Sakramenty w prawie kościelnym

Prezentacja na temat: "Sakramenty w prawie kościelnym"— Zapis prezentacji:

1 Sakramenty w prawie kościelnym
Dúllek Bolesław

2 Sakramenty w prawie kościelnym
Chrzest

3 Sprawowanie chrztu Sprawowanie chrztu powinno być odpowiednio przygotowane Chrzci się wodą, która powinna być poświęcona Chrzci się przez zanurzenie lub polanie Imię chrzczonego powinno nie być obce duchowi chrześcijańskiemu Dobrze by chrzczono w niedzielę lub Wigilię Paschalną Dobrze by chrztu udzielano w kaplicy lub kościele Nie powinno się chrzcić w domach prywatnych i szpitalach

4 Szafarz chrztu Szafarzem zwyczajnym jest biskup, prezbiter i diakon
Gdy brak szafarza zwyczajnego godziwie może ochrzcić katecheta lub inna osoba wyznaczona przez ordynariusza W wypadku konieczności ochrzcić może każdy człowiek posiadający odpowiednią intencję O chrzcie dorosłych (14) powinno powiadamiać się biskupa

5 Przyjmujący chrzest Można chrzcić każdego, kto nie jest jeszcze ochrzczony W wypadku osób dorosłych, powinny wykazać się one pewną wiedzą religijną Osoby dorosłe po chrzcie powinny być zaraz bierzmowane i przyjąć Komunię św. Dzieci chrzci się w pierwszych tygodniach życia By ochrzcić dziecko przynajmniej jedno z rodziców musi tego chcieć; musi być nadzieja na katolickie wychowanie W wypadku niebezpieczeństwa śmierci można ochrzcić dziecko wbrew woli rodziców Jeśli nie wiadomo, czy ktoś był ochrzczony, chrztu należy udzielić warunkowo Dziecko podrzucone lub znalezione należy ochrzcić Poronione płody, jeśli są żywe należy ochrzcić

6 Chrzestni Przynajmniej jeden lub dwoje
Wyznaczony przez chrzczonego lub rodziców 16 lat Katolik, bierzmowany, po I Komunii Wolny od kar kościelnych Nie ojciec lub matka chrzczonego Ochrzczony, niekatolik może być, ale tylko w roli świadka

7 Stwierdzenie i zapisanie przyjętego chrztu
Proboszcz miejsca zapisuje fakt chrztu w księdze chrztu zapisując nazwisko ochrzczonego, kto chrzcił, rodziców, chrzestnych, świadków, miejsce i datę chrztu oraz urodzenia W wypadku matki niezamężnej, jeśli fakt jej macierzyństwa jest znany wpisujemy i prosi o taki wpis. Ojca wpisujemy tylko w wypadku potwierdzenia jego ojcostwa dokumentem publicznym Jeśli chrztu nie udzielał proboszcz, szafarz chrztu musi go bezzwłocznie o tym fakcie powiadomić

8 Sakramenty w prawie kościelnym
Bierzmowanie

9 Sprawowanie bierzmowania
Należy namaścić olejem krzyżma czoło i nałożyć rękę Krzyżmo konsekrowane jest przez biskupa Wskazane jest by bierzmowano podczas mszy świętej w kościele

10 Szafarz bierzmowania Zwyczajnym szafarzem jest biskup
Po udzieleniu pozwolenia ważnie bierzmuje prezbiter W niebezpieczeństwie śmierci bierzmować może każdy prezbiter Biskup może bierzmować tylko na swoim terytorium (także obcych)

11 Przyjmujący bierzmowanie
Bierzmowany może być każdy, kto jeszcze nie był, a przyjął chrzest oraz doszedł do używania rozumu (7) Ma być odpowiednio przygotowany Powinien przyjmować w okolicach wieku rozeznania, chyba że Konferencja Episkopatu zarządzi inaczej (15)

12 Świadkowie Najlepiej jedna osoba
Wyznaczony przez chrzczonego lub rodziców 16 lat Katolik, bierzmowany, po I Komunii Wolny od kar kościelnych Nie ojciec lub matka chrzczonego Ochrzczony, niekatolik może być, ale tylko w roli świadka Wypada by świadkiem był chrzestny

