Pobierz prezentację
1
Organizacja i Zarządzanie
Organizacja w ujęciu rzeczowym (wykład 03 ns) © dr Adam SALOMON, KST AM w Gdyni
2
Organizacja dzisiejszego wykładu
Ujęcie organizacji. Formalizacja organizacji. Triada organizacyjna: obowiązki, uprawnienia, odpowiedzialność. Konfiguracja modelowych struktur organizacyjnych. Dylemat: centralizacja czy decentralizacja zarządzania. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
3
Ujęcie organizacji (wg T. Kotarbińskiego)
czynnościowe – splot działań i związków; rzeczowe – rezultat procesu organizowania, skład całości organizacji (komórki i ich powiązania); atrybutowe – zorganizowanie jako nowa jakość wynikająca z działań organizatorskich (porządkowanie – strukturalizacja elementów i działań). OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
4
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Ujęcie rzeczowe przestrzenne - rozmieszczenie elementów składowych organizacji w przestrzeni (komórki organizacyjne, maszyny i urządzenia, budynki, hale, magazyny); czasowe : statyczne (elementy nie warunkowane cyklami i fazami procesów produkcyjnych: struktury pionowe i poziome, zakresy kompetencyjne, powiązania i więzi organizacyjne); dynamiczne (elementy determinowane stanem zaawansowania procesów produkcyjnych: powiązania informacyjno-techniczne, obieg materiałów, dokumentów i kart procesu technologicznego). OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
5
Ujęcie statyczne organizacji (struktura hierarchiczna)
Wydział obróbki skrawaniem Mistrz grupy tokarskiej Stanowisko T1 Stanowisko T2 Stanowisko S1 Stanowisko W3 Stanowisko S2 Stanowisko S3 Stanowisko W2 Stanowisko W1 Mistrz grupy wiertarskiej Mistrz grupy szlifierskiej OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
6
Ujęcie dynamiczne organizacji (przebieg procesu)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
7
Składowe organizacji całkowitej
część organizacji nie poddająca się formalizacji (prace koncepcyjne) = organizacja pozaformalna; część organizacji poddająca się formalizacji (produkcja masowa, kształtowanie wydajności na stanowiskach: metody, tempo, takt – linia potokowa): organizacja nie formalizowana (pozostawiona świadomie poza sferą formalizacji); organizacja formalizowana (formalna): rzeczywista organizacja formalna (sformalizowana); organizacja nieformalna. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
8
Morfologia organizacji całkowitej
Organizacja całkowita potencjalny poziom formalizacji organizacja poddająca się formalizacji organizacja nie poddająca się formalizacji organizacja (pozaformalna) pożądany poziom formalizacji organizacja formalizowana (formalna) organizacja nie formalizowana rzeczywisty poziom formalizacji organizacja nieformalna rzeczywista organizacja sformalizowana organizacja niesformalizowana OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
9
Organizacja nieformalna
przyczyny działań niezgodnych ze wzorcem: świadome: powstanie warunków uniemożliwiających działanie zgodne z normami; przekonanie, że działanie nieformalne jest lepsze, łatwiejsze, korzystniejsze; konflikt interesów; niski poziom poszanowania norm. nieświadome: nieznajomość wzorców; niewłaściwe zrozumienie wzorców. negatywne i pozytywne skutki działań nieformalnych OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
10
Grupa formalna a grupa nieformalna
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
11
Typologia grup nieformalnych
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
12
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Realność organizacji organizacja rzeczywista (faktycznie funkcjonująca część organizacji formalnej); organizacja nierzeczywista (nie przestrzegane składniki organizacji formalnej): faktycznie pomijane zadania z zakresu czynności; nie realizowane punkty procedur; zmieniane kolejności faz procesów decyzyjnych. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
13
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Formalizacja Ustalenie wzorców (standardów) zachowań człowieka w organizacji niezależnie od tego czy działa on samodzielnie czy zespołowo. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
14
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Cele formalizacji zapewnienie ładu wewnętrznego poprzez podział kompetencyjny zapewnienie harmonizacji działań zapewnienie pożądanego poziomu realizacji funkcji celu zmniejszenie napięć personalnych zmniejszenie poczucia niepewności umożliwienie oceny działania jednostek w organizacji OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
15
Mierniki stopnia sformalizowania
( poziom ograniczenia swobody działania) liczba wydanych aktów normatywnych; objętość „ obszar” regulacji; pracochłonność wykonania; stopień szczegółowości; stopień rygorystyczności. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
16
Optimum formalizacji (krzywa formalizacji)
Stopień sprawności Stopień sformalizowania Os niedoformalizowanie przeformalizowanie OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
17
Dokumenty organizacji formalnej
statut - formalna podstawa istnienia regulamin organizacyjny - zbiór dokumentów obrazujących formalną strukturę organizacyjną: schemat organizacyjny instrukcje służbowe - wzorce (standardy) zachowań członków organizacji „księga służb” - zbiór najważniejszych dokumentów standaryzujących (dostępność wzorców) OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
18
Układ „księgi służb” (wg Heidricha)
I - ogólna organizacja: statut, regulamin pracy, schemat organizacyjny II - organizacja komórek: wewnętrzne schematy org. Komórek, wykaz etatów i wymagań kwalifikacyjnych, podział kompetencyjny obowiązków, wzory kart, druków, instrukcje stanowiskowe III - dane o systemie informacyjnym (SIM) miejsca pozyskiwania i przetwarzania informacji, formalizowania i gromadzenia oraz przechowywania IV - zbiór zarządzeń instytucji nadrzędnych OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
19
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Triada organizacyjna obowiązki - wynikająca ze struktury konieczność wykonania czynności, podjęcia działania zgodnego ze standardami organizacyjnymi uprawnienia - uzyskane w ramach struktury przyzwolenie do podejmowania decyzji i działań koniecznych do osiągnięcia funkcji celu przypisanej pracownikowi bądź komórce odpowiedzialność - wynikająca ze struktury i zakresu kompetencyjnego zależność przyczynowo - skutkowa obowiązki=uprawnienia=odpowiedzialność OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
20
Modelowe struktury organizacyjne (ujęcie systemowe)
NADRZĘDNY SYSTEM KIEROWANIA NADRZĘDNY SYSTEM DECYZYJNY NADRZĘDNY SYSTEM INFORMACYJNY SYSTEM KIEROWANIA SYSTEM DECYZYJNY SYSTEM INFORMACYJNY SYSTEM PODSTAWOWY SYSTEM WSPOMAGAJĄCY SYSTEM ROBOCZY OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
21
Modelowe struktury organizacyjne (ujęcie systemowe – funkcjonalne)
PODSYSTEM CELÓW I WARTOŚCI PODSYSTEM TECHNICZNY PODSYSTEM STRUKTURY PODSYSTEM PSYCHOSPOŁECZNY PODSYSTEM ZARZĄDZANIA WEJŚCIA WYJŚCIA OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
22
Struktura organizacyjna
Układ komórek organizacyjnych wraz ustalonymi powiązaniami (więziami organizacyjnymi) komórka organizacyjna: zespół ludzi kierowanych przez jednego zwierzchnika wyodrębniony z całości i realizujący czynności wynikające ze społecznego i technicznego podziału pracy w organizacji: komórki zarządu komórki ruchu komórki pozaoperacyjne więzi organizacyjne:powiązania wyrażone przepływami informacji, zasileń i zleceń o trwałym charakterze OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
23
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Więzi organizacyjne służbowa – struktura hierarchiczna; funkcjonalna – struktura funkcjonalna, komórki doradcze, eksperckie, auditingowe; techniczna – techniczny podział pracy, pochodna złożoności technologicznej, decyzyjnej i informacyjnej procesu wywarzania; informacyjna – złożoność procesów, potrzeba wiedzy i komunikowania się. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
24
Etapy budowy struktury organizacyjnej
cel (cele); hierarchia celów (główne, pomocnicze, dodatkowe); podział celów (główny-cząstkowy-zbiór działań (zespołowych)-działania indywidualne); tworzenie stanowisk pracy (wyodrębnienie i nazwanie poszczególnych stanowisk pracy, wyznaczenie obszaru „triady organizacyjnej”); łączenie stanowisk w strukturę (określenie hierarchii i więzi: hierarchicznych, funkcjonalnych, współpracy, informacyjnych). OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
25
Rozpiętość i zasięg kierowania
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
26
Rozpiętość struktur (wg rozpiętości kierowania)
Rozpiętości kierowania – liczba osób w organizacji (pracowników) podległych bezpośrednio jednemu kierownikowi struktury smukłe – mała rozpiętość, duża ilość szczebli kierowniczych, podraża koszty funkcjonowania, deformuje informacje zarządcze, wydłuża proces decyzyjny, sprzyja biurokratyzacji struktury płaskie – duża rozpiętość kierowania, mała liczba szczebli kierowniczych, obniża koszty zarządu, skraca czas obiegu informacji, zwiększa odpowiedzialność szczebli pośrednich OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
27
Struktura smukła i płaska
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
28
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Konfiguracja pionowa struktury organizacyjnej (Spiętrzenie kierownictwa) OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
29
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Konfiguracja pozioma struktury organizacyjnej (Spłaszczenie struktury organizacyjnej) OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
30
Typy struktur organizacyjnych
struktury klasyczne: liniowe; funkcjonalne; sztabowo-liniowe. struktury zdecentralizowane: dywizjonalne; holdingowe;. struktury elastyczne: zadaniowe; macierzowe. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
31
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura liniowa OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
32
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura liniowa zalety: prostota systemu i stabilność jasność i jednolitość zakresu kompetencji łatwość funkcjonowania i duża dyscyplina wady: sztywność organizacji - mała elastyczność konieczność dużej wiedzy fachowej przez średni personel kierowniczy duża centralizacja, formalizacja, brak możliwości wykorzystania kreatywności pracowników OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
33
Struktura funkcjonalna
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
34
Struktura funkcjonalna
zalety: zwiększona elastyczność; planowy podział pracy kierowników (funkcje); zwiększony poziom kompetencji kierowników pośrednich szczebli zarządzania. wady: możliwość wydawania poleceń pracownikowi przez więcej niż jednego kierownika; konflikty kompetencyjne. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
35
Struktura sztabowo-liniowa
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
36
Struktura sztabowo-liniowa
zalety: specjalizacja komórek zwiększona rola ekspertów zwiększa możliwości awansowe – kariera wady: konflikty kompetencji pomiędzy kierownikami sztabowymi i liniowymi zniekształcenie treści zleceń na drodze kierownik sztabowy - kierownik liniowy - pracownik OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
37
Departamentacja a dywizjonalizacja
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
38
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Departamentacja OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
39
Dywizjonalizacja (wg wyrobu)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
40
Dywizjonalizacja (wg rynku geograficznego)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
41
Dywizjonalizacja (wg etapu procesu technologicznego)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
42
Dywizjonalizacja (wg rodzaju klientów)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
43
Struktura dywizjonalna
zalety: bardzo duża elastyczność; dostosowanie do szybkości zmian – „turbulencji” otoczenia; równoległe wykonywanie wielu zadań. wady: mniejsza koordynacja zadań i współpraca pomiędzy filiami, zakładami – samodzielnymi jednostkami; zaniedbywanie priorytetów ogólnoorganizacyjnych i konflikty interesów; konflikty przy podziale środków centralnych. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
44
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura holdingowa Powstaje na drodze „wchłonięcia”- wykup, alians, przejęcie już istniejących organizacji, będących samodzielnymi podmiotami prawnymi. przyczyny: ustawodawstwo antymonopolowe (nie sprzyja organizacjom typu dywizjonalnego); niższa suma podatków płaconych przez firmy „córki”, niż łącznie przez firmę „matkę”; większa „mobilność” kapitałowa firm „córek”. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
45
Struktura koncernowa (pozioma)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
46
Struktura kombinatowa (pionowa)
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
47
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura zadaniowa OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
48
Struktura zadaniowa KIEROWNIK KOORDYNATOR OiZ ns 2013, W 03
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
49
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura zadaniowa powołanie zespołu do konkretnych zadań: luźny zespół koordynowany przez kierownika; zespół zadaniowy z pełnym oddelegowaniem; duży zespół kierowany przez grupę decyzyjno-koordynacyjną. organizacja pracy zespołu: okresowe uczestnictwo w zespole i działanie również w macierzystej komórce; praca ciągła zespołu , czasowe oddelegowanie z komórki macierzystej; stały zespól zadaniowy do realizacji wszystkich nietypowych zadań. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
50
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura macierzowa OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
51
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura macierzowa OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
52
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura macierzowa odmiana struktury zadaniowej na dynamicznym obszarze aktywności organizacji; macierz powiązań przedmiotowo-funkcjonalnych: kierownik zadania zleca wykonanie kierownikom funkcjonalnym; kierownik zadania staje się przełożonym pracowników komórek funkcjonalnych bez ich oddelegowania z komórek macierzystych; kierownik zadania otrzymuje pracowników i wyposażenie z komórek układu funkcjonalnego z ich pełnym oddelegowaniem. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
53
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Struktura macierzowa zalety: wyraźne określenie złożoności zadań i ról poszczególnych komórek; wykorzystanie wiedzy, inicjatywy i kreatywności pracowników różnych szczebli i komórek; koncentracja na najistotniejszych problemach organizacji. wady: częsty brak zrozumienia komórek funkcjonalnych dla działalności komórek zadaniowych (oddelegowania); brak poczucia bezpieczeństwa członków zespołu zadaniowego; trudności integracyjne. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
54
Współczesne tendencje w strukturach organizacyjnych
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
55
Skutki centralizacji zarządzania
negatywne: inercyjność zachowań, brak poczucia odpowiedzialności wydłużenie procesu decyzyjnego, tłumienie inicjatywy „wzbogacenie” informacji decyzyjnych - biurokratyzm „zubożenie” i zniekształcenie informacji o stanie faktycznym - podejmowanie nieoptymalnych decyzji pozytywne: koncentracja władzy łatwość utrzymania dyscypliny wykonawczej istnienie jednolitych standardów OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
56
Skutki decentralizacji zarządzania
pozytywne: rozdział ciężaru zarządzania wg kompetencji; uproszczenie zarządzania i obniżenie jego kosztów lean management; rozwój inicjatywy, przedsiębiorczości i kreatywności pracowników (utożsamienie i synergia celów). negatywne: tendencje do dublowania komórek sztabowych (takie jak w centrum); preferowanie celów krótkookresowych i odcinkowej racjonalności działania. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
57
Optimum centralizacji
powstaje na skutek kompromisu osiągniętego pomiędzy centralizacją i decentralizacją zarządzania; suma pozytywów każdej z tych form powinna przeważać negatywy; nie jest stanem immamentnym i stałym – ulega fluktuacjom. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
58
dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Outsourcing OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
59
Korzyści i ryzyka outsourcingu
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
60
Organizacja wirtualna
OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
61
Pytania problemowe do wykładu 03OiZns
Wyjaśnij co kryje się pod pojęciem organizacja całkowita i jakie są zależności pomiędzy jej poszczególnymi elementami. Na czym polega formalizacja i kiedy osiąga swoje optimum? Wyjaśnij pojęcie triady organizacyjnej. Wymień i krótko scharakteryzuj typy klasycznych, zdecentralizowanych i elastycznych struktur organizacyjnych. Na czym polega optimum centralizacji zarządzania? OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
62
Zapraszam na kolejne zajęcia.
Dziękuję za uwagę. Zapraszam na kolejne zajęcia. OiZ ns 2013, W 03 dr Adam Salomon, KST AM w Gdyni
Podobne prezentacje
© 2024 SlidePlayer.pl Inc.
All rights reserved.