosną głównie drzewa iglaste – przede wszystkim sosny i świerki - buczyny – rosną tam wyłącznie buki - grądy – różne gatunki drzew liściastych: graby, dęby, lipy, jesiony, klony, buki - olsy – lasy rosnące na terenach zabagiennych. Rośnie tam głównie czarna olsza - łęgi – doliny rzek: wierzba, jesion, olsza - dąbrowy – dęby Funkcje lasów: - ważna funkcja w gospodarce – dostarczanie runa (grzybów, jagód), drewna, miejsce polowań - bariera przed wiatrem - fabryka tlenu - rekreacyjna - estetyczna - regulacja stosunków wodnych (zatrzymują wodę opadową i chronią przed powodzią) - hamują erozję gleb - poprawa składu chemicznego atmosfery - chronią tereny przed hałasem - wydzielają wiele substancji bakteriobójczych

24 Rozpatrując typ i wiek rzeźby terenu, na obszarze Polski wydziela się równoleżnikowo ułożone pasy geomorfologiczne. Każdemu z nich odpowiadają określone typy krajobrazów:

25 – krajobraz nadmorski • wydmowy – z piaszczystymi plażami i wałami wydmowymi (niekiedy z ruchomymi wydmami); występuje na Wybrzeżu Słowińskim, Pobrzeżu Kaszubskim oraz na mierzejach Helskiej i Wiślanej; • deltowy – gdzie występują akumulacyjne tereny równinne, częściowo położone poniżej poziomu morza; obejmuje Żuławy Wiślane; • jeziorno-bagienny – z płytkimi jeziorami przybrzeżnymi, między którymi znajdują się podmokłe tereny równinne, np. Wybrzeże Słowińskie; – krajobraz młodoglacjalny • równin i wzniesień morenowych – obszary występowania moreny dennej, rozcięte dolinami rzek, np. Wysoczyzna Elbląska, Równina Warmińska, Nizina Sępopolska; • pagórkowaty pojezierny – ciągi wzgórz moreny czołowej (do 300 m n.p.m.), między którymi występują falista morena denna, stożki sandrowe oraz duża liczba jezior; ten typ krajobrazu charakteryzuje pojezierza: Mazurskie, Pomorskie i Wielkopolskie; • sandrowy pojezierny – niemal płaskie równiny pochylone na południe z zagłębieniami często zajętymi przez jeziora; występuje na równinach: Tucholskiej, Augustowskiej i Mazurskiej oraz w Kotlinie Gorzowskiej;

26 – krajobraz staroglacjalny • równin peryglacjalnych – rozległe równiny powstałe w wyniku zrównywania powierzchni na przedpolu lądolodu; występuje na nizinach: Południowowielkopolskiej, Mazowieckiej i Podlaskiej; • ostańców peryglacjalnych – charakteryzujący się pojedynczymi wzgórzami będącymi przekształconymi morenami czołowymi, kemami i ozami lub pasmami wzniesień moreny czołowej przemodelowanymi w warunkach peryglacjalnych, np. wzgórza: Dalkowskie, Trzebnickie, Ostrzeszowskie; – krajobraz dolin i równin akumulacyjnych • den dolinnych – szerokie doliny o płaskim dnie i stromych stokach z wyraźnie zaznaczonymi poziomami terasowymi i starorzeczami; jest charakterystyczny dla dolnej i środkowej doliny Wisły oraz dla obszarów pradolin; • terasów – monotonny krajobraz płaskich poziomów terasowych, urozmaicony wydmami parabolicznymi; występuje np. w Kotlinie Warszawskiej; • równin akumulacyjnych – zajmuje płaskie, równinne obszary, np. na Polesiu; • równin śródgórskich – rozległe, płaskie zagłębienia śródgórskie, np. Kotlina Orawsko-Nowotarska; – krajobraz starych gór i wyżyn • lessowy – stosunkowo płaskie obszary rozcięte licznymi dolinami i siecią wąwozów; występuje głównie na Wyżynie Lubelskiej i Wyżynie Sandomierskiej; • krasowy – występuje na obszarach zbudowanych ze skał węglanowych, gdzie rozwinęły się formy krasu powierzchniowego i podziemnego, np. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska; • krzemianowy – urozmaicenie form terenu jest zależne od odporności skał podłoża; występuje na pogórzach i w górach nieprzekraczających 600 m n.p.m., np. w Górach Świętokrzyskich;

27 – krajobraz górski • regla dolnego – pasma górskie do wysokości 1300 m n.p.m. o kopulastych kształtach i nisko położonych przełęczach; występuje w Beskidach; • regla górnego – stoki i wierzchowiny położone na wysokości m n.p.m.; występuje w Tatrach i Karkonoszach; • subalpejski i alpejski – występuje w wysokich partiach gór.

28 Niziny nadmorskie

29 Pojezierza

30 Niziny

31 Wyżyny

32 Góry niskie

33 Góry średnie

34 Góry wysokie

35

36

37 Na terenie Polski zdecydowanie dominują niziny – zajmują one 91%powierzchni. Pozostała część naszego kraju wznosi się powyżej 300 m n.p.m., jednak tylko 0,2% powierzchni zajmują góry wzniesione powyżej 1000 m n.p.m. Średnia wysokość nad poziomem morza wynosi w Polsce 173 m. Najwyższym szczytem są leżące w Tatrach (Karpaty) Rysy – 2499 m n.p.m. Najniżej położony punkt to depresja na Żuławach Wiślanych — lustro wody Jeziora Druzno osiąga poziom 1,8 m poniżej lustra wody Bałtyku. Charakterystyczną cechą ukształtowania obszaru naszego kraju jest pasowy układ rzeźby. Wysokości bezwzględne terenu rosną w kierunku z północnego zachodu na południe. Nie jest to jednak wzrost regularny – pomiędzy obszarami wzniesień występują obniżenia. Wyróżnić można następujące pasy rzeźby terenu: - Pobrzeża Południowobałtyckie, - pojezierza, - Niziny Środkowopolskie, - wyżyny, - kotliny, - góry.

38 Ważniejsze elementy ukształtowania pionowego Polski:
Góry Sudety – najwyższe pasmo: Karkonosze, szczyt: Śnieżka 1602 m n.p.m. Karpaty – najwyższe pasmo: Tatry, szczyt: Rysy 2499 m n.p.m. (inne pasma to np. Beskid Wysoki z Babią Górą 1725 m n.p.m., Bieszczady z Tarnicą 1346 m n.p.m., Gorce z Turbaczem 1310 m n.p.m.) Góry Świętokrzyskie – najwyższe pasmo: Łysogóry, szczyt: Łysica 612 m n.p.m. Wyżyny Wyżyna Śląska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Małopolska (w jej obrębie Niecka Nidziańska i Wyżyna Kielecka), Wyżyna Lubelska, Roztocze Niziny Nizina Śląska, Nizina Wielkopolska, Nizina Mazowiecka, Nizina Podlaska, Polesie Lubelskie, Pojezierze Wielkopolskie, Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Mazurskie Depresje Żuławy Wiślane

39 GLEBY Gleby w Polsce podzielić można na trzy podstawowe typy : gleby bielicoziemne, płowe, brunatne (około 82% terytorium Polski), czarnoziemy (niespełna 1% powierzchni kraju), gleby strefowe (czyli gleby bagienne, mady, czarne ziemie i rędziny) zajmują 17% powierzchni

40

41

42 Bibliografia: http://www.polskiekrajobrazy.pl/
Monika Kaźmierczak 2c