Beata Wrzesień – nauczyciel, doradca metodyczny wychowania przedszkolnego, edukator, ekspert MEN d/s awansu zawodowego nauczycieli, recenzent środków dydaktycznych.

Prezentacja na temat: "Beata Wrzesień – nauczyciel, doradca metodyczny wychowania przedszkolnego, edukator, ekspert MEN d/s awansu zawodowego nauczycieli, recenzent środków dydaktycznych."— Zapis prezentacji:

1 Beata Wrzesień – nauczyciel, doradca metodyczny wychowania przedszkolnego, edukator, ekspert MEN d/s awansu zawodowego nauczycieli, recenzent środków dydaktycznych dla wychowania przedszkolnego i kształcenia zintegrowanego. Powiatowy Ośrodek Metodyczny Centrum Kształcenia Praktycznego i Doskonalenia Nauczycieli w Mielcu, ul. Wyspiańskiego 6 Akredytacja Podkarpackiego Kuratora Oświaty

2 JAK ROZWIJAĆ INTELIGENCJE EMOCJONALNĄ?

3 Przez inteligencję emocjonalną określa się:
zespół cech - talentów obejmujących zdolność motywacji i wytrwałość w dążeniu do celu mimo niepowodzeń, umiejętność panowania nad popędami i odłożenia na później ich zaspokojenia, regulowania nastroju i nie poddawania się zmartwieniom upośledzającym zdolność myślenia, wczuwania się w nastroje innych i optymistycznego patrzenia w przyszłość.

4 Człowiek ma dwa mózgi, dwa umysły i dwa odmienne rodzaje inteligencji : racjonalną i emocjonalną – obie określają jak wiedzie nam się w życiu. Intelekt nie może wykorzystywać w pełni swoich możliwości bez inteligencji emocjonalnej.

5 Umiejętności emocjonalne:
Rozpoznawanie i nazywanie uczuć, Wyrażanie uczuć, Ocenianie intensywności uczuć, Kierowanie uczuciami, Odkładanie zaspokojenia pragnień na później, Panowanie nad impulsami, Redukowanie stresu, Rozpoznawanie różnicy między uczuciami a działaniami.

6 Stary paradygmat: Ideałem jest rozsądek uwolniony od nacisku emocji
Nowy paradygmat: Konieczna jest harmonia w godzeniu tego co dyktuje nam głowa, z tym, co nakazuje nam serce.

7 Świadomi swoich uczuć – potrafią nimi kierować.
Można wyłonić trzy podstawowe kategorie osób różniących się sposobem postrzegania emocji i reakcji na nie: Świadomi swoich uczuć – potrafią nimi kierować. Dający się ogarnąć emocjom – nie potrafią nad nimi panować. Akceptujący swoje emocje – akceptują swoje nastroje, ale nie próbują ich zmienić. wg Johna Mayera

8 Inteligencja, którą wykazujemy się w nauce ma niewiele wspólnego z życiem emocjonalnym.
Najbystrzejsi spośród nas mogą się ponieść nieokiełznanym emocjom i działać pod wpływem niekontrolowanych impulsów.

9 Osoby o wysokim ilorazie inteligencji mogą bardzo nieudolnie kierować swoim życiem prywatnym.

10 Inteligencja Emocjonalna (Daniel Goleman)
Sukces w życiu zależy nie tylko od intelektu, lecz także od umiejętności kierowania emocjami. Goleman, pracownik naukowy Harvardu, prowadził przez wiele lat badania, które zakwestionowały po raz pierwszy zasadność otaczanego wielkim kultem ilorazu inteligencji - szeroko rozpowszechnioną opinię, że do osiągnięcia sukcesu jest potrzebny sam intelekt… osoby z wysokim ilorazem często kiepsko dawały sobie radę w pracy, a te z miernym - pracowały bardzo dobrze. Często ludzie o wybitnej inteligencji postępują irracjonalnie, wręcz beznadziejnie głupio. Inteligencja, którą wykazujemy się w nauce, ma niewiele wspólnego z życiem emocjonalnym. Nawet osoby o wysokim ilorazie inteligencji mogą nieudolnie kierować swym życiem prywatnym, dawać się ponosić nieokiełznanym emocjom i działać pod wpływem niekontrolowanych impulsów.

11 Inteligencja Emocjonalna (Daniel Goleman) cd.
Już Arystoteles w swojej Etyce nikomachejskiej nawołuje do inteligentnego kierowania naszym życiem emocjonalnym. Dobrze wykorzystane, własne namiętności są źródłem mądrości; kierują naszym myśleniem, wyznaczają pożądane wartości, zapewniają nam szczęśliwe życie i przetrwanie. Nowością są natomiast dane - dysponuje się obecnie wynikami prowadzonych od 25 lat badań empirycznych, ukazujących z nieznaną wcześniej precyzją, w jakim dużym stopniu nasz sukces zależy od inteligencji emocjonalnej.

