Pomoc Publiczna w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego Opole 19-20.06.2010.

Prezentacja na temat: "Pomoc Publiczna w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego Opole 19-20.06.2010."— Zapis prezentacji:

1 Pomoc Publiczna w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Opolskiego
Opole

2 Pojęcie pomocy publicznej
art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską: „Z zastrzeżeniem innych postanowień przewidzianych w niniejszym Traktacie, wszelka pomoc przyznawana przez Państwo Członkowskie lub przy użyciu zasobów państwowych w jakiejkolwiek formie, która zakłóca lub grozi zakłóceniem konkurencji poprzez sprzyjanie niektórym przedsiębiorstwom lub produkcji niektórych towarów, jest niezgodna ze wspólnym rynkiem w zakresie, w jakim wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.”

3 Przesłanki określające występowanie pomocy publicznej:
1) wsparcie jest przyznane przez państwo lub przy wykorzystaniu zasobów państwowych - środki publiczne. 2) wsparcie skutkuje przysporzeniem na rzecz określonego podmiotu, na warunkach korzystniejszych niż rynkowe – tzw. korzyść ekonomiczna. 3) wsparcie uprzywilejowuje konkretne przedsiębiorstwa lub grupy przedsiębiorstw, bądź produkcję określonych towarów – tzw. selektywność. 4) wsparcie zakłóca konkurencję lub grozi zakłóceniem konkurencji oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi. Za środki publiczne uznaje się zarówno środki przekazywane przez administrację centralną i samorządową, jak równieŜ przez fundusze, fundacje, stowarzyszenia i innego rodzaju instytucje publiczne, administrowane przez państwo. Dysponentami środków publicznych są; − administracja centralna; − administracja samorządowa; − agencje rządowe; − przedsiębiorcy publiczni; − inne jednostki (m.in. fundacje, stowarzyszenia, agencje rozwoju regionalnego) 2) Korzyść ekonomiczna polega m.in. na: − przekazywaniu wsparcia o charakterze bezzwrotnym; − udzielaniu poŜyczek/kredytów o oprocentowaniu poniŜej stopy rynkowej; − dokonywaniu rozłoŜenia na raty/odroczenia płatności po stopie niŜszej od stopy rynkowej; − niŜszym od standardów przyjętych na rynku, poziomie zabezpieczenia spłaty poŜyczki/kredytu. 3) Selektywność występuje wówczas, gdy dotyczy: − konkretnego podmiotu gospodarczego; − grupy podmiotów działających w konkretnym sektorze gospodarki; − podmiotów działających w konkretnym regionie kraju; − produkcji lub obrotu konkretnymi rodzajami towarów i usług. 4) Dla oceny występowania pomocy publicznej nie ma znaczenia cel działalności wykonywanej przez beneficjenta. Istotne jest to, czy działalność ta wykonywana jest w warunkach faktycznej lub potencjalnej konkurencji. Zgodnie z TWE, kaŜda pomoc, która wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi jest uznana za niezgodną ze wspólnym rynkiem. W warunkach jednolitego rynku europejskiego stosunkowo rzadko występują sytuacje, w których wsparcie udzielone danemu podmiotowi, wykonującemu działalność w warunkach konkurencji, nie wywierałoby takiego wpływu.

4 Zasady udzielania pomocy publicznej na poziomie prawa Wspólnoty określają w szczególności:
− Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych); − Rozporządzenie Komisji (WE) Nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis.

5 Na poziomie krajowym zasady udzielania pomocy publicznej zostały określone w odpowiednich Rozporządzeniach Ministra Rozwoju Regionalnego, wydanych na podstawie ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju

6 POZIOMY WYSTĘPOWANIA POMOCY PUBLICZNEJ W PROJEKTACH REALIZOWANYCH W RAMACH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH
Poziom pierwszy – to dofinansowanie projektu środkami programu operacyjnego. Dofinansowanie takie stanowi transfer zasobów publicznych między instytucją zarządzającą (lub instytucją pośredniczącą) a beneficjentem. Poziom pierwszy – to dofinansowanie projektu środkami programu operacyjnego. Dofinansowanie takie stanowi transfer zasobów publicznych między instytucją zarządzającą (lub instytucją pośredniczącą)a beneficjentem. Jak to wskazano w rozdziale 1, transfer taki występuje nawet wówczas, gdy beneficjentem jest podmiot publiczny (np. jednostka samorządu terytorialnego). Co więcej, transfer ten ma charakter selektywny - nie wszystkie zainteresowane podmioty mają równy dostęp do środków programu operacyjnego, jako że projekty otrzymujące dofinansowanie są wybierane wedle określonych kryteriów.. Tak więc w każdym przypadku dofinansowania projektu ze środków programu operacyjnego spełnione są co najmniej dwie spośród przesłanek wystąpienia pomocy publicznej, omówionych w rozdziale 1, a składających się na test pomocy publicznej. Natomiast kolejne przesłanki (wystąpienie przysporzenia udzielanego na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę gospodarczą między krajami członkowskimi)dotyczą już tylko części projektów. W wielu przypadkach jest oczywiste, że dofinansowanie projektu nie będzie stanowiło pomocy publicznej – np. przeznaczenie środków programu operacyjnego na budowę drogi publicznej nie stanowi pomocy publicznej, jako że działalność z zakresu budowy i zarządzania drogami publicznymi (z wyjątkiem autostrad płatnych) nie jest działalnością wykonywaną w warunkach konkurencji. Z drugiej strony liczne będą też sytuacje, w których pomoc publiczna w oczywisty sposób wystąpi; dotyczy to chociażby dofinansowania znakomitej większości projektów inwestycyjnych przedsiębiorców. Natomiast w przypadkach wątpliwych przed zawarciem umowy dofinansowania projektu należy przeprowadzić pełen test pomocypublicznej.

7 POZIOMY WYSTĘPOWANIA POMOCY PUBLICZNEJ W PROJEKTACH REALIZOWANYCH W RAMACH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH
Poziom drugi potencjalnego występowania pomocy publicznej wiąże się z dysponowaniem przez beneficjenta produktami nabytymi lub wytworzonymi w ramach realizacji projektu dofinansowanego środkami programu operacyjnego. W wielu przypadkach projekty są skonstruowane w ten sposób, że beneficjentem projektu jest jeden podmiot (np. jednostka samorządu terytorialnego), jednakże majątek nabyty lub wytworzony przez tego beneficjenta ma być wykorzystywany przez inny podmiot. Przykładowo mogą to być projekty polegające na tym, że: a) gmina ze środków programu operacyjnego buduje odcinek sieci kanalizacyjnej a następnie przekazuje go spółce komunalnej, b) gmina ze środków programu operacyjnego wznosi i wyposaża budynek, w którym będzie prowadzone centrum wystawiennicze, jednak zarządzanie tym centrum gmina powierza innemu podmiotowi. W takich przypadkach sama realizacja projektu w ramach programu operacyjnego (budowa sieci kanalizacyjnej, budowa centrum wystawienniczego) nie jest obarczona występowaniem pomocy publicznej, jako że beneficjent (gmina) nie wykorzystuje zasobów pozyskanych w ramach projektu do prowadzenia działalności wykonywanej w warunkach konkurencji. Jednakże w wyniku tego projektu podmiot publiczny pozyskał nowe zasoby majątkowe, które udostępnia innemu podmiotowi. Udostępnienie to może nastąpić w drodze różnych czynności prawnych, a w szczególności: • oddania majątku w najem, dzierżawę lub bezpłatne użytkowanie, • wniesienia majątku do spółki, • sprzedaży majątku. W takim przypadku występuje transfer zasobów, który podlega ocenie pod kątem występowania pomocy publicznej. Ocena ta polega oczywiście na zbadaniu, czy w konkretnym przypadku zachodzą równocześnie wszystkie przesłanki pomocy publicznej (przysporzenie na warunkach korzystniejszych niż rynkowe, selektywność, zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę gospodarczą między państwami członkowskimi UE). Kryterium selektywności będzie spełnione w szczególności w przypadku, gdy przy wyłanianiu podmiotu, któremu majątek ma zostać powierzony w zarząd, oddany w dzierżawę czy najem, nie znajdzie zastosowania otwarta i niedyskryminacyjna procedura przetargowa.. Bardziej skomplikowana jest kwestia występowania przysporzenia na warunkach korzystniejszych, niż rynkowe. Po pierwsze, nie zawsze transfer majątku skutkuje przysporzeniem dla podmiotu, który ten majątek otrzymuje. Pokazano to już w przykładzie 4, w którym organizacja pozarządowa otrzymywała dotację przeznaczoną na pokrycie bezpośrednich kosztów udzielania przedsiębiorcom bezpłatnych porad. Organizacja pozarządowa nie otrzymuje w takim przypadku pomocy publicznej, a jedynie pośredniczy w udzielaniu takiej pomocy przedsiębiorcom (dla których wartość otrzymanego bezpłatnie doradztwa stanowi przysporzenie). Rozszerzając to rozumowanie można stwierdzić, że: Oddanie majątku w użytkowanie (bezpłatne lub po stawkach niższych, niż rynkowe) nie będzie stanowiło pomocy publicznej dla podmiotu otrzymującego majątek, jeśli podmiot ten przeniesie wszelkie korzyści ekonomiczne wynikające z tego użytkowania na ostatecznych biorców pomocy publicznej.

