Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu

Prezentacja na temat: "Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu"— Zapis prezentacji:

1 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Praca zaliczeniowa z przedmiotu Media dydaktyczne – Iwona Bełz

2 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu

3 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Pierwsza cerkiew w Zamościu powstała, gdy kupcy greccy przybyli z Konstantynopola do budującego się Zamościa, Jan Zamoyski spełniając ich prośby, pozwolił im wybudować w roku 1589 małą drewnianą cerkiew. Tomasz Zamoyski, następca Jana, pozwolił Grekom wystawić nową cerkiew. W roku 1631 budowę zakończono i cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja poświęcono. Koszty budowy cerkwi, jak i jej utrzymania, pochodziły ze składek kupców greckich wyznania prawosławnego.

4 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
W roku 1874 obok istniejącego cmentarza muzułmańskiego powstaje cmentarz prawosławny. Rozbudowany został przed powstaniem styczniowym. Powstał z myślą o stacjonującym w twierdzy zamojskiej silnym garnizonie rosyjskim. Posiadał drewnianą kaplicę (rozebraną w 1938 r.) Ponownie Parafia Prawosławna p.w. Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu została erygowana w roku 1984 1992 r. cerkiew konsekrowano.

5 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Wyróżniającymi się grobami są groby rosyjskich żołnierzy, generałów, wysokich oficerów oraz duchownych prawosławnych.

6 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Święty Mikołaj Cudotwórca- jeden z najbardziej czczonych świętych prawosławnych. Zasłynął jako cudotwórca, ratował żeglarzy, urzędników cesarskich niesłusznie skazanych na śmierć i uratował miasto od głodu.

7 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Charakterystyczne dla cerkwi są kopuły. Liczba kopuł ma znaczenie symboliczne: 1 kopuła symbolizuje jedynego Boga 2 kopuły to symbol dwóch natur Jezusa Chrystusa 3 kopuły są symbolem Trójcy Świętej 5 kopuł symbolizuje Jezusa Chrystusa oraz czterech ewangelistów 7 kopuł to symbol siedmiu sakramentów 9 kopuł symbolizuje dziewięć stopni anielskich 13 kopuł to symbol dwunastu apostołów i Jezusa Chrystusa Na każdej kopule umieszczony jest krzyż, co oznacza, iż cerkiew oddaje chwałę Jezusowi Chrystusowi.

8 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Plan budynku okrętu (symbol wędrówki do celu życia człowieka - Królestwa Bożego) krzyża (symbol zbawienia, triumfu nad grzechem i śmiercią) koła (symbol wiecznego trwania cerkwi, jej nieskończoności w czasie).

9 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Wnętrze cerkwi podzielone jest na trzy części: przedsionek część zachodnia świątyni, nawa miejsce święte przeznaczone dla wiernych; w jej centrum stoi stolik, na którym znajduje się ikona; zaznaczają się tu również takie elementy jak podwyższone miejsce przed ikonostasem, jej środkowa część, na której udzielana jest wiernym komunia święta, Cerkwie prawosławne zwykle nie zawierają ławek z wyjątkiem jednego rządka pod ścianą. ołtarz - prezbiterium stanowi wschodnią część cerkwi i jest jej najświętszym miejscem. Ołtarz zawsze skierowany jest na wschód na pamiątkę znajdującego się tam kiedyś rajskiego ogrodu oraz miejsca narodzin Jezusa Chrystusa. Do ołtarza wchodzić mogą tylko mężczyźni.

10 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Układ ikonostasu jest ściśle określony. I. Ikony namiestne i wrota CW - carskie wrota Z,E - Zwiastowanie, Ewangeliści Wpn, Wpd - wrota północne, południowe N1 - najbardziej czczony lokalny święty N2 - M.B. Hodegetria lub Eleusa N3 - Chrystus Nauczający N4 - Ikona chramowa - patron cerkwi II. Rząd świąteczny OW - Ostatnia Wieczerza P1 - P12 - prazdniki III. Grupa Deesis IV. Rząd proroków i Ojców Kościoła PR - prorocy MB - Matka Boska Modląca się V. PA - Patriarchowie

11 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Rząd I. Ikony namiestne, wrota W środku rzędu umieszczone są carskie wrota, otwierane tylko podczas nabożeństwa. Przechodzić przez nie może jedynie kapłan pełniący posługę. Na ich skrzydłach rzeźbione jest drzewo Jessego i malowane są postacie czterech ewangelistów a w górnej, części przedstawiana jest scena Zwiastowania.

12 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Carskie wrota pierwotnie były tylko malowane a od XVII w. ażurowo rzeźbione. Ewangeliści umieszczeni są w okrągłych medalionach. Ewangeliści często wyobrażeni są symbolicznie: św. Mateusz jako człowiek, św. Marek jako lew, św. Łukasz jako byk i św. Jan jako orzeł. W górnej części wrót przedstawiana jest scena Zwiastowania z Archaniołem Gabrielem na lewym skrzydle i Marią na prawym.

13 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Po obu stronach carskich wrót znajdują się: wrota diakońskie. Są ozdobione wizerunkami archaniołów Gabriela i Michała lub pierwszych męczenników: Stefana i Wawrzyńca. Mogą przechodzić przez nie osoby duchowne pomagające w sprawowaniu nabożeństwa.

14 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Ikony namiestne umieszczone są na poziomie wrót. Typowy zestaw ikon namiestnych to: Skrajna ikona z prawej strony to ikona swiątynna (chramowa), informuje ona, jakiemu świętu albo świętemu poświęcona jest cerkiew Po prawej stronie carskich wrót Chrystus Nauczający, prawą ręką błogosławiący a w lewej trzymający otwartą księgę lub zwój Skrajna ikona z lewej strony przedstawia świętego najbardziej czczonego w tych okolicach (w Polsce najczęściej św. Mikołaj) Po lewej stronie carskich wrót Matka Boska z Dzieciątkiem.

15 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Pomiędzy carskimi wrotami a wrotami północnymi umieszczana jest zawsze ikona Matki Boskiej z Dzieciątkiem.

16 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Po prawej stronie carskich wrót umieszczany jest wizerunek Chrystusa Nauczającego, który prawą ręką błogosławi a w lewej trzyma otwartą księgę lub zwój.

17 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Rząd II. świąteczny, (prazdniki) - przedstawienie najważniejszych świąt w roku. ustawiane w kolejności ich świętowania w roku. Ikony świąteczne obrazują główne wydarzenia Nowego Testamentu. Typowy zestaw to 12 ikon z wydarzeniami wybranymi z następującego zbioru: Narodzenie Najświętszej Bogurodzicy, Wprowadzenie Bogurodzicy do Świątyni, Zwiastowanie, Narodzenie Chrystusa, Ofiarowanie, Chrzest, czyli Objawienie, Przemienienie, Wskrzeszenie Łazarza, Wejście do Jerozolimy, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie Chrystusa, Wniebowstąpienie Chrystusa, Pięćdziesiątnica, czyli Zstąpienie Ducha Świętego na Apostołów, Zaśnięcie Najświętszej Bogurodzicy.

18 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Ikona Wejście do Jerozolimy

19 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Ikona Zmartwychwstania Chrystusa

20 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
W środku, pomiędzy prazdnikami umieszczana jest najczęściej Ostatnia Wieczerza.

21 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Rząd III. Grupa Deisis Ikona deesis to symboliczna scena, przedstawiająca Chrystusa na tronie między Marią i św. Janem Chrzcicielem proszącymi Go o łaskę dla ludzi.

22 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Rząd IV. Prorocy i ojcowie Kościoła. Wyobrażeni są tutaj prorocy, pochodzący ze Starego Testamentu (Prorok Eliasz), którzy zapowiadali narodzenie Chrystusa. Ten rząd w ikonostasie pojawił się w XVI w.

23 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Rząd V. Patriarchowie ze Starego Testamentu z Bogiem Ojcem lub Św. Trójcą pośrodku. Ten rząd nazywany jest "praojcowskim". Jego ikony odsyłają nas do wydarzeń najbardziej odległych czasowo. Tutaj przedstawione są popiersia praojców - od Adama do Mojżesza.

24 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Zwieńczenie ikonostasu Zawsze u samej góry, centralnie umieszczana jest scena Ukrzyżowania Chrystusa z postaciami Marii i Jana Ewangelisty. Często umieszczane są tam też tablice z dziesięciorgiem przykazań, pastorał i naczynie z manną.

25 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Figury świętych malowane na ścianach świątyń, umieszczane są prawie na równi ze stojącymi w świątyni ludźmi. Tym sposobem podkreśla się, że w liturgii biorą udział również święci, obecni wśród nas w sposób niewidoczny.

26 Prawosławna cerkiew pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy w Zamościu
Św. Gabriel Zabłudowski, męczennik. Uznawany jest za największego prawosławnego świętego urodzonego w Polsce.

27 Dziękuję