13 Stwierdzenie i zapisanie bierzmowania
Nazwiska bierzmowanych zapisuje się w księdze bierzmowanych przechowywanej w kurii diecezjalnej Zapisuje się tam też szafarza, rodziców i świadków, miejsce i datę bierzmowania Fakt bierzmowania odnotowuje się w księdze chrztów

14 Najświętsza eucharystia
Sakramenty w prawie kościelnym Najświętsza eucharystia

15 Sprawowanie Eucharystii
Sprawowanie Eucharystii jest czynnością samego Chrystusa i Kościoła W zgromadzeniu liturgicznym Lud Boży gromadzi się w jedno pod przewodnictwem biskupa

16 Szafarz Najświętszej Eucharystii
Szafarzem jest kapłan Może on odprawić Mszę św. za kogokolwiek – za żywych i umarłych Mszę można koncelebrować z zachowaniem prawa do indywidualnego sprawowania, ale wyłączając przypadek gdy w tej samej kaplicy lub kościele sprawowana jest już Msza Kapłani powinni odprawiać Mszę jak najczęściej najlepiej codziennie Generalnie nie wolno kapłanowi odprawiać więcej niż raz dziennie Nie powinno odprawiać się Mszy bez udziału wiernych Zwyczajnym szafarzem Komunii św. jest biskup, prezbiter i diakon; nadzwyczajnym akolita i wierny odpowiednio wyznaczony

17 Uczestnictwo w Najświętszej Eucharystii
Każdy ochrzczony, jeśli prawo mu tego nie zabrania, może być dopuszczony do Komunii Dzieci dopuszcza się do Komunii po odpowiednim przygotowaniu i rozeznaniu Dzieciom w niebezpieczeństwie śmierci można udzielić Komunii o ile potrafią one odróżnić Ciało Chrystusa od zwykłego chleba Do Komunii nie należy dopuszczać ekskomunikowanych, interdyktowanych i trwających w uporze w grzechu ciężkim Kto przyjął Komunię, tego samego dnia może przyjąć ją powtórnie tylko podczas Eucharystii Na godzinę przed przyjęciem Komunii należy zachować post Kapłan binujący i trynujący jest zwolniony z postu przed drugą i trzecia Mszą Osoby chore i te które się nimi opiekują są zwolnione z postu Każdy wierny, który przyjął już I Komunię powinien przyjmować Ciało Chrystusa najmniej raz w roku (w okresie wielkanocnym) W niebezpieczeństwie śmierci wiernych umacnia się komunią w formie Wiatyku (także wielokrotnie) Wierni mogą przyjmować Komunię w kościoła katolickich innych obrządków

18 Obrzędy i ceremonie sprawowania Eucharystii
Ofiara jest sprawowana z chleba i wina z dodatkiem wody Chleb ma być pszenny, przaśny, świeży; Wino ma być z owocu winnego Komunii udziela się pod postacią chleba, w niektórych sytuacjach pod dwiema postaciami, a gdy wymaga tego sytuacja pod postacią wina Nie wolno konsekrować jednej postaci bez drugiej Eucharystię należy sprawować po łacinie lub w innym języku zgodnie z księgami prawnie zatwierdzonymi Kapłani chorzy mogą siedzieć czy pomagać sobie druga osobą

19 Czas i miejsce sprawowania Eucharystii
Mszę można sprawować w każdym dniu i o każdej godzinie z wyjątkiem sytuacji przepisanych prawem Mszę należy sprawować w miejscu świętym Ofiarę należy sprawować na poświęconym ołtarzu Zawsze ma być obrus i korporał Za zgodą ordynariusza można sprawować Mszę w kościele niekatolickim

