Wstęp do prawa rolnego Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne

Prezentacja na temat: "Wstęp do prawa rolnego Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne"— Zapis prezentacji:

1 Wstęp do prawa rolnego Gospodarstwo rolne i przedsiębiorstwo rolne
dr Ewa Pierzchała

2 Literatura podstawowa:
red. Paweł Czechowski, „Prawo rolne", Warszawa 2011 r. · A. Stelmachowski (red.), Prawo rolne, Warszawa 2009 Literatura uzupełniająca: · A. Jurcewicz, B. Kozłowska, E. Tomkiewicz, Wspólna polityka rolna, Warszawa 2007

3 Gospodarstwo rolne dawniej

4 Współczesne gospodarstwo rolne

5 Pojęcie gospodarstwa rolnego
Gospodarstwo rolne wg. art. 55 (3) k.c. Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

6 Pojęcie gospodarstwa rolnego wg. Art.. 6 u.u.s.r.
- przez gospodarstwo rolne rozumie się każde gospodarstwo służące prowadzeniu działalności rolniczej

7 Pojęcie gospodarstwa rolnego
Wg. ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego: Art.. 2 Mówiąc o "gospodarstwie rolnym" - należy przez to rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego o obszarze nie mniejszym niż 1 ha użytków rolnych;

8 Definicja prowadzenia działalności rolniczej
Art.. 2 ust. 3 u.r. "prowadzeniu działalności rolniczej" - należy przez to rozumieć prowadzenie działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej, w tym produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej;

9 Definicja nieruchomości rolnej
Mówiąc o "nieruchomości rolnej" - należy przez to rozumieć nieruchomość rolną w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne; Art. 2 ust. 1 u.r.

10 Definicja gospodarstwa rolnego wg. ustawy o podatku rolnym
Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. Art. 1. Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

11 Pojęcie gospodarstwa rolnego w piśmiennictwie
Za gospodarstwo rolne należałoby uznawać (tylko) samodzielny zespół składników materialnych i niematerialnych, zdolny do prowadzenia działalności gospodarczej w dziedzinie rolnictwa, a zatem pojęcie gospodarstwa rolnego powinno się różnić od pojęcia przedsiębiorstwa w gruncie rzeczy wyłącznie przedmiotem prowadzonej, przy wykorzystaniu tego zespołu składników, działalności gospodarczej. (P. Bielski)

12 Art.. 23 Konstytucji Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne.

13 Gospodarstwo rodzinne (ustawa o ustroju rolnym)
Za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne: 1) prowadzone przez rolnika indywidualnego oraz 2) w którym łączna powierzchnia użytków rolnych jest nie większa niż 300 ha.

14 rolnik - oznacza osobę fizyczną lub prawną lub grupę osób fizycznych lub prawnych, bez względu na status prawny takiej grupy i jej członków w świetle prawa krajowego, których gospodarstwo znajduje się na terytorium Wspólnoty oraz które prowadzą działalność rolniczą.

15 Definicja rolnika z ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników
art. 6 Mówiąc o rolniku - rozumie się pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym, w tym również w ramach grupy producentów rolnych, a także osobę, która przeznaczyła grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa rolnego do zalesienia;

16 Rolnik indywidualny Art. 6. 1. u r.  Za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną, będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nieprzekraczającej 300 ha, prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikacje rolnicze, zamieszkałą w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa.

17 Rolnik indywidualny c.d.
2. Uważa się, że osoba fizyczna osobiście prowadzi gospodarstwo rolne, jeżeli podejmuje wszelkie decyzje dotyczące prowadzenia działalności rolniczej w tym gospodarstwie. 3. Uważa się, że osoba fizyczna posiada kwalifikacje rolnicze, jeżeli: 1) uzyskała wykształcenie rolnicze co najmniej zasadnicze lub wykształcenie średnie lub wyższe, lub 2) osobiście prowadziła gospodarstwo rolne lub pracowała w gospodarstwie rolnym przez okres co najmniej 5 lat.

18 Gospodarstwo rolne a przedsiębiorstwo

19 Przedsiębiorstwo, art.. 55 k.c.
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa; 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

20 Przedsiębiorca Art. 4. 1. u.d.g.  Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

21 2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

22 Pojęcie działalności gospodarczej
Art. 2. u.d.g. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

23 Art. 3. u.d.g. (1) Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz

24 c.d. wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 120, poz. 690).

25 II OSK 1618/06wyrok NSA   Działalność wytwórcza w rolnictwie (prowadzenie gospodarstwa rolnego) jest działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, jednakże do tej działalności nie stosuje się pozostałych jej przepisów.

26 I CSK 376/07 wyrok SN Uznanie gospodarstwa rolnego za przedsiębiorstwo lub zakład wprawiony w ruch za pomocą sił przyrody (art. 435 § 1 k.c.) możliwe jest tylko wówczas, gdy prowadzenie produkcji wytwórczej (roślinnej, zwierzęcej, sadowniczej itp.) oraz uzyskiwanie jej efektów pozostaje w bezpośrednim związku ze stanem nasycenia i wykorzystania urządzeń poruszanych za pomocą sił przyrody, w takiej relacji, że od stopnia wykorzystania tych sił zależy w ogóle funkcjonowanie gospodarstwa w zakresie określonego rodzaju produkcji i uzyskania jej efektów, a nie tylko ułatwianie ich osiągnięcia.

27 Specyficzne cechy przedsiębiorstw rolniczych
- organiczny i inwestycyjny charakter, - uzależnienie od warunków klimatycznych i przestrzeni, - nierównomierne zapotrzebowanie na czynniki produkcji, - ciągłość procesu produkcyjnego przy nieciągłych procesach pracy.

28 Portal internetowy dot. rynku pracy
„Rolnik kojarzył się do niedawna z prostym chłopem, który harując od świtu do nocy zarabiał na chleb. Współczesny rolnik to przedsiębiorca zorientowany w bieżących trendach, tendencjach na rynku rolnym w kraju i państwach unijnych. To człowiek, który zna zasady ekonomii, handlu i wie jak zarządzać kampitałem. Zna się na nowoczesnej technologii uprawy roślin, zwierząt lub ogrodnictwie.

29 Współczesny rolnik jest nastawiony na zyski, ale jednocześnie wie, iż najskuteczniejsze są działania długofalowe. Jest przygotowany na wydatki, nieoczekiwane zmiany w produkcji czy hodowli. Pieniądze inwestuje w nowoczesny sprzęt, maszyny, budowle specjalnych budynków i ich wyposażenie. Dzięki elastyczności sprawnie zmienia swoje gospodarstwo, by spełniać wymogi Unii Europejskiej. Racjonalnie planuje produkcję, by osiągać dochody”

30