Zgon – uregulowania prawne w Polsce

Zgon – uregulowania prawne w Polsce
Prawo Medyczne Zgon – uregulowania prawne w Polsce

ZGON – UREGULOWNIA PRAWNE W POLSCE
W razie śmierci człowieka obowiązujące przepisy przewidują dokonanie następujących czynności: stwierdzenie zgonu (w sposób niewątpliwy), podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu, wystawienie karty zgonu, przygotowanie zwłok do pochówku lub inne postępowanie z nimi przed pochówkiem, pochówek zwłok, ekshumacja.

Przepisy regulujące sposób dokonywania powyższych czynności to: Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych (tekst jednolity – Dz. U ). Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U – wielokrotnie nowelizowana). Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rozdajów dokumentacji medycznej w zakładach opieki zdrowotnej… (Dz. U ) Kodeks postępowania karnego (Dz. U ). Ustawa o zawodzie lekarza (tekst jednolity – Dz. U ). Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny (Dz. U ). Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U ). Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania ( Dz. U ).

Realizacja czynności, związanych ze śmiercią człowieka uzależniona jest od miejsca i okoliczności zgonu a także przyczyny śmierci człowieka.

Stwierdzenie zgonu: Zgon człowieka może stwierdzić lekarz na podstawie „osobiście wykonanych badań i ustaleń” (art. 43 Ustawy o zawodzie lekarza). Dokonuje tego w razie śmierci chorego w szpitalu lub będąc „wezwany do nieszczęśliwego wypadku lub nagłego zachorowania” (§ 3. Rozporządzenia w sprawie stwierdzania zgonu i jego przyczyny). Dopuszczalne jest także, w szczególnych przypadkach, stwierdzenie zgonu przez felczera, starszego felczera lub położną wiejską. Położna może stwierdzić zgon jedynie u pozostającego pod jej opieka noworodka przed upływem 7 dnia jego życia w sytuacji, gdy najbliższa placówka służby zdrowia oddalona jest o więcej niż 4 km. (Rozporządzenie jw.).

Stwierdzenie zgonu: Obowiązek stwierdzenia śmierci nie łączy się automatycznie z uprawnieniami do wystawienia karty zgonu. Lekarz w większości przypadków, zwłaszcza po stwierdzeniu zgonu wskutek działania gwałtownego (samobójstwo, zabójstwo, nieszczęśliwy wypadek) względnie stwierdzeniu zgonu w domu, na ulicy itp. ma natomiast obowiązek wystawienia tzw. protokołu stwierdzenia zgonu. W razie śmierci w szpitalu człowieka, który może być potencjalnym dawcą narządów – zgodnie z „Ustawą transplantacyjną” (Dz. U – Art. 9) specjalnie powołana komisja stwierdza trwałe i nieodwracalne ustanie czynności mózgu („śmierć pnia mózgu”) postępując według specjalnych wytycznych („Kryteria i sposób stwierdzania trwałego i nieodwracalnego ustania czynności mózgu…” – MP nr 46 poz. 547).

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu: Po stwierdzeniu śmierci człowieka lekarz musi w pierwszym rzędzie dokonać analizy okoliczności śmierci w celu wykluczenia choćby najmniejszego podejrzenia, że śmierć ta może mieć związek z działaniem gwałtownym, a zwłaszcza może być spowodowana działaniem przestępnym. Jeżeli takiego podejrzenia nie może wykluczyć, obowiązany jest zawiadomić o przypadku prokuraturę lub Policję.

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu: Także w razie śmierci chorego w szpitalu i zgłaszaniu przez rodzinę zmarłego zarzutów co do prawidłowości leczenia, ordynator oddziału winien o przypadku powiadomić prokuraturę i jej pozostawić decyzję co do dalszego postępowania. Jeżeli tego nie uczyni (a tak się dzieje najczęściej w praktyce) uczyni to rodzina, niekoniecznie w sposób obiektywny. Prokurator (lub sąd, jak to określa Kodeks postępowania karnego) ma bowiem „największe prawo” do decydowania o postępowaniu ze zwłokami. Jeżeli prokurator po zawiadomieniu go o okolicznościach śmierci odstąpi od zarządzenia sekcji sądowo-lekarskiej, dalsze decyzje należą do lekarza.

Podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji zwłok bądź jej zaniechaniu: przy podjęciu decyzji o wykonaniu sekcji sądowo- lekarskiej, lekarz nie powinien wystawić karty zgonu, lecz wypełnić „protokół stwierdzenia zgonu”, a w szpitalu sporządzić „epikryzę zgonową” („Rozporządzenie w sprawie dokumentacji w ZOZ” Art.15 i Art. 17) – prokurator może zadecydować o zabezpieczeniu całej dokumentacji lekarskiej.

Postępowanie w razie śmierci chorego w szpitalu jest szczegółowo uregulowane przez Ustawę o zakładach opieki zdrowotnej (art. 24). Ustawa podtrzymuje, obowiązująca już wcześniej zasadę, że decyzja o wykonaniu sekcji patomorfologicznej należy do lekarza. Mimo jednoznaczności ustaleń prawnych, ciągle lekarze uzależniają wykonanie tej sekcji od zgody rodziny, pytają ją o zgodę, żądają stosownych oświadczeń o braku zgody. Zdanie rodziny i oświadczenia na piśmie nie mają żadnej wartości prawnej, a opisane zachowanie lekarza świadczy o nieznajomości podstaw prawa medycznego.

Przywołany art. 24 ust. 3 nadał pacjentom nowe prawo: przy przyjęciu do szpitala pacjent może złożyć pisemne oświadczenie o braku zgody na wykonanie patomorfologicznej sekcji zwłok w razie jego śmierci. Oświadczenie to traci ważność w przypadkach: 1) określonych w Kodeksie postępowania karnego, 2) gdy przyczyny zgonu nie można ustalić w sposób jednoznaczny, - w takich przypadkach wykonanie sekcji patomorfologicznej jest obligatoryjne, ponadto oświadczenie traci moc w przypadkach: 3) określonych w przepisach o chorobach zakaźnych i zakażeniach. Zwłoki osoby zmarłej w szpitalu mogą być poddane patomorfologicznej sekcji zwłok, w szczególności gdy zgon pacjenta nastąpił przed upływem 12 godzin od przyjęcia do szpitala, ale gdy pacjent wyraził sprzeciw na wykonanie sekcji – ww. okoliczność nie obliguje do jej przeprowadzenia.

Art. 25a (Przygotowanie zwłok przed ich wydaniem): 1. W razie śmierci pacjenta w szpitalu, szpital ma obowiązek należycie przygotować jego zwłoki, w celu ich wydania osobom uprawnionym do pochowania. 2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób postępowania szpitala w razie śmierci pacjenta oraz zakres czynności należących do obowiązków szpitala związanych z przygotowaniem zwłok pacjenta do wydania osobom uprawnionym do ich pochowania, uwzględniając konieczność zachowania godności należnej zmarłemu.

W ostatnich latach obserwuje się coraz rzadsze kierowanie zwłok zmarłych w szpitalach chorych na sekcję. Oficjalne przyznanie się, zwłaszcza w przypadku dłuższego pobytu chorego we szpitalu, do niepewności co do przyczyny jego śmierci, sprawia lekarzom trudności.

Wielokrotnie w sprawach tzw. przeciwko lekarzom, analiza dokumentacji lekarskiej i samego przypadku wskazuje na konieczność dokonania sekcji zwłok, sekcja taka nie jest jednak zlecana, a przyjęta przyczyna zgonu niezbyt uzasadniona lub wręcz nieprawdziwa. Niestety, trudności finansowe szpitali mają także wpływ na ograniczanie wydatków, związanych z badaniami pośmiertnymi.

W razie śmierci człowieka w domu, na ulicy i innych miejscach decyzja lekarza zależy od znajomości jego stanu zdrowia. Lekarz, wezwany do takiego zgonu jest obowiązany, nie później niż w ciągu 2 godzin do ustalenia: tożsamości zwłok, okoliczności, w których nastąpił zgon na podstawie wywiadu przeprowadzonego wśród osób z otoczenia, stanu zdrowia w okresie poprzedzającym zgon w oparciu o przedłożoną dokumentacje lekarską.