20 Przechowywanie i kult Najświętszej Eucharystii
Eucharystia ma być przechowywana w kościele katedralnym i parafialnym; może być przechowywana w kaplicy biskupiej i innych kaplicach prywatnych Tam gdzie jest przechowywany Najświętszy Sakrament dwa razy w miesiącu powinna odbyć się Msza Nikomu nie wolno przechowywać i zabierać z sobą w drogę Eucharystii Kościół gdzie jest przechowywana Eucharystia powinien być otwarty, celem umożliwienia adoracji Eucharystia powinna być przechowywana w tabernakulum nieprzezroczystym, nieusuwalnym, odznaczającym się, zamkniętym W porze nocnej Eucharystię można przenieść w bezpieczniejsze miejsce Klucz do tabernakulum ma być pieczołowicie strzeżony Przed tabernakulum ma się palić lampa, wyrażająca obecność Chrystusa Kościoły, które mogą przechowywać Najświętszy Sakrament mogą wystawiać go w monstrancji, ale nie w czasie sprawowania Mszy Najświętszy sakrament mogą wystawić kapłan i diakon, a także akolita i szafarz nadzwyczajny Tam gdzie to możliwe w Boże Ciało powinna się odbyć procesja z Najświętszym Sakramentem

21 Ofiary mszalne Każdy kapłan może przyjąć ofiarę za odprawienie Mszy św. w określonej intencji; bez tej ofiary kapłan również powinien odprawić Mszę Ofiara to nie transakcja czy handel W wypadku przepadnięcia ofiary kapłan i tak musi odprawić Mszę Kapłan może przyjąć jedną ofiarę dziennie Kapłan nie może przyjąć większej ilości intencji, niż tych, za które może sam odprawić Mszę w ciągu roku Jeśli intencji jest za dużo, można je komuś przekazywać (razem z ofiarą) W parafii ma być prowadzona księga, w której zapisuje się liczbę Mszy, intencje oraz ofiary jak i odprawienie

22 Sakramenty w prawie kościelnym
Pokuta i pojednanie

23 Sprawowanie sakramentu
Indywidualna i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie stanowią jedyny sposób, dzięki któremu wierny może uwolnić się od grzechu ciężkiego Niemożliwość fizyczna lub moralna zwalnia od takiej spowiedzi Absolucja generalna jest możliwa w niebezpieczeństwie śmierci, kiedy nie ma czasu na indywidualną spowiedź oraz przy zaistnieniu poważnej konieczności Po skorzystaniu z takiej absolucji penitent powinien wyznać przy najbliższej okazji grzechy w spowiedzi indywidualnej Miejscem spowiedzi jest kościół, a w nim konfesjonał wyposażony w kratę

24 Szafarz sakramentu pokuty
Szafarzem jest kapłan Aby spowiedź była ważna kapłan musi mieć władzę święceń oraz upoważnienie W niebezpieczeństwie śmierci można spowiadać bez upoważnienia; można też uwalniać od cenzur Nieważne jest rozgrzeszenie wspólnika w grzechu nieczystym (poza niebezpieczeństwem śmierci) Penitent jest zobowiązany wypełniać zadośćuczynienie osobiście Jeśli ktoś oskarżył fałszywie kapłana o solicytację, nie można mu udzielić rozgrzeszenia dopóki nie odwoła oskarżenia Do zachowania bezwzględnej tajemnicy spowiedzi zobowiązany jest kapłan, tłumacz oraz każdy kto coś posłyszał Nie powinno spowiadać się u swojego przełożonego

25 Penitent Musi odrzucić grzechy które popełnił i postanowić poprawę
Ma wyznać grzechy ciężkie popełnione po chrzcie, które nie zostały jeszcze odpuszczone Zaleca się wyznawanie grzechów powszednich Każdy wierny po dojściu do używania rozumu (7) raz w roku ma się wyspowiadać Każdy sam może wybrać sobie spowiednika także innego obrządku

26 Odpusty Odpust jest to darowanie wobec Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy Odpust jest cząstkowy lub zupełny w zależności od tego, czy uwalnia od kary doczesnej w części lub w całości Odpusty można ofiarować za siebie lub za zmarłych Tylko najwyższa władza kościelna może udzielać odpustów Odpust może uzyskać ochrzczony, nie ekskomunikowany, znajdujący się w stanie łaski

27 Sakramenty w prawie kościelnym
Namaszczenie chorych

28 Sprawowanie sakramentu
Olej chorych poświęcić może biskup W razie konieczności może to zrobić również kapłan, ale podczas samego obrzędu Namaszczeń powinien udzielać szafarz własną ręką Możliwe jest „zbiorowe” namaszczenie chorych

29 Szafarz namaszczenia chorych
Szafarzem jest kapłan Kapłani mogą ze sobą nosić olej, by w razie konieczności móc udzielić namaszczenia

