OBIEKTY WE WSZECHŚWIECIE

Prezentacja na temat: "OBIEKTY WE WSZECHŚWIECIE"— Zapis prezentacji:

1 OBIEKTY WE WSZECHŚWIECIE

2 przypuszczalny wygląd
Droga Mleczna – galaktyka spiralna z poprzeczką, w której znajduje się m.in. nasz Układ Słoneczny. Droga Mleczna inaczej nazywana jest Galaktyką (lub Naszą Galaktyką, dla podkreślenia faktu, że się w niej znajdujemy). Zawiera od 200 (wg starszych szacunków) do 400 miliardów (wg nowszych szacunków) gwiazd, średnicę około lat świetlnych i grubość ok lat świetlnych  Droga Mleczna to duża galaktyka spiralna z poprzeczką o masie ok mas Słońca. Dysk galaktyczny ma ok lat świetlnych średnicy. Droga Mleczna widziana z boku przypomina dysk z soczewkowatym zgrubieniem w części środkowej. Centrum Drogi Mlecznej leży ok lat świetlnych od Słońca, a z Ziemi widoczne jest w gwiazdozbiorze Strzelca. Ze względu na położenie Układu Słonecznego wewnątrz dysku Galaktyki, badanie struktury Galaktyki jest znacznie utrudnione. Droga Mleczna przypuszczalny wygląd

3 Układ Słoneczny Układ planetarny Słońca. Składa się,
zaczynając od środka, z następujących obiektów: Słońca 4 skalistych planet – Merkurego, Wenus, Ziemi i Marsa oraz ich księżyców pasa planetoid 4 gazowych planet – Jowisza, Saturna, Urana i Neptuna oraz ich księżyców różnych niewielkich obiektów leżących poza orbitą Neptuna, w tym: obiektów pasa Kuipera, w tym między innymi Plutona, do 24 sierpnia 2006 zaliczanego do planet (obecnie jest on traktowany jako planeta karłowata) obiektów należących do dysku rozproszonego takich jak między innymi Sedna o nietypowych zaburzonych orbitach. obłoku Oorta (umowna granica Układu Słonecznego). Zgodnie z oficjalnym podziałem uchwalonym na XXVI Zgromadzeniu Ogólnym IAU 24 sierpnia 2006 r., każdy z obiektów Układu obiegających Słońce należy do jednej z 3 kategorii: planety (8) planety karłowate (jak dotąd oficjalnie 3, w praktyce przynajmniej kilkadziesiąt) małe ciała Układu Słonecznego (bardzo duża liczba)

4 Podział Planety w Układzie Słonecznym można podzielić na dwie, wyraźnie się różniące kategorie. Pierwsze cztery planety (wewnętrzne) są planetami skalistymi, rozmiarami i składem są dość podobne do Ziemi. Pozostałe cztery planety (zewnętrzne) to gazowe olbrzymy, znacząco większe od planet skalistych, złożone głównie z materiału gazowego; posiadają pierścienie planetarne.

5 Układ Słoneczny

6 Gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety oraz mniejsze ciała niebieskie. Słońce to najjaśniejszy obiekt na niebie i główne źródło energii docierającej do Ziemi. Słońce jest zwyczajną gwiazdą. Ma około 5 mld lat. Jego temperatura na powierzchni osiąga 5500°C, ale w środku dochodzi do 14 mln°C. W słonecznym jądrze wodór przemienia się w hel, w procesie tym uwalniana jest ogromna energia. Na powierzchni Słońca można obserwować plamy, rozbłyski i ogromne wyrzuty materii - protuberancje. S Ł O Ń C E

7 Ogromna protuberancja wyrzucona na miliony kilometrów w przestrzeń kosmiczną. Większość materii opadnie potem na Słońce, ale część popędzi w przestrzeń międzyplanetarną naszego Układu Słonecznego

8 Merkury Licząc od Słońca, pierwsza planeta Układu Słonecznego. Była znana już w starożytności, choć jest najtrudniejsza do obserwacji spośród wszystkich planet widocznych gołym okiem. Jako planeta wewnętrzna znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze bardzo blisko Słońca. Stąd Merkurego dojrzeć można jedynie tuż przed wschodem lub tuż po zachodzie Słońca. Planeta ta nie posiada księżyców. Za sprawą szybkiego ruchu planety powodowanego jej krótką orbitą, Rzymianie nadali planecie nazwę na cześć szybkiego posłańca bogów i patrona handlarzy - Merkurego.  Powierzchnia Merkurego niezwykle przypomina powierzchnię ziemskiego Księżyca. Dominują liczne kratery uderzeniowe, które powstały w wyniku upadków meteorytów różnej wielkości. Część kraterów powstała też w wyniku wcześniejszej, zakończonej około miliard lat temu, działalności wulkanicznej. Na zdjęciach przekazanych przez Marinera 10 można wyróżnić obszary ciemniejsze i jaśniejsze, obszary bogatsze w kratery uderzeniowe i uboższe. Sądzi się, iż tereny o większej ilości kraterów są pod względem geologicznym starsze, tam zaś, gdzie jest ich mniej, powierzchnia nosi ślady aktywności tektonicznej i jest młodsza.

