Parki Narodowe w Polsce.

Prezentacja na temat: "Parki Narodowe w Polsce."— Zapis prezentacji:

1 Parki Narodowe w Polsce

2 Co to jest park narodowy?
Park narodowy – jest to obszar powyżej 1000 ha wyróżniający się rzadkimi, wyjątkowymi, naukowymi wartościami. Park narodowy objęty jest ochroną ścisłą, człowiek nie może tam ingerować.

3 Ile parków jest w Polsce? W POLSCE SĄ 23 PARKI NARODOWE:
Babiogórski Białowieski Biebrzański Bieszczadzki „Bory Tucholskie” Drawieński Gorczański Gór Stołowych Kampinoski Karkonoski Magurski Narwiański Ojcowski Pieniński Poleski Roztoczański Słowiński Świętokrzyski Tatrzański „Ujście Warty” Wielkopolski Wigierski Woliński

4 Babiogórski Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej części kraju w województwie małopolskim, przy granicy Polski ze Słowacją. Obejmuje północną i południową stronę masywu Babiej Góry wraz z najwyższym szczytem Beskidu Wysokiego Diablakiem (1725 m n.p.m.). Powierzchnia parku wynosi ha, w tym ha lasów. Ochroną ścisłą objęte jest ha. Początki ochrony omawianego obszaru sięgają okresu międzywojennego, kiedy to uchwałą walnego Zgromadzenia PAU utworzono w 1933 r "Rezerwat na Babiej Górze" obejmujący 650 ha. Park utworzony został 30 października 1954 roku na obszarze ha. Od 1977 r. uznany jest przez UNESCO za jeden ze światowych rezerwatów biosfery i włączony do realizacji programu MaB. WYBIERZ INNY PARK

5 Geologia, geomorfologia i gleby
Grzbiet masywu Babiej Góry nieznacznie wznosi się i opada tworząc słabo zaznaczone szczyty. Babią Górę tworzą skały osadowe. Zostały one wypiętrzone w okresie trzeciorzędu i noszą miano fliszu karpackiego. Są to naprzemianległe warstwy piaskowców magurskich, margli, łupków oraz iłów. Skład ich i ułożenie są wyraźnie widoczne w miejscach odsłoniętych na północnym, stromym stoku Babiej Góry. Północne ściany masywu zostały wytworzone w wyniku olbrzymich ruchów osuwiskowych. Przeważającym typem gleb na terenie parku są ubogie gleby inicjalne i autogeniczne. W piętrze kosodrzewiny występują rankery właściwe - gleby słabo zróżnicowane morfologicznie wytworzone ze skał bezwęglanowych. Z reglem górnym związane są gleby bielicowe i bielice, natomiast kompleks gleb brunatnych wykazuje przywiązanie do piętra regla dolnego. W tym ostatnim piętrze wyróżniono także gleby bielicowe i skrytobielicowe. WYBIERZ INNY PARK Zwierzęta Fauna parku liczy m.in. ok 105 gatunków ptaków (w tym uszatka, puszczyk uralski, puchacz, dzięcioły, płochacz halny i siwerniak). W ostatnich latach rzadkością stał się głuszec. W parku występuje wiele ssaków. Licznymi są jelenie. Stosunkowo częste są owadożerne ryjówki (górska, aksamitna i malutka). Do rzadkości należą ryś, wilk, niedźwiedź oraz drobne gryzonie nadrzewne: koszatka, orzesznica i żołędnica. Wśród bezkręgowców najlepiej poznanymi są chrząszcze, których w masywie Babiej Góry stwierdzono ok gatunków, w tym klika endemicznych dla Karpat Zachodnich. W małych stawkach żyją traszki. Ryby żyją jedynie w potokach (do wysokości ok m n.p.m.). Większe bogactwo ichtiofauny spotyka się dopiero w dolinie rzeki Skawnicy.

6 Białowieski Park Narodowy
Puszcza Białowieska jest ostatnim naturalnym lasem nizinnym – perłą wśród puszcz starego kontynentu. To ostoja zasobów genetycznych roślin, grzybów i zwierząt. Dzięki naturalnemu bankowi genów będzie możliwe w przyszłości odtworzenie zniszczonej przyrody europejskiej. Zasługuje więc na miano dziedzictwa nie tylko Europy, ale i całej ludzkości z pewnością tej rangi, co zabytki starożytnej Grecji i Rzymu. WYBIERZ INNY PARK

7 Lasy naturalne Puszczy Białowieskiej w wielu fragmentach zachowały jeszcze cechy pierwotne, gdzie ciągłość pokoleń ożywionego świata przyrody trwa nie przerwanie od tysięcy lat. Cechuje je wielogatunkowa i wielopiętrowa struktura z całym bogactwem różnorodności biologicznej. Licznie reprezentowane gatunki świata roślin, grzybów i zwierząt występują tylko tutaj, niektóre z nich charakterystyczne są wyłącznie dla dzikich ostępów Puszczy. Najcenniejszym pod względem przyrodniczym obiektem polskiej części Puszczy Białowieskiej jest najstarszy w Polsce – Białowieski Park Narodowy. Jego początki sięgają 29 grudnia 1921 r. a zrodził się on dzięki wysiłkom leśników, naukowców i przyrodników. Jego perłą jest Obszar Ochrony Ścisłej BPN, gdzie od tysięcy lat nieprzerwanie przebiegają spontaniczne procesy naturalne, niezakłócone ingerencją człowieka. Obok ochrony ścisłej funkcjonuje również czynna i krajobrazowa forma ochrony przyrody puszczańskiej. Zasługą służb parkowych jest również uratowanie od zagłady żubra – króla Puszczy. Jego restytucja w prastarej ostoi zakończyła się pomyślnie. Obecnie możemy się cieszyć populacją wolnego stada na terenie całej Puszczy znacznie przekraczającą 300 sztuk. WYBIERZ INNY PARK

8 Rangę Białowieskiego Parku Narodowego podkreśla uznanie go przez UNESCO za Światowy Rezerwat Biosfery, wpisanie na listę Dziedzictwa Światowego, a w ostatnim czasie przyznanie Dyplomu Europy. Powiększony w 1996 r. BPN odpowiada najwyższym standardom i wymaganiom różnych form ochrony przyrody. Stanowi zatem wyzwanie dla wielu sympatyków ochrony przyrody odpowiadających na pytanie, czy cała Puszcz Białowieska zasługuje na objęcie najwyższą formą ochrony. WYBIERZ INNY PARK

9 Biebrzański Park Narodowy
<- Kładka dydaktyczna wiedzie do rezerwatu ścisłego "Czerwone Bagno" będącego ostoją łosia. Wiedzie przez torfowiska umożliwiając turystom bezpieczną wędrówkę i zapobiega dewastacji torfowiska. Trwa tutaj nadal proces torfotwórczy. (wrzesień 1996r.) Odchody samca i samicy łosia różnią się od siebie wielkością i kształtem. -> WYBIERZ INNY PARK

10 Bieszczadzki Park Narodowy
Bieszczadzki Park Narodowy chroni fragmenty wschodnio-karpackiej przyrody w polskiej części Bieszczadów Zachodnich. Utworzony w 1973 r., po kilkukrotnych powiększeniach w latach 1989, 1991, 1996 i 1999 uzyskał powierzchnię ,62 ha. Przez co jest największym górskim parkiem narodowym w Polsce, a trzecim co do wielkości w kraju. WYBIERZ INNY PARK

11 W obecnych granicach Bieszczadzki Park Narodowy chroni:
najważniejsze formy krajobrazu Karpat Wschodnich, unikalne w skali Polski, długie pasma górskich łąk położonych ponad górną granicą lasu, zwane połoninami wraz ze stanowiskami rzadkich gatunków roślin wschodniokarpackich i wysokogórskich, fragmenty puszczy karpackiej z ostojami dużych drapieżnych ptaków i ssaków, w tym niedźwiedzia, wilka, rysia, orła przedniego, puchacza malownicze doliny pozostałe po dawnych wsiach, które stanowią swoisty fenomen przyrodniczy, czyli tzw. "bieszczadzka kraina dolin", gdzie ślady dawnej obecności człowieka zapisane są tylko w postaci resztek zdziczałych sadów, drzew wyznaczających miejsca po domach i szlakach komunikacyjnych oraz różnego typu łąk, pastwisk i ziołorośli. WYBIERZ INNY PARK

12 Międzynarodowy Rezerwat Biosfery
Idea utworzenia Rezerwatu Biosfery w tej części Karpat zrodziła się przed kilkudziesięcioma laty. Jednak dopiero w 1990 r. na Konferencji UNESCO MaB w Kijowie strona polska wystąpiła z oficjalną propozycją powołania Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie". Międzynarodowy Rezerwat Biosfery "Karpaty Wschodnie" jest największym spośród istniejących w Polsce ośmiu Rezerwatów Biosfery i zajmuje powierzchnię ha, a łącznie z przyległymi obszarami chronionymi po stronie słowackiej i ukraińskiej obejmuje obszar ha (część słowacka ha, część ukraińska ha). Cały ten obszar uzyskał statut pierwszego w świecie trójstronnego Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery (certyfikat z dnia 2 lutego 1999r.). Jednym z istotnych zadań Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery "Karpaty Wschodnie" jest ochrona najcenniejszych wartości przyrodniczych i krajobrazowych tego obszaru. W tym celu realizowana jest szeroka współpraca międzynarodowa z najbliższymi sąsiadami - Ukrainą i Słowacją. Od kilku lat także z Parkiem Narodowym "La Vanoise" we Francji września 1998 r. Bieszczadzki Park Narodowy wraz z Parkiem Narodowym "Połoniny" na Słowacji otrzymał "Dyplom Europejski" przyznany przez Radę Europy. W Polsce to prestiżowe wyróżnienie posiada jedynie Białowieski Park Narodowy. WYBIERZ INNY PARK

