Rozwój środków komunikacji międzyludzkiej na przestrzeni dziejów

Prezentacja na temat: "Rozwój środków komunikacji międzyludzkiej na przestrzeni dziejów"— Zapis prezentacji:

1 Rozwój środków komunikacji międzyludzkiej na przestrzeni dziejów
p.n.e - Mowa 3300 p.n.e. - Pismo Telegraf p.n.e - Pierwsze symbole 400 p.n.e. - Heliograf Telefon Semafor Radio p.n.e – Petroglify Sygnały dźwiękowe 1897 – Komputer 1927 Telewizja 9000 p.n.e. - Piktogramy i ideogramy 2400 p.n.e. - Kurierzy i poczta Sieci komputerowe Źródło

2 Mowa Mowa, zbiór wokalnych symboli opartych na logicznej strukturze, umożliwiła przekazywanie informacji i wiedzy kolejnym pokoleniom w doskonalszy sposób. Doświadczenia przekazywane za pomocą języka stawały się coraz bogatsze, a człowiek mógł zmieniać się i przystosowywać się do otoczenia – bądź przystosowywać otoczenie do siebie – znacznie szybciej niż gatunki opierające się na genetycznej ewolucji. Mowa oznaczała możliwość koordynacji i współpracy, postępu technicznego, nauki, inżynierii, powstania pojęć abstrakcyjnych i kultury. Ulokowała człowieka na szczycie łańcucha pokarmowego, umożliwiając homo sapiens walkę i zwycięstwo nad zwierzęcymi drapieżnikami. Pośrednio umożliwiła podróże przez niesprzyjające tereny (morza, pustynie) i ekspansję człowieka we wszystkie rejony Ziemi. Powrót do menu

3 Pierwsze symbole Niedoskonałości mowy prowadziły do prób stworzenia lepszego sposobu przekazywania i przechowywania informacji. Rozwijane techniki należy podzielić na dwa rodzaje – te przeznaczone do komunikacji na dalsze odległości (omówione w dalszych rozdziałach) i te przeznaczone do komunikacji w czasie, czyli nadania wiedzy ludzkiej trwałości. Wszystkie te techniki opierały się na wspólnym elemencie – symbolach. Najstarsze znane nam symbole przeznaczone do komunikacji na przestrzeni czasu to malowidła jaskiniowe. Tak jak dla małych dzieci zanim nie nauczą się bardziej skomplikowanych sposobów komunikacji, tak i dla prehistorycznego człowieka obrazki i malowidła były najłatwiejszą do opanowania techniką. Ludzie Cro-Magnon stworzyli pierwszy kalendarz księżycowy 30,000 p.n.e. Powrót do menu

4 Petroglify Wydaje się, że od malowideł jest tylko krok do pierwszych symboli. Ale to krok ogromny i bardzo długi, zarówno w czasie, jak i rozwoju intelektualnym. Podczas gdy najstarsze malowidła naskalne, rzeźby, narzędzia możemy datować na okres późnego paleolitu (ok. 25 tys. lat p.n.e.), pierwsze symbole, petroglify, pojawiają się dopiero w okresie neolitu (10-9 tys. lat p.n.e)5. Prawdopodobnie używane były liczne mniej trwałe symbole – ułożone stosy kamieni, symbole wyryte w drewnie czy ziemi, jednak nie przetrwały one do dzisiejszych czasów, a ich istnienia możemy się tylko domyślać, obserwując – bliższe nam czasowo – prymitywne kultury z Oceanii czy Afryki. Powrót do menu

5 Piktogramy Najstarszym podgatunkiem pisma są piktogramy, czyli pismo obrazkowe, w którym obrazy lub schematyczne rysunki przedmiotów są symbolami tych zjawisk. Symbole te nie przedstawiają dźwięków mowy – jest to alfabet semantyczny. Piktogramy są kolejnym krokiem w ewolucji symboli. Tak jak petroglify rozwinęły się z malowideł naściennych, tak z petroglifów powstały piktogramy. Istotna różnica między takimi malowidłami, jak petroglify, a piktogramami polega na tym, że te pierwsze przedstawiają jakieś wydarzenie – podczas gdy piktogramy o tym wydarzeniu opowiadają. Mają więc znaczenie użytkowe. Powrót do menu

6 Pismo Symbole były prekursorem kolejnego wielkiego wynalazku – pisma. Zamknięty zbiór symboli, wyrażających dźwięki fonetyczne bądź pojęcia, umożliwił przechowywanie skomplikowanych, długich wiadomości i stanowił ‘graficzny zapis mowy’. Pismo było darzone wielkim szacunkiem. Starożytni Egipcjanie uważali za jego twórcę Thota, boga kultury, nauki i magii. Nebo, syn Marduka, był babilońskim bogiem pisma – i ludzkiego przeznaczenia. Według tradycji żydowskiej pismo wynalazł Mojżesz, według mitów greckich – Hermes. Klasa urzędników rządzących imperium chińskim, literati, za jedną z najważniejszych cech wykształconego człowieka uważała zdolność czytania i pisania. Powrót do menu

7 Heliograf Na 400 r. p.n.e. datuje się heliografy, czyli urządzenia działające na zasadzie odbijania promieni świetlnych przez lustra. Po raz pierwszy opis ich użycia napotykamy w HelleniceKsenofona, gdzie spotykamy opis sygnałów bitewnych przesyłanych przy pomocy wypolerowanych tarcz. Powrót do menu

8 Semafor Najbardziej zaawansowanych wariantem ‘optycznego telegrafu’ jest semafor. Za jego wynalazców uznaje się braci Chappe, Francuzów z końca XVIII wieku. Wykazali oni, że przy większych odległościach łatwiej jest spotrzec położenie prętu niż kolor. Pierwszy działający semafor miał 196 pozycji. Pierwsza linia semaforowa pomiędzy Paryżem a Lille rozpoczęła działalność w 1792 a czas transmisji przeciętnej wiadomości (36 znaki) na odległość 192km wynosił 32 minut. Za wariant semafora uznaje się też stosowanie na morzu morskie flagi komunikacyjne. Powrót do menu

9 Sygnały dźwiękowe Kultury żyjące na obszarach obfitujących w duże drzewa stosowały wydrążone pnie drzew, niekiedy przykryte skórą, czyli bębny – ten wynalazek powstał niezależnie od siebie w wielu kulturach afrykańskich i amerykańskich. Najbardziej znanym dziś przykładem takiej komunikacji są tam-tamy, czyli ‘mówiące bębny’ pochodzące z kultur zachodniej Afryki, dziś dalej wykorzystywane (choć przede wszystkim jako element muzyki juju).28 Podobnie jak przy sygnałach optycznych, także przy sygnałach dźwiękowych stosowano ’stacje przekaźnikowe’. Rogi, bębny i inne sposoby przekazywania dźwięku były także często używane do komunikacji na polach bitew. Powrót do menu

10 Kurierzy i poczta W połączeniu z technologią wytwarzania coraz to praktyczniejszych materiałów piśmienniczych – od tabliczek glinianych, poprzez papirusowe zwoje po papier, pismo umożliwiło także przysyłanie wiadomości na dalsze odległości. Specjaliści od szybkiego i pewnego dostarczania fizycznych wiadomości – kurierzy – z pewnością pojawili się wkrótce po wynalezieniu pisma. Najstarsze informacje o istniejącym systemie kurierskim pochodzą z Egiptu 2400 p.n.e. Rozwój tego sposobu przesyłania wiadomości dał początek systemowi pocztowemu. Palma pierwszeństwa należy się Asyrii (lata p.n.e), aczkolwiek pewne – stosunkowo nieliczne – przesłanki wskazują na istnienie systemu pocztowego nawet w 1700 p.n.e, w czasach Hammurabiego. Asyryjski system pocztowy powstał jako dodatek do systemu zbierającego informację – szpiegowskiego i podatkowego. Powrót do menu

11 Telegraf Pierwszy z elektrycznych wynalazków komunikacyjnych, telegraf, został zastosowany w 1838 r. w Anglii przez Sir Charlesa Wheatstone’a. W porównaniu z późniejszymi urządzeniami miał niską przepustowość danych (to właśnie w celu jej przyśpieszenia powstał kod Morse’a) i można go nazwać ‘nowym tam-tamem’, ale w swoim czasie był wspaniałym urządzeniem, jednym z tych które zmieniają świat. Razem z telegrafem gwałtownie zaczęły rozwijać się gazety, które mogły oferować swoim czytelnikom wiadomości już nie sprzed kilku dni, ale sprzed kilkunastu godzin. Gdy pierwsze kable podmorskie skróciły czas podróży informacji przez oceany, dawniej liczony w tygodniach lub miesiącach, na świecie po raz pierwszy zaczęto używać określenia ‘globalna wioska’. Telegrafy były uznawane za dokumenty prawnie wiążące w transakcjach handlowych. Powrót do menu

12 Telefon Telefon jest starszy od telegrafu tylko o dekadę – Antonio Meucci skonstruował pierwszy telefon w W latach 70. XIX wieku wynalazek ten spopularyzował Amerykanin Aleksander Bell, popularnie lecz błędnie uznawany za wynalazcę tego urządzenia. Meucii wytoczył proces o plagiat, przerwany jednak przez jego śmierć w 1896 roku. Prekursorem dzisiejszej telefonii bezprzewodowej były wynalazki Mikołaja Tesli z końca XIX wieku. Pierwsze przenośne aparaty telefoniczne zaczęły być wykorzystywane przez wojsko i policję w latach 50. XX wieku w USA i w Szwecji, a od lat 90. przenośne, bezprzewodowe telefony komórkowe stają się coraz popularniejsze, jako przedmioty codziennego użytku. Modele najnowszej generacji są w stanie przesyłać także inne niż głos rodzaje informacji – m.in. wiadomości tekstowe, graficzne, pliki komputerowe, itp, a także łączyć się z Internetem. Powrót do menu

13 Radio Ojcem teorii, które doprowadziły do stworzenia radia był fizyk James Maxwell, którego praca dotycząca fal elektromagnetycznych została opublikowana w 1873 roku. Eksperymenty Heinricha Hertza z lat przetarły drogę wynalazcom radia. Wynalazcom – gdyż, choć pierwszy patent otrzymał w Wielkiej Brytanii w 1896 Guglielmo Marconi, pretendentem do tego miana był też Mikołaj Tesla, który otrzymał patent w USA w 1897, jednak stracił go w 1907 na rzecz Marconiego. Patent ten został mu przywrócony po jego śmierci w 1943 roku. Pierwsza transmisja radiowa miała miejsce w 1906, gdy Guglielmo MarReginald Fessenden dokonał transmisji kolędy ‘Cicha noc’ z Brant Rock w USA. Powrót do menu

14 Komputer i Telewizja Już pod koniec XIX wieku słowo to odnosiło się do mechanicznych urządzeń ułatwiających obliczenia (po raz pierwszy określenie to znajdujemy w Oxford Dictionary w 1897 roku). Pierwsze komputery miały jednak istotne ograniczenie, gdyż dana maszyna mogła wykonywać tylko te konkretne i nieliczne operacje, do jakich została zaprojektowana od podstaw. Znacząca rewolucja w świecie komputerów nastąpiła w 1941 roku, gdy Konrad Zuse zbudował Z3, pierwszy komputer ‘kompletny’ w interpretacji Teorematu Turinga, czyli taki, który może wykonywać każde zaprogramowane mu zadanie. Pierwsze eksperymenty z przesyłaniem obrazów na odległość są niewiele późniejsze od wynalazku radia – już w 1884 Paul Gottlieb Nipkow opatentował pierwszy system elektromechanicznego przesyłania obrazu. Pierwsza transmisja telewizji publicznej odbyła się w Nowym Jorku w 1927 roku. Pierwsza transmisja rozrywkowa ma miejsce w Wielkiej Brytanii w 1930 roku. Pierwsza transmisja międzykontynentalna na żywo to USA, 1957 rok. W tym także dziesięcioleciu telewizja zaczęła przekształcać się z czarno-białej w kolorową. W 1980, w niespełna wiek po patencie Nipkowa, 98% rodzin w USA dysponowało odbiornikiem telewizyjnym. Powrót do menu

15 Internet Próby stworzenia funkcjonalnych sieci komputerowych nabrały tempa w latach 60., a ich najbardziej znaczącym osiągnięciem w tamtej dekadzie była sieć ARPANET w USA. Pierwsze połączenie pomiędzy komputerami w sieci ARPANET nastąpiło 21 listopada Od 1978 wszystkie komputery wyposażone w modemy mogły przesyłać między sobą dane przez linie telefoniczne, wykorzystując usługę Bulletin Board Services (BBS). 1 stycznia 1983 ARPANET zaczął stosować protokoły TCP/IP i to zdarzenie uznaje się za moment jego transformacji w Internet. Internet w połączeniu z funkcjonalnością komputera to kolejna rewolucja w technikach komunikacji. W połączeniu z Internetem i peryferiami komputerowymi, takimi jak drukarka, skaner, słuchawki i mikrofon, a także z rozwijanymi technologiami, takimi jak elektroniczny papier, komputer wkrótce może połączyć w sobie wszystkie zalety poprzednich sposobów komunikacji. Już dziś komputer internetowy przejął większość usług udostępnianych w poprzednich dekadach przez fax i videotext, praktycznie całkowicie wchłaniając dawne sieci, takie jak BBS. Powrót do menu