9 Druga według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego
Druga według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Wenus jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim po Słońcu i Księżycu widocznym na niebie. Ponieważ obserwacje tej planety są możliwe tylko wieczorem i rano, nazywana jest także: Jutrzenką, Gwiazdą Poranną lub Gwiazdą Wieczorną (starożytni Grecy nazywali ją odpowiednio: Phosphorus i Hesperos). Jest skalnym globem osnutym gęstymi chmurami, które odbijają większość światła słonecznego. Żółtawy kolor chmur atmosfery pochodzi od kwasu siarkowego. Nie posiada naturalnego satelity (odkryto jednak planetoidę 2002 VE68 o Wenus tylko nieznacznie ustępuje Ziemi pod względem rozmiarów. Masa planety wynosi 0,82 masy Ziemi, a promień na równiku (wynoszący km) jest o 327 kilometrów krótszy od ziemskiego. Planeta ma także tylko nieco mniejszą gęstość równą 5,25g cm³. Z tego powodu określa się te planety mianem bliźniaczych. Glob wenusjański bardzo wolno obraca się wokół osi. Pełen obrót trwa 243 dni. Kąt nachylenia płaszczyzny równika do płaszczyzny ekliptyki wynosi 177,4°, czyli kierunek obrotu jest przeciwny do kierunku ruchu orbitalnego. Doba wenusjańska trwa 117 dób ziemskich (efekt złożenia się ruchu wokół własnej osi z obiegiem wokół Słońca). Słońce wschodzi na Wenus na zachodzie, a zachodzi na wschodzie. Wenus

10 Ziemia Ziemia widziana z pokładu Apollo 17
Ziemia (łac. Terra) - trzecia w kolejności (licząc od Słońca) i piąta co do wielkości planeta Układu Słonecznego. Uformowała się około 4,5 miliarda lat temu.  Ziemia ma właściwą masę i grawitację dla utrzymania atmosfery, która chroni przed szkodliwym promieniowaniem ultrafioletowym, a także pole magnetyczne chroniące przed pochodzącym ze Słońca promieniowaniem korpuskularnym. Oddalenie od Słońca jest właściwe dla utrzymania odpowiedniej temperatury. Uważa się, że czynniki te sprzyjały powstaniu życia na naszej planecie. Jest największą z planet skalistych w Układzie Słonecznym, a także jak dotychczas jedynym znanym miejscem występowania życia. Powierzchnia całkowita: 510,072 milionów km² Powierzchnia lądowa: 148,94 milionów km² (29,2% powierzchni całkowitej) Powierzchnia wodna: 361,132 milionów km² (70,8% powierzchni całkowite Stały Satelita – Księżyc Ziemia widziana z pokładu Apollo 17

11

12 Księżyc (łac. Luna) to jedyny stały naturalny satelita Ziemi. Jest on piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to km, co stanowi mniej więcej trzydziestokrotność średnicy ziemskiej. Średnica Księżyca wynosi 3474 km, nieco więcej niż 1/4 średnicy Ziemi. Oznacza to, że objętość Księżyca wynosi około 1/50 objętości kuli ziemskiej. Przyspieszenie grawitacyjne na jego powierzchni jest blisko 6 razy słabsze. Księżyc wykonuje pełny obieg Ziemi w ciągu 27,3 dnia, a okresowe zmiany w geometrii układu Ziemia-Księżyc-Słońce powodują występowanie powtarzających się w cyklu 29,5-dniowym faz Księżyca.   •Wokół Ziemi krąży jeden naturalny satelita – Księżyc oraz prawdopodobnie dwa księżyce pyłowe (księżyce Kordylewskiego) i znaczna liczba sztucznych satelitów. Stałą, stabilną orbitę posiada także planetoida 3753 Cruithne, która pozostając w rezonansie z orbitą Ziemi przez niektórych naukowców jest uważana za drugi księżyc Ziemi.

13 Astronauta Buzz Aldrin sfotografowany przez Neila Armstronga podczas pierwszego lądowania na Księżycu

14 Mars Czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga wojny – Marsa. Zawdzięcza ją swej barwie, która przy obserwacji wydaje się być rdzawo-czerwona i kojarzyła się starożytnym z pożogą wojenną. Postrzegany odcień wynika stąd, że powierzchnia planety jest pokryta tlenkami żelaza. Mars posiada dwa niewielkie księżyce o nieregularnych kształtach – Fobosa i Deimosa – prawdopodobnie są to dwie planetoidy przechwycone przez pole grawitacyjne planety. Przypuszcza się, że mogło na niej kiedyś powstać życie, jednak obecnie nie ma na to solidnych dowodów.  Mars jest jedną z pięciu planet widocznych gołym okiem. W opozycji osiąga jasność do -3,0 wielkości gwiazdowej i średnicę kątową do 25". Krater Galle'a na powierzchni Marsa. Zdjęcie wykonane przez sondę Europejskiej Agencji Kosmicznej – Mars Express czapy polarne

15 Jowisz Księżyce Galileuszowe, Od góry: Io, Europa, Ganimedes, Kallisto Jest często określany jako król planet, gdyż po {Słońcu} to on jest największym ciałem w Układzie Słonecznym. Jego promień wynosi kilometrów - to przeszło 11 razy więcej niż w przypadku {Ziemi}! Tak wielkie rozmiary sprawiają, że w jego wnętrzu zmieściłyby się wszystkie pozostałe planety wraz z ich ksieżycami. Albo na przykład tysiąc planet wielkości Ziemi. Zasadniczo, pod warunkiem że niebo jest bezchmurne, łatwo jest dostrzec Jowisza nocą. I to pomimo jego orgromnej odlełości od Słońca wynoszącej ponad 778,5 miliona kilometrów. Nie ma w tym jednak nic dziwnego - po {Wenus} to właśnie Jowisz jest z reguły najjaśniejszą z planet.

16 Saturn szósta planeta Układu Słonecznego według oddalenia od Słońca. Jest to gazowy olbrzym, drugi pod względem masy i wielkości po Jowiszu, a przy tym paradoksalnie o najmniejszej gęstości ze wszystkich planet całego Układu Słonecznego. Saturn znany był już w świecie starożytnym. Charakterystyczną jego cechą są pierścienie składające się głównie z lodu i (w mniejszej ilości) z odłamków skalnych. Obecnie znamy 61 naturalnych satelitów Saturna (3 niepotwierdzone ostatecznie). Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga - Saturna. Saturn imponuje ilością (drugą po Jowiszu) księżyców - z 61 dotychczas odkrytych przy czym istnienie 3 jest wciąż dyskusyjne, 48 ma już oficjalne nazwy.

17 Uran – siódma w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest także trzecią największą i czwartą najmasywniejszą planetą naszego systemu. Należy do grupy gazowych olbrzymów. Nazwa planety pochodzi od greckiego boga Uranosa. Stanowi to wyjątek, gdyż wszystkie pozostałe planety noszą imiona bóstw rzymskich. Symbolami Urana są (Unicode U+2645, w astrologii) oraz (w astronomii). Posiada 27 odkrytych księżyców. Uran posiada 27 znanych księżyców. Prawie wszystkie krążą po wyjątkowo okrągłych i regularnych orbitach. Pięć największych satelitów to: Miranda, Ariel, Umbriel, Tytania oraz Oberon. Międzynarodowa Unia Astronomiczna nazwała księżyce Urana, podobnie jak szczegóły ich powierzchni, imionami postaci ze sztuk Szekspira.

18 Neptun Ósma i ostatnia planeta Układu Słonecznego. Trzecia pod względem wielkości zaraz po Jowiszu i Saturnie. Jej jasność nie przekracza 7,6m. Posiada 13 odkrytych księżyców, spośród których największy jest Tryton. Nazwa tej planety pochodzi od rzymskiego boga – władcy mórz – Neptuna. Zalicza się do planet gazowych, zwanych gazowymi olbrzymami. Jego symbolem jest trójząb – broń Posejdona – odpowiednika Neptuna w mitologii greckiej  Wielka Ciemna Plama, widziana przez Voyagera 2. Największym księżycem Neptuna jest Tryton. Znajdują się na nim wulkany tryskające wodą i lodem. 

19 134340 Pluton należy do szerszej grupy obiektów transneptunowych
Pluton należy do szerszej grupy obiektów transneptunowych. Płaszczyzna po której się porusza jest mocno nachylona do płaszczyzny ekliptyki, z silnie ekscentryczną orbitą, która częściowo przebiega wewnątrz orbity Neptuna. Pluton posiada trzy obiegające go księżyce, z których jeden, Charon, jest tylko o połowę mniejszy od niego. Nazwa została zapożyczona od rzymskiego boga Plutona, zaś jego symbol - złożenie liter P i L - pochodzi od inicjałów Percivala Lowella, amerykańskiego astronoma. Eris – największa znana planeta karłowata, jeden z obiektów dysku rozproszonego. Eris została odkryta 5 stycznia 2005 r. (na zdjęciach, które wykonano 21 października 2003 r. - stąd tymczasowe oznaczenie: 2003 UB313). Odkrycie tego obiektu ogłoszono 29 lipca Odkrywcy nadali jej nieoficjalną nazwę Xena. 13 września 2006 roku ta planeta karłowata uzyskała stałą nazwę Eris, od imienia greckiej bogini niezgody. Eris posiada księżyc o nazwie Dysnomia Pluton i Eris Pluton Charon Eris

20 Porównania z Ziemią Merkury Mars Wenus Jowisz Uran Saturn
Pluton (i Charon) Księżyc (ziemski) Neptun

21 Koniec Małgorzata Zielińska