13 Park Narodowy „Bory Tucholskie”
Położenie, powierzchnia Park Narodowy "Bory Tucholskie" utworzono 1 lipca 1996 roku. Ochroną objęto powierzchnię ha lasów, jezior, łąk i torfowisk. Park leży w północno-środkowej części kraju, w województwie pomorskim, powiat chojnicki, w największym w Polsce kompleksie leśnym: Borach Tucholskich. PNBT jest ważnym uzupełnieniem sieci obszarów objętych najwyższą formą ochrony przyrody w Polsce. Utworzenie w Borach Tucholskich parku narodowego ma na celu ochronę oligotroficznego krajobrazu sandrowego, jedynego tego typu w obecnie istniejących parkach narodowych w Polsce, a unikatowego w Europie. Pierwotnie projektowano powołanie PNBT na powierzchni 13 tys. ha. Po licznych dyskusjach z samorządami lokalnymi zdecydowano o wytyczeniu granic na obszarze tzw. Strugi Siedmiu Jezior. W skład Parku weszły wyłącznie grunty Skarbu Państwa. Lasy, łąki i torfowiska wydzielono z obrębu Klosnowo Nadleśnictwa Rytel, natomiast jeziora z Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa. Użytkownikiem jezior było Gospodarstwo Rybackie w Charzykowach. PNBT obejmuje część Zaborskiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1990 roku dla zachowania wybitnych walorów przyrodniczych i kulturowych południowej części Kaszub zwanej Ziemią Zaborską. O ochronę tego terenu wnioskowano wielokrotnie już od 1948 r. z uwagi na istnienie do końca lat siedemdziesiątych jednych z najwiekszych ostoi głuszca na Pomorzu. WYBIERZ INNY PARK

14 Geologia i geomorfologia
Zwierzęta Na obszarze Parku stwierdzono występowanie 144 gatunków ptaków, w tym 108 lęgowych, m.in. żuraw, puchacz, bielik, gągoł i zimorodek. Symbolem PNBT jest głuszec - ptak, który jeszcze niedawno licznie występował w Borach Tucholskich, a szczególnie w Nadleśnictwie Klosnowo. W planach jest reintrodukcja tego kuraka na terenie Parku. Z dużych ssaków występują: jelenie, sarny, dziki, lisy, kuny, jenoty, wydry i borsuki. W roku 1978 na obszarze Strugi Siedmiu Jezior reintrodukowano bobra europejskiego, zwiększającego z roku na rok swoją liczebność.   25 gatunków ryb, 43 gatunki ssaków, 13 gatunków płazów i 6 gatunków gadów. Szczególną rolę w środowisku pełnią nietoperze: karlik większy, gacek brunatny, nocek duży, rudy i Natterera. W jeziorach Parku występują: sieja, sielawa, węgorz, okoń, lin, leszcz, różanka, koza, miętus. Płazy reprezentują: żaba trawna, moczarowa, ropuchy zielona i szara oraz traszki grzebieniasta i zwyczajna. Z gadów najliczniej występuje żmija zygzakowata. WYBIERZ INNY PARK Geologia i geomorfologia Obszar Borów Tucholskich ukształtowany został przez lodowiec skandynawski podczas zlodowacenia bałtyckiego. Dominującą formą na tym obszarze są piaszczyste równiny sandrowe - Wielki Sandr Brdy - tworzone dzięki działalności erozyjno - akumulacyjnej wód roztopowych. Powierzchnie sandrowe urozmaicone są przez liczne wydmy, rynny polodowcowe i wytopiska. W okolicy jeziora Charzykowskiego zlokalizowano największe skupisko wydm śródlądowych w Borach Tucholskich. Najbardziej charakterystyczną cechą równin sandrowych są rynny polodowcowe o wydłużonym kształcie i przebiegu południkowym. Największą z nich o długości 17 km zajmują jeziora Charzykowskie, Karsińskie, Długie i Witoczno, położone w otulinie PNBT. Na terenie Parku dominują ubogie gleby bielicowe, pseudobielicowe i brunatne właściwe. W pobliżu jezior występują gleby murszowo-torfowe i torfowe.

15 Drawieński Park Narodowy
Drawieński Park Narodowy leży w środkowo - zachodniej Polsce na pograniczu województw zachodniopomorskiego, lubuskiego i wielkopolskiego. Park jest częścią kompleksu leśnego Puszczy Drawskiej, rozciągniętego na rozległej równinie sandrowej, zwanej Równiną Drawską. Obejmuje obszar od wypływu Drawy z jez. Dubie (Adamowo) na północy i ciągnie się do Starego Osieczna na południu. Park utworzony został w roku 1990 na obszarze ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi ha z czego lasy zajmują ha, a ochroną ścisłą objęte jest 368 ha. Ekosystemy wodne, które należą do jednych z cenniejszych w Parku, zajmują 937 ha. Położenie i powierzchnia WYBIERZ INNY PARK

16 Roślinność Na terenie Parku występuje około 869 gatunków roślin naczyniowych, z których wiele podlega ochronie gatunkowej. Do gatunków szczególnie cennych należą: storczyki, żurawina drobnolistkowa, rosiczki, turzyca bagienna, widłaki, wawrzynek wilczełyko, osobliwością jest borealna krzewinka chamedafne północna oraz wiele innych. W Parku stwierdzono także ponad 200 gatunków mchów i 210 gatunków grzybów oraz występuje ok. 224 zbiorowisk roślinnych, w tym 25 leśnych i zaroślowych. Najwazniejszymi cechami wyróżniającymi pod względem geobotanicznym Drawieński Park Narodowy jest występowanie tu  buczyn pomorskich (Melico - Fagetum, Luzulo pilosae - Fagetum), kwaśnych lasów dębowo - bukowych (Fago - Quercetum petraeae), grądów zachodniopomorskich (Galio - carpinetum) z wielkim udziałem borów sosnowych. Zachowane w dolinach rzek Drawy i Płocicznej w dobrym stanie (mało zniekształcone) łęgi oraz olsy w różnych odmianach dopełniają obrazu lasów tego obszaru. Szczególną opieką otaczane są wyjątkowo piękne dęby i buki liczące ponad trzysta, a niekiedy i czterysta lat. Najstarsze z nich znajdują się w obszarach ochrony ścisłej "Radęcin". W dominujących w Parku ekosystemach leśnych panują siedliska borowe, a gatunkiem głównym jest sosna. Drzewostany powyżej 81 lat zajmują ok. 40% powierzchni leśnej Parku. Ważnym elementem Parku są liczne torfowiska głównie pojeziernego pochodzenia, które są siedliskami wielu zbiorowisk szuwarowych i bagiennych. WYBIERZ INNY PARK

17 Zwierzęta Świat zwierząt Parku jest bardzo bogaty. Jedną z najliczniejszych i najlepiej zbadaną grupą są ptaki, których w Parku zanotowano 129 gatunków lęgowych. Najcenniejszymi wśród nich są: bielik, rybołów, jarząbek, włochatka, orlik krzykliwy, puchacz, gągoł, tracze, bocian czarny, zimorodek, pliszka górska oraz wiele innych. Na terenie Parku występuje 7 gatunków gadów. Osobliwością jest występowanie żółwia błotnego. Zinwentaryzowano 13 gatunków płazów. Do najcenniejszych można zaliczyć kumaka nizinnego, traszki (zwyczajną i grzebieniastą) oraz rzekotkę drzewną. W wyniku reintrodukcji w 1978 r. powrócił na te tereny bóbr i stał się jednym z najliczniejszych gatunków osiągając poziom pojemności środowiska. Coraz częściej można obserwować występowanie wydry oraz borsuka i jenota. Ogólem żyje tu ponad 40 gatunków ssaków, w tym licznie jelenie, sarny i dziki. Dobre warunki tlenowe i czystość akwenów pozwalają utrzymać się rzadkim gatunkom ryb. W Drawie i Płocicznej tarło odbywa troć wędrowna, na stałe zadomowił się pstrąg i lipień. W jeziorze Ostrowiec bytuje cenna, bardzo rzadka troć jeziorowa. Ogółem w wodach Parku występuje ok. 37 gatunków ryb, w tym takie jak: sieja, sielawa, brzana, certa, piekielnica i restytuowany łosoś. WYBIERZ INNY PARK

18 Gorczański Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Gorczański Park Narodowy obejmuje centralną i północno-wschodnią część pasma Gorców (ok. 13% powierzchni całego pasma). Położony jest w południowej części kraju, w województwie małopolskim. Park utworzony został w 1981 roku na obszarze ha. Początki ochrony przyrody na tym terenie sięgają 1927 roku, kiedy to powstał w dobrach hr. Ludwika Wodzickiego z Poręby Wielkiej leśny rezerwat przyrody nazwany później Rez. Turbacz im. Władysława Orkana. Obecna powierzchnia parku wynosi ha, z czego ha to lasy. Ochroną ścisłą objęto ha, w tym ha lasów. Powierzchnia otuliny GPN obejmuje ha. Wody Ekosystemy wodne tworzą wody płynące, zajmujące 18 ha (ok. 0,3%) powierzchni Gorczańskiego Parku Narodowego. Obszar parku jest terenem źródliskowym dopływów Dunajca i Raby, na której kilkadziesiąt kilometrów niżej jest zlokalizowany zbiornik wody pitnej dla Krakowa "Raba II". WYBIERZ INNY PARK