8 POZIOMY WYSTĘPOWANIA POMOCY PUBLICZNEJ W PROJEKTACH REALIZOWANYCH W RAMACH PROGRAMÓW OPERACYJNYCH
Poziom trzeci potencjalnego występowania pomocy publicznej wiąże się z wykorzystywaniem majątku wytworzonego lub nabytego w ramach projektu finansowanego środkami programu operacyjnego w celu dostarczania określonych świadczeń innym podmiotom (ostatecznym odbiorcom pomocy). W przykładzie 21 gmina, w ramach projektu finansowanego środkami programu operacyjnego, wybudowała budynek przeznaczony na centrum wystawiennicze, a następnie oddała go w użytkowanie organizacji pozarządowej, zarządzającej tym centrum. Przy spełnieniu określonych warunków, omówionych w tym przykładzie, obydwie transakcje (umowa dofinansowania projektu środkami programu operacyjnego oraz umowa oddania budynku w użytkowanie) nie stanowiły pomocy publicznej. Jednakże logicznym następstwem dotychczasowych zdarzeń będzie zawieranie kolejnych transakcji, a mianowicie umów dotyczących wystawienia w centrum konkretnych eksponatów przez konkretnych przedsiębiorców. Stroną tych umów są z jednej strony ci przedsiębiorcy, z drugiej zaś strony gmina lub organizacja pozarządowa (w zależności od tego jakie ustaliły miedzy sobą relacje w umowie oddającej budynek w użytkowanie). Jeżeli umowy takie będą przewidywały stosowanie obniżonych (nierynkowych) stawek za wystawianie eksponatów, albo wręcz nieodpłatne świadczenie takich usług, to zawarcie takich umów będzie oznaczało udzielenie tym przedsiębiorcom pomocy publicznej Na zakończenie tego rozdziału należy zaznaczyć, że stwierdzenia dotyczące występowania pomocy publicznej na drugim i trzecim z omówionych poziomów dotyczą gospodarowania wszelkimi zasobami. Ze względu na tematykę niniejszego poradnika posłużono się przykładami dotyczącymi majątku wytworzonego lub nabytego w ramach realizacji projektów finansowanych ze środków programów operacyjnych. Jednakże przykłady te służyły ilustracji prawidłowości, które mają zastosowanie niezależnie od źródła pochodzenia majątku.

9 Pomoc de minimis Pomoc udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w regionalnych programach operacyjnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 185, poz. 1317). Pomoc de minimis opiera się na zasadzie, że pomoc o niewielkich rozmiarach nie powoduje naruszenia podstawowych zasad traktatowych (nie wpływa na handel między państwami członkowskimi i/lub nie zakłóca bądź nie grozi zakłóceniem konkurencji, a zatem nie podlega przepisom art. 87 ust. 1 Traktatu).

10 Pomoc de minimis Państwo członkowskie może udzielić pomocy de minimis dowolnemu podmiotowi i na dowolny cel. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r.: - limit uzyskania pomocy de minimis wynosi 200 tys. Euro w okresie trzech kolejnych lat; - limit w wysokości 100 tys. Euro dla podmiotów działających w sektorze transportu drogowego. Graniczna kwota pomocy de minimis oznacza, że każdy podmiot może otrzymać w ciągu wymienionego okresu, z jednego lub wielu źródeł, pomoc o łącznej wartości nieprzekraczającej 200 tys. Euro (100 tys. Euro – w przypadku sektora transportu drogowego) i pomoc ta nie będzie uznawana za pomoc publiczną. Pułapy te stosuje się bez względu na cel i formę pomocy de minimis.

11 Pomocy de minimis nie można udzielać:
Pomoc de minimis Pomocy de minimis nie można udzielać: w sektorze rybołówstwa i akwakultury, w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, w odniesieniu do niektórych przypadków przetwarzania i obrotu produktów rolnych, w działalności związanej z wywozem do krajów trzecich lub państw członkowskich UE, w przypadku preferowanych towarów krajowych, w sektorze węglowym, w sektorze transportu drogowego (w przypadku nabycia pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego przez podmioty wykonujące działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarowego), przedsiębiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Wyłączenia z moŜliwości otrzymania pomocy de minimis określone w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy de minimis w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2007 r. , nr 185, poz. 1317) naleŜy traktować przedmiotowo. Oznacza to, iŜ do oceny moŜliwości ubiegania się o wsparcie brany jest pod uwagę przedmiot projektu, a nie kody PKD przedsiębiorcy wpisane w dokumenty rejestrowe. Tym samym do dofinansowania w ramach RPO WO powinny być dopuszczane tylko te projekty, które dotyczą działalności niepodlegającej wykluczeniom sektorowym. Odmienne podejście naleŜy zastosować w przypadku określania limitów pomocy de minimis w sektorze transportu. Ze względu na to, iŜ pomoc de minimis dla przedsiębiorców z sektora transportu została ograniczona do kwoty 100 tys. Euro w okresie kolejnych trzech lat, IZ RPO WO podjęła decyzję o podmiotowym podejściu do sektora transportu. Oznacza to, iŜ do oceny, czy wnioskodawca moŜe uzyskać więcej niŜ 100 tys. Euro dofinansowania naleŜy dokonać analizy prowadzonej przez niego działalności na podstawie kodów klasyfikacji PKD. W przypadku, gdy przedsiębiorca na dzień składania wniosku i na dzień podpisywania umowy ma „nieaktywne” kody PKD dot. transportu (co oznacza, iŜ nie osiąga z tytułu działalności transportowej Ŝadnych przychodów) uznaje się, Ŝe nie jest przedsiębiorcą z sektora transportu. W przypadku, gdy przedsiębiorca osiąga jakiekolwiek przychody z tytułu prowadzenia działalności transportowej (ma „aktywne” kody PKD), uznaje się, iŜ jest przedsiębiorcą z sektora transportu, a tym samym nie moŜe otrzymać wsparcia ponad 100 tys. Euro w okresie trzech lat budŜetowych.

12 Zastosowanie pomocy de minimis w RPO WO 2007-2013
Pomoc de minimis Zastosowanie pomocy de minimis w RPO WO Działanie Inwestycje w mikroprzedsiębiorstwach Działanie Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa

13 Pomoc na szkolenia Pomoc na szkolenia udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. w sprawie udzielania pomocy na szkolenia w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 185, poz. 1318), zmienionego rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 24 czerwca 2008 r. (Dz. U. Nr 111, poz. 711) oraz rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 grudnia 2008 r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1482). W projektach realizowanych w ramach RPO WO , w których zastosowano zasadę cross-financingu, dopuszcza się udzielanie pomocy wyłącznie na szkolenia specjalistyczne.

14 Pomoc na szkolenia Pomoc szkoleniową może otrzymać wyłącznie podmiot, który w ramach RPO WO otrzymuje równocześnie inną pomoc publiczną (w szczególności regionalną pomoc inwestycyjną, nie może natomiast być nią pomoc de minimis). Pomoc na szkolenia może być przeznaczona na pokrycie następujących kategorii wydatków: - wynagrodzenia oraz obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących szkolenie, - podróże służbowe oraz zakwaterowanie osób prowadzących szkolenie oraz osób szkolonych, - inne wydatki bieżące, w tym wydatki na materiały i dostawy, - amortyzacji sprzętu i wyposażenia w zakresie, w jakim są one wykorzystywane do realizacji szkolenia, - doradztwo w zakresie, w jakim dotyczy realizowanego szkolenia, - wynagrodzenia osób szkolonych.

15 Pomoc na szkolenia Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 2 października 2007 r. maksymalna intensywność pomocy wynosi: - 45% kosztów kwalifikowalnych projektu dla mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy; 35% kosztów kwalifikowalnych projektu dla średnich przedsiębiorców i pozostałych beneficjentów pomocy. 25% kosztów kwalifikowanych projektu dla pozostałych beneficjentów pomocy. Jeżeli w szkoleniu uczestniczą pracownicy w gorszym położeniu to intensywność pomocy może się zwiększyć o 10 punktów procentowych brutto W myśl rozporządzenia 800/2008 pracownik w gorszym położeniu oznacza pracownika znajdującego się w szczególnie niekorzystnej sytuacji, pracownika znajdującego się w bardzo niekorzystnej sytuacji oraz pracownika niepełnosprawnego. Art. 2, pkt 18 „pracownik znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji”: − osobę bez stałego zatrudnienia za wynagrodzeniem w okresie ostatnich sześciu miesięcy, − nie ma wykształcenia ponadgimnazjalnego lub zawodowego (ISCED 3), − jest w wieku ponad 50 lat, − jest osobą dorosłą mieszkającą samotnie, mającą na utrzymaniu co najmniej jedną osobę, − pracuje w sektorze lub zawodzie w państwie członkowskim, w którym dysproporcja kobiet i męŜczyzn jest co najmniej o 125% większa niŜ średnia dysproporcja we wszystkich sektorach gospodarki w tym państwie członkowskim i naleŜy do tej grupy stanowiącej mniejszość, − jest członkiem mniejszości etnicznej w państwie członkowskim, który w celu zwiększenia szans na uzyskanie dostępu do stałego zatrudnienia musi poprawić znajomość języka, uzupełnić szkolenia zawodowe lub zwiększyć doświadczenie zawodowe. Art. 2 pkt 19 „pracownik znajdujący się w bardzo niekorzystnej sytuacji” oznacza kaŜdą osobę, która jest bezrobotna przez co najmniej 24 miesiące. Art. 2 pkt 20 „pracownik niepełnosprawny” oznacza osobę, która została uznana za osobę niepełnosprawną na mocy prawa krajowego lub osobę, u której rozpoznano ograniczenie wynikające z upośledzenia sprawności fizycznej, umysłowej lub psychicznej.

16 Pracownik w gorszym położeniu
pracownik znajdujący się w szczególnie niekorzystnej sytuacji: − osobę bez stałego zatrudnienia za wynagrodzeniem w okresie ostatnich sześciu miesięcy, − nie ma wykształcenia ponadgimnazjalnego lub zawodowego (ISCED 3), − jest w wieku ponad 50 lat, − jest osobą dorosłą mieszkającą samotnie, mającą na utrzymaniu co najmniej jedną osobę, − pracuje w sektorze lub zawodzie w państwie członkowskim, w którym dysproporcja kobiet i mężczyzn jest co najmniej o 125% większa niż średnia dysproporcja we wszystkich sektorach gospodarki w tym państwie członkowskim i należy do tej grupy stanowiącej mniejszość, − jest członkiem mniejszości etnicznej w państwie członkowskim, który w celu zwiększenia szans na uzyskanie dostępu do stałego zatrudnienia musi poprawić znajomość języka, uzupełnić szkolenia zawodowe lub zwiększyć doświadczenie zawodowe.

17 Pracownik w gorszym położeniu
pracownik znajdujący się w bardzo niekorzystnej sytuacji oznacza każdą osobę, która jest bezrobotna przez co najmniej 24 miesiące. pracownik niepełnosprawny oznacza osobę, która została uznana za osobę niepełnosprawną na mocy prawa krajowego lub osobę, u której rozpoznano ograniczenie wynikające z upośledzenia sprawności fizycznej, umysłowej lub psychicznej.

18 Pomoc na szkolenia Zastosowanie pomocy na szkolenia w działaniach/poddziałaniach RPO WO - Działanie Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw - Działanie Inwestycje w innowacje w przedsiębiorstwach - Działanie Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny - Działanie Ochrona powietrza, odnawialne źródła energii - Działanie Zagospodarowanie terenów zdegradowanych

19 Regionalna pomoc inwestycyjna
Regionalna pomoc inwestycyjna udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2007 r. Nr 193, poz. 1399), zmienionego rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 24 czerwca 2008 r. (Dz. U. Nr 111, poz. 713) oraz rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 16 grudnia 2008 r. (Dz. U. Nr 224, poz. 1483).

20 Regionalna pomoc inwestycyjna
W ramach RPO WO przewidziano udzielanie regionalnej pomocy inwestycyjnej jedynie na nowe inwestycje. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. nowa inwestycja obejmuje: 1. inwestycję w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne związane z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa, rozbudową istniejącego przedsiębiorstwa, dywersyfikacją produkcji przedsiębiorstwa poprzez wprowadzenie nowych dodatkowych produktów lub zasadniczą zmianę dotyczącą procesu produkcyjnego w istniejącym przedsiębiorstwie; 2. nabycie środków trwałych bezpośrednio związanych z przedsiębiorstwem, które zostało zamknięte lub zostałoby zamknięte, gdyby zakup nie nastąpił, przy czym środki nabywane są przez inwestora niezależnego od zbywcy. Regionalna pomoc inwestycyjna nie może być udzielana na inwestycje odtworzeniowe. Wspomagana inwestycja musi być zlokalizowana w województwie objętym regionalnym programem operacyjnym, z którego środków udzielana jest pomoc. Przykłady projektów spełniających definicję nowej inwestycji: − Zakup linii produkcyjnej; − Dobudowa skrzydła hotelu w budynku stanowiącym hotel; − Wymiana części linii produkcyjnej do produkcji śrub o średnicy 5 mm, na nowoczesną linię, produkującą śruby o średnicy 5 mm oraz 10 mm; − Remont oraz wymiana dachu budynku, w celu jego adaptacji na schronisko studenckie. Przykłady projektów nie spełniających definicji nowej inwestycji: − Remont oraz wymiana dachu sieci hoteli; − Całościowa wymiana linii produkującej śruby o średnicy 5 mm, na nowoczesną linię, produkującą dwa razy więcej takich śrub w ciągu godziny w porównaniu z poprzednim procesem produkcyjnym. Regionalnej pomocy inwestycyjnej nie moŜna udzielać: − w sektorze rybołówstwa i akwakultury, hutnictwa Ŝelaza i stali, górnictwa węgla, budownictwa okrętowego oraz włókien syntetycznych, − w działalności związanej z wywozem do krajów trzecich lub państw członkowskich UE, − gdy pomoc uzaleŜniona jest od wykorzystania towarów produkcji krajowej uprzywilejowanych względem towarów przywoŜonych, − w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych, − w odniesieniu do niektórych przypadków przetwarzania i obrotu produktów rolnych.