Ponadto jest obowiązany do osobistego dokonania oględzin zwłok. Jeżeli człowiek ten leczył się na schorzenia tłumaczące jego zgon, a nic nie wskazuje na śmierć gwałtowną, nie ma wskazań do badań pośmiertnych. Natomiast, gdy zmarły przed śmiercią nie leczył się, lekarz może zażądać wykonania sekcji zwłok „administracyjnej”. Taką możliwość wprowadziła ustawa o zawodzie lekarza (art ustawy), jednak nie zapowiedziano rozporządzenia wykonawczego do realizacji tego zapisu. W związku z tym w wielu miastach (także we Wrocławiu) brak jest reguł postępowania w takich przypadkach – nie wiadomo gdzie, przez kogo, na czyje zlecenie i na czyj koszt mają takie sekcje być wykonywane. Stan ten długo może nie ulegać zmianie, ponieważ możliwe jest wystawienie karty zgonu bez znajomości przyczyny śmierci (przyczyna zgonu: „nieustalona”).

Wystawienie karty zgonu: Do wystawienia karty zgonu niezbędna jest znajomość przyczyny śmierci, aczkolwiek i od tej zasady możliwe są odstępstwa. Podstawowe reguły zawarte w przepisach to: Zgon i jego przyczyna powinny być ustalone przez lekarza, leczącego chorego w ostatniej chorobie (art. 11 Ustawy o cmentarzach i chowaniu zmarłych), Wystawienie karty zgonu jest obowiązkiem lekarza, który ostatni w okresie 30 dni przed zgonem udzielał świadczeń leczniczych (§ 2. Rozporządzenia w sprawie stwierdzania zgomu i jego przyczyny).

Wystawienie karty zgonu: W razie sekcji sądowo-lekarskiej kartę zgonu wystawia obducent, a w razie sekcji patomorfologicznej – lekarz leczący po zapoznaniu się z protokołem sekcji (Rozporządzenie w sprawie stwierdzania zgonu jw.). W uzasadnionych przypadkach lekarz może uzależnić wystawienie karty zgonu od przeprowadzenia sekcji zwłok (art. 43 Ustawy o zawodzie lekarza).

Według obowiązującego rozporządzenia (w sprawie wzoru karty zgonu oraz sposobu jej wypełniania) karta zgonu jest wypełniana dla osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych (nowelizacja z grudnia 2006 r. dodała słowa: bez względu na czas trwania ciąży) na wniosek osób uprawnionych do ich pochowania.

W karcie poza wypełnieniem części formalnej, podać należy: przyczynę zgonu wyjściową albo przyczynę „zewnętrzną urazu lub zatrucia”, które zapoczątkowały łańcuch zdarzeń chorobowych , prowadzących bezpośrednio do zgonu lub „okoliczności wypadku lub użycia przemocy, które spowodowały uraz śmiertelny”, przyczynę zgonu wtórną tj. chorobę, która rozwinęła się „jako skutek choroby, urazu, zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących wyjściową przyczyną zgonu”, przyczynę zgonu bezpośrednią tj. chorobę, która „stała się ostateczną przyczyną zgonu, w następstwie chorób, urazu, zatrucia, wypadku lub użycia przemocy, będących przyczynami zgonu, wyjściową i wtórną”.

W zasadzie bezpośrednią przyczyną zgonu, niezależnie od przyczyny wyjściowej, jest zawsze ostra niewydolność krążeniowo-oddechowa i taka przyczyna jest najczęściej wpisywana. Jednakże zdarza się, że jest ona wpisywana jak przyczyna wyjściowa, wtórna i ostateczna i z takiej karty zgonu nie wynika, co było przyczyną śmierci. Dotyczy to zazwyczaj zgonów osób starszych, leczących się na schorzenia układu krążenia, nadciśnienie, cukrzycę itp. W takich też przypadkach, jako przyczyna wyjściowa zgonu przyjmowane są bardzo często: zawał mięśnia sercowego lub udar mózgowy, w zależności od objawów poprzedzających zgon albo wręcz od „przeczucia” lekarza. Ustalenia takie nie mają oczywiście obiektywnych podstaw, jednakże tworzą statystyki co do przyczyn umieralności Polaków.