19 Roślinność Zwierzęta Zwierzęta
W całych Gorcach stwierdzono występowanie ok. 940 gatunków roślin naczyniowych, 250 gatunków mchów, 530 gat. porostów oraz 116 gat. wątrobowców. Około 85% tych taksonów występuje na terenie Parku. Charakterystyczne dla GPN są rośliny górskie, z których najbardziej interesujące są gatunki alpejskie (17) i subalpejskie (24) spotykane m.in. na gorczańskich polanach. Lasy zajmują ok. 95% powierzchni Parku. Znaczna ich część jest w wieku powyżej 100 lat. W drzewostanach dominują świerk, buk, jodła, a w domieszce występują modrzew, jawor, wiąz górski, jesion i olsza szara. Piętro regla dolnego sięga od 650 do 1100 m n.p.m., regiel górny - powyżej 1100 m n.p.m. Dominującym typem siedliskowym lasu jest las górski (ok. 50 % pow. GPN), występujący w reglu dolnym. Bór wysokogórski zajmuje ok. 5% powierzchni Parku. W GPN wyróżniono 7 zespołów leśnych. W reglu dolnym występują: buczyna karpacka, bór świerkowo - jodłowy regla dolnego, kwaśna buczyna górska, olszyna karpacka, olszyna bagienna i żyzna jedlina, zaś w reglu górnym świerczyna górnoreglowa. Zwierzęta Fauna parku jest typowa dla Beskidów. Licznie reprezentowane są gatunki górskie, borealno-alpejskie i puszczańskie. Bogaty świat ptaków reprezentują: myszołów, trzmielojad, kobuz, jastrząb, sowy (puchacz, puszczyk uralski i pospolity, włochatka, sóweczka, sowa uszata), dzięcioły (trójpalczasty i białogrzbiety) oraz kuraki leśne (jarząbek, cietrzew, głuszec). Gniazdują tu także: bocian czarny, orzechówka, kruk, pluszcz, siwerniak i wiele innych. W Parku żyje ponad 46 gatunków ssaków, z których najcenniejsze są duże drapieżniki - ryś, wilk, niedźwiedź, a najpospolitsze są jelenie, sarny i dziki. Do osobliwości zaliczyć należy przedstawicieli rodziny pilchowatych: popielicę, orzesznicę i koszatkę. Na terenie Parku występują płazy: salamandra plamista (uznana za symbol Gorczańskiego PN), traszki (2 gatunki), żaba trawna, ropucha szara i kumak górski. Przedstawicielami gadów są: jaszczurka zwinka i żyworodna, padalec, żmija zygzakowata i zaskroniec. Najliczniejszą grupę stanowią niepozorne i dość słabo jeszcze poznane bezkręgowce. Zwierzęta WYBIERZ INNY PARK

20 Park Narodowy Gór Stołowych
Park Narodowy Gór Stołowych został utworzony r. Jest on położony na terenie Sudetów Środkowych na płn.- zach. Ziemi Kłodzkiej, przy granicy polsko-czeskiej. Górami Stołowymi nazywana jest znajdująca się na terytorium Polski pd.- zach. część rozległej, piaskowcowej płyty wypełniającej nieckę śródsudecką, pomiędzy Karkonoszami a Górami Bystrzyckimi i Orlickimi. Czeski jej fragment nosi nazwę Broumovska Vrchovina i również objęty jest ochroną (CHKO -Broumovsko). WYBIERZ INNY PARK

21 Park Narodowy Gór Stołowych zajmuje obszar ok
Park Narodowy Gór Stołowych zajmuje obszar ok. 63 km2 wierzchowinowej ich partii z najwyższymi wzniesieniami ; Szczeliniec Wielki (919 m npm) i Skalniak (915 m npm). W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska : Polanica Zdrój, Duszniki Zdrój i Kudowa Zdrój. WYBIERZ INNY PARK

22 GEOLOGIA I MORFOLOGIA Góry Stołowe stanowią jedyny w Polsce przykład gór płytowych zbudowanych z płasko leżących ławic skalnych. Skały te to piaskowce ciosowe, przedzielone marglami z wkładkami wapieni i piaskowców wapnistych i glaukonitowych. Powstały one w środowisku morza, które w górnej kredzie ( ok. 100 mln lat temu) wkroczyło na teren niecki śródsudeckiej. Te górnokredowe osady zalegają na starszych, permskich piaskowcach i zlepieńcach. Rozwój rzeźby Gór Stołowych rozpoczął się po ustąpieniu morza pod koniec kredy (ok. 70 mln lat temu). Okresy spokoju tektonicznego, przedzielone trzema fazami ruchów piętrzących w okresie trzeciorzędu doprowadziły do wytworzenia trzech powierzchni zrównań wyniesionych na wysokość : m npm - płaskie stoliwa zbudowane z górnych piaskowców ciosowych w postaci bastionów skalnych Szczelińca Wielkiego i Małego, Skalniaka i Narożnika m npm - pokryty marglami poziom Karłowa i penepleny Łężyc. m npm - najniższe partie na pd. - wsch. pasma. WYBIERZ INNY PARK

23 Kampinoski Park Narodowy
Gminie Izabelin tereny Kampinoskiego Parku Narodowego (K.P.N.) zajmują prawie 75% jej powierzchni, reszta zaś obszaru objęta jest jego otuliną. Ten jedyny w Europie park narodowy bezpośrednio graniczący ze stolicą państwa powołano w 1959 raku na obszarze zachodniej części Kotliny Warszawskiej, obejmując jego zasięgiem całą istniejącą tu Puszczę Kampinoską. Po wielu regulacjach granic Park ma obecnie w województwie mazowieckim powierzchnię ha oraz otulinę o powierzchni ha. W jego skład wchodzi również Ośrodek Hodowli Żubrów im. I. Mościckiego w Smardzewicach Koło Tomaszowa Mazowieckiego w województwie łódzkim (68 ha). WYBIERZ INNY PARK

24   Kampinoski Park Narodowy utworzono w celu ochrony unikatowych w skali europejskiej zespołów wydm śródlądowych, naturalnych zbiorowisk leśnych i bagiennych oraz fauny. Wśród ogromnej liczby gatunków roślin, w tym ponad 60 chronionych, rosną tu np. relikty, czyli pozostałości, epoki lodowcowej: chamedafne północna, zwana razmarynkiem oraz zimaziół północny, relikty pantyjskie (stepowe): wisienka kwaśna i wężymord stepowy oraz polski endemit, czyli gatunek występujący tylko na obszarze naszego kraju - brzoza czarna. Z bogatej tutejszej fauny szczególne zainteresowanie budzą wprowadzone tu ponownie przez człowieka łosie, bobry i rysie. Spośród 22 istniejących w Parku obszarów ochrony ścisłej cztery znajdują się na obszarze Gminy Izabelin, w tym największy, jeden z najstarszych i najcenniejszych - "Sieraków" im. Praf. Romana Kobendzy. WYBIERZ INNY PARK

25 Obok podstawowych funkcji ochronnych Kampinoski Park Narodowy prowadzi własną działalność i współpracę naukową oraz dydaktyczną i popularyzatorską poprzez Ośrodek Dydaktyczno - Muzealny w Granicy koło Kampinosu i nawo otwarte Centrum Edukacji przy siedzibie Dyrekcji Parku w Izabelinie. Dydaktyce służy też Leśny Ogródek Botaniczny K.P.N. w Laskach oraz przyrodnicza ścieżka poznawcza wokół Niepustu urządzona w 1974 raku jako pierwszy obiekt tego typu na terenie Polski. Park wydaje ilustrowany kwartalnik "Puszcza Kampinoska", działa też Towarzystwa Przyjaciół KPN. WYBIERZ INNY PARK

26 Karkonoski Park Narodowy
Karkonoski Park Narodowy znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego w południowo-zachodniej części kraju przy granicy państwowej z Republiką Czeską. Park utworzony został w roku 1959 na obszarze ha. Obecna powierzchnia parku wynosi ha. Największą część parku zajmują lasy ha ha powierzchni parku objęto ochroną Położenie i powierzchnia ścisłą. Od 1992 roku Karkonoski Park Narodowy jest częścią Bilateralnego Rezerwatu Biosfery Karkonosze / Krkonoše (MaB) o powierzchni ponad 60 tys. ha. Celem Rezerwatu Biosfery jest ochrona ekosystemów naturalnych, półnaturalnych, a także różnorodności biologicznej i prowadzenie badań naukowych. WYBIERZ INNY PARK

27 Roślinność Karkonoski PN posiada dobrze wykształcone piętra roślinne: piętro pogórza (do 500 m n.p.m.), piętro regla dolnego (do 1000 m n.p.m.), piętro regla górnego (do 1250 m n.p.m.), piętro subalpejskie (do 1450 m n.p.m.) i piętro alpejskie (powyżej 1450 m n.p.m). Lasami charakterystycznymi dla piętra regla dolnego są buczyny: kwaśna buczyna górska i żyzna buczyna sudecka. Kwaśna buczyna górska występuje na glebach ubogich i kwaśnych. Żyzna buczyna sudecka jest o wiele rzadsza i rośnie na glebach zasobniejszych. W przeszłości buczyny były najbardziej rozpowszechnionymi zbiorowiskami leśnymi Karkonoszy. Obecnie zajmują zaledwie około 5% powierzchni leśnej parku. Regiel górny to ubogie przyrodniczo świerczyny. Piętro subalpejskie jest najbogatszym florystycznie i najbardziej zróżnicowanym pod względem zbiorowisk roślinnych fragmentem Karkonoszy. Dominują w nim zarośla kosodrzewiny. WYBIERZ INNY PARK

28 Zwierzęta Głównym czynnikiem kształtującym warunki przyrodnicze Karkonoszy były całkowite zlodowacenia gór. Proces ten zdecydował o specyfice współczesnej fauny. Jako relikty okresu zlodowacenia wymienia się 2 gatunki: wirek - Otomesostoma auditivum i ślimak poczwarówka arktyczna Vertigo modesta arctica. W miarę ocieplania się klimatu Karkonosze zasiedlały gatunki borealno - górskie np. ślimak poczwarówka alpejska. W kolejnym etapie wkroczyły gatunki z innych gór Europy, głównie z Alp i Karpat np. wypławek alpejski. Trzon fauny bezkręgowców stanowią jednak gatunki eurytypowe, występujące na dużym obszarze. Spośród kręgowców najliczniejszą grupę stanowią ptaki. Łącznie stwierdzono około 100 gatunków m.in. włochatkę, sóweczkę, cietrzewia, głuszca, drozda obrożnego, płochacza halnego. Awifauna Karkonoszy posiada cechy charakterystyczne dla obszarów górskich tzn. zaznaczona jest strefowość w rozmieszczeniu gatunków. W reglu dolnym liczba gatunków lęgowych przekracza 50, a w piętrze alpejskim spada poniżej 10. W Karkonoszach występuje około 40 gatunków ssaków, w tym 16 gatunków nietoperzy. Atrakcją Karkonoszy jest muflon introdukowany tu na początku XX w. Na terenie Karkonoszy stwierdzono także 4 gatunki ryb, 6 gatunków płazów, 5 gatunków gadów. WYBIERZ INNY PARK

29 Zagrożenia i turystyka
Lasy Karkonoskiego Parku Narodowego narażone są na stałe niekorzystne oddziaływanie kompleksu czynników abiotycznych, biotycznych i antropogenicznych. Czynniki wywołujące istniejące i przewidywane zagrożenia lasów na omawianym obszarze można umownie podzielić na dwie grupy: a) czynniki, których negatywny wpływ można ograniczyć przez zabiegi ochronne. Do tej grupy można zaliczyć między innymi konsekwencje niewłaściwej gospodarki leśnej w przeszłości, polegające na uproszczeniu budowy i składu gatunkowego, zwłaszcza lasów dolnoreglowych, zagrożenia powodowane przez owady i grzyby patogeniczne, szkody powodowane przez ssaki roślinożerne, a także wywoływane przez masowy ruch turystyczny. W tej grupie mieszczą się także stale obecne w górach niekorzystne czynniki abiotyczne - wiatr, nadmierne opady itp. b) czynniki, których negatywny wpływ jest niezależny od sposobu postępowania w lasach Parku i otuliny. Do tej grupy należą przede wszystkim zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, skażenie gleb, anomalie klimatyczne, w tym możliwe ocieplenie klimatu. Ostateczne skutki poszczególnych czynników tej grupy nie są do końca poznane, co utrudnia w znacznym stopniu zaplanowanie skutecznego przeciwdziałania. Rocznie Karkonoski Park Narodowy odwiedza ponad 1,5 mln turystów. Infrastruktura turystyczna obejmuje 112 km szlaków, 10 wyciągów i 12 schronisk. Najbardziej atrakcyjną porą wędrówek po Karkonoszach jest okres od połowy maja do połowy października. WYBIERZ INNY PARK

30 Magurski Park Narodowy
Położenie i powierzchnia  Magurski Park Narodowy utworzony został w 1995 roku na obszarze ha. Aktualna jego powierzchna wynosi ha, w tym 97% w woj. krośnieńskim i 3% w woj. nowosądeckim. Park leży w południowej części kraju, w Beskidzie Niskim, przy granicy ze Słowacją. Obejmuje on znaczną część obszaru źródłowego Wisłoki jakim jest masyw Magury Wątkowskiej, który jest fragmentem głównego grzbietu karpackiego. W parku dominują ekosystemy leśne, które zajmują ha (88,8%). Wody  Na terenie parku znajdują się źródliska Wisłoki. Rzeka ta wraz ze swoimi licznymi dopływami jest ważnym elementem krajobrazu parku. Ta typowo górska rzeka tworzy malownicze przełomy i zakola. Często zmienia kierunek, zazwyczaj po przyjęciu większego dopływu. Od południa zasilają ją Ryjak, Krempna i Wilsznia a od północy Świerzówka i Rzeszówka. WYBIERZ INNY PARK

31 Szata roślinna parku ma charakter piętrowy oraz znamiona obszaru przejściowego między Karpatami Wschodnimi i Zachodnimi. W zespołach roślinnych zaznacza się stała obecność typowych gatunków podgórskich, ciepłolubnych i kserotermicznych. W 30 zbiorowiskach roślinnych zdecydowanie przeważają zbiorowiska leśne. W piętrze pogórza (do 530 m n.p.m) zachowały się fragmenty grądu, olszynki karpackiej i olszynki bagiennej. W reglu dolnym (od 530 m n.p.m po szczyty) przeważa żyzna buczyna karpacka. Znaczną powierzchnię zajmują także WYBIERZ INNY PARK

32 Narwiański Park Narodowy
Położenie i powierzchnia Narwiański Park Narodowy leży w północno-wschodniej części Polski w województwie podlaskim. Powierzchnia całkowita parku utworzonego w 1996 r. wynosi 7350 ha. Na terenie parku dominuje własność prywatna, głównie drobnych rolników. Własność Skarbu Państwa stanowi zaledwie 2057 ha. Park znajduje się w Dolinie Górnej Narwi. Obejmuje on bagienną dolinę Narwi pomiędzy Surażem i Rzędzianami, która stanowiła znaczną część utworzonego w 1985 roku Narwiańskiego Parku Krajobrazowego. Bagna, tereny podmokłe i wody są dominującymi ekosystemami i zajmują ok. 90% obszaru parku. WYBIERZ INNY PARK

33 Geologia , geomorfologia i gleby
Dolina Narwi pomiędzy Surażem i Rzędzianami wykształciła się w kompleksie osadów lodowcowych, zajmując centralną część obniżenia w powierzchni wysoczyzn morenowych. Miąższość tych osadów waha się od 117 do 200 m. Dolina Narwi jest stosunkowo głęboko wcięta w wysoczyzny i zabagniona. Powierzchnia doliny zalega 5-25 m niżej od terenów bezpośrednio przylegających, a jej spadek wynosi zaledwie 0,19%. Dolinę wypełniają torfy, osiągające średnio 1 m miąższości, zalegające na płytkich mułach lub iłach oraz bezpośrednio na piaskach podłoża. Dolina składa się z odcinków rozszerzonych, basenowych i zwężonych przypominających przełomy rzeczne. Rzeźba parku ukształtowała się podczas zlodowacenia środkowopolskiego. Lodowiec zanikał powierzchniowo, nadbudowując wysoczyzny moreną, a w obniżeniach podłoża pozostawały bryły martwego lodu. Wytopienie się największych brył dało początek dzisiejszej dolinie Narwi. O wytopiskowej genezie doliny świadczy obecność na jej zboczach form pochodzenia glacjalnego: kemów, nisz i dolinek wytopiskowych. Zabagnienie doliny nastapiło po zmianie koryta rzeki z meandrującego na wielokorytowe, które miało miejsce na przełomie okresu atlantyckiego oraz subborealnego (ok lat temu). W dolinie i na obszarze parku dominują gleby bagienne. Najczęściej spotykane wśród nich są gleby torfowo-bagienne zajmujące zwarte powierzchnie w środkowej części doliny. Mniejsze znaczenie mają gleby torfowe okresowo podsychające i torfowo-mułowe. Gleby torfowo-murszowe w średnim stopniu zmurszenia występują punktowo. Gleby glejowe właściwe, torfiasto-glejowe i mułowo-glejowe spotykane są w południowej części doliny. Zajmują one położenia na pograniczu torfowisk i zboczy doliny. WYBIERZ INNY PARK

34 Roślinność Zwierzęta Zwierzęta Roślinność
Dominujące powierzchniowo w parku szuwary turzycowiskowe reprezentowane są przez 14 zespołów roślinnych, szuwary trzcinowe - przez 7 zespołów, a roślinność wodna przez 12 zespołów. Poza tym występują tu zbiorowiska łąkowe i ziołoroślowe oraz 2 zespoły zarośli wierzbowych i 4 zespoły leśne. Na grądzikach wśród bagien spotyka się roślinność kserotermiczną. W wielu miejscach zachowała się poprzeczna strefowość zbiorowisk począwszy od zbiorowisk wodnych poprzez immersyjne, z głębokim corocznym zalewem, zbiorowiska emersyjne z roślinnością turzycowo-mszystą aż do strefy olszyn bagiennych, usytuowanych na obrzeżach doliny. Wiele zbiorowisk należy do rzadko spotykanych w kraju. Na bagnach i terenach zabagnionych występuje blisko 200 gatunków roślin naczyniowych, w tym 13 objętych ochroną gatunkową. WYBIERZ INNY PARK Zwierzęta Wielkim walorem doliny Narwi i parku jest ornitofauna. W latach stwierdzono w dolinie obecność 179 gatunków ptaków, w tym 149 gatunków lęgowych. Decyduje o tym powszechne występowanie kilku gatunków dominujących (rokitniczka, potrzos, brzęczka, trzcinniczek, krzyżówka), stanowiących 60% ornitofauny oraz występowanie gatunków charakterystycznych dla doliny, związanych z szuwarami bagiennymi (kropiatka, zielonka, rybitwa czarna, bąk, błotniak stawowy). Dolina Narwi spełnia kryteria, które kwalifikują ten obszar jako ostoję lęgową ptaków wodno-błotnych o znaczeniu międzynarodowym i europejskim. Jest ona rejonem lęgowym ponad 1% populacji europejskiej co najmniej 10 gatunków ptaków, w tym bąka, cyranki, błotniaka stawowego, błotniaka łąkowego, zielonki, kropiatki, derkacza, i dubelta, oraz miejscem rozrodu trzech gatunków ptaków zagrożonych wymarciem w skali światowej - bielika, derkacza i wodniczki. Zwierzęta Roślinność Na terenie parku występuje około 40 gatunków ssaków. Wśród nich jest niewielka populacja łosia i wydry oraz liczna (260 szt.) bobra. Środowiska wodne doliny są zasobne w ryby, których stwierdzono w parku 22 gatunków. W parku odnotowano m.in. także obecność 13 gatunków płazów.

35 Ojcowski Park Narodowy
Historia powstania parku Starania o ochronę przyrody Doliny Prądnika sięgają pocz. XIX w. i wiążą się z pierwszymi badaniami prowadzonymi na tym terenie. Odkryto tu wówczas wiele interesujących gatunków roślin i zwierząt oraz dokonano naukowej eksploracji jaskiń. Oprócz tego ojcowski krajobraz stał się tematem reportaży i wspomnień oraz natchnieniem dla wielu artystów i poetów.    Piękno Doliny Prądnika, bogata flora i fauna, interesująca przeszłość archeologiczna skłaniały licznych przybyszów do objęcia ochroną tego zakątka ówczesnego Królestwa Kongresowego, nazywanego nawet "Polską Szwajcarią".    Na łamach prasy pojawiły się głosy protestu przeciwko eksploatacji lasów, m.in. piętnujące barbarzyńskie poczynania wrocławskich kupców niszczących ojcowskie lasy, którzy nie bacząc na warunki postawione w kontrakcie sprzedaży wycięli drzewostan pokrywający wierzchowinę jurajską w rejonie Smardzowic, Woli Kalinowskiej i Sąspowa.    Ówczesne prawodawstwo zupełnie pomijało zagadnienia ochrony przyrody. Bezkarnie rozkopywano namuliska jaskiń, wydobywając z nich cenny materiał nawozowy. Najwięcej strat poniosły jaskinie Koziarnia i Nietoperzowa, w których eksploatację namulisk prowadził w l górnośląski urząd górniczy pod kierunkiem O. Grubego. W pozostałych jaskiniach, ogólnie dostępnych do zwiedzania odłamywano nacieki, przeciwko czemu protestowano w opisach Ojcowa i w artykułach prasowych.    Duże zasługi w ochronie przyrody Ojcowa położył także były jego właściciel Jan Zawisza, archeolog-amator, pierwszy badacz tutejszych jaskiń, który rozpoczął stopniowe wykupywanie Doliny Prądnika i okolic z rąk wrocławskich kupców. Dalsze wykupy kontynuował kolejny właściciel Ojcowa - Ludwik Krasiński.    Społeczeństwo polskie widząc niszczenie przyrody Doliny Prądnika szybko reagowało na przejawy wandalizmu. Mimo braku odpowiednich zarządzeń ze strony ówczesnych władz podejmowano pierwsze kroki w kierunku ratowania przyrody. I tak spółka akcyjna, założona pod koniec XIX w. z inicjatywy Adolfa Dygasińskiego, wykupiła zamek w Pieskowej Skale wraz z otaczającym go lasem i skałami. WYBIERZ INNY PARK

36 Dydaktyczną funkcję w zakresie ochrony przyrody Doliny Prądnika odegrało także muzeum regionalne w Ojcowie, założone przez S.J. Czarnowskiego pod koniec XIX w. Jednakże te i tym podobne poczynania pojedynczych osób do I wojny światowej nie miały większego znaczenia, gdyż nie podjęto starań o otoczenie Doliny Prądnika ochroną prawną. Dopiero gdy w okresie międzywojennym powołano Państwową Komisję Ochrony Przyrody, przekształconą później w Państwową Radę Ochrony Przyrody, na czele której stanął prof. dr Władysław Szafer, innej rangi nabrało zagadnienie ochrony przyrody ojcowskiej. Z inicjatywy prof. Szafera została opracowana pierwsza monografia przyrodnicza Doliny Prądnika i Sąspowskiej, opublikowana w piśmie "Ochrona Przyrody" w 1924 roku. W monografii tej zamieszczono charakterystykę środowiska geograficznego okolic Ojcowa oraz plan i opis granic przyszłego rezerwatu. Projektowany rezerwat miał objąć dobra Czartoryskich i własności gminne wzdłuż Doliny Prądnika od Sułoszowej do Hamerni i Sąspowskiej od wsi Sąspów do ujścia doliny na terenie Ojcowa. Złotą Górę przeznaczono na budowę osiedla uzdrowiskowego w ramach regulacji uzdrowiska. WYBIERZ INNY PARK

37 Pieniński Park Narodowy
Jeremiskowa Skała powyżej Wąwozu Homole (w drodze na Wysoką m n.p.m.) w Pienińskim PN. W kałużach przegląda się knieć błotna i skrzypy... Powyżej smukłe jałowce i świerki uginające się pod ciężarem szyszek. (maj 1996r.) WYBIERZ INNY PARK

38 Endemiczny pszonak pieniński (Erysimum pienicum) rosnący przy szlaku na Trzy Korony w Pienińskim PN. (maj 1996r.) Żółte kępki smagliczki porastają południowe stoki masywu Trzech Koron w Pienińskim PN. (maj 1996r.) WYBIERZ INNY PARK

39 Reliktowa holoceńska sosna na szczycie Sokolicy znana jest z widokówek, przewodników i podręczników szkolnych. Zachwyca jak widać wielu. WYBIERZ INNY PARK

40 Poleski Park Narodowy Położenie, powierzchnia, historia
Poleski Park Narodowy leży w Polsce środkowo-wschodniej na terenie województwa lubelskiego. Utworzony został w 1990 r. na obszarze 4813 ha. Park powstał na bazie rezerwatów torfowiskowych: Durne Bagno, Jezioro Moszne, Jezioro Długie, Torfowisko Orłowskie. Bagno Bubnów zostało włączone do PPN w 1994 r. Występuje tam najwięcej rzadkich gatunków fauny i flory. Aktualna powierzchnia parku wynosi 9762 ha, w tym lasy zajmują 4780 ha a wody i nieużytki (w tym najcenniejsze bagna) 2090 ha. Idea powstania parku narodowego na Polesiu powstała w 1959 r. W latach na omawianym obszarze powstały cztery rezerwaty przyrody, a w roku 1982 Poleski Park Krajobrazowy. WYBIERZ INNY PARK

41 Roślinność W parku występuje 928 gatunków roślin naczyniowych, z których 170 to gatunki rzadkie, a 60 podlega ochronie gatunkowej. Znaczną ich część stanowią rośliny północne (140 gatunków), wśród których są m.in. takie jak: brzoza niska, wierzby (lapońska i borówkolistna), turzyce (strunowa, torfowa i bagienna), gnidosz królewski, rosiczka długolistna, bagnica torfowa i lepnica litewska. Florę atlantycką reprezentuje 25 gatunków, z których najciekawszymi są: wywłócznik skrętoległy, wąkrota zwyczajna i mięsożerna aldrowanda pęcherzykowata. Przez park przebiega granica zasięgu 150 gatunków roślin. Najbardziej charakterystycznymi dla parku zbiorowiskami roślinnymi są torfowiska: niskie, przejściowe i wysokie. Lasy tworzą brzeziny bagienne i ubogie bory sosnowe, a w podtopionych wodą zagłębieniach olsy. Tło stanowią najliczniej występujące zbiorowiska wodne i szuwarowe. Ogólem na obszarze parku wyróżniono 208 zespołów roślinnych, z których większość to nieleśne. Licznie występują gatunki roślin borealnych: brzoza niska, wierzba lapońska i borówkolistna, rosiczki. Na Bagnie Bubnów i Staw występuje wiele chronionych i rzadkich gatunków roślin, spotykanych w znacznych ilościach, a niekiedy nawet masowo. Należą do nich m.in: goździk pyszny, goryczka wąskolistna i gorzkawa, kosatka kielichowata, kosaciec syberyjski, storczyki, nasięźrzał pospolity, grzybień północny, groszek błotny, pływacz średni, tłustosz dwubarwny, dzwonecznik wonny. WYBIERZ INNY PARK

42 Zwierzęta Na obszarze parku żyje 21 gatunków ryb, w tym głównie: karp, lin, karaś, płoć, wzdręga, szczupak, okoń, węgorz oraz niezwykle rzadka, chroniona - strzebla przekopowa. Spotkać można tam 12 gatunków płazów. Z 6 gatunków gadów na szczególną uwagę zasługuje żółw błotny, mający jedno z większych stanowisk w Europie. Najlepiej poznane są ptaki. Spośród 146 lęgowych gatunków 17 jest silnie zagrożonych. Większość ptaków spotykanych w parku związana jest z siedliskami podmokłymi i wodnymi. Najcenniejsze gatunki to: zalatujące - orzeł przedni, orzeł bielik i orlik grubodzioby oraz lęgowe - orlik krzykliwy, żuraw, brodźce (krzykliwy i samotny), gęś gęgawa, puchacz i bocian czarny. Z 35 gatunków ssaków na uwagę zasługują: smużka, nietoperz - karlik większy, gronostaj, wydra, łoś, wilk oraz niedawno reintrodukowany bóbr. W kompleksie Bagno Bubnów i Staw występuje 87 gatunków ptaków, z których 40 to lęgowe, 10 prawdopodobnie gniazdujące, a pozostałe to zalatujące. Spośród wszystkich gatunków lęgowych Bagna Bubnów i Staw na szczególną uwagę zasługuje wodniczka. Jej liczebność oszacowano na 239 śpiewających samców. Czyni to z omawianego obiektu jedno z najbogatszych stanowisk tego gatunku w Polsce. Do osobliwości ornitologicznych omawianych torfowisk należą także m.in: kulik wielki i dubelt. Najliczniejszym zaś ptakiem drapieżnym jest coraz rzadszy w Polsce błotniak popielaty. Na omawianych bagnach gnieżdżą się także: sowa błotna, brodziec krwawodzioby, rycyk, cietrzew, wodnik, kropiatka, błotniak stawowy, błotniak zbożowy, pustułka, brzęczak, świerszczak, remiz, dziwonia i inne. Omawiane torfowiska odgrywają dużą rolę w okresie przelotów ptaków, zwłaszcza wiosną są miejscem odpoczynku i żerowania wielu gatunków kaczek, łysek i łabędzi oraz licznych żurawi i ptaków siewkowatych. WYBIERZ INNY PARK

43 Roztoczański Park Narodowy.
WYBIERZ INNY PARK Ordynacji. Położenie, powierzchnia, historia Roztoczański Park Narodowy leży w środkowo-wschodniej części kraju, w województwie lubelskim. Obejmuje najcenniejsze przyrodniczo obszary Roztocza Środkowego. Park utworzony został w 1974 roku na obszarze 4801 ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi 8483 ha, w tym lasy zajmują 8102 ha. Ochroną ścisłą objęto 806 ha. Park powstał na terenie Lasów Państwowych Nadleśnictw Kosobudy i Zwierzyniec, będących wcześniej lasami Ordynacji Zamojskiej. Początki ochrony sięgają 1934 r., kiedy to utworzono rezerwat Bukowa Góra, który obecnie jest jednym z obszarów ochrony ścisłej parku. W 1938 roku po raz pierwszy w Polsce wydano zarządzenie o ochronie ptaków drapieżnych na terenie

44 Geologia, geomorfologia i gleby
Park znajduje się w urozmaiconym krajobrazie Roztocza Środkowego w dolinie górnego Wieprza. Jest to obszar oddzielający Wyżynę Lubelską od Kotliny Sandomierskiej o zróżnicowanej budowie geologicznej. Garb Roztocza budują skały górnokredowe (opoki, gezy i margle). W strefie krawędziowej występują utwory trzeciorzędowe. Utwory czwartorzędowe cienką pokrywą zalegają w Dolinie Wieprza i Padole Zwierzyńca. Główne typy rzeźby to zrównanie wierzchowinowe, ostańce, krawędzie, padoły i doliny. Pokrywa glebowa jest urozmaicona. W części północnej parku dominują gleby brunatne wyługowane wytworzone z gez i opok. Na pozostałym terenie jest większe urozmaicenie, przy czym największą powierzchnię zajmują piaszczyste gleby bielicowe właściwe. WYBIERZ INNY PARK

45 Roślinność Flora naczyniowa Parku liczy około 750 gatunków, w tym liczne górskie (m.in. tojad dzióbaty, widłak wroniec, czosnek siatkowaty), północne (zimoziół północny, bagnica torfowa, brzoza niska), pontyjskie (pluskawica europejska) oraz atlantyckie (rosiczka pośrednia, widłak torfowy itd.). Na terenie parku występuje około 400 drzew pomnikowych. W parku wyróżniono 21 zespołów leśnych i szereg zbiorowisk niższej rangi, z których najcenniejsze to wyżynny bór jodłowy i buczyna karpacka zajmujące ok. 45% powierzchni leśnej. Jodły osiągają w nich najwyższe wymiary w Polsce (50 m wysokości, 470 cm obwodu i do 20 m3 masy drzewnej). Spośród innych na uwagę zasługują: świetlista dąbrowa, grąd subkontynentalny, łęg jesionowo-olchowy, kontynentalne torfowisko wysokie, ols porzeczkowy, a także różne typy borów sosnowych. Na roślinność nieleśną składa się 28 zespołów i 12 zbiorowisk. WYBIERZ INNY PARK

46 Zwierzęta Z dużych ssaków na terenie parku występują: jelenie, sarny, dziki, lisy, kuny, borsuki i wilki. W 1979 roku reintrodukowano bobry, które zadomowiły się w dolinie rzeki Wieprz. W 1982 roku do parku sprowadzone zostały koniki polskie będące potomkami dawnych dzikich koni leśnych - tarpanów. Drobne ssaki reprezentują chronione gatunki owadożernych: ryjówka aksamitna i mała, zębiełek białawy oraz liczne gatunki nietoperzy. Żyją tu także: orzesznica, popielica, koszatka. Spośród około 190 gatunków ptaków spotykanych na terenie parku na uwagę zasługują: orlik krzykliwy, trzmielojad, bocian czarny, liczne dzięcioły (w tym rzadko występujący dzięcioł białogrzbiety), muchówka mała i białoszyja, gołąb siniak, czyż oraz pliszka górska. Gady reprezentują jaszczurki (zwinka, żyworodna i padalec - dość często odmiany turkusowej), żmija zygakowata i zaskroniec oraz rzadko spotykany żółw błotny. Z płazów warto wymienić traszkę grzebieniastą, rzekotkę drzewną, grzebiuszkę ziemną, ropuchę zieloną i kumaka nizinnego oraz żabę śmieszkę. Interesująca jest także fauna bezkręgowców parku, a szczególnie świat owadów, spośród których tylko samych chrząszczy jest ponad 2000 gatunków. WYBIERZ INNY PARK

47 Słowiński Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Słowiński Park Narodowy położony jest na wybrzeżu środkowym, pomiędzy Łebą a Rowami na Nizinie Gardneńsko-Łebskiej, w województwie pomorskim. Północną granicę parku stanowi na długości 32,5 km brzeg Bałtyku. Prace nad utworzeniem parku podjęto w 1946 r. na konferencji w Łebie, której uczestnikami byli naukowcy z Poznania i Gdańska. Utworzony został w 1967 roku na obszarze ha. Aktualna powierzchnia w zarządzie wynosi ha z czego ha - to wody oraz 4599 ha - to lasy. Ochronie ścisłej podlega 5619 ha, w tym 2529 ha lasów. W roku 1977 UNESCO uznało park za Światowy Rezerwat Biosfery (program MaB). WYBIERZ INNY PARK

48 Roślinność Najbardziej charakterystyczny dla parku jest strefowy układ roślinności stanowiący naturalny ciąg sukcesyjny, który przebiega równolegle od brzegu morskiego w głąb lądu, oraz obejmuje zespoły od pionierskich i inicjalnych zbiorowisk piaskowych po nadmorskie bory bażynowe. Flora roślin naczyniowych liczy ok. 850 gatunków, z których 50 podlega ochronie gatunkowej. Na piaszczystym brzegu morskim spotkać można glony. Na plaży zimowej, nie zalewanej wodami silnych sztormów jesiennych pojawiają się pierwsze rośliny pionierskie: rukwiel nadmorska, honkenia piaskowa. Na wydmie białej występuje piaskownica zwyczajna i wydmuchrzyca piaskowa oraz najpiękniejsza roślina wybrzeża - mikołajek nadmorski. W miarę przesuwania się w głąb lądu występują wydmy szare pokryte przez psammofilną murawę, w której dominuje szczotlicha siwa i turzyca piaskowa. Dalej pojawiają się kępy bażyny czarnej i wrzosu zwyczajnego, które dają początek sosnowym borom bażynowym. Do roślin charakterystycznych dla borów nadmorskich należą m.in. storczyki. Bory sosnowe, począwszy od najsuchszych, poprzez różne warianty boru świeżego aż do borów bagiennych zajmują 80% powierzchni leśnej parku. Do ciekawszych zbiorowisk roślinnych należą rozległe torfowiska typu wysokiego i przejściowego oraz torfowiska niskie i łąkowe. Ogólem na terenie parku potwierdzono występowanie 46 zespołów roślinnych. WYBIERZ INNY PARK

49 Zwierzęta Dominującą wśród kręgowców grupę zwierząt w parku stanowią ptaki, których na jego terenie stwierdzono 257 gatunków, w tym 150 gatunków lęgowych. Bogactwo awifauny spowodowane jest różnorodnością środowisk przyrodniczych oraz położeniem parku na trasie wiosennych i jesiennych przelotów. Niedostępność terenu sprawia, że w ciągu prawie całego roku ptactwo znajduje tu miejsce do gniazdowania czy wypoczynku w czasie przelotów. Do najcenniejszych gatunków ptaków należy zaliczyć takie gatunki jak: bielik, orlik krzykliwy, orzeł przedni, puchacz, kruk, łabędzie i liczne gatunki kaczek. Wśród ssaków liczne są jelenie, sarny, dziki, jenoty i zające. WYBIERZ INNY PARK

50 Świętokrzyski Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Park położony jest w centralnej części kraju, na terenie województwa świętokrzyskiego. Obejmuje najwyższe pasmo Gór Świętokrzyskich - Łysogóry, z najwyższymi szczytami: Łysicą (612 m n.p.m.) i Łysą Górą (595 m n.p.m.), wschodnią część Pasma Klonowskiego (z górami Bukową, Psarską i Miejską) oraz część Pasma Pokrzywiańskiego (z Chełmową Górą). Historia starań o objęcie ochroną Gór Świętokrzyskich sięga czasów przed I wojną światową. W roku 1921 powstał pierwszy w Górach Świętokrzyskich rezerwat im. Józefa Kostyrki na Chełmowej Górze (163 ha), a w roku następnym objęto ochroną rezerwatową dwa fragmenty Łysogór: na południowym zboczu Łysej Góry fragment o powierzchni 196 ha i na północnym zboczu Łysicy ha. W roku 1932 powiększono obszar rezerwatów do 1347 ha. Park narodowy oficjalnie utworzony został w 1950 roku na obszarze 6054 ha. W 1954 roku na terenie parku powstały dwa kolejne rezerwaty ścisłe: Czarny Las o powierzchni 26,45 ha oraz Mokry Bór o powierzchni 38,44 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 7626 ha, z czego 7212 ha zajmują lasy. Na terenie parku jest 5 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 1731 ha. WYBIERZ INNY PARK

51 Roślinność Flora parku reprezentowana jest przez 129 gatunków porostów, 190 gatunków mszaków i 670 gat. roślin naczyniowych, z których 49 podlega prawnej ochronie gatunkowej. Do najbardziej cennych roślin parku należą: kosaciec syberyjski, pełnik europejski, pióropusznik strusi oraz narecznica szerokolistna. Na terenie parku 674 drzewa uznano za pomniki przyrody. Dużym osiągnięciem jest restytucja cisa, którego populacja wynosi obecnie ponad 1300 sztuk. Za najbardziej stabilne uważane jest środowisko gołoborzy z cenną florą i fauną. Przypuszcza się, że zbiorowiska niższych roślin, takich jak porosty, mszaki, wątrobowce, mogą mieć na gołoborzach pierwotny charakter. Większość powierzchni parku zajmują lasy z udziałem jodły i buka. Mniej liczne są bory sosnowe, bory mieszane sosnowo-dębowe z domieszką jodły, modrzewia, świerka i buka występujące w niższych partiach pasm górskich. Na siedliskach bogatszych występują grądy, zaś w miejscach wilgotnych i zabagnionych, bory wilgotne i bagienne oraz olsy. W ekosystemach leśnych stwierdzono występowanie 35 gatunków drzew. Gatunkiem specjalnej troski spośród drzew jest jodła pospolita, która przez szereg lat dominowała w lasach świętokrzyskich. Duże znaczenie mają dla parku tereny otwarte, które tworzą zbiorowiska łąkowe oraz gołoborza urozmaicające jego leśny krajobraz. Do osobliwości parku należy m.in. endemiczny świętokrzyski bór jodłowy Abietetum polonicum oraz stanowiska modrzewia polskiego na Chełmowej Górze. WYBIERZ INNY PARK

52 Zwierzęta Zwierzęta Fauna parku reprezentowana jest przez ponad 4000 gatunków bezkręgowców oraz 210 gatunków kręgowców - w tym 187 objętych ochroną prawną. Z terenu parku opisano 8 nowych dla nauki gatunków bezkręgowców. Za najważniejszy walor fauny uważa się obecność gatunków górskich i północno-górskich. Są one zwykle składnikami najwartościowszych biocenoz, tj. boru jodłowego, buczyny i gołoborzy. Wyjątkowe pod tym względem są mięczaki, wśród których gatunki górskie stanowią 30%. Gatunki górskie występują również licznie wśród owadów. Wiele górskich, reliktowych gatunków zwierząt żyje w rumowiskach skalnych. WYBIERZ INNY PARK

53 Tatrzański Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Tatrzański Park Narodowy leży w południowej części Polski, w województwie małopolskim, na granicy ze Słowacją. Park Narodowy utworzony został w 1954 roku na obszarze ha. Aktualna jego powierzchnia wynosi ha, z czego ha to lasy, a 5660 ha to głównie zbiorowiska wysokogórskich hal i turni. Grunty rolne (169 ha) i wody (209 ha) zajmują 1,8% powierzchni parku. Ochroną ścisłą objęto ha z czego 6149 ha to ekosystemy leśne. Potrzebę ochrony Tatr dostrzeżono już w końcu XIX wieku. W roku 1925 podjęto pierwsze próby utworzenia parku narodowego w Tatrach wspólnie ze Słowacją. Na terenie należącym do lasów państwowych park formalnie utworzono w 1937 r. Po II wojnie światowej w roku 1947 powołano odrębną jednostkę administracyjną Park Tatrzański. Tatrzański Park Narodowy powołano rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 września 1954 roku. W roku 1993 TPN i TANAP (Tatransky Narodni Park po stronie słowackiej) UNESCO uznało za rezerwat biosfery, międzynarodowy obszar o światowym znaczeniu. WYBIERZ INNY PARK

54 Roślinność Roślinność charakteryzuje się typowym układem piętrowym. W reglu dolnym (do 1250 m n.p.m.) dominują lasy jodłowo-bukowe. W reglu górnym (do 1550 m n.p.m.) rosną bory świerkowe, które przechodzą w strefę kosówki i traworośli (do 1800 m n.p.m.) powyżej której jest piętro alpejskie i turni. Liczba gatunków roślin naczyniowych w parku szacowana jest na ponad 1000, wśród których 85 podlega ochronie gatunkowej. W parku rośnie także ok. 600 gat. mszaków, 700 gat. porostów oraz występuje 900 gat. glonów. Wiele roślin rosnących w parku to endemity tatrzańskie, karpackie lub gatunki rzadkie. Najbardziej cennymi z nich są m.in: limba, skalnica tatrzańska, ostróżka tatrzańska, dębik ośmiopłatkowy, skalnica gronkowa, goryczki i krokusy oraz szarotka alpejska, która jest jednym z symboli Tatr. Do bardziej znanych należą również sit skucina i boimka dwurzędowa tworzące endemiczny zespół wysokogórskich muraw przebarwiających się jesienią na czerwono i nadających charakterystyczny kolor większym obszarom górskim np. "Czerwonym Wierchom" WYBIERZ INNY PARK

55 WYBIERZ INNY PARK Zwierzęta Bogata fauna parku charakteryzuje się wieloma endemitami oraz gatunkami rzadkimi i objętymi ochroną gatunkową. Do osobliwości faunistycznych parku należą chronione już od połowy XIX wieku kozica i świstak, oraz niedźwiedź brunatny, ryś, wilk, wydra i kilkanaście gatunków ptaków, w tym: orzeł przedni, sokoły, pomurnik i płochacz halny. W wyższych partiach lasów gnieżdżą się głuszec, cietrzew i jarząbek. W lasach liczne są także jelenie, sarny i drobne gryzonie.

56 Park Narodowy „Ujście Warty”
Położenie, powierzchnia, historia Położenie Projekt utworzenia Parku Narodowego "Ujście Warty" został przyjęty przez Radę Ministrów 19 czerwca 2001r. Park ten jest położony jest w historycznej delcie ujścia Warty do Odry, na terenie województwa lubuskiego. Jego powierzchnia wynosi 8038 ha.  Park Narodowy "Ujście Warty" powstał w miejsce istniejącego od 1977r. rezerwatu przyrody Słońsk oraz części Parku Krajobrazowego Ujście Warty. Ze względu na szczególne znaczenie tego terenu, zwłaszcza dla ptaków wodnych i błotnych rezerwat Słońsk został w 1984r. objęty konwencją Ramsar, której celem jest ochrona terenów podmokłych, ważnych jako siedlisko życiowe ptaków. Obecnie jednym z pierwszych zadań parku będzie wpisanie na listę konwencji całego obszaru parku narodowego. Swoją działalność rozpoczął z dniem 1 lipca 2001 r. WYBIERZ INNY PARK

57 Roślinność Roślinność
Zbiorowiska roślinne na terenie Parku reprezentują wysoki poziom różnorodności biologicznej. Ponad 400 gatunków roślin naczyniowych to około 30% flory całej Krainy Wielkopolsko-Kujawskiej. O dużym zróżnicowaniu świadczy też występowanie na tym terenie blisko 50 zespołów roślinnych.  Szata roślinna Parku ma w przeważającej części charakter naturalny, choć struktura roślinności rzeczywistej odbiega od potencjalnej. Pośrednie i bezpośrednie oddziaływanie człowieka, dokumentowane już kilka stuleci, zaznaczyło się przede wszystkim zanikiem roślinności leśnej o charakterze łęgowym oraz rozpowszechnieniem zbiorowisk naturalnych tzw. auksochorycznych. Na tle innych odcinków rzeki Warty, szata roślinna projektowanego Parku wyróżnia się wysokim poziomem naturalności, a także unikatowym charakterem. Na ten ostatni składa się między innymi występowanie kilku bardzo rzadkich, zagrożonych wyginięciem roślin naczyniowych. Szata roślinna jest bardzo interesującym obiektem badawczym oraz dydaktycznym. Stwarza możliwości prowadzenia studiów nad strukturą i dynamiką flory. Dodatkowo możliwe jest monitorowanie zmian wynikających ze świadomych manipulacji hydrologicznych. Roślinność dolin rzecznych w całej Europie została już w większości bardzo silnie przekształcona. Roślinność WYBIERZ INNY PARK

58 Zwierzęta Obszar Parku Narodowego "Ujście Warty" to jeden z najważniejszych terenów lęgowych ptaków wodnych i błotnych w Polsce - stwierdzono tu 245 gatunków ptaków oraz lęgi 160 gatunków - są to między innymi: 4 gatunki perkozów, 7-8 gatunków kaczek, 5 gatunków chruścieli, 9-10 gatunków ptaków siewkowych. Dla wielu gatunków ptaków Park to jedno z ważniejszych miejsc lęgowych w Polsce. Aż 26 gatunków ptaków gniazdujących w Parku należy do zagrożonych wyginięciem według międzynarodowej klasyfikacji BirdLife International jak np.: wodniczka Acrocephalus paludicola, derkacz Crex crex, rycyk Limosa limosa, żuraw Grus grus, bąk Botaurus stellaris, bączek Ixobychus minutus, czy też występująca tutaj dość pospolicie rybitwa czarna Chlidonias niger. Park Narodowy "Ujście Warty" odgrywa ważną rolę dla ptaków również poza sezonem rozrodczym. Bardzo licznie pierzą się na tym terenie kaczki - krzyżówki Anas platyrhynchos, cyraneczki Anas crecca, a także gęsi gęgawy Anser anser i łabędzie nieme Cygnus olor, łyski Fulica atra. W okresie migracji jesiennej Park jest miejscem koncentracji ptaków wodnych i błotnych - głównie gęsi zbożowej i białoczelnej Anser fabalis i albifrons - liczba nocujących gęsi dochodzi do 200 tys. osobników. W okresie zimowym Park Narodowy "Ujście Warty" to największe zimowisko w Polsce łabędzia krzykliwego Cygnus cygnus - do 2500 osobników, a także ważne zimowisko bielika Haliaeetus albicilla - do 50 osobników. Ochronę ptaków utrudnia pojawienie się i szybki rozwój populacji norki amerykańskiej Mustela vison, a także coraz częstsze informacje dotyczące pojawiania się szopa pracza Procyon lotor, przybywającego z zachodu. Ponadto na terenie Parku Narodowego "Ujście Warty" stwierdzono występowanie 34 gatunków ssaków z 13 rodzin. Spośród tych, które znajdują się w Polskiej Czerwonej Księdze wymienić należy wydrę Lutra lutra ( kategoria R) i bobra europejskiego Castor fiber ( kategoria E). WYBIERZ INNY PARK

59 WYBIERZ INNY PARK

60 Wielkopolski Park Narodowy
WYBIERZ INNY PARK Położenie, powierzchnia, historia Położenie, powierzchnia i historia. Wielkopolski Park Narodowy znajduje się w województwie wielkopolskim, 15 km na południe od Poznania. Park leży w środkowo-zachodniej Polsce na terenie Pojezierza Wielkopolskiego i obejmuje (wraz z otuliną) część Pojezierza Poznańskiego oraz niewielkie fragmenty Poznańskiego Przełomu Warty. Utworzony został w 1957 r. na obszarze 5244 ha. Obecna powierzchnia parku wynosi 7584 ha z czego lasy zajmują 4617 ha, wody 462 ha oraz inne grunty 2505 ha, wsród których największy udział mają użytki rolne 2155 ha. W parku jest 18 obszarów ochrony ścisłej o łącznej powierzchni 260 ha. Pierwszy z ideą utworzenia parku wystąpił w 1922 roku prof. A. Wodziczko. Ukoronowaniem dziesięcioletnich starań było utworzenie w 1932 roku dwóch rezerwatów przyrody: w Puszczykowie na powierzchni 239 ha i w okolicy jez. Kociołek na pow. 189 ha. W 1933 roku w Osowej Górze nastąpiło symboliczne otwarcie Wielkopolskiego Parku Narodowego.

61 Geologia i geomorfologia
Ukształtowanie terenu w parku jest ściśle związane z działalnością lodowca, głównie w okresie tysięcy lat temu (zlodowacenie bałtyckie). Największą powierzchnię zajmuje wysoczyzna morenowa zbudowana z glin, piasków i żwirów zwałowych. Obszar wysoczyzny zamyka morena spiętrzona z najwyższym wzniesieniem parku - Osowa Góra której wysokość wynosi 132 m n.p.m. Wysoczyznę rozcinają wyżłobione przez lodowiec rynny, w których znajdują się liczne jeziora: Łódzko-Dymaczewskie, Witobelskie, Góreckie, Rosnowsko- Chomęcickie, Budzyńskie, Kociołek i inne. Za najpiękniejsze uchodzi ozdobione dwoma wyspami Jez. Góreckie. W południowej części parku obszar wysoczyzny graniczy z Pradoliną Warszawsko-Berlińską. Do innych form terenowych należą owalne w zarysie pagórki - kemy oraz przypominające nasypy kolejowe wzniesienia - ozy. Na terenie parku znajduje się część najdłuższego w Polsce Ozu Bukowsko-Mosińskiego (37 km długości). Pamiątkę minionej epoki stanowią duże głazy narzutowe. Największy z nich tzw. Głaz Leśników, został objęty ochroną jako pomnik przyrody. Geologia i geomorfologia WYBIERZ INNY PARK

62 Roślinność Roślinność
Na terenie parku stwierdzono występowanie około 1100 gatunków roślin naczyniowych, 200 gatunków mszaków, 150 gatunków porostów, 350 gatunków glonów, 400 gatunków grzybów wyższych. Główny element flory stanowią gatunki eurosyberyjskie, m.in. sosna zwyczajna (jej udział w lasach wynosi 70%), a także liczne rośliny runa leśnego, jak np.: czworolist pospolity czy konwalia dwulistna, oraz gatunki środkowoeuropejskie, np.: dąb szypułkowy, grab pospolity, naparstnica zwyczajna, pięciornik biały. Z roślin północnych wymienić można zimoziół północny - relikt epoki lodowcowej. Wpływy łagodnego, wilgotnego klimatu Europy Zachodniej zaznacza się obecnością gatunków o charakterze atlantyckim: wiciokrzew pomorski, wąkrota zwyczajna, pięciornik płonny. Do roślin związanych z klimatem łagodnym należy również rzadkie drzewo - jarząb brekinia tzw. brzęk. Ubogie gleby bielicowe porastają bory sosnowe i sosnowo-dębowe bory mieszane. Na bogatszych glebach brunatnych rosną m.in. kwaśne dąbrowy, lasy dębowo-grabowe (grądy), a na siedliskach cieplejszych świetliste dąbrowy. Wilgotne i żyzne czarne ziemie w pobliżu jezior i cieków wodnych zajmują łęgi wiązowo-jesionowe, a tereny zabagnione olsy z panującą olszą czarną oraz zarośla z krzewiastych wierzb i kruszyny. Prawie wszystkie jeziora parku należą do bogatych w składniki mineralne tzw. jezior eutroficznych. Występują w nich różnorodne zbiorowiska roślin wodnych i bagiennych. Odmienna roślinność występuje nad jedynym w parku dystroficznym (ubogim w składniki mineralne) jeziorem Skrzynka, gdzie skupiają się zbiorowiska torfowców, które gęstym kożuchem wkraczają na taflę jeziora powodując jego zarastanie. Roślinność WYBIERZ INNY PARK

63 Zwierzęta Fauna parku charakteryzuje się bogactwem gatunków należących do rozmaitych grup systematycznych. Najbogatsza jest fauna bezkręgowców, wśród których najliczniej reprezentowane są owady liczące ponad 3 tysiące gatunków. Lasy obfitują w chrząszcze. Są wśród nich zarówno gatunki chronione (jelonek rogacz, kozioróg dębosz), jak i groźne szkodniki drzew leśnych (m.in. szkodniki sosny - cetyniec większy, cetyniec mniejszy, przypłaszczek granatek oraz drwalnik paskowany). Bogaty jest świat pajęczaków. Z bardziej interesujących gatunków stwierdzono występowanie tygrzyka paskowanego, największego w Polsce przedstawiciela rodziny krzyżykowatych oraz pająka topika - jedynego w kraju gatunku spędzającego całe życie pod wodą. W jeziorach występują liczne okonie, leszcze, liny, szczupaki oraz węgorze. Na obszarze parku występują wszystkie gatunki płazów spotykanych na terenach nizinnych Polski oraz 5 gatunków gadów: gniewosz, zaskroniec, padalec, jaszczurka zwinka i jaszczurka żyworodna. Ptaki w parku reprezentowane są przez ok. 190 gatunków lęgowców i przelotnych. Z rzadko spotykanych wymienić należy kraskę, zimorodka i dzięcioła czarnego. Z ptaków drapieżnych można zauważyć wśród lasów i łąk kanię czarną, w pobliżu pól myszołowa zwyczajnego, a przy bagnach błotniaka stawowego. Na obszarze parku występuje ponad 40 gatunków ssaków w tym m.in. ryjówki i liczne gatunki nietoperzy. Zwierzęta WYBIERZ INNY PARK

64 Wigierski Park Narodowy
WYBIERZ INNY PARK

65 Zgryz bobrowy czyli świeżo ostrugany przez bobry pień brzozy
Zgryz bobrowy czyli świeżo ostrugany przez bobry pień brzozy. Być może skończą pracę dzisiejszej nocy... Oderwane fragmenty drewna świadczą o sile siekaczy bobrów... WYBIERZ INNY PARK

66 WYBIERZ INNY PARK

67 Woliński Park Narodowy
Położenie, powierzchnia, historia Woliński Park Narodowy położony jest u ujścia Odry w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w pobliżu granicy polsko - niemieckiej. Obejmuje ochroną niezwykle cenną północno - zachodnią część wyspy Wolin. Park utworzono w 1960 roku na powierzchni 4691 ha. Powiększony został w roku 1996 poprzez przyłączenie od północy pasa przybrzeżnych wód Bałtyku o szerokości 1 mili morskiej oraz od zachodu rozlewiska delty Świny. W wyniku włączenia części Zatoki Pomorskiej oraz wód morskich wewnętrznych Zalewu Szczecińskiego, Woliński Park Narodowy stał się pierwszym w Polsce parkiem morskim. Obecna powierzchnia parku wynosi ha, w tym lasów 4458 ha. Ochroną ścisłą objęto 6 leśnych obszarów o łącznej powierzchni 224 ha. WYBIERZ INNY PARK

68 Roślinność Roślinność
Na wyspie Wolin stwierdzono występowanie ponad 1300 gatunków roślin naczyniowych, w tym wielu gatunków chronionych i rzadkich. Wśród nich są rośliny plaży nadmorskiej: honkenia piaskowa, wydmuchrzyca piaskowa, rukwiel nadmorska i solanka kolczysta oraz gatunki siedlisk słonych w delcie Świny - halofity (ok. 30 gat.). Zbocza stromych klifów porastają gęste zarośla rokitnika zwyczajnego. Płytkie piaszczyste dno morza Bałtyckiego zajmują makroglony: zielenice, brunatnice i krasnorosty, wśród których najliczniejszymi są morszczyn i zielenica Entetromoprpha intestinalis. Na terenie lądowym parku dominują wzniesienia morenowe pokryte lasami bukowo-sosnowo-dębowymi. Głównym gatunkiem w lasach jest jednak sosna, która zajmuje 68% lądowej powierzchni parku. Buk zajmuje 23% , dąb 7%, a inne gatunki pozostałą część. Wśród zespołów leśnych szczególnie dobrze zachowały się lasy bukowe, których struktura zbliżona jest do lasów naturalnych. Najlepiej zachowane zespoły buczyn są chronione w dwóch obszarach ochrony ścisłej w części południowej parku oraz w dwóch w części północnej, gdzie występuje m.in. buczyna storczykowa. Wykształciła się ona na szczególnym typie gleby tzw. nasypie przyklifowej, powstającej przez nawiewanie drobnych cząstek minerałów z klifu do wnętrza lasu. W tym szczególnym zespole roślinnym rośnie m.in. 9 gatunków storczyków. Spośród innych leśnych zespołów roślinnych na uwagę zasługują występujące w okolicach Wisełki na glebach bielicowych wytworzonych z piasków luźnych bory bażynowe. Roślinność WYBIERZ INNY PARK

69 Zwierzęta Fauna wyspy jest bardzo zróżnicowana i bogato reprezentowana przez gatunki rzadkie. Przez Wolin przebiega główny szlak przelotu ptaków wzdłuż wybrzeża Bałtyku. Na terenie parku stwierdzono występowanie ponad 230 gatunków ptaków, w tym lęgowych: bielika, wodniczki, biegusa zmiennego, muchołówki małej. Park spełnia doniosłą rolę w ochronie siedlisk ptaków wodno - błotnych, które tutaj znajdują spokój oraz bazę pokarmową, szczególnie w okresie wiosennych i jesiennych wędrówek. Obszar delty Świny został zaliczony do ostoi ptaków o znaczeniu europejskim. Aktualnie m.in. prowadzona jest reintrodukcja puchacza. Z bogatego świata owadów zachowały się m.in. stanowiska chrząszcza jelonka oraz kozioroga dębosza. Na terenie parku oznaczono 3 nowe dla nauki gatunki: chrząszcza Teredus opacus i 2 gatunki skoczogonków (Collembola). Wody Zatoki Pomorskiej to biotop wielu gatunków zwłaszcza ryb oraz rzadszych ssaków morskich - foki szarej i morświna. Zwierzęta WYBIERZ INNY PARK

70 Koniec Maksymilian Ohde kl II bg Strona tytułowa

71 Co to jest MaB? MaB jest to program Człowiek i Biosfera prowadzony przez UNESCO