12 Inteligencja Emocjonalna Analfabetyzm Emocjonalny (Daniel Goleman) cd.
Koszty analfabetyzmu emocjonalnego to przecież niepokojący wzrost aktów przemocy, morderstw, gwałtów. To również wzrost liczby samobójstw, budzące przerażenie swą codziennością narkomania i alkoholizm, a także różne odmiany chorób psychicznych, jak: zaburzenia łaknienia u kilkunastoletnich dziewcząt, różnego rodzaju depresje.

13 - odwracają uwagę (unikają)… zakupy, książka…
Ludzie w trudnych sytuac.reagują w różny sposób (jak?często krótkotrwały) - odwracają uwagę (unikają)… zakupy, książka… -…czynności fizycznego uspakajania… biegi, kąpiel, alkohol, narkotyki,… szukają rady, pomocy wśród przyjaciół… Wszyscy jesteśmy narażeni na problemy i stresy życiowe…(jakie?) - co to dla nas oznacza? …czy to coś przykrego, czy może wyzwanie?...i wybór takiej strategii, która nam pomoże, a nie zrani nas i innych!!! np – przekierowanie sytuacji na emocje – jak się czuję ?- wyrażanie uczuć!... Co mogę zrobić aby poczuć się lepiej? zabawa, gra, upijanie się, kino, zakupy, bieganie… -unikanie np.-. przekierowanie sytuacji na zachowanie- działania prowadzące do poprawy sytuacji: proszenie o pomoc/radę, rozmowa- dochodzenie do kompromisu, proponowanie ugody- mediator, arbitraż, wręczenie prezentów… danie sobie empatii i poszukanie sposobu na zmianę sytuacji, co mogę zrobić? I szukam strategii,… rozwiązanie problemu, uwolnienie się …dobre samopoczucie na stałe Osoby, które doświadczają stresu, częstego zdenerwowania, często czują się uwięzione w sytuacji, bezsilne… ponieważ nie wiedzą jak sobie poradzić!!!... albo stosują nieskuteczne strategie radzenia sobie

14 Inteligencja teoretyczna, która przejawia się w świetnych ocenach w szkole, praktycznie nie przygotowuje do odpierania przeciwności. Nasza kultura i nasze szkoły koncentrują się na zdolnościach naukowych, ignorując inteligencję emocjonalną. A przecież – wysoki iloraz inteligencji nie gwarantuje ani dostatku, ani prestiżu, ani szczęścia w życiu.

15 Pewien psycholog Robert Steinberg na podstawie testów, ankiet i obserwacji wysnuł tezę iż
wśród różnych rodzajów inteligencji praktycznej, które są bardzo cenione w miejscu pracy, poczesne miejsce zajmuje specyficzna wrażliwość, która pozwala skutecznie działającym menadżerom wychwytywać nie wypowiedziane komunikaty.

16 EMOCJE NAD KTÓRYMI TRACIMY KONTROLĘ, UPOŚLEDZAJĄ ZDOLNOŚĆ MYŚLENIA
Dzieje się tak min. dlatego, że pamięć jest związana z nastrojem - będąc w dobrym humorze pamiętamy raczej o pozytywnych wydarzeniach, zły nastrój kieruje pamięć ku wydarzeniom przykrym, sprawiając, że skłaniamy się do podjęcia lękliwej i nadmiernie ryzykownej decyzji.

17 NADZIEJA pogodne patrzenie w przyszłość z przekonaniem, że wszystko ułoży się dobrze Z punktu widzenia inteligencji emocjonalnej trzymanie się nadziei oznacza, że nie poddamy się przygniatającemu niepokojowi, nie przyjmiemy postawy defetystycznej ani nie wpadniemy w depresję w obliczu trudnych wyzwań czy niepowodzeń.

18 OPTYMIZM silne oczekiwanie, że mimo porażek i niepowodzeń wszystko dobrze się ułoży Nasze przekonania o naszych zdolnościach mają na nie głęboki wpływ. Zdolność nie jest niezmienną cechą, istnieją znaczne różnice w jej wykorzystaniu. Osoby, które mają wiarę w siebie, podnoszą się po niepowodzeniach; podchodzą one do wszystkiego zastanawiając się w jaki sposób się tym zająć, a nie niepokojąc się o to, co może pójść źle.

19 uczucie spontanicznej radości
USKRZYDLENIE uczucie spontanicznej radości Zdolność osiągnięcia stanu uskrzydlenia jest szczytem inteligencji emocjonalnej – jest najdoskonalszą postacią okiełznania emocji zaprzęgnięcia ich w służbę osiągnięć w pracy i nauce. Jest to stan, w którym całkowicie pochłania nas to co robimy, w którym nasza uwaga skoncentrowana jest niepodzielnie na zadaniu, a świadomość podporządkowana całkowicie działaniu.

20 Do osiągnięcia mistrzostwa w jakiejkolwiek dziedzinie czy umiejętności powinno dochodzić się naturalnie, kiedy człowiek zajmuje się tym, do czego czuje spontaniczny pociąg, co uwielbia. - Pozytywne emocje Ta początkowa pasja będąca źródłem radości może stać się zalążkiem wybitnych osiągnięć……..

21 …. A ponieważ wymaga to nieustannego podwyższania granic swoich zdolności, staje się głównym motorem motywacji, by być coraz lepszym - w ostatecznym rezultacie sprawia to, że stajemy się szczęśliwsi.

22 ROZMOWA POWINNA: • wyrazić uczucia, myśli, przekonania, • wymienić informacje i poglądy, • wydać polecenia, • wyrazić swój stosunek do partnera, • nawiązać stosunki z innymi ludźmi.

23 Składowe inteligencji interpersonalnej
Organizowanie grup – podstawowa umiejętność przywódcza, na którą składa się inicjowanie i koordynowanie wysiłków zespołu ludzi. Negocjowanie rozwiązań – talent mediatora, zapobieganie konfliktom lub gaszenie tych, które wybuchły. Negocjowanie stosunków osobistych – łatwość wchodzenia w kontakty z innymi osobami, zdolność empatii. Przeprowadzanie analiz społecznych – zdolność do wykrywania i domyślania się uczuć, motywów i trosk innych osób.

24 Jakie pożytki dla pracy płyną z posiadania podstawowych umiejętności emocjonalnych?
Dostrojenie się do uczuć osób, z którymi się pracuje Zdolność łagodzenia nieporozumień Zdolność osiągania stanu uskrzydlenia

25 Czterolatkowi zaproponowano układ:
TEST CUKIERKÓW Czterolatkowi zaproponowano układ: jeżeli zaczeka na rozmówcę aż ten skończy swoją pracę, w nagrodę dostanie dwa cukierki (*), jeżeli nie zdoła spokojnie zaczekać dostanie jeden ale od razu (**). Jest to wyzwanie wystawiające na ciężką próbę każdego czterolatka, na walkę między impulsem a hamulcem, pożądaniem a samokontrolą .. Wybór jakiego dokona określi jego charakter, powie czy wysoki (*) czy niski (**) jest jego iloraz inteligencji.

26 SPOSÓB KONTROLOWANIA IMPULSÓW
(czerwone światło) Zatrzymaj się, uspokój i pomyśl, zanim coś zrobisz (żółte światło) Powiedz, na czym polega problem i co czujesz. Wyznacz sobie pozytywny cel. Pomyśl o różnych rozwiązaniach. Pomyśl z góry o konsekwencjach. (zielone światło) Przystąp do działania wg najlepszego planu

27 Kto cierpieniu rzuca w twarz cierpliwość,
Bo jesteś kimś, Kto cierpieniu rzuca w twarz cierpliwość, Kto znosi ciosy i dary Fortuny, Z równym spokojem (…) Wskaż mi człowieka, który umie nie być Potulnym niewolnikiem namiętności – A wpuszczę go, jak Ciebie, w samo sedno, W najgłębszą głąb, w wewnętrzne serce serca. Hamlet, W. Shakespeare

28 Dojrzałość emocjonalna, psychiczna, intelektualna
Tę dojrzałość można osiągnąć w dowolnym wieku. Zwykle ludzie dochodzą do takiego stanu po wielu latach prób i błędów, ale spotkałam też osoby w wieku 14, czy 17 lat, które dojrzałością przewyższają większość dorosłych. Co (między innymi) składa się na dojrzałość?

29 Odpowiedzialność. Dojrzali nie obwiniają innych za własne błędy, nie narzekają, wiedzą, że mają kontrolę nad swoim życiem i że to od nich zależą ich rezultaty. Stabilność emocjonalna. Dojrzali nie popadają w gniew, nie obrażają się. Wiedzą, że są odpowiedzialni również za swoje emocje i że niepotrzebne wytwarzanie negatywnych stanów emocjonalnych niczemu nie służy.

30 Optymizm. Potrafią doceniać piękno w otaczającym ich świecie, znajdować dobre strony różnych sytuacji. Wiedzą, że ich najlepsze dni są dopiero przed nimi. Rozumienie różnych punktów widzenia. Dojrzali potrafią użyć empatii, by zrozumieć innych ludzi, ich punkty widzenia, przekonania itd.

31 Wysokie poczucie własnej wartości
Wysokie poczucie własnej wartości. Dojrzali wiedzą, że jeśli czegoś bardzo pragną, to prawdopodobnie są w stanie to osiągnąć. Lubią siebie i są zadowoleni ze swojego życia.

32 Charakterystyka dzieci w wieku przedszkolnym zazwyczaj dzieci w tym wieku
są entuzjastyczne i skłonne do uczenia się, słuchają uważnie i powtarzają treść są świadome potrzeby istnienia zasad są w stanie werbalnie wyrażać uczucia mają silne poczucia „sprawiedliwości” wciąż sprawdzają zasięg granic…

33 NAJWAZNIEJSZE W EDUKACJI TO UCZENIE INTELIGENCJI EMOCJONALNEJ
EDUKACJA EMOCJONALNA – powinna dotyczyć rozpoznawania różnych stanów wewnętrznych, nazywania ich, odpowiedniego kierowania nimi. Warto uświadamiać dzieci, że ludzie w danej sytuacji mogą przezywać odmienne emocje. Należy pamiętać także o kształtowaniu empatycznych interakcji dzieci z otoczeniem społecznym.

34 EDUKACJA EMOCJONALNA - nie może opierać się jedynie na teorii i ustnym przekazie, ale przede wszystkim na przeżywaniu, doświadczaniu, działaniu. Ponadto dzieci powinny konstruować ją w oparciu o posiadaną już wiedzę, doświadczenie, przeżycia. Ważne jest, aby dzieci poznawały opinie, poglądy, odczucia innych osób.

35 Dzisiejsze nieśmiałe dziecko, to to, z którego wczoraj się śmialiśmy
Dzisiejsze nieśmiałe dziecko, to to, z którego wczoraj się śmialiśmy. Dzisiejsze okrutne dziecko, to to, które wczoraj biliśmy. Dzisiejsze dziecko, które oszukuje, to to, w które wczoraj nie wierzyliśmy. Dzisiejsze zbuntowane dziecko, to to, nad którym się wczoraj znęcaliśmy. Dzisiejsze zakochane dziecko, to to, które wczoraj pieściliśmy. Dzisiejsze roztropne dziecko, to to, któremu wczoraj dodawaliśmy otuchy.

36 Dzisiejsze serdeczne dziecko, to to, któremu wczoraj okazywaliśmy miłość. Dzisiejsze mądre dziecko, to to, które wczoraj wychowaliśmy. Dzisiejsze wyrozumiałe dziecko, to to, któremu wczoraj przebaczyliśmy. Dzisiejszy człowiek, który żyje miłością i pięknem, to dziecko, które wczoraj żyło radością. Kiedy śmieje się dziecko-śmieje się cały świat

37 Procedura metody „Spróbuj ochłonąć”:
1. Wyjaśniamy dziecku jakich zachowań od niego oczekujemy, a jak nie powinno się zachowywać i wskazujemy w jakich sytuacjach będziemy kazali mu „ochłonąć”. 2. Wybieramy miejsce, w którym ma „ochłonąć” (powinno być nudne, ale bezpieczne, łatwo dostępne i umożliwiające obserwowanie dziecka). 3. Procedurę „Spróbuj ochłonąć” stosujemy w przypadku pogwałcenia przez dziecko zasad i niezastosowania się do polecenia, umieszczając je w ustalonym miejscu natychmiast, gdy tylko naruszy jakąś obowiązującą zasadę.

38 4. Kiedy dziecko naruszy jakąś zasadę, nie zastosuje się do polecenia, oznajmiamy mu stanowczo i krótko ( używając maksymalnie dziesięciu słów), że ma usiąść w miejscu, w którym „ochłonie”. 5. W razie odmowy pójścia dziecka do miejsca, w którym ma „ochłonąć”, należy je tam łagodnie przetrzymać, aż minie wyznaczony czas. Kiedy dziecko ciągle odmawia pozbawiamy je jakiegoś przywileju (np. oglądania telewizji, spaceru, zabawy z kolegami, deseru). 6. Zawsze zwracamy uwagę na właściwe zachowania dziecka, zwłaszcza na te, będące przeciwieństwem niewłaściwych i zachęcamy dziecko do nich.

39 Dziękuję