Kościół św. Jakuba w Toruniu

Prezentacja na temat: "Kościół św. Jakuba w Toruniu"— Zapis prezentacji:

1 Kościół św. Jakuba w Toruniu

2 Umiejscowienie kościoła na planie toruńskiej starówki

3 Kościół św. Jakuba Dawna fara Nowego Miasta Torunia, położona przy wschodnim narożniku Rynku Nowomiejskiego. W związku z potrzebą dopasowania do istniejącej siatki ulic prezbiterium jej nie jest ściśle orientowane, ale skierowane ku północnemu wschodowi. Kamień węgielny pod budowę położył biskup Herman w roku 1309. W tym samym roku rozpoczęto budowę prezbiterium. Do roku1340 ukształtowano bryłę kościoła, który posiada rzadko spotykany na terenie Ziemi chełmińskiej układ bazyliki trójnawowej, emporowej złukami odporowymi i wysokimi, ozdobionymi pełzakami (żabkami) i kwiatonami pinaklami. Od 1359 do pierwszej połowy XV w. po bokach korpusu dobudowano kaplice boczne, jednocześnie podwyższając dachy naw bocznych i ukrywając pod nimi łuki odporowe, co pozostawiło widoczne do dziś ślady w elewacji kościoła. Charakterystyczny podwójny dach wieży został zbudowany po pożarze w 1455 r. W 1345 r. prawo patronatu nad kościołem otrzymał klasztor cysterek, z czasem benedyktynek. Od 1557 służył nowomiejskim ewangelikom, w 1667 r. został ponownie przejęty przez benedyktynki (do 1833). W r. 1724 w sąsiedztwie tegoż kościoła rozpoczęły swój bieg wypadki nazwane później tumultem toruńskim. Przebudowany budynek dawnego klasztoru znajduje się po południowej stronie kościoła, z którym kiedyś był połączony szerokim gankiem.

4 Ciekawostki W lipcu 2006 został otwarty odcinek Polskiej Drogi św. Jakuba z Olsztyna do Torunia, prowadzący do kościoła św. Jakuba. W tym kościele odprawiane są również łacińskie msze niedzielne i świąteczne w rycie trydenckim. Wymiary: długość kościoła - 53 m, wysokość nawy głównej - 20,65 m, wysokość naw bocznych - 9,70 m, wysokość wieży - 49 m, szerokość kościoła 28,80 m. W 2006 r. zakończył się kilkuletni remont ołtarza głównego z 1732, z obrazem Św. Jakuba Starszego.

5 Wyposażenie wnętrza Wnętrze kościoła kryje niezwykle cenny zespół zabytków, z których część została tu przeniesiona w XIX w. po zburzeniu przez Prusakówkościoła dominikanów. Najważniejszymi skarbami z epoki gotyku są: XIV-wieczny krucyfiks tzw. mistyczny, pochodzący z nieistniejącegokościoła św. Mikołaja Krucyfiks - najważniejszy chrześcijański znak symboliczny, krzyż łaciński z przybitą do niego postacią Chrystusa. Wnętrze kościoła

6 XIV-wieczne malowidła ścienne pod wieżą i w prezbiterium, figura Marii z Dzieciątkiem z końca XIV w. w nawie głównej oraz symultaniczny obraz pasyjny z lat około Szczególnym kultem wśród flisaków cieszył się tzw. czarny krucyfiks z 1 poł. XV w., czczona była też figura Matki Boskiej Różańcowej z ok. 1500 r. W Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie znajduje się m. in. drewniana figura Chrystusa w Ogrojcu z ok r. (z kaplicy dobudowanej przy wieży), obraz Madonny z Dzieciątkiem z około 1440 r., gotyckie cyborium i 2 krzyże relikwiarzowe. Pasja (łac. passio cierpienie, męka) - w religii chrześcijańskiej fragmenty Ewangelii opowiadające o męce Pańskiej - ostatnich 12 godzinach życia Jezusa Chrystusa, od pojmania w Ogrójcu w nocy z czwartku na piątek 7 kwietnia 33 roku do śmierci na krzyżu na wzgórzu zwanym Golgota.

