Planowane parki narodowe w Europie a turystyka - konflikty rozwojowe

Prezentacja na temat: "Planowane parki narodowe w Europie a turystyka - konflikty rozwojowe"— Zapis prezentacji:

1 Planowane parki narodowe w Europie a turystyka - konflikty rozwojowe
Tourism in national parks planned in Europe - development conflicts dr Maciej Lechowicz Wydział Geografii i Studiów Regionalnych

2 Skandynawia - Norwegia
8 nowych parków i 2 rozszerzenia W części norweskich parków dopuszczalne jest wędkarstwo i polowanie Nie we wszystkich parkach obowiązkowe jest chodzenie po szlakach

3 Fulufjellet (Hedmark)
Park ma mieć powierzchnię ok km2. Otwarcie 26 maja 2012. W pobliżu planowanego parku miejscowość turystyczna ( głównie o charakterze zimowym) Ljørdalen. Miejscowi przedsiębiorcy zachęcając klientów już podają że jest tutaj park narodowy, mimo że owszem jest ale za granicą u Szwedów. Około 50 km od planowanego parku jeden z największych ośrodków zimowych Norwegii Trysilfjellet. Funkcjonuje tam 65 tras zjazdowych. Po drugiej stronie granicy istnieje szwedzki park narodowy o tej nazwie powołany do życia w 2002 r., aczkolwiek tam się nie poluje i nie łowi ryb.

4 "Forslag til opprettelse av Fulufjellet nasjonalpark og Fregn naturreservat". Fylkesmannen i Hedmark. Retrieved 15 November 2010.

5 Trysilfjellet

6 Okolice Trysilfjellet

7 Obszar przyszłego parku

8 Muvrrešáhpi - Goahteluoppal (Finnmark) 291 km2
Proponowany park narodowy to duży, ciągły obszar przyrodniczy, na którym jest stosunkowo słabo rozwinięta infrastruktura. Zawiera zróżnicowane tereny podmokłe i dolinę rzeczną. Jest to jeden z najbogatszych obszarów wodno-błotnych na płaskowyżu Finnmark, ostoja ptaków brodzących. Park będzie graniczyć z istniejącym Parkiem Narodowym Reisa w Troms.  Goahteluoppal to obszar krajobrazu naturalnego i kulturowego o wielkiej wartości ekologicznej i kulturalnej.  "DN tilrår nasjonalpark og landskapsvernområde i Goahteluoppal". Fylkesmannen i Finnmark. Retrieved 07 January 2011.

9

10 Ograniczenia W Parku Narodowym zakazane będzie wprowadzanie zmian technicznych, które mogą prowadzić do trwałego wpływu na krajobraz. Dotyczy to górnictwa, budowy dróg, farm, elektrowni wodnych i budowę nowych budynków i obiektów.  Nie będzie żadnych ograniczeń dotyczących utrzymania istniejących budynków i obiektów.  Polowania, wypas i połowy, będą się odbywać bez zmian. Ruch samochodowy będzie początkowo zabroniony. W związku z istnieniem hodowli reniferów, dopuszczalne będzie korzystanie ze skuterów śnieżnych.

11 Preikestolen (Rogaland) 215 km2
W 2008 roku zaproponowano utworzenie parku narodowego na terenie 3 gmin: Forsand, Strand i Hjelmeland. Szczególną wartością są czwartorzędowe fiordy oraz wrzosowiska na płaskowyżu. Spektakularne krajobrazy wzdłuż Lysefjord z wieloma obiektami dziedzictwa kulturowego warte są zachowania.  Zagrożenia ze strony szybko rozwijającej się energetyki wiatrowej i hydroenergetyki (budowa kaskady do fiordu została zarzucona) Prywatni inwestorzy mają plany budowy domów, obiektów turystycznych i dróg leśnych, w pobliżu już istniejącego obszaru chronionego (Sognesadn i Bratteli) Loty śmigłowcami z kempingów w pobliżu Lysefjord "Preikestolen nasjonalpark". Fylkesmannen i Rogaland. Retrieved 13 June 2011

12 http://www. preikestolen-nasjonalpark

13 Miejsce już w tej chwili odwiedzane przez ponad 100 tys. turystów

14 Treriksrøysa (Troms) Pojawiła się inicjatywa utworzenia parku narodowego we wszystkich trzech sąsiadujących państwach (Norwegia, Szwecja i Finlandia). W Norwegii jednak sprawa tego parku posuwa się bardzo powoli. Obecnie teren jest rzadko odwiedzany, głównie przez turystów pieszych, narciarzy. "Knapt med tid for Treriksrøysa" . lokalavisa.no. 01/ Retrieved 18 June 2009.

15 Tysfjord–Hellemobotn (Nordland) ~1000 km2
Konieczność uwzględnienia interesów społeczności Saami, m.in.. hodowla reniferów Konflikt z rozwojem energetyki, nieopodal planowanego parku ma powstać około 30 wiatraków "Milepæl for sikring av samiske- og miljøinteresser". Fylkesmannen i Nordland. Retrieved 18 June 2009.

16 Wyspy Brytyjskie (Anglia i Walia)
Parki obejmują grunty głównie prywatne, są zamieszkałe i są porównywalne do polskich parków krajobrazowych. Brytyjskie parki narodowe są bardzo chętnie odwiedzane przez turystów (Anglia i Walia mln wizyt rocznie; 10 razy więcej niż w Polsce). Największe zagrożenia: przeciążenie najciekawszych miejsc przez turystów, erozja ścieżek na skutek nadmiernego ruchu turystycznego, przeszkadzanie zwierzętom np. przez hałas, używanie rowerów itp., zaśmiecanie, niszczenie ogrodzeń farmerskich, zmiana zachowań lokalnej społeczności, konflikty między różnymi grupami turystów (np. między używającymi motorówek a innymi turystami wodnymi w Parku Narodowym Lake District). Z drugiej strony brytyjskie parki narodowe mają znaczący wpływ na lokalną ekonomię, wytwarzając około 25 procent nowych miejsc pracy. Zmienia to nastawienie lokalnych społeczności do nowych inicjatyw.

17 Irlandia Północna – Mourne Mountains (2007)
Pierwszy park narodowy w Irlandii Północnej ma spowodować boom turystyczny - powstanie 2 tysięcy nowych miejsc pracy Mieszkańcy zaakceptowali że przyjeżdża tu ok. 150 tys. turystów, ale ustanowienie parku może spowodować wzrost ceny domów, gospodarstw i problem rozwoju tradycyjnych branż, takich jak wydobycie piasku , żwiru i granitu. Negocjacje trwają już ponad 10 lat i wygląda na to że ta lokalizacja zostanie porzucona… .

18

19 Szkocja W czerwcu 2005 roku władze ogłosiły intencje utworzenia pierwszego w kraju parku narodowego obejmującego wybrzeże i morze. Rozważa się 5 możliwych lokalizacji. Solway Firth Argyll Islands and Coast Ardnamurchan, Small Isles and South Skye Coast North Skye Coast and Wester Ross North Uist, Sound of Harris, Harris and South Lewis

20 Konsultacje przeprowadzone prze rząd szkocki wykazały:
Ogólnie wsparcie dla Przybrzeżnego i morskiego parku narodowego

21 Respondenci uważają, że powstanie Coastal i Marine National Park może spowodować:
lepsze zarządzanie jak i planowanie środowiska nadmorskiego (55%), zwiększenie ruchu turystycznego (50%) , lepsze zrozumienie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego (47%) powstanie nowych typów przedsiębiorstw turystycznych (36%), zwiększenie atrakcyjności turystycznej (33%), zwiększenie zysków lokalnych firm (31%)

22 Spośród 10 kandydatów, 5 wcześniej wymienionych ma największe szanse.
Najsilniejszą pozycję mają: Argyll Islands Ardnamurchan, Small Isles and South Skye Coast

23 Argyll Islands and Coast
Branża turystyczna rozwinęła się tutaj już XIX wieku. Spływy kajakowe, nurkowanie i rowery górskie są realizowane wśród wzgórz, jezior i odcinków nadmorskich. Połowy ryb spadły w ostatnich latach, chociaż porty Oban, Tobermory i Fionnphort nadal pracują, obsługując transport, rybołóstwo i turystyczne potrzeby tego obszaru.

24 Ardnamurchan Turystyka piesza w obszarach nadmorskich, eksploracja jaskiń, kolarstwo górskie, nurkowanie. Turystyka jest obecnie najważniejszą działalność gospodarczą w tym obszarze. Wiele obiektów zostało przygotowanych dla potrzeb turystów.  Rolnictwo jest nadal ważne, szczególnie hodowla. Mniejsze znaczenie ma leśnictwo i rybołówstwo.

25 Basen Morza Śródziemnego Parque Nacional de Guadarrama (Hiszpania)
Pomysł pojawił się już w 1920 roku. Ponownie do niego powrócono w 2000 r. Powierzchnia parku ma mieć około 30 tys. ha. Projekt ma na celu ochronę jedenastu różnych ekosystemów występujących w Sierra de Guadarrama, np. unikalne wysokie góry strefy śródziemnomorskiej. Na obszarze parku jest ponad 1280 różnych gatunków zwierząt, z czego 13 jest zagrożonych, ponad 1500 rodzimych roślin i 30 różnych typów roślinności. Pojawiają się zarzuty że proponowany park zmniejszy stopień ochrony tego obszaru pozwalając na zmianę zagospodarowania na terenach łąk i pastwisk, a nawet budowę ośrodków narciarskich

26 Otoczenie parku Problemy gminy o dużej populacji
Guadarrama najbardziej zaludnione miasto graniczące z parkiem (13,032 mieszkańców).   Navacerrada , znane z szerokiej oferty gastronomicznej.  Manzanares el Real , średniowieczne miasto z popularnym wśród turystów zamkiem Problemy niekontrolowany rozwój miast,  spekulacja nieruchomościami , budowa osiedli mieszkaniowych w obszarach chronionych.   pożary lasów (ostatni w sierpniu 1999 roku, na wschodnim zboczu Góry Abantos)

27 Turystyka Turystyka piesza (wiele dróg i szlaków), turystyka rowerowa
Trzy ośrodki narciarskie. Navacerrada (1858 m n.p.m.), ośrodek narciarski, rodzinne centrum rekreacji, punkt wyjścia na górskie szlaki. Poniżej znajduje się kilka hoteli i pensjonatów, restauracji, szkół oraz wypożyczalnia sprzętu narciarskiego, ośrodek zdrowia, kościół i koszary wojskowe. Posiada dworzec kolejowy i autobusowy oraz duży parking. Popularne miejsce wspinaczkowe

28 Turystyka cd. Kilka klubów turystycznych i sportowych oferujących jazdę konną, quady, sporty wodne i paralotniarstwo (masyw Abantos) Urządzone place zabaw i wypoczynku

29 Podsumowanie Najkorzystniejsze warunki dla ochrony środowiska panują w Skandynawii. Mała liczba ludności, niewielka presja ze strony turystyki, dobrze zachowane środowisko przyrodnicze. Problemy z koczownikami Sami – hodowla reniferów, polowania i wędkarstwo. Na Wyspach Brytyjskich specyficzne podejście do ochrony przyrody powoduje dużą presję dla środowiska przyrodniczego parków narodowych. Środowisko jest silnie przekształcone przez człowieka, często jest już to krajobraz wtórny. W regionie Morza Śródziemnego największym zagrożeniem dla obszarów chronionych jest rozwój turystyki. Obszary cenne przyrodniczo są często odwiedzane przez turystów masowych o niskiej świadomości ekologicznej.

30 Parki narodowe - turystyka
Wydaje się że obecnie nie ma możliwości powoływania nowych parków narodowych bez założenia rozwoju turystyki na ich terenie. Coraz częściej wchodzą w skład parków tereny prywatne, a ich właściciele są zainteresowani rozwojem ruchu turystycznego. Szansa na rozwój turystyki, na zwiększenie lub nowe dochody często pozwala na uzyskanie akceptacji społecznej dla nowych projektów.

31 Dziękuję za uwagę