30 Osoby, którym należy udzielać namaszczenia chorych
Dla znajdujących się w niebezpieczeństwie śmierci na skutek choroby lub starości Sakrament jest powtarzalny nawet w czasie trwania tej samej choroby W wątpliwości czy chory żyje należy udzielić sakramentu Namaszczenia udziela się tym, którzy o niego, przynajmniej pośrednio, proszą Nie udziela się namaszczenia tym, którzy uparcie trwają w grzechu ciężkim

31 Sakramenty w prawie kościelnym
Kapłaństwo

32 Udzielenie i szafarz święceń
Święceniami są: biskupstwo, prezbiterat i diakonat Święceń należy udzielać podczas Mszy, najlepiej w niedzielę lub święto nakazane; najlepiej w katedrze Szafarzem jest biskup Diakona i prezbitera wyświęca jeden biskup; biskupa wyświęca trzech biskupów Dymisorie – pozwolenie na wyświęcenie

33 Kandydaci do święceń Mężczyzna ochrzczony
Pomyślne przejście czasu próby Niezwiązany z nieprawidłowościami lub przeszkodami Potrzebny dla posługi Kościoła

34 Wymogi stawiane kandydatom do święceń
Wolny Należycie pouczony Nieskażona wiara, prawidłowa intencja, wymagana wiedza, dobra opinia, nienaganne obyczaje, wypróbowane cnoty, przymioty fizyczne i psychiczne Prezbiter 25 lat, diakon 23 lata Diakon stały 25 lat, żonaty 35 lat za zgodą żony Dyspensa od wieku (powyżej roku) zarezerwowana jest Stolicy Apostolskiej Ukończone studia filozoficzno-teologiczne

35 Wstępne wymagania do święceń
Bierzmowanie Święcenia powinien poprzedzać obrzęd włączenia do grona kandydatów do święceń Po lektoracie i akolitacie Święcenia poprzedzone pięciodniowymi rekolekcjami

36 Nieprawidłowości oraz inne przeszkody
Do przyjęcia święceń Do wykonywania przyjętych święceń Nieprawidłowości: Amencja, choroba psychiczna Apostata, heretyk, schizmatyk Związany węzłem małżeńskim, lub po próbie zawarcia takiego również cywilnego Zabójca Samobójca; okaleczył siebie lub innych Uzurpator święceń Przeszkody: Żonaty Sprawujący urząd zakazany duchownym Neofita Nieprawidłowości: Przyjęcie święceń mimo nieprawidłowości To co po lewej prócz 1. Przeszkody: Przyjął święcenia z przeszkodą Amencja, choroba psychiczna

37 Wymagane dokumenty i badanie
Odbyte studia Przyjęcie diakonatu Świadectwo chrztu, bierzmowania, przyjęcia lektoratu i akolitatu, oświadczenie związane z celibatem (akt ślubu, zgoda żony) Opinia rektora seminarium Dymisorie

38 Zapisanie i świadectwo święceń
Zapisać w specjalnej księdze przechowywanej w kurii: nazwisko, szafarza, miejsce i datę Załączyć pozostałe dokumenty Każdy otrzymuje dokument potwierdzający przyjęcie święceń

39 Sakramenty w prawie kościelnym
Zakończenie

40 Literatura uzupełniająca
Pawluk T., Prawo kanoniczne według kodeksu Jana Pawła II, tom II, Olsztyn 1986. Sztafrowski E., Podręcznik prawa kanonicznego, tom 3, Warszawa 1986. Hemperek P., Komentarz do kodeksu prawa kanonicznego z 1983 r., tom 3, Lublin 1986. Krukowski J. Komentarz do kodeksu prawa kanonicznego, tom III/2, Poznań 2011.

41 Następne spotkanie Czas: 26 czerwca 2013, godzina 19.00
Miejsce: Dom katechetyczny Temat: Świecki w Kościele Lektura wprowadzająca: Posynodalna adhortacja apostolska Jana Pawła II Christifideles Laici - O powołaniu i misji świeckich w Kościele i w świecie Dekret Soboru Watykańskiego II Apostolicam Actuositatem - O apostolstwie świeckich