Rozporządzenie (jw.) dopuszcza – niestety – wystawienie karty zgonu bez ustalenia przyczyny zgonu. Stanowi bowiem: „Jeżeli osoba stwierdzająca zgon, po wyczerpaniu wszystkich stosownych środków, nie może ustalić przyczyny zgonu oraz gdy nie ma podstaw do podejrzewania zabójstwa lub samobójstwa, osoba ta wpisuje w karcie zgonu, w miejscach przeznaczonych na wpisanie przyczyn zgonu, adnotacje „przyczyna zgonu nieustalona”. Nie wiadomo jednakże, co oznaczają „stosowne środki”? . W rozporządzeniu poprzednim środkiem takim były oględziny zewnętrzne, oczywiście niewystarczające do ustalenia przyczyny zgonu. Takim środkiem w obecnej sytuacji prawnej jest sekcja „administracyjna” zwłok, ale przepis o niej nie jest realizowany. Jego realizacja spowodowałaby, że określanie przyczyny śmierci jako nieznanej byłoby rzadkością i dotyczyłoby wyłącznie tzw. „białych sekcji”.

Przygotowanie zwłok do pochówku lub inne postępowanie z nimi przed pochówkiem: po sporządzeniu karty zgonu pochówek poprzedzić musi dokonanie formalności administracyjnych, w razie sekcji sądowo-lekarskiej zezwolenie na wydanie zwłok do pochówku musi wydać na piśmie prokurator.

Do czasu ukazania się stosownego rozporządzenia (Rozporządzenie w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi) brak było jakichkolwiek rozwiązań dotyczących akceptowanych przez prawo czynności dokonywanych na zwłokach. Obecnie regulacje są klarowne, aczkolwiek nie wyczerpujące problemów.

Przywoływane rozporządzenie określa pojęcie zwłok, sposób postępowania ze zwłokami, warunki ekshumacji oraz przewozu zwłok i szczątków. Najważniejsze zapisy rozporządzenia: § 2. „Za zwłoki uważa się ciała osób zmarłych i dzieci martwo urodzonych (nowelizacja z grudnia 2006 r. dodała słowa: bez względu na czas trwania ciąży).”

ZGON – POCHÓWEK PŁODÓW Ww. nowelizacje rozporządzeń z grudnia 2006 r. – w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi oraz w sprawie wzoru karty zgonu – dopuściły możliwość pochówku płodów. Dotąd płody traktowano jako szczątki i postępowano z nimi jak z „częściami ciała odłączonymi od całości”. Powyższe nowelizacje sprawiają, że decyzję w sprawie ew. pochówku płodu podejmują osoby uprawnione tj. rodzina. Po poronieniu lekarz ma obowiązek (zgodnie z Rozporządzeniem w sprawie pisemnego zgłoszenia urodzenia dziecka – Dz. U ) wystawić „Pisemne zgłoszenie urodzenia dziecka” (odpowiednia karta) oraz kartę zgonu – jak dla dziecka martwo urodzonego.

ZGON – POCHÓWEK PŁODÓW Rodzice mają prawo do zgłoszenia urodzenia dziecka w USC, uzyskania, na podstawie wspomnianych dokumentów, skróconego aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że urodziło się martwe oraz dokonania na tej podstawie, pochówku dziecka. Problemy budzi konieczność określenia płci dziecka np. u kilkutygodniowych płodów. Zgodnie z oficjalnym stanowiskiem Biura Praw Pacjenta Ministerstwa Zdrowia dopuszczalne jest stosowanie „uprawdopodobnienia płci” np. w oparciu o odczucia matki.

Szczątki ludzkie to: popioły, powstałe w wyniku spopielenia zwłok, pozostałości zwłok wydobyte przy kopaniu grobu lub w innych okolicznościach, np. przy wykopywaniu fundamentów. We Wrocławiu wykopywanie kości ludzkich w trakcie np. Prac budowlanych jest bardzo częste i szczątki takie dostarczane są w bardzo dużej ilości do Zakładu Medycyny Sądowej. części ciała ludzkiego odłączone od całości. Takie części powstają przy zbrodniczych lub wypadkowych (pojazdy szynowe, śruby statków, maszyny) rozkawałkowaniach zwłok, a także jako resztki zabiegów chirurgicznych.

W celu wstrzymania rozkładu zwłok dozwolone jest stosowanie zabiegów utrwalających. Jest to prawna akceptacja zabiegów tanatopraksji i balsamowania, które do tej pory w Polsce przeprowadzane były bardzo rzadko. Tłumaczyć to można brakiem tradycji i niewiedzą społeczeństwa w tym zakresie. Dopuszczalne jest spopielenie zwłok i szczątków ludzkich.

„Po złożeniu zwłok w trumnie i przymocowaniu wieka trumny nie wolno otwierać”. Sposób używania trumien jest ściśle określony: wolno złożyć w niej zwłoki tylko jednej dorosłej osoby, matkę z dzieckiem nowonarodzonym lub zwłoki dwojga dzieci w wieku do lat 6. Uregulowany został sposób transportowania zwłok (tylko przez wyspecjalizowane podmioty i odpowiednio zabezpieczone) w zależności od odległości (powyżej 60 km i za granicę – za zezwoleniem inspektora sanitarnego) oraz sposób postępowania ze zwłokami osób zmarłych na choroby zakaźne.

Również stosowna ustawa (Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych) reguluje sposób postępowania ze zwłokami. Stanowi m.in., że (Art. 9): Zwłoki osób zmarłych nie mogą być pochowane przed upływem 24 godzin od chwili zgonu, za wyjątkiem zmarłych na choroby zakaźne. W mieszkaniach zwłoki mogą przebywać najdłużej do 72 godzin, a „od chwili zgonu aż do pochowania powinny być przechowywane w taki sposób, aby nie mogły powodować szkodliwego wpływu na otoczenie”.

Pochówek: Ustawa (o cmentarzach i chowaniu zmarłych) stanowi, że prawo (a nie obowiązek) pochowania zwłok ludzkich ma najbliższa „pozostała” rodzina osoby zmarłej, a mianowicie (Art. 10): pozostały małżonek, krewni zstępni, krewni wstępni, krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa, powinowaci w linii prostej do 1 stopnia. a także osoby, które się do tego dobrowolnie zobowiążą.

Prawo do pochówku mają także w określonych sytuacjach organa państwowe, wojskowe, instytucje i organizacje społeczne. Zwłoki nie pochowane przez rodzinę lub wymienione organa, mogą być przekazane szkołom wyższym do celów naukowych (decyzję podejmuje właściwy starosta), w pozostałych przypadkach powinny być „pochowane przez ośrodek pomocy społecznej miejsca zgonu”. Nie może zatem zdarzyć się sytuacja, że zwłoki pozostają nie pochowane np. w razie odmowy pochówku przez najbliższą rodzinę. Takie przypadki zdarzają się, dotyczy to zazwyczaj zgonów mężów i ojców, którzy przed wieloma laty porzucili najbliższych i pierwszą wiadomością o nich, po nieraz bardzo wielu latach, jest zawiadomienie o śmierci i konieczności pochowania ich zwłok. Odrębne przepisy regulowały postępowanie ze zwłokami osób zmarłych w więzieniach oraz osób straconych.

W Polsce zwłoki mogą być pochowane przez złożenie w grobach ziemnych, w grobach murowanych, na cmentarzach lub katakumbach oraz zatopione w morzu – zgodnie ze zwyczajami morskimi. Popioły, po spopieleniu zwłok lub szczątków ludzkich umieszcza się w urnach i postępuje tak samo jak ze zwłokami. Nie wolno zatem w Polsce pochować urny w ogrodzie, przechowywać jej w mieszkaniu, rozsypać prochów itp. W tym zakresie nasze prawo odstępuje od standardów światowych.

Ekshumacja: Ekshumacja zwłok i szczątków może być dokonana (Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych – Art. 15.): na umotywowaną prośbę osób uprawnionych do pochowania zwłok za zezwoleniem właściwego inspektora sanitarnego, na zarządzenie prokuratora lub sądu, na podstawie właściwego inspektora sanitarnego w razie zajęcia tereny cmentarza na inny cel.

Ekshumacja jest dopuszczalna (Rozporz. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi - § 12) w okresie od 16 października do 15 kwietnia. Dokonuje się jej we wczesnych godzinach rannych, aczkolwiek dopuszczalne są i inne terminy z zastrzeżeniem zachowania szczególnych „środków ostrożności”. Ekshumacje na wniosek sądu lub prokuratury mogą być przeprowadzane poza ww. terminami. W ekshumacjach ze wskazań prokuratorskich lub sądowych biorą udział medycy sądowi. Udział w takich czynnościach jest zawsze nowym doświadczeniem zawodowym i dużym przeżyciem psychicznym, które zasługują na oddzielne opracowanie.

Przedstawione powyżej uregulowania prawne dotyczące wszelkich czynności prawnych, podejmowanych zwłaszcza przez lekarzy, dotyczących śmierci człowieka i postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi są jednoznaczne i nie budzące wątpliwości. Być może w przyszłości dojdzie do zmian w przepisach w związku z rozpowszechnieniem spopielania zwłok oraz wykonywania zabiegów tanatopraksji i balsamowania zwłok ludzkich.

Sposób prowadzenia dokumentacji lekarskiej w razie śmierci chorego w szpitalu reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia – Dz. U ).

§ 16. Historia Choroby w razie zgonu pacjenta... zawiera: datę zgonu pacjenta – ze wskazaniem roku, miesiąca, dnia oraz godziny i minuty, przyczyny zgonu i ich numery statystyczne, protokół komisji stwierdzającej śmierć mózgową, jeżeli taka sytuacja miała miejsce, adnotację o wykonaniu lub niewykonaniu sekcji zwłok wraz z uzasadnieniem podjętej decyzji, adnotację o pobraniu ze zwłok komórek, tkanek lub narządów.

§ 18. 1. W razie podjęcia decyzji o wykonaniu sekcji zwłok, historię choroby po wypełnieniu części dotyczącej wypisu przekazuje się lekarzowi mającemu wykonać sekcję. 2. Lekarz wykonujący sekcję zwłok wystawia w dwóch egzemplarzach protokół badania sekcyjnego z ustalonym rozpoznaniem anatomopatologicznym. Jeden egzemplarz protokołu badania sekcyjnego pozostaje u lekarza wykonującego sekcję.

§ 18. 3. Historię choroby wraz z oryginałem protokołu sekcyjnego przekazuje się lekarzowi prowadzącemu lub wyznaczonemu przez ordynatora, który porównuje rozpoznanie kliniczne i epikryzę z rozpoznaniem anatomopatologicznym. W razie rozbieżności między rozpoznaniem klinicznym i rozpoznaniem anatomopatologicznym lekarz dokonuje zwięzłej oceny przyczyn rozbieżności oraz ustala ostateczne rozpoznanie choroby zasadniczej, chorób współistniejących i powikłań. 4. Lekarz prowadzący lub wyznaczony przez ordynatora przedstawia zakończoną i podpisaną przez siebie historię choroby do akceptacji i podpisu ordynatorowi oddziału.

W praktyce lekarze patomorfolodzy wyjątkowo rzadko sporządzają po wykonaniu sekcji pełne protokoły sekcyjne, mimo jednoznacznego przepisu. Najczęściej sporządzają bardzo skrótowe „Karty sekcyjne” bądź ograniczają się wyłącznie do rozpoznania patomorfologicznego. Coraz częściej, w związku z oszczędnościami, odstępują od wykonywania badań histopatologicznych, które są przecież podstawowe do oceny stanu narządów. W tzw. sprawach „przeciwko lekarzom” w przypadkach śmierci chorego w szpitalu, medyk sądowy musi korzystać z dokumentacji patomorfologicznej. Wówczas żąda pełnego protokołu sekcji zwłok i niejednokrotnie są one „tworzone”, czasem po upływie znacznego czasu, w oparciu o rozpoznania patomorfologiczne.

Również w sprawach „przeciwko lekarzom” wyjątkowo często, mimo istnienia pełnych do tego wskazań, ordynator odstępuje od wykonania sekcji patomorfologicznej. Wówczas bardzo często nie można w sposób pewny ustalić nie tylko przyczyny śmierci, ale także prawidłowości postępowania lekarskiego – wobec niemożności obiektywnego ustalenia stanu narządów wewnętrznych. Sposób prowadzenia dokumentacji lekarskiej w razie śmierci chorego w szpitalu i podjęcie decyzji o wykonaniu sekcji patomorfologicznej jest szczegółowo uregulowany w ww. rozporządzeniu. Tryb ten nie jest przestrzegany z powodu nieznajomości przepisów przez lekarzy.

Zgon – uregulowania prawne w Polsce

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Zgon – uregulowania prawne w Polsce"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

Zgon – uregulowania prawne w Polsce

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Zgon – uregulowania prawne w Polsce"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres