Czytanie ze zrozumieniem

Prezentacja na temat: "Czytanie ze zrozumieniem"— Zapis prezentacji:

1 Czytanie ze zrozumieniem
Par Jocelyne GIASSON Rozdział 3: Mikroprocesy Roz. 3: Mikroprocesy

2 Podział tekstu na jednostki
Mikroprocesy pozwalają zrozumieć informację zawartą w zdaniu. Roz. 3 : Mikroprocesy Rozpoznanie słów Czytanie grupami słów Mikroselekcja (z lewej) Mikroprocesy pozwalają zrozumieć informację zawartą w zdaniu. Rozdział 3: Mikroprocesy (pierwsza ramka) Rozpoznanie słów (pod strzałkami) 2 paradoksy!! (druga ramka) Czytanie grupami słów (pod pierwszą strzałką) Czytanie powtórzone (pod drugą strzałką)Podział tekstu na jednostki (trzecia ramka) Mikroselekcja Podział tekstu na jednostki 2 paradoksy!! Czytanie powtórzone

3 Rozpoznawanie słów Twier- dzenie Proces rozpoznawania słów :
- zachodzi automatycznie u wprawionych czytelników - jest pożyteczny, ponieważ wyzwala energię do innych, bardziej skomplikowanych procesów Tradycyjnie, w czytanym tekście, wyróżnia się 3 kategorie słów : Rozpoznawanie słów Twierdzenie: Proces rozpoznawania słów: - zachodzi automatycznie u wprawionych czytelników - jest pożyteczny, ponieważ wyzwala energię do innych, bardziej skomplikowanych procesów Tradycyjnie, w czytanym tekście wyróżnia się 3 kategorie słów : 1. słowa znane ze słyszenia, ale nie z tekstu pisanego (przypadek początkującego czytelnika)‏ 2. słowa znane z przekazu ustnego i pisemnego (większość słów czytający zna z tekstu)‏ 3.słowa nieznane ani ze słyszenia, ani z tekstu pisanego (nowe słownictwo)‏ 1.słowa znane ze słyszenia, ale nie z tekstu pisanego (przypadek początkującego czytelnika)‏ 2. słowa znane z przekazu ustnego i pisemnego (większość słów czytający zna z tekstu)‏ 3. słowa nieznane ani ze słyszenia, ani z tekstu pisanego (nowe słownictwo)‏

4 Rozpoznawanie słów Objaśnienie roli -dekodowania -rozpoznawania słów
DEKODOWANIE= wykorzystywanie odpowiedników liter-słów i sylab w celu poznania znaczenia słowa. Badania wykazują, że: - Nauczanie dekodowania w pierwszym roku nauki sprzyja rozwojowi sprawności rozpoznawania słów. - Wprawiony czytelnik nie dekoduje każdego słowa, lecz natychmiastowo rozpoznaje napotkane słowa. Rozpoznawanie słów Objaśnienie roli -dekodowania -rozpoznawania słów DEKODOWANIE= wykorzystywanie odpowiedników liter-słów i sylab w celu poznania znaczenia słowa. Badania wykazują, że: - Nauczanie dekodowania w pierwszym roku nauki sprzyja rozwojowi sprawności rozpoznawania słów. -Wprawiony czytelnik nie dekoduje każdego słowa, lecz natychmiastowo rozpoznaje napotkane słowa. (pod strzałką) Pierwszy paradoks: Pożytecznym okazuje się uczenie początkującego czytelnika sprawności, której praktycznie nie będzie potrzebować później, będąc czytelnikiem zaawansowanym. 1ePierwszy paradoks: Pożytecznym okazuje się uczenie początkującego czytelnika sprawności, której praktycznie nie będzie potrzebować później, będąc czytelnikiem zaawansowanym.

5 Rozpoznawanie słów Wyjaśnienie :
Różnica między dekodowaniem (lub identyfikowaniem) słów a ich rozpoznawaniem! identyfikowanie słowa = odwołanie się do jakiegokolwiek sposobu umożliwiającego poznanie znaczenia słowa (prowadzi to do znajomości słowa)‏ Rozpoznawanie słowa = udzielenie błyskawicznej odpowiedzi w odniesieniu do słowa, które zostało już zidentyfikowane w innych tekstach . CEL = automatyczne rozpoznawanie słów Jak dojść do tego celu? (sposoby)‏ Rozpoznawanie słów Wyjaśnienie: Różnica między dekodowaniem (lub identyfikowaniem) słów a ich rozpoznawaniem! Identyfikowanie słowa= odwołanie się do jakiegokolwiek sposobu umożliwiającego pozananie znaczenia słowa (prowadzi to do znajomości słowa)‏ Rozpoznawanie słowa= udzielenie błyskawicznej odpowiedzi w odniesieniu do słowa, które zostało już zidentyfikowane w innych tekstach. Ćwiczenia+schemat CEL= automatyczne rozpoznawanie słów --- / (praktykowane przez doświadczonego czytelnika przy większości słów napotkanych w tekście). Jak dojść do tego celu? (sposoby)‏ -poprzez dekodowanie (lub identyfikację). -poprzez odwołanie się do kontekstu (oparcie się na wskazówkach wynikających ze składni, sensu, ilustracji). (pod strzałką)‏ "Trzeba uczyć posługiwania się kontekstem i dekodowaniem słów" (str.39). Przykład. (praktykowane przez doświadczonego czytelnika przy większości napotkanych w tekście). - poprzez dekodowanie (lub identyfikację). - poprzez odwołanie się do kontekstu (oparcie się na wskazówkach wynikających ze składni, sensu, ilustracji). « Trzeba uczyć posługiwania się kontekstem i dekodowaniem słów»

6 Rozpoznawanie słów Przez globalne nauczanie słownictwa: prowadzi uczniów do rozpoznawania pewnych słów bez odwoływania się do fazy identyfikacji. Istnieją jednak ograniczenia tego nauczania: przy pierwszych słowach wszystko jest w porządku, jednak później pojawia się zwolnienie tempa, a potem przesycenie. W efekcie - uczniowie gubią się przy odnoszeniu się do poznanych wcześniej słów. Dekodowanie - Sylaby - Odpowiedniki liter-słów Składnia Sens Ilustracje Słownictwo globalne Identyfikacja Rozpoznawanie Rozpoznawanie słów - Przez globalne nauczanie słownictwa: prowadzi uczniów do rozpoznawania pewnych słów bez odwoływania się do fazy identyfikacji. ! Istnieją jednak ograniczenia tego nauczania: przy pierwszych słowach wszystko jest w porządku, jednak później pojawia się zwolnienie tempa, a potem przesycenie. W efekcie - uczniowie gubią się przy odnoszeniu się do poznanych wcześniej słów. Dekodowanie -Sylaby -Odpowiedniki liter-słów Składnia Identyfikacja->Rozpoznawanie Sens Ilustracje Słownictwo globalne / Początkujący czytelnik musi wybiórczo korzystać ze wszystkich tych strategii Początkujący czytelnik musi wybiórczo korzystać ze wszystkich tych strategii.

7 Rozpoznawanie słów Paradoks skuteczności uczenia dekodowania: wbrew przekonaniu, osoby czytające nie odwołują się przy dekodowaniu do relacji litery-dźwięki (jest ona zbyt złożona by się do niej odnosic). Drugi paradoks: można skutecznie nauczyć strategii dekodowania, które będą mieć zaledwe niewielki związek ze sposobem, w jaki dekodowanie będzie później praktykowane przez ucznia. Ćwiczenie: Daniel-Andrzej-Ania Rozpoznawanie słów Paradoks skuteczności uczenia dekodowania: wbrew przekonaniu, osoby czytające nie odwołują się przy dekodowaniu do relacji litery-dźwięki (jest ona zbyt złożona by się do niej odnosic). ->Drugi paradoks: można skutecznie nauczyć strategii dekodowania, które będą mieć zaledwe niewielki związek ze sposobem, w jaki dekodowanie będzie później praktykowane przez ucznia. Ćwiczenie: Daniel-Andrzej-Ania Wyjaśnienie: Nauczanie dekodowania pozwala młodemu czytelnikowi zrozumieć naturę tego procesu: jest to podstawowa zasada regularnej zależności między tekstem mówionym i pisanym. Nastepnie czytający odnajduje skuteczne dla siebie strategie: zasady zależności pozwalają na dokonywanie przybliżeń; na tej podstawie czytający musi odnaleźć znaczenie odpowiadające znanemu już słowu. Wyjaśnienie: Nauczanie dekodowania pozwala młodemu czytelnikowi zrozumieć naturę tego procesu: jest to podstawowa zasada regularnej zależności między tekstem mówionym i pisanym. Nastepnie czytający odnajduje skuteczne dla siebie strategie: zasady zależności pozwalają na dokonywanie przybliżeń; na tej podstawie czytający musi odnaleźć znaczenie odpowiadające znanemu już słowu.

8 Rozpoznawanie słów Niektórym uczniom, którzy nie rozumieją przejścia od "sztucznych" regułek do funkcjonalnych, praktycznych zasad, niepotrzebne jest dodatkowe nauczanie dekodowania. Należałoby raczej dostarczać im okazji do zastosowania swojej wiedzy i odkrywania skutecznej dla siebie metody działania. Rozpoznawanie słów Niektórym uczniom, którzy nie rozumieją przejścia od "sztucznych" regułek do funkcjonalnych, praktycznych zasad, niepotrzebne jest dodatkowe nauczanie dekodowania. Należałoby raczej dostarczać im okazji do zastosowania swojej wiedzy i odkrywania skutecznej dla siebie metody działania.

9 Mikroprocesy pozwalają zrozumieć informację zawartą w zdaniu.
Rozpoznanie słów Czytanie grupami słów Mikroselekcja (z lewej) Mikroprocesy pozwalają zrozumieć informację zawartą w zdaniu. Rozdział 3: Mikroprocesy (pierwsza ramka) Rozpoznanie słów (pod strzałkami) 2 paradoksy!! (druga ramka) Czytanie grupami słów (pod pierwszą strzałką) Czytanie powtórzone (pod drugą strzałką)Podział tekstu na jednostki (trzecia ramka) Mikroselekcja Podział tekstu na jednostki 2 paradoksy !! Czytanie powtórzone

10 Czytanie grupami słów Definicja: "polega na odwoływaniu się(w poszukiwaniu wskazówek) do składni w celu odnalezienia w zdaniu elementów, które łączy jeden sens i które tworzą swojego rodzaju podjednostkę." Przykład: Mały, czarny kot miauczy pod drzwiami wejściowymi domu. Rola: pozwala na płynne czytanie bez wysiłku =(podstawowy proces u dobrych czytelników)‏ Czytanie grupami słów Definicja: "polega na odwoływaniu się(w poszukiwaniu wskazówek) do składni w celu odnalezienia w zdaniu elementów, które łączy jeden sens, i które tworzą swojego rodzaju podjednostkę." Przykład: Mały, czarny kot miauczy pod drzwiami wejściowymi domu. Rola: pozwala na płynne czytanie bez wysiłku (=podstawowy proces u dobrych czytelników)‏ ? Wyjaśnienie: pamięć krótkotrwała i długotrwała. Ćwiczenie 1 - Ćwiczenie 2 Wyjaśnienie: pamięć krótkotrwała i długotrwała. Ćwiczenie1 Ćwiczenie 2

11 Czytanie grupami słów Dlaczego jest ono trudne ?
Z powodu braku w tekście pisanym wskazówek pozwalających na wyodrębnienie ( i pogrupowanie) jednostek znaczeniowych - a zatem przeciwnie w porównianiu z tekstem mówionym, w którym obecna jest intonacja, pauzy,... Dziecko musi się nauczyć kompensować ten brak poprzez odwoływanie się do wskazówek graficznych (tak nielicznych!), jakie stanowią znaki interpunkcyjne. Startegie pedagogiczne.. Czytanie grupami słów Dlaczego jest ono trudne? Z powodu braku w tekście pisanym wskazówek pozwalających na wyodrębnienie ( i pogrupowanie) jednostek znaczeniowych - a zatem przeciwnie w porównianiu z tekstem mówionym, w którym obecna jest intonacja, pauzy,... ->Dziecko musi się nauczyć kompensować ten brak poprzez odwoływanie się do wskazówek graficznych (tak nielicznych!), jakie stanowią znaki interpunkcyjne. Startegie pedagogiczne. - Nauczanie czytania grupami słów nie jest konieczne u wszystkich!!! -Dla czytających "słowo za słowem" najlepszym jest nauczanie niebezpośrednie, polegające na częstym proponowaniu uczniowi tekstów o odpowiednio zróżnicowanym stopniu trudności. -W szczególnych wypadkach potrzebne są specyficzne techniki: możliwe są tu dwie kategorie interwencji -> Nauczanie czytania grupami słów nie jest konieczne u wszystkich!!! - Dla czytających "słowo za słowem" najlepszym jest nauczanie niebezpośrednie, polegające na częstym proponowaniu tekstów o odpowiednio zróżnicowanym stopniu trudności. - W szczególnych wypadkach potrzebne są specyficzne techniki: możliwe są tu dwie kategorie interwencji

12 Czytanie grupami słów 1.Czytanie powtórzone: uznawane od dawna za bardzo użyteczne dla czytelników "słowa za słowem" a. Stwierdzone efekty. * poprawienie płynności i rozpoznawania słów, * przeniesienie tej płynności do czytaniu nowych tekstów, * znaczący postęp w rozumieniu. b. Dwa warianty: * czytanie powtórzone nadzorowane przez opiekuna: uczeń otrzymuje tekst do kilkukrotnego przeczytania w celu dojścia do pewnego progu szybkości czytania (np. 100 słów na minutę), nadzór sprawuje tu opiekun, który szacuje rezultaty, wspiera, pomaga jeśli wystepują trudności przy jakimś słowie. * Czytanie przy jednoczesnym odsłuchu nagranego tekstu: uczeń ma za zadanie czytać otrzymany tekst w tym samym czasie, co lektor z nagranego tekstu. Uczeń ma możliwość zaczynać lekturę tyle razy, ile potrzebuje. Uczeń nie jest nadzorowany i prezentuje nauczycielowi czytanie bez nagrania wtedy, kiedy czuje się na to gotowy. Zaleta tego podejścia: mniejszy nadzór. Czytanie grupami słów 1.Czytanie powtórzone: uznawane od dawna za bardzo użyteczne dla czytelników "słowa za słowem" a. Stwierdzone efekty. * poprawienie płynności i rozpoznawania słów * przeniesienie tej płynności do czytaniu nowych tekstów * znaczący postęp w rozumieniu b. Dwa warianty: * czytanie powtórzone nadzorowane przez opiekuna: uczeń otrzymuje tekst do kilkukrotnego przeczytania w celu dojścia do pewnego progu szybkości czytania (np. 100 słów na minutę), nadzór sprawuje tu opiekun, który szacuje rezultaty, wspiera, pomaga jeśli wystepują trudności przy jakimś słowie. * Czytanie przy jednoczesnym odsłuchu nagranego tekstu: uczeń ma za zadanie czytać otrzymany tekst w tym samym czasie, co lektor z nagranego tekstu. Uczeń ma możliwość zaczynać lekturę tyle razy, ile potrzebuje. Uczeń nie jest nadzorowany i prezentuje nauczycielowi czytanie bez nagrania wtedy, kiedy czuje się na to gotowy. Zaleta tego podejścia: mniejszy nadzór.

13 Czytanie grupami słów c. Jaki wybrać wariant?
* Przy obu wariantach osiąga się dobre rezultaty, jednak czytanie jednocześnie z lektorem pomaga osiągnąć więcej w kwestii prozodii. Czytanie z właściwą intonacją, oddzielanie znaczeniowych grup słów. * Dla osób czytających mniej niż 45 słów na minutę, lepszy będzie wariant czytania przy nagraniu. Kiedy czytający osiągnie tempo 65 słów na minutę, korzystniejszą okazać się może inna technika. Czytanie grupami słów c. Jaki wybrać wariant? * Przy obu wariantach osiąga się dobre rezultaty, jednak czytanie jednocześnie z lektorem pomaga osiągnąć więcej w kwestii prozodii. / Czytanie z właściwą intonacją, oddzielanie znaczeniowych grup słów. * Dla osób czytających mniej niż 45 słów na minutę, lepszy będzie wariant czytania przy nagraniu. Kiedy czytający osiągnie tempo 65 słów na minutę, korzystniejszą okazać się może inna technika. d. Konkretne sugestie: str.47-48 d. Konkretne sugestie : str

14 2. . Podział tekstu na jednostki:
Czytanie grupami słów 2. . Podział tekstu na jednostki: ułatwia rozumienie mniej sprawnym czytelnikom. a. Rodzaje podziałów : * segmentacja syntaktyczna: dzielenie zdań na podstawie jednostek gramatycznych (grup nominalnych, rodzajów zdań, ...)‏ *segmentacja według pauz: identyfikacja miejsc, w których większość osób dorosłych zrobiłaby pauzę. Czytanie grupami słów 2. Podział tekstu na jednostki: ułatwia rozumienie mniej sprawnym czytelnikom. a. Rodzaje podziałów: * segmentacja syntaktyczna: dzielenie zdań na podstawie jednostek gramatycznych (grup nominalnych, rodzajów zdań, ...)‏ *segmentacja według pauz: identyfikacja miejsc, w których większość osób dorosłych zrobiłaby pauzę. b. Jak wizulanie przedstawićte jednostki? - zachowywać widoczne odstępy między grupami słów - scalać ukośniki w tekście -przedstawiać każdą jednostkę w osobnej linijce Przykłady b. Jak wizulanie przedstawićte jednostki? - zachowywać widoczne odstępy między grupami słów - scalać ukośniki w tekście -przedstawiać każdą jednostkę w osobnej linijce Przyły

15 Czytanie grupami słów c. Etapy nauczania
* wytłumaczenie uczniom, dlaczego dzielimy tekst na jednostki, następnie podanie przykładów *powolne wycofywanie wskazówek: " aby ułatwić odstąpienie od wskazówek, sugeruje się rozpocząć od prezentacji jednostek w osobnych linijkach, a następnie podzielic tekst przy pomocy ukośników. Wreszcie oddzielać tylko początek tekstu i prosić ucznia o kontynuację czytania tekstu grupami słów". (str.49)‏ Czytanie grupami słów c. Etapy nauczania. * wytłumaczenie uczniom, dlaczego dzielimy tekst na jednostki, następniei podanie przykładów *powolne wycofywanie wskazówek: " aby ułatwić odstąpienie od wskazówek, sugeruje się rozpocząć od prezentacji jednostek w osobnych linijkach, a następnie podzielic tekst przy pomocy ukośników. Wreszcie oddzielać tylko początek tekstu i prosić ucznia o kontynuację czytania tekstu grupami słów". (str.49)‏ Komponenty płynności (str.193) Composantes de la fluidité (p. 193)‏

16 Roz. 3 : Mikroprocesy pozwalają zrozumieć informację zawartą w zdaniu.
Rozpoznanie słów La lecture par groupes de mots Mikroselekcja (z lewej) Mikroprocesy pozwalają zrozumieć informację zawartą w zdaniu. Rozdział 3: Mikroprocesy (pierwsza ramka) Rozpoznanie słów (pod strzałkami) 2 paradoksy!! (druga ramka) Czytanie grupami słów (pod pierwszą strzałką) Czytanie powtórzone (pod drugą strzałką)Podział tekstu na jednostki (trzecia ramka) Mikroselekcja Podział tekstu na jednostk 2 paradoksy !! Czytanie powtórzone

17 Mikroselekcja Definicja : proces prowadzący czytającego do wyodrębnienia kluczowej informacji w zdaniu W jakim celu ? Pamięć krótkotrwała nie jest w stanie zachować wszystkich informacji po przeczytaniu. Dlatego też trzeba wybrać te najważniejsze, które zostaną połączone z kolejnymi elementami. Mikroselekcja Definicja: proces prowadzący czytającego do wyodrębnienia kluczowej informacji w zdaniu. W jakim celu? Pamięć krótkotrwała nie jest w stanie zachować wszystkich informacji po przeczytaniu. Dlatego też trzeba wybrać te najważniejsze, które zostaną połączone z kolejnymi elementami. Uwaga: mikroprocesy są zależne od umiejętności rozpoznawania słów i związane z makroprocesami (informacja zostaje uznana za ważną w porównaniu z calym tekstem, a nie tylko z jednym zdaniem)‏ Uwaga: mikroprocesy są zależne od umiejętności rozpoznawania słów i związane z makroprocesami (informacja zostaje uznana za ważną w porównaniu z calym tekstem, a nie tylko z jednym zdaniem)‏

18 Mikroselekcja Jak postępować ?
-wytłumaczyć uczniom proces i jego działanie -zilustrować przykładem (str.50)‏ -zachęcić uczniów do zadawania pytań na temat tego, co jest ważne w zdaniu, do porównania pytań oraz do powtarzania tych pytań, które dotyczą ważnego pojęcia. -mikroselekcja może być wypracowywana od początku szkoły podstawowej (prowadzi ona młodego czytelnika do rozumienia, czym jest ważna informacja w tekście i co jest istotą tekstu). Mikroselekcja Jak postępować? -wytłumaczyć uczniom proces i jego działanie -zilustrować przykładem (str.50)‏ -zachęcić uczniów do zadawania pytań na temat tego co jest ważne w zdaniu, do porównania pytań oraz do powtarzania tych pytań, które dotyczą ważnego pojęcia. -mikroselekcja może być wypracowywana od początku szkoły podstawowej (prowadzi ona młodego czytelnika do rozumienia, czym jest ważna informacja w tekście i co jest istotą tekstu).