7 Z epoki protestanckiej zachował się jeden z najstarszych w Polsce, bogato rzeźbiony i o wysokich walorach artystycznych prospekt organowy z 1611 r., obraz Sąd Ostateczny z 1603 r. (dzieło warsztatu Antoniego Moellera z Gdańska) i chrzcielnica. Większość ołtarzy (w tym kilka przeniesionych z rozebranego kościoła dominikanów św. Mikołaja) pochodzi z XVIII w. i prezentuje wysoki poziom toruńskiej snycerki barokowej. Z XVIII w. pochodzi też ozdobny łuk tęczowy u wejścia do prezbiterium (1733), ambona (1770) i szereg obrazów w kaplicach bocznych. Sąd Ostateczny - w religiach monoteistycznych ujawnienie historycznych owoców ludzkiego postępowania na rzecz dobra lub zła następujące po paruzji.

8 Chrzcielnica Chrzcielnica – zbiornik wypełniony wodą święconą, najczęściej w kształcie kielicha, przeznaczony do sakramentu chrztu. Wykonany z kamienia, metalu lub drewna. Forma dekoracji i proporcji zmieniała się wraz z obowiązującymi stylami w architekturze.

9 Wśród wcześniejszych obrazów szczególnie interesujące jest Ukrzyżowanie, dzieło Bartłomieja Strobla z 1634, przeniesione z dawnego klasztoru sióstr przy kościele Św. Ducha nad Wisłą. Neogotyckie witraże we wschodnich oknach prezbiterium wykonała firma Franz Binsfeld z Trewiru ( ). Epitafium upamiętnia biskupa diecezji łuckiej Adolfa Piotra Szelążka, pochowanego w tym kościele, obsługiwanym wówczas przez księży z jego diecezji. Ukrzyżowanie – rodzaj kary śmierci stosowanej w starożytności m.in. przez Persów, Rzymian i Kartagińczyków, jako forma hańbiącej egzekucji naniewolnikach, buntownikach i innych osobach nie będących pełnoprawnymi obywatelami. Kara ta była stosowana nierzadko na masową skalę, jak w roku 71 p.n.e., gdy ukrzyżowano około 6000 uczestników powstania Spartakusa. Jednak najbardziej znane jest ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa.

10 Według niepotwierdzonej źródłowo tradycji w latach około powstać miały organy, jedne z pierwszych na Pomorzu. Przypuszczano, że mogły znajdować się na emporze w prezbiterium. Ich twórcą był franciszkanin Paweł Wenchen, późniejszy budowniczy organów w bazylice św. Piotra w Rzymie. Podczas wojny północnej w 1703 r. wojska szwedzkie zarekwirowały 2 największe dzwony. Jeden z nich, zwany Thornan znajduje się w katedrze w Uppsali. Katedra w Uppsali szw. Uppsala domkyrka – protestancka katedra zbudowana w mieszanym sylu gotyckim (głównie wykonane cegłąneogotyckie naśladownictwo francuskiego gotyku wykonane wokół średniowiecznej bazy). Służy ona za kościół katedralny arcybiskupówUppsali, kościół parafialny miejscowej parafii katedralnej, a także narodowe sanktuarium królestwa Szwecji (szw. rikshelgedom). W roku 1435 została oddana pod patronat św. Eryka, Olafa oraz Wawrzyńca.

11 galeria Drzewo Życia Ołtarz główny

12 Widok na prezbiterium Obraz w prezbiterium

13 Madonna z Dzieciątkiem
Ołtarz Maryjny

14 Ambona Czarny Krucyfiks

15 Widok z Placu św. Katarzyny
Święty Jakub Apostoł w bramie

16 Wykonał : Patryk Stachowski
Koniec Wykonał : Patryk Stachowski