Polodowcowa rzeźba terenu

Prezentacja na temat: "Polodowcowa rzeźba terenu"— Zapis prezentacji:

1 Polodowcowa rzeźba terenu
Autorzy: Weronika Chałatkiewicz Kuba Oniszk Kasia Petru

2 Zasięg zlodowaceń na terenie Polski
Spis treści Zasięg zlodowaceń na terenie Polski Moreny Jeziora polodowcowe Pradolina Sandr Oz Kem Głazy Narzutowe

3 Zasięg zlodowaceń na terenie Polski
niebieski – Zlodowacenie Południowopolskie pomarańczowy – Zlodowacenie Środkowopolskie biały – Zlodowacenie Północnopolskie

4 Moreny Morena czołowa Wszelki materiał skalny transportowany lub osadzony przez lodowiec lub lądolód. Pochodzi głównie z niszczenia podłoża przez lądolód. Moreny dzielimy m. in. na: czołową – wzgórze powstające wzdłuż czoła lądolodu, w czasie jego wycofywania (np. Brodnica Dolna na Kaszubach, Wzgórza Trzebnickie) denną – materiał skalny, który po stopieniu lodowca występuje w postaci lekko falistych równin (np. rozległe tereny w Wielkopolsce, Mazowszu i Polesiu) Powstała wskutek akumulacyjnej działalności lądolodu. Morena denna

5 Jeziora polodowcowe Jezioro rynnowe Jezioro morenowe Rodzaj jeziora powstałego w zagłębieniu terenu utworzonym wskutek działalności lodowca lub lądolodu. Jeziora polodowcowe dzielimy na: morenowe – duża powierzchnia, płytkie, łagodne brzegi (np. Śniardwy, Mamry, Niegocin) rynnowe – długie, wąskie, kręte, głębokie, strome brzegi (np. Miedwie, Wigry, Jeziorak, Gopło, Nidzkie, Hańcza) wytopiskowe (oczka polodowcowe) – małe, owalne, łagodne brzegi, często występują w grupach po kilka jezior (np. Kotlinowy Stawek, Sasek Mały; w większości są jednak na tyle małe, że nie posiadają nazwy) Jezioro wytopiskowe

6 Pradolina Szerokie obniżenie terenu o płaskim dnie.
Powstaje na przedpolu lądolodu. Dawna dolina rzeczna. Płynąca w niej rzeka miała bieg równoległy do czoła lądolodu. Ich dna są przeważnie dość płaskie, a zbocza strome. Powstała wskutek erozyjnej działalności wód płynących. Polską pradoliną jest Pradolina Toruńsko – Eberswaldzka lub np. Kaszubska.

7 Sandr Jest to rozległy, bardzo płaski stożek
Zbudowany ze żwirów i piasków osadzonych i wypłukanych przez wody pochodzące z topniejącego lądolodu. Powstaje podczas cofania się lodowca, na bezpośrednim przedpolu czoła lądolodu. Powierzchnię sandru przecinają też niekiedy doliny rzek, będące częściowo dziełem cieków, płynących niegdyś od czoła topniejącego lodowca. Na sandr działały erozyjne czynniki wód roztopowych. W Polsce rozległe pola sandrowe spotkać można koło Borów Dolnośląskich, Tucholskich czy Bełchatowa.

8 Oz Wydłużony pagórek o wysokości najczęściej kilkunastu metrów i długości nawet kilkudziesięciu kilometrów. Powstał z piasku i żwiru niesionego przez wody płynące pod lądolodem. Jest ułożony prostopadle do moreny czołowej. Ozy powstawały dzięki akumulacyjnej działalności wód roztopowych. Najdłuższym ozem w naszym kraju jest oz Bukowsko-Mosiński.

9 Kem Niewielki pagórek w kształcie stożka o płaskim wierzchołku.
Zbudowany jest z piasku, żwiru i mułu. Powstał w miejscach gdzie w szczelinach lądolodu gromadził się materiał skalny. Jest przeciwną formą ukształtowania terenu od ozu. Przy powstawaniu kemów brały udział akumulacyjne czynniki wód płynących. Przykładem występowania kemów w Polsce są tzw. Kemy Rymańskie w tym wzniesienia: Dębowa Góra, Łysica, Raciborskie Góry.

10 Głazy narzutowe Fragment skały litej, przyniesiony przez lądolód
Inaczej zwane eratykami. Są materiałem skalnym o dużej wytrzymałości i odporności na działanie czynników klimatycznych Zazwyczaj zbudowane są z granitów, gnejsów, kwarcytów. Powstały dzięki akumulacyjnej działalności lądolodu Niektóre głazy narzutowe przyniesione przez lodowiec do Polski ze Skandynawii mają status pomników przyrody nieożywionej. Największy polski eratyk to Trygław.

11

12 Koniec