21 Regionalna pomoc inwestycyjna
W województwie opolskim, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 31 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej maksymalna intensywność pomocy inwestycyjnej wynosi 50%. Poziom dofinansowania regionalnej pomocy inwestycyjnej udzielanej małym lub średnim przedsiębiorcom można zwiększyć o: - 10% dla średnich przedsiębiorców, - 20% dla mikro i małych przedsiębiorców. Wyłączenia z moŜliwości otrzymania regionalnej pomocy inwestycyjnej, o których mowa w Rozporządzeniu 800/2008, a takŜe w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 11 października 2007 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2007 Nr 193 poz. 1399, Dz. U. z 2008 Nr 111 poz. 713, Dz. U. z Nr 224 poz. 1483) są traktowane przedmiotowo. Oznacza to, iŜ do oceny moŜliwości ubiegania się o wsparcie brany jest pod uwagę przedmiot projektu, a nie kody PKD przedsiębiorcy wpisane w dokumenty rejestrowe. Tym samym do dofinansowania w ramach RPO WO powinny być dopuszczane tylko te projekty, które dotyczą działalności niepodlegającej wykluczeniom sektorowym. W podejściu przedmiotowym nie mają znaczenia rodzaje działalności przedsiębiorcy niezwiązane z projektem. Zatem ograniczenia w wysokości udzielanej pomocy (brak „bonusów” 10% lub 20 % w sektorze transportu dla przedsiębiorców spełniających kryteria mikro, małych i średnich przedsiębiorstw) równieŜ naleŜy traktować przedmiotowo, a co za tym idzie, w przypadku udzielania pomocy przedsiębiorcy posiadającemu w dokumentach rejestrowych kody PKD dot. transportu naleŜy brać pod uwagę tylko i wyłącznie działalność, której dotyczy projekt. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy przedsiębiorca osiąga przychody z tytułu działalności transportowej. Stanowisko powyŜsze zostało potwierdzone podczas roboczych spotkań z Dyrekcją Generalną ds. Konkurencji Komisji Europejskiej w październiku 2009 r. Komisja podkreśla ponadto, Ŝe przedmiotowe podejście do pomocy skutkuje koniecznością zapewnienia, iŜ przyznana pomoc w Ŝaden sposób nie będzie słuŜyła działalności przedsiębiorcy nie związanej z projektem. Jednym ze sposobów, aby to zapewnić jest prowadzenie odrębnej księgowości dla działalności związanej z projektem. Określenie maksymalnej intensywności pomocy w danym przypadku nie oznacza, Ŝe organ udzielający pomocy zobligowany jest zastosować taką intensywność. Przyznana pomoc moŜe określać mniejszą intensywność, niŜ intensywność maksymalna wynikająca z mapy pomocy regionalnej. Formalne warunki udzielenia pomocy: • Pomoc musi wywoływać tzw. efekt zachęty; • Pomoc będzie udzielana pod warunkiem zapewnienia trwałości projektu tzn. utrzymania inwestycji, na którą została udzielona pomoc w regionie, przez okres 5 lat od dnia jej zakończenia (w przypadku mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców - 3 lat). Zgodnie z zapisami Rozporządzenia 800/2008 uznaje się, iŜ w odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw, małych i średnich przedsiębiorstw efekt zachęty jest wywołany jeŜeli przedsiębiorca przed rozpoczęciem prac złoŜy wniosek o dofinansowanie. W odniesieniu do duŜych przedsiębiorstw pomoc wywołuje efekt zachęty, jeŜeli oprócz złoŜenia wniosku o dofinansowanie projektu przed rozpoczęciem prac, spełnione jest co najmniej jedno z poniŜszych kryteriów: − znaczące zwiększenie rozmiaru projektu/działania dzięki środkowi pomocy; − znaczące zwiększenie zasięgu projektu/działania dzięki środkowi pomocy; − znaczące zwiększenie całkowitej kwoty wydanej przez beneficjenta na projekt/działanie dzięki środkowi pomocy; − znaczące przyspieszenie zakończenia projektu lub działania; − w przypadku regionalnej pomocy inwestycyjnej, fakt, Ŝe w przypadku braku pomocy projekt nie zostałby zrealizowany w danym obszarze objętym pomocą.

22 Regionalna pomoc inwestycyjna
Zastosowanie regionalnej pomocy inwestycyjnej w działaniach/poddziałaniach RPO WO Działanie Inwestycje w innowacje w przedsiębiorstwach Działanie Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa Działanie Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny - Działanie Zagospodarowanie terenów zdegradowanych

23 Pomoc na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu
Możliwość udzielania wsparcia instytucjom otoczenia biznesu w ramach RPO WO przewidziano w poddziałaniu Wsparcie instytucji otoczenia biznesu. Pomoc udzielana jest na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie udzielania pomocy na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 85, poz. 719). W ramach poddziałania Wsparcie instytucji otoczenia biznesu IZ RPO WO przewiduje dwa warianty udzielania wsparcia IOB, w wariancie I przewiduje się udzielanie pomocy publicznej, natomiast wariant II zakłada udzielanie wsparcia nieobjętego rygorami pomocy publicznej. Beneficjent na etapie składania wniosku powinien ocenić, czy jego projekt jest objęty lub nie pomocą publiczną. Warunkiem udzielania przedmiotowej pomocy jest zobowiązanie beneficjenta do przeznaczenia udzielonej pomocy na poprawę jakości świadczonych usług lub umożliwienie świadczenia nowych usług wspierających przedsiębiorczość.

24 Pomoc na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu
a) tworzenie stref inwestycyjnych i parków przemysłowych, b) tworzenie inkubatorów przedsiębiorczości i inkubatorów technologicznych, c) wzmacnianie zdolności instytucji otoczenia biznesu do świadczenia usług szkoleniowych, doradczych i badawczych na rzecz przedsiębiorców oraz finansowanie kosztów świadczenia takich usług, d) tworzenie lub wzmacnianie inicjatyw klastrowych, e) tworzenie lub wzmacnianie nie bankowych instytucji finansowych (fundusze pożyczkowe, poręczeniowe i inwestycyjne). Przed przystąpieniem do analizy występowania pomocy publicznej warto przypomnieć następujące okoliczności, omówione szerzej w rozdziale 1 poradnika: • transfer zasobów dokonywany na rzecz podmiotu niebędącego przedsiębiorcą (w rozumieniu prawa polskiego) może stanowić pomoc publiczną, • cel działalności podmiotu otrzymującego transfer zasobów nie ma znaczenia dla oceny, czy transfer ten stanowi pomoc publiczną (innymi słowy podmioty niedziałające w celu osiągnięcia zysku mogą być biorcami pomocy publicznej), • transfer zasobów do określonego podmiotu nie stanowi pomocy publicznej, jeśli podmiot ten przeniesie wszelkie wynikające z tego korzyści ekonomiczne na inne podmioty (ostatecznych odbiorców pomocy). Ze względu na to, że każdy z powyższych typów projektów posiada odmienną specyfikę, zostaną one odrębnie przeanalizowane.

25 − regionalna pomoc inwestycyjna lub − pomoc de minimis.
Pomoc na wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu w ramach RPO WO może być udzielana jako: − regionalna pomoc inwestycyjna lub − pomoc de minimis. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 20 maja 2009 r. działalność instytucji otoczenia biznesu polega przede wszystkim na: 1. doradztwie i szkoleniach (w tym w ramach ośrodków szkoleniowo-doradczych); 2. pomocy w transferze i komercjalizacji nowych technologii w ramach centrów transferu technologii; 3. pomocy w tworzeniu nowych przedsiębiorców w otoczeniu instytucji naukowych i szkół wyŜszych w ramach preinkubatorów oraz akademickich inkubatorów przedsiębiorczości; 4. pomocy dla nowo powstałych przedsiębiorców w ramach preinkubatorów przedsiębiorczości, inkubatorów technologicznych i centrów technologicznych; 5. tworzeniu skupisk przedsiębiorców w ramach parków technologicznych, stref biznesu, parków przemysłowych oraz klastrów. W odniesieniu do regionalnej pomocy inwestycyjnej pomoc udzielana jest na realizację nowej inwestycji (opisanej szczegółowo w pkt. 2.3), słuŜącej tworzeniu korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości. Wartość pomocy nie może przekroczyć maksymalnych pułapów intensywności pomocy dla danego przeznaczenia pomocy określonych w odpowiednich rozporządzeniach. W przypadku udzielania wsparcia niestanowiącego pomocy publicznej, zastosowanie mają zasady określone w Wytycznych w zakresie zasad udzielania wsparcia Instytucjom Otoczenia Biznesu. Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego na lata Poddziałanie Wsparcie instytucji otoczenia biznesu.

26 Pomoc na fundusze pożyczkowe i poręczeniowe
Możliwość udzielania wsparcia instrumentom inżynierii finansowej w ramach RPO WO przewidziano w działaniu 1.2 Zapewnienie dostępu do finansowania przedsiębiorczości. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 czerwca 2009 r. pomoc może być udzielana jako: 1. regionalna pomoc inwestycyjna; 2. pomoc dla nowo utworzonych mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców; 3. pomoc na usługi doradcze; 4. pomoc na udział przedsiębiorców w targach; pomoc de minimis. Powyższe formy wsparcia będą udzielane przedsiębiorstwom, w sytuacji gdy udzielone dofinansowanie będzie stanowić pomoc publiczną. ETAP I: IP II stopnia - Instrument Inżynierii Finansowej ETAP II: Instrument Inżynierii Finansowej - sektor MSP Etap I, który reguluje relacje pomiędzy IP II stopnia a beneficjentem działania, opisany jest w Wytycznych IZ RPO WO Etap II dotyczy przekazania środków przez instrumenty inŜynierii finansowej na rzecz sektora MSP. Pomoc publiczna nie występuje na etapie I, moŜe natomiast wystąpić na II etapie, tj. przekazania środków na rzeczbeneficjentów pomocy (MSP). W przypadku wystąpienia pomocy na II etapie jest ona udzielana na podstawierozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego z dnia 15 czerwca 2009 r. w sprawie udzielania pomocy przez fundusze poŜyczkowe i poręczeniowe w ramach regionalnych programów operacyjnych (Dz. U. z 2009 r. Nr 105, poz. 874). PowyŜsze rozporządzenie określa zasady udzielania pomocy na tworzenie korzystnychwarunków dla rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności przy wykorzystaniu środkówfunduszy poŜyczkowych i poręczeniowych utworzonych przez osoby prawne, które napodstawie umowy o dofinansowanie otrzymały wsparcie na powiększenie funduszu.

27 Pomoc udzielana jest na realizację nowej inwestycji.
Pomoc na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej W ramach RPO WO pomocą objęte są projekty realizowane w obszarach: - wytwarzania, dystrybucji bądź przesyłu energii elektrycznej lub cieplnej; - infrastruktury telekomunikacyjnej; badań naukowych i prac rozwojowych. Pomoc udzielana jest na realizację nowej inwestycji.

28 Pomoc na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej Zastosowanie pomocy na inwestycje w zakresie: energetyki, infrastruktury telekomunikacyjnej, infrastruktury sfery badawczo-rozwojowej w ramach regionalnych programów operacyjnych w działaniach/poddziałaniach RPO WO Działanie Wsparcie sektora B+R oraz innowacji na rzecz przedsiębiorstw - Działanie Infrastruktura dla wykorzystania narzędzi ICT - Działanie Infrastruktura wodno-ściekowa i gospodarka odpadami - Działanie Ochrona powietrza, odnawialne źródła energii - Działanie Zagospodarowanie terenów zdegradowanych

29 Pomoc na inwestycje w zakresie portów lotniczych
Pomoc na inwestycje w zakresie portów lotniczych w ramach RPO WO udzielana będzie na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego Zgodnie z ww. projektem rozporządzenia regionalny port lotniczy to port nie należący do sieci TEN-T, w ramach którego w roku poprzedzającym złożenie wniosku obsłużono mniej niż 5 mln pasażerów. Pomoc w może być udzielana przedsiębiorcom zakładającym lub zarządzającymi regionalnymi portami lotniczymi, na realizację projektów związanych z pasażerskim transportem lotniczym na terenie województwa objętego danym programem regionalnym. Działalność portów lotniczych polega na tworzeniu i zarządzaniu infrastrukturą, służącą wykonywaniu przewozów lotniczych (terminale, pasy startowe etc.). Pozornie wydaje się, że jest to działalność analogiczna do omówionej wcześniej działalności dotyczącej infrastruktury transportu publicznego. Jednakże zachodzi między nimi podstawowa różnica, bowiem zarządzanie infrastrukturą lotniskową jest działalnością wykonywaną w warunkach konkurencji. Wynika to z faktu, że przewoźnik lotniczy zamierzający np. obsługiwać ruch pasażerski z dużego miasta niejednokrotnie ma do wyboru kilka portów lotniczych znajdujących się w relatywnie niedużej odległości od tego miasta. Porty lotnicze niejednokrotnie otwarcie rywalizują między sobą o przewoźników, co jest widoczne zwłaszcza w przypadku tzw. tanich linii lotniczych. Jednocześnie z oczywistych przyczyn rywalizacja taka ma wymiar ponadnarodowy, jako że zasadnicza część przewozów lotniczych w Europie to przewozy transgraniczne. Tak więc dofinansowanie projektów portów lotniczych środkami programów operacyjnych co do zasady stanowi pomoc publiczną.

30 Pomoc na inwestycje w zakresie portów lotniczych
Zastosowanie pomocy na inwestycje w zakresie portów lotniczych w działaniu RPO WO Działanie Transport publiczny

31 Pomoc na rewitalizację
Pomoc na rewitalizację udzielana będzie na podstawie rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego W RPO WO zgodnie z ww. projektem rozporządzenia pomocą objęte są projekty realizowane na obszarach ujętych w Lokalnych Programach Rewitalizacji, w szczególności inwestycje polegające na: - budowie, przebudowie lub renowacji infrastruktury, w tym infrastruktury technicznej znajdującej się na obszarze określonym w LPR; - renowacji części wspólnych wielorodzinnych budynków mieszkalnych, - pracach konserwatorskich i restauratorskich w rozumieniu ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568, z 2004 r. Nr 96, poz. 959 i Nr 238, poz oraz z 2006 r. Nr 50, poz. 362 i Nr 126, poz. 875.); - zakupie i instalacji urządzeń poprawiających bezpieczeństwo na obszarze określonym w LPR.

32 Pomoc na rewitalizację
Zastosowanie pomocy na rewitalizację w działaniu RPO WO Działanie 6.1 Rewitalizacja obszarów miejskich

33 Obliczanie pomocy publicznej na etapie przygotowywania wniosku o dofinansowanie projektu
Maksymalną wysokość pomocy należy obliczyć jako odpowiedni % kosztów kwalifikowanych. Należy przy tym pamiętać, iż kwotę pomocy obliczamy wyłącznie w stosunku do kosztów kwalifikowanych.

34 Obliczanie pomocy publicznej na etapie przygotowywania wniosku o dofinansowanie projektu
PRZYKŁAD nr 1: Projekt, którego wysokość kosztów kwalifikowanych wynosi ,00 PLN. 1. Przy założeniu, że projekt objęty jest pomocą de minimis maksymalna wysokość pomocy, o jaką może starać się wnioskodawca wynosi: 65% z ,00 PLN = ,00 PLN Przy założeniu że projekt objęty jest RPI maksymalna wysokość pomocy, o jaką może starać się wnioskodawca wynosi: 50% z ,00. PLN = ,00 PLN UWAGA: - w przypadku projektów realizowanych przez średniego przedsiębiorcę: 60% z ,00 PLN = ,00 PLN - w przypadku projektów realizowanych przez mikro oraz małego przedsiębiorcę: 70% z ,00 PLN = ,00 PLN

35 Obliczanie pomocy publicznej na etapie przygotowywania wniosku o dofinansowanie projektu
PRZYKŁAD nr 2: Projekt, którego wysokość kosztów kwalifikowanych wynosi ,00 PLN oraz gdzie zastosowano zasadę cross-financingu (tj. jest on objęty także pomocą na szkolenia). Zasadą cross-financingu21 objętych może być maksymalnie ,00 PLN, czyli 10% z ,00 PLN. Oznacza to, że RPI objętych może zostać ,00 PLN, tj.: ,00 PLN – ,00 PLN

36 Obliczanie pomocy publicznej na etapie przygotowywania wniosku o dofinansowanie projektu
Maksymalne dofinansowanie projektu należy obliczyć dodając do siebie kwoty wynikające z obliczeń w pkt. A oraz w pkt. B: A. część objęta RPI: 50% z ,00 PLN = ,00 PLN UWAGA: - w przypadku projektów realizowanych przez średniego przedsiębiorcę: 60% z ,00 PLN = ,00 PLN - w przypadku projektów realizowanych przez mikro- oraz małego przedsiębiorcę 70% z ,00 PLN = ,00 PLN B. część objęta pomocą na szkolenia: - w przypadku projektów realizowanych przez mikro- lub małego przedsiębiorcę: 45% z ,00 PLN = ,00 PLN; - w przypadku projektów realizowanych przez średniego przedsiębiorcę i pozostałych beneficjentów: 35% z ,00 PLN = ,00 PLN.

37 Obliczanie wysokości pomocy de minimis.
Lp. Organ udzielający pomocy Dzień udzielenia pomocy Wartość pomocy w euro 1. Urząd Skarbowy ,00 2. Urząd Gminy ,00 3. Urząd Gminy ,00 4. Urząd Pracy ,00 5. Urząd Gminy ,00 6. Urząd Skarbowy ,00 Przykład nr 3: Przedsiębiorca składa w dniu 30 czerwca 2008 r. wniosek o udzielenie pomocy de minimis w wysokości ,00 euro. Aby obliczyć, czy przedsiębiorca moŜe otrzymać pomoc w ww. wysokości naleŜy zsumować pomoc otrzymaną w roku bieŜącym i dwóch poprzednich latach, czyli pomoc wymienioną w pkt. 1-5 (rok jest rokiem bieŜącym, a dwa poprzednie lata to 2007 i 2006). Przedsiębiorca w tym przykładzie otrzymał w sumie w latach ,00 euro, co w sumie z pomocą, o którą się stara daje ,00 euro. Oznacza to, Ŝe przedsiębiorca nie moŜe uzyskać pomocy w Ŝądanej wysokości. Przykład nr 4: Przedsiębiorca składa w dniu 30 czerwca 2009 r. wniosek o udzielenie pomocy de minimis w wysokości ,00 euro Aby obliczyć, czy przedsiębiorca moŜe otrzymać pomoc w ww. wysokości naleŜy zsumować pomoc otrzymaną w roku bieŜącym i dwóch poprzednich latach, czyli pomoc wymienioną w pkt. 3-6 (rok 2009 jest rokiem bieŜącym, a dwa poprzednie lata to i 2007). Przedsiębiorca w tym przykładzie otrzymał w sumie w latach ,00 euro, co w sumie z pomocą, o którą się stara daje ,00 euro. Oznacza to, Ŝe przedsiębiorca moŜe uzyskać pomoc w Ŝądanej wysokości.

38 Kumulacja pomocy Z kumulacją pomocy spotkać się można w przypadkach, gdy beneficjent otrzymuje różne rodzaje pomocy publicznej (w tym pomoc de minimis) na realizację jednego przedsięwzięcia.

39 Pomoc de minimis - podlega sumowaniu z każdą inną pomocą de minimis (limit 200 tys. Euro, 100 tys.Euro – w przypadku sektora transportu drogowego, w okresie 3 lat) podlega sumowaniu z każdą inną pomocą w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych (nie można jej łączyć w przypadku gdy taka kumulacja miałaby skutkować osiągnięciem wyższego poziomu intensywności pomocy niż ustalony w odpowiednim rozporządzeniu lub decyzji Komisji Europejskiej). Pomocy publiczna (inna niż pomoc de minimis) - podlega sumowaniu z każdą inną pomocą (w tym z pomocą de minimis) w odniesieniu do tych samych wydatków kwalifikowanych, (nie można jej łączyć jeżeli wynikiem takiej kumulacji byłoby przekroczenie najwyższego progu intensywności pomocy udzielanej na podstawie odpowiednich rozporządzeń)

40 Pomoc publiczna w RPO WO w obszarach: - turystyka, rekreacja i sport - kultura i dziedzictwo kulturowe - edukacja - zdrowie

41 Turystyka, rekreacja, sport
Wsparcie w obszarze rozwoju infrastruktury turystycznej w RPO WO udzielane jest w następujących poddziałaniach: Wsparcie usług turystycznych i rekreacyjno-sportowych świadczonych przez przedsiębiorstwa. W poddziałaniu wsparcie będzie udzielane w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz pomocy de minimis Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny. W poddziałaniu wsparcie będzie udzielane w ramach regionalnej pomocy inwestycyjnej oraz pomocy na szkolenia. Również w zakresie turystyki należy uczynić rozróżnienie między dwoma rodzajami działalności: a) działalność z zakresu tworzenia i utrzymywania ogólnodostępnej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej, b) działalność polegająca na świadczeniu usług turystycznych. Pierwszy z powyższych typów działalności może przykładowo polegać na: ƒ budowie lub przebudowie ogólnodostępnej publicznej infrastruktury turystycznej wraz z wyposażeniem; ƒ budowie lub przebudowie obiektów ogólnodostępnej publicznej infrastruktury sportowej i rekreacyjnej wraz wyposażeniem; ƒ promocji i rozpowszechnianiu informacji turystycznej, ƒ zapewnianiu bezpieczeństwa turystów poprzez np.: tworzenie i wyposażenie punktów medycznych, monitoring, zabezpieczenie obiektów infrastruktury turystycznej na wypadek zagrożeń, Dofinansowanie projektów tego rodzaju środkami programów operacyjnych nie stanowi pomocy publicznej, o ile korzystanie z infrastruktury wytworzonej w ramach projektu lub z usług informacyjnych oferowanych w ramach projektu jest nieodpłatne. Natomiast działalność polegająca na odpłatnym oferowaniu usług turystycznych (np. usług hotelowych, gastronomicznych, rekreacyjnych) stanowi działalność wykonywaną w warunkach konkurencji. Dofinansowanie projektów dotyczących takiej działalności środkami programu operacyjnego będzie stanowiło pomoc publiczną. Pomoc taka może w szczególności być udzielana jako regionalna pomoc inwestycyjna.

42 Turystyka, rekreacja, sport
Należy zbadać czy przy wykorzystaniu infrastruktury powstałej w wyniku realizacji projektów realizowanych w ramach RPO WO , będzie prowadzona działalność gospodarcza dofinansowanie projektów zakładających prowadzenie działalności gospodarczej może wiązać się z wystąpieniem pomocy publicznej. W poddziałaniu Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny możliwe są dwa warianty: 1. Wystąpienie pomocy publicznej w przypadku projektów, w ramach których w warunkach konkurencji usługi będą realizowane odpłatnie; 2. Niewystąpienie pomocy publicznej w przypadku projektów, w ramach których tworzona będzie infrastruktura związana ze świadczeniem usług publicznych; gdzie nie wykonuje się działalności w warunkach konkurencji. Zupełnie inaczej przedstawia się sytuacja w ramach poddziałania Usługi turystyczne i rekreacyjno-sportowe świadczone przez sektor publiczny. W większości przypadków projekty realizowane w ramach ww. poddziałania polegać będą na tworzeniu infrastruktury związanej ze świadczeniem usług publicznych (np. upowszechnianie kultury fizycznej i sportu). W takim przypadku nie moŜna mówić o działalności wykonywanej w warunkach konkurencji. Ponadto, zgodnie z Linią demarkacyjną pomiędzy Programami Operacyjnymi Polityki Spójności, Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej zatwierdzonej przez Komitet Koordynacyjny NSRO projekty współfinansowane w ramach regionalnych programów operacyjnych powinny mieć zasięg lokalny/regionalny zatem trudno jest udowodnić spełnianie czwartej przesłanki występowania pomocy publicznej. Dofinansowanie projektów nie stanowi pomocy publicznej, o ile korzystanie z infrastruktury wytworzonej w ramach projektu lub usług informacyjnych oferowanych w ramach projektu jest nieodpłatne.

43 Turystyka, rekreacja, sport
Projekty składane do poddziałania polegające np. na budowie bazy noclegowej lub gastronomicznej (co stanowi działalność wykonywaną w warunkach konkurencji) należy traktować tak samo jak przedsięwzięcia realizowane w ramach poddziałania 1.4.1, czyli objęte pomocą publiczną. W takim przypadku udzielana będzie regionalna pomoc inwestycyjna.

44 Turystyka, rekreacja, sport
Wyznacznikiem występowania pomocy publicznej w projektach z zakresu turystyki będzie ocena atrakcyjności powstałej infrastruktury turystycznej Pomoc publiczna może występować w odniesieniu do projektów o atrakcyjności wykraczającej poza region Komisja Europejska stwierdza, że ocena występowania pomocy publicznej przy infrastrukturze turystycznej będzie zależeć od tego czy atrakcyjność tej infrastruktury jest lokalna/regionalna czy teŜ krajowa lub międzynarodowa. Wątpliwości Ŝadnych nie powinien wzbudzać fakt niewystępowania pomocy publicznej w projektach polegających na przykład na budowie ścieŜek rowerowych, szlaków turystycznych, a takŜe innej ogólnodostępnej infrastruktury turystycznej i sportowo-rekreacyjnej. Podstawową cechą takiej infrastruktury jest jej publiczny, nieograniczony dostęp. Wątpliwości jednak powstawać mogą w przypadku pobierania opłat za wstęp np. na teren basenu lub lodowiska. Jednak równieŜ w takim przypadku pomoc publiczna moŜe nie występować, o ile udowodnione zostanie, Ŝe wsparcie udzielone na realizację przedsięwzięcia związanego z takim obiektem nie zakłóci konkurencji lub nie będzie wpływało na wymianę handlową między państwami członkowskimi.

45 Kultura W ramach działania 5.3 Rozwój kultury oraz ochrona dziedzictwa kulturowego, realizowane będą jedynie takie projekty, w których wykluczona jest możliwość wystąpienia pomocy publicznej. Warunek: atrakcyjność oferty kulturalnej podmiotu ogranicza się do obszaru ponadlokalnego lub regionalnego . Działalność inna niŜ kulturalna – wykraczająca poza zakres działalności określonej w art. 3 ust. 2 Ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej. Analizę możliwości występowania pomocy publicznej w tym sektorze należy rozpocząć od przypomnienia, że – wbrew intuicyjnym wyobrażeniom – działalność dotycząca kultury i wspierania dziedzictwa narodowego nie jest z definicji wyłączona spod oddziaływania przepisów o pomocy publicznej. Przeciwnie – art. 87 ust. 3 lit d. Traktatu explicite wskazuje na możliwość wystąpienia pomocy publicznej w tym sektorze oraz na możliwość uznania takiej pomocy za dopuszczalną „o ile nie zmienia ona warunków wymiany handlowej i konkurencji we Wspólnocie w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem”. Tak jak w każdym innym przypadku pomoc publiczna wystąpi, jeśli będą jednocześnie spełnione wszystkie kryteria składające się na test pomocy publicznej. W przypadku omawianego tu sektora szczególne znaczenie mają dwa spośród nich – negatywny wpływ udzielanej pomocy na konkurencję oraz jej wpływ na wymianę handlową między krajami członkowskimi. Jeśli chodzi o pierwsze z powyższych kryteriów to należy stwierdzić, że podstawowa działalność większości z instytucji kultury, w rozumieniu ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.), nie jest działalnością wykonywaną w warunkach konkurencji. Dotyczy to działalności np. muzeów, bibliotek, archiwów, filharmonii – instytucje te z zasady nie konkurują między sobą o klientów.

46 Kultura W ramach działania 5.3 Rozwój kultury oraz ochrona dziedzictwa kulturowego będą wspierane m.in.: projekty z zakresu rozwoju i poprawy stanu infrastruktury kultury (budowa, przebudowa infrastruktury kulturalnej, zakup i modernizacja wyposażenia) - projekty z zakresu ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego (m.in. rewitalizacja, konserwacja, renowacja obiektów historycznych lub zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków oraz obiektów dziedzictwa naturalnego, konserwacja muzealiów, archiwaliów, starodruków, księgozbiorów oraz innych zabytków ruchomych). Większości instytucji kultury zgodnie z przepisami art. 3 ust. 2 Ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. Nr 13, poz. 123 z późn. zm.) nie prowadzi działalności gospodarczej. Instytucje takie jak m.in.: muzea, biblioteki, filharmonie z zasady nie konkurują między sobą, a celem statutowym jest prowadzenie działalności kulturalnej, czyli tworzenie, upowszechnianie i ochrona kultury. W ocenie KE działalność np. muzeologiczna nie stanowi przedmiotu wymiany międzynarodowej. Poza wyjątkiem, jaki stanowi kilka waŜnych muzeów znanych na skalę międzynarodową, mieszkańcy krajów UE nie przekraczają granic w celu zwiedzenia muzeum. Zatem dofinansowanie takich projektów nie będzie pomocą publiczną. Wyjątek stanowić może m.in. odpłatne udostępnianie pomieszczeń w celu organizacji róŜnego rodzaju uroczystości a takŜe prowadzenie działalności gospodarczej, np. restauracja na terenie instytucji kultury, kiosk z pamiątkami. Wówczas beneficjent powinien wykazać, Ŝe realizacja „komercyjnej” części projektu jest niezbędna i racjonalna, a także że podlega ocenie pod kątem występowania pomocy publicznej. NaleŜy pamiętać, iŜ wynajmowanie powierzchni instytucji kultury lub ochrony dziedzictwa kulturowego na działalność komercyjną powinno być transparentne (np. przeprowadzone w trybie przetargowym). Projekty z zakresu kultury będą przyczyniały się do realizacji celu publicznego tj. wsparcie instytucji kultury, ochrona dziedzictwa kulturowego, a ich zasięg powinien być ponadlokalny lub regionalny. Wątpliwości moŜe budzić fakt, czy spełniona jest czwarta przesłanka konieczna do wystąpienia pomocy publicznej tj. groźba zakłócenia lub zakłócenie konkurencji oraz wpływ na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi UE. JeŜeli w wyniku analizy konkretnego projektu stwierdzi się występowanie czwartej przesłanki (wpływ na konkurencję i wymianę handlową), naleŜy indywidualnie notyfikować taki projekt zgodnie z Ustawą z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t. j. Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712) Komisja Europejska decydując o tym, czy dany środek (dane wsparcie) nakierowany na zachowanie dziedzictwa kulturowego nie zmienia warunków wymiany handlowej i konkurencji w UE w zakresie sprzecznym ze wspólnym interesem bierze pod uwagę następujące czynniki: • czy celem jest rzeczywiście ochrona kulturowego dziedzictwa kraju. Świadczyć o tym moŜe fakt, Ŝe obiekty kwalifikujące się do wsparcia są zabytkami kultury wpisanymi do rejestru zabytków. Kolejnym atutem jest kaŜdy dodatkowy wyróŜnik zabytku – np. wpisanie na listę światowego dziedzictwa, uznanie za Pomnik Historii etc. czy środek (wsparcie) jest niezbędny. W przypadku projektów dot. ochrony zabytków przyjmuje, Ŝe właściciele i posiadacze zabytków wpisanych do rejestru zabytków nie byliby w stanie sfinansować prac konserwatorskich ze środków własnych. Przeprowadzenie projektu dot. ochrony zabytków generuje dodatkowe koszty, które powstają z uwagi na konieczność stosowania specjalnych materiałów lub zatrudnianie wyspecjalizowanych pracowników. Koszty renowacji lub gospodarowania obiektami wpisanymi do rejestru zabytków są zazwyczaj wyŜsze niŜ analogiczne koszty odnoszące się do obiektów nie wpisanych do rejestru zabytków. KE wskazuje takŜe na istnienie dodatkowego kosztu powstałego przez uŜycie tradycyjnych materiałów lub odtworzenie czysto dekoracyjnych właściwości obiektu.

47 Edukacja Wsparcie inwestycji w obszarze edukacji w RPO WO udzielane jest w ramach działania 5.1 Wsparcie infrastruktury edukacyjnej w następujących poddziałaniach: Wsparcie regionalnej infrastruktury edukacyjnej Wsparcie lokalnej infrastruktury edukacyjnej

48 Edukacja W ramach działania 5.1 Wsparcie infrastruktury edukacyjnej realizowane będą jedynie takie projekty, w których wykluczona jest możliwość wystąpienia pomocy publicznej. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości nauczanie w ramach krajowego systemu edukacji nie ma charakteru usługi w rozumieniu art. 50 TWE. Poprzez krajowy system edukacji państwo realizuje obowiązki wobec obywateli w dziedzinie kulturalnej, socjalnej i edukacyjnej. Realizacja zadań w systemie finansowana jest ze środków publicznych i nie ma tu znaczenia fakt częściowego pokrywania wydatków związanych z działaniem systemu poprzez ponoszenie opłat (wpisowych) przez uczniów lub rodziców. Zgodnie z art. 149 TWE państwa członkowskie są odpowiedzialne za treść nauczania i organizację systemów edukacyjnych. W Polsce krajowy system edukacyjny regulują: 1. Ustawa o systemie oświaty (przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne); Ustawa Prawo o szkolnictwie wyŜszym (studia: dzienne, zaoczne, wieczorowe, doktoranckie, podyplomowe; kursy dokształcające, e-learning W przypadku infrastruktury dydaktycznej pomoc publiczna nie wystąpi w sytuacji, gdy powstały majątek nie będzie wykorzystywany do działalności gospodarczej, przy czym istotne jest sprawdzenie, czy w ramach działalności dydaktycznej kształceni są obywatele innych państw. W takim przypadku byłoby to przesłanką do uznania, Ŝe beneficjent prowadzi działalność konkurencyjną na rynku ponadnarodowym, zatem w tym przypadku mogłaby wystąpić pomoc publiczna. W przypadku szkół podstawowych, gimnazjalnych lub ponadgimnazjalnych kaŜde wsparcie udzielone tym podmiotom nie stanowi pomocy publicznej. Pomoc publiczna moŜe wystąpić w odniesieniu do infrastruktury dydaktycznej, która słuŜy prowadzeniu działalności gospodarczej zarówno w przypadku szkół/uczelni niepublicznych i prywatnych oraz publicznych. W przypadku tych ostatnich przykładem moŜe być wykorzystanie infrastruktury do kształcenia odpłatnego, np. organizacji kursów i szkoleń. Pomoc w uzyskaniu odpowiedzi na pytanie o występowanie lub nie pomocy publicznej moŜe przynieść odpowiedź na poniŜsze pytania, a mianowicie: • Do kogo kierowana jest oferta jednostki? • Jaka jest atrakcyjność przedmiotu dofinansowania na tle innych jednostek edukacyjnych w regionie? • Czy prowadzone zajęcia są nieodpłatne? • Czy są studenci z innych regionów/państw członkowskich? • W jakim języku prowadzone są zajęcia? • Czy jednostka edukacyjna zlokalizowana jest przy granicy z innym państwem członkowskim? • Czy jednostka edukacyjna prowadzi działania reklamowe lub marketingowe zmierzające do pozyskania studentów/uczniów z innych państw członkowskich? Następnie naleŜy odpowiedzieć na pytanie, czy jest moŜliwe rozdzielenie działalności gospodarczej od działalności w ramach krajowego systemu kształcenia, a takŜe czy jest moŜliwy wybór operatora do działalności gospodarczej stanowiącej uzupełnienie projektu. W przypadku rozdzielenia ww. działalności wsparciem objęta zostanie tylko infrastruktura i wyposaŜenie, które słuŜą wykonywaniu działalności w ramach krajowego systemu edukacji.

49 Zdrowie Wsparcie inwestycji w obszarze ochrony zdrowia w RPO WO udzielane jest w ramach działania 5.2 Rozwój bazy medycznej w regionie w następujących poddziałaniach: 5.2.1 Stacjonarna opieka medyczna Ambulatoryjna opieka medyczna

50 Zdrowie Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wykonywanie usług medycznych kwalifikowane jest jako działalność gospodarcza niezależnie od tego, czy koszty świadczonych usług są pokrywane bezpośrednio przez pacjenta, czy też przez władze publiczne bądź fundusze zdrowia. Na gruncie prawa wspólnotowego każdy zakład opieki zdrowotnej powinien być traktowany jako przedsiębiorca, a tym samym podlegać przepisom o pomocy publicznej. W ramach działania 5.2 Rozwój bazy medycznej w regionie realizowane będą jedynie takie projekty, w których wykluczona jest moŜliwość wystąpienia pomocy publicznej. JednakŜe z uwagi na fakt, iŜ działalność zakładów opieki zdrowotnej związana z wykonywaniem usług w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej jest, co do zasady, skierowana do obywateli polskich, moŜna uznać, iŜ wsparcie takiej działalności ze środków publicznych nie będzie miało negatywnego wpływu na wymianę handlową pomiędzy Państwami Członkowskimi, a tym samym nie będzie stanowiło pomocy publicznej. UWAGA! Wspieranie zakładów opieki zdrowotnej świadczących usługi w ramach państwowego systemu opieki zdrowotnej skierowanego do obywateli polskich nie stanowi pomocy publicznej, gdyŜ nie wpływa na wymianę handlową między Państwami Członkowskimi.

51 Zdrowie Zgodnie z przyjętą argumentacją wsparcie udzielane w zakresie usług medycznych świadczonych w ramach publicznego systemu ochrony zdrowia przez SPZOZ na podstawie kontraktów z Narodowym Funduszem Zdrowia [NFZ] (w 100%) nie będzie podlegać zasadom pomocy publicznej. Dofinansowanie ze środków RPO WO udzielone NZOZ nie będzie stanowiło pomocy publicznej, jeżeli będzie wykorzystane w całości na cele związane z wykonywaniem usług w ramach kontraktu z NFZ. Zgodnie z prawem, SPZOZ nie moŜe pobierać opłat za świadczenie usług medycznych, które są opłacane przez NFZ, czyli SPZOZ nie moŜe pobierać opłat za udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej osobom ubezpieczonym oraz innym uprawnionym do świadczeń (np. nieubezpieczonym kobietom w ciąŜy i dzieciom), które są finansowane ze środków publicznych. JednakŜe, na terenie szpitali często prowadzone są punkty handlowe, gastronomiczne, które generują dochód dla szpitala. W przypadku, gdy projekt swym zakresem obejmuje takŜe tego typu infrastrukturę naleŜy zastosować instrument luki finansowej obliczanej zgodnie z art. 55 rozporządzenia 1083/200640 – zarówno w sytuacji dochodów generowanych w związku z funkcjonującymi na terenie SPZOZ punktami handlowymi, jak i w sytuacji dochodów pochodzących ze tzw. świadczeń ponadstandardowych. NZOZ są bardzo zróŜnicowane (mogą działać w róŜnych formach prawnych i być tworzone przez róŜne podmioty, w tym prywatne; mogą uczestniczyć w publicznym systemie opieki zdrowotnej i działać poza nim, na zasadach czysto komercyjnych). NZOZ mogą być wspierane ze środków publicznych (programów operacyjnych) w tej części, w jakiej realizują świadczenia z zakresu publicznego systemu ochrony zdrowia (zakontraktowane z NFZ) – w tej części mogą otrzymać dofinansowanie na maksymalnym poziomie – 85 proc. (w tym zakresie są więc traktowane na równi z SPZOZ). Zgodnie z zapisami Szczegółowego opisu osi priorytetowych RPO WO wsparcie udzielane w ramach Programu nie moŜe słuŜyć świadczeniu usług medycznych poza publicznym systemem ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, Ŝe projekty polegające na zakupie sprzętu mogą uzyskać dofinansowanie jedynie w przypadku, gdy zakupiony sprzęt będzie wykorzystywany wyłącznie do świadczenia usług w ramach kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia. W tym przypadku wnioskodawca zobowiązany jest do złoŜenia oświadczenia, Ŝe zakupiony w ramach projektu sprzęt wykorzystywany będzie wyłącznie do realizacji usług w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej. W projektach zawierających elementy robót budowlanych wydatki związane z robotami budowlanymi kwalifikowane będą wyłącznie w przypadku, gdy prace budowlane dotyczyć będą infrastruktury, w której realizowane są usługi zakontraktowane z NFZ. W przypadku, gdy roboty budowlane dotyczą infrastruktury, w której realizowana jest działalność w ramach publicznego systemu opieki zdrowotnej oraz działalność komercyjna, wydatki związane z robotami budowlanymi nie będą kwalifikowane.