Mgr inż. Lidia Siwiec IMiGW Warszawa Zastosowanie narzędzi informatycznych, wykonanych w ramach projektu dla potrzeb optymalizacji sieci monitoringu wód.

Prezentacja na temat: "Mgr inż. Lidia Siwiec IMiGW Warszawa Zastosowanie narzędzi informatycznych, wykonanych w ramach projektu dla potrzeb optymalizacji sieci monitoringu wód."— Zapis prezentacji:

1 mgr inż. Lidia Siwiec IMiGW Warszawa Zastosowanie narzędzi informatycznych, wykonanych w ramach projektu dla potrzeb optymalizacji sieci monitoringu wód powierzchniowych, prezentacji danych on-line oraz usprawnienia pracy w WIOŚ Kraków (Podsumowanie ekspertyzy)

2 ZAKRES OPRACOWANIA Charakterystykę merytoryczną, funkcjonalną i informatyczną bazy danych – wg. założeń projektowych Charakterystykę merytoryczną funkcjonalną i informatyczną aplikacji GIS– wg. założeń projektowych Ocenę zrealizowanego systemu bazy danych wg. kryteriów merytorycznych, funkcjonalności oraz kryteriów technicznych

3 ZAKRES OPRACOWANIA O cenę zrealizowanego systemu aplikacji GIS wg. kryteriów merytorycznych, funkcjonalności oraz kryteriów technicznych O cenę przydatności nowych narzędzi informatycznych (CS-17 – w zakresie automatycznego przesyłania danych monitoringowych do bazy danych, bazy danych i aplikacji GIS) do usprawnienia pracy WIOŚ Kraków w zakresie planowania i prowadzenia monitoringu wód oraz wykonywania ocen Wnioski i zalecenia

4 1. Charakterystyka merytoryczna, funkcjonalna i informatyczna bazy danych Baza ma charakter scentralizowany, wielodostępny, gwarantuje bezpieczeństwo i poufność danych w niej zapisanych. W układzie logicznym składa się z: 1. modułu wprowadzania danych hydrograficznych i pomiarowych; 2. modułu weryfikacji danych; 3. modułu udostępniania danych – raportowania i udostępniania w Internecie;

5 1. C harakterystyka merytoryczna, funkcjonalna i informatyczna bazy danych Ponadto BDMW spełnia następujące warunki : posiada interaktywny interfejs graficzny; U możliwia importowanie danych z bazy danych JaWo (jako jednorazowa operacja); umożliwia import wyników analiz laboratoryjnych z systemu zarządzania pracą laboratorium (typu CS-17); umożliwia graficzną prezentację punktów pomiarowo- kontrolnych (ppk) na mapie GIS;

6 1. Charakterystyka merytoryczna, funkcjonalna i informatyczna bazy danych prezentuje w formie wykresów wyniki wartości wskaźników dla danego punktu pomiarowo-kontrolnego z wielolecia, zmienność wskaźnika w czasie i przestrzeni (wzdłuż koryta rzecznego),histogram częstości wartości wskaźnika; prezentuje dane pomiarowe w formie raportów spełniających wytyczne zawarte w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20.08.2008 r. w sprawie klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U. Nr 162 poz.1008); przygotowuje dane w formie umożliwiającej ich łatwą publikację w Internecie;

7 1. Charakterystyka merytoryczna, funkcjonalna i informatyczna bazy danych umożliwia dodawanie nowych wskaźników do słowników, przy czym aktualny zakres słowników powinien obejmować obowiązujące prawodawstwo; stwarza możliwość uzupełniania wyników pomiarów o dodatkowe informacje np. komentarze i uwagi do poborów oraz pomiarów i ich wyników; posiada funkcje analizy wskaźników zgodne z wymogami analizy danych zawartymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 20.08.2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych (Dz.U.Nr 162 poz.1008);

8 2. Charakterystyka merytoryczna funkcjonalna i informatyczna aplikacji GIS W ramach projektu powstał Analizator GIS (AGIS) jako system służący do wspomagania projektowania sieci monitoringowej, a będący rozszerzeniem oprogramowania grupy ArcGIS Desktop Wszystkie funkcje AGIS są zebrane w pasku zadań o nazwie Analizator GIS, włączanym jak każdy inny pasek Windows, pogrupowane jako: ustawienia – obejmujące funkcje diagnozy systemu i deklarowania podstawowych ustawień analizy – obejmujące funkcje do analizy i optymalizacji sieci monitoringu programy i koszty – obejmujące funkcje do analizy programów monitoringu oraz kosztów sieci monitoringu

9 3. Ocena zrealizowanego systemu bazy danych wg. kryteriów merytorycznych, funkcjonalności oraz kryteriów technicznych Baza danych monitoringu wód ma za zadanie kontrolę i weryfikację danych (wprowadzanych ręcznie, z programu CS-17 i wczytywanych z pliku tekstowego), ich gromadzenie i przetwarzanie oraz raportowanie i wizualizację. Zadania te spełnia opracowana Baza Danych Monitoringu Wód BDMW w ramach funkcji pogrupowanych pod poszczególnymi opcjami menu głównego: 1.Hydrografia – obejmuje funkcje modułu obsługi danych hydrograficznych bazy, 2.Sieć pomiarowa – pozwala na zarządzanie danymi o punktach i programach pomiarowych, 3. P omiary – umożliwia zarządzanie poborami i wynikami pomiarów,

10 3. Ocena zrealizowanego systemu bazy danych wg. kryteriów merytorycznych, funkcjonalności oraz kryteriów technicznych 4. Oceny – pozwala na wykonywanie ocen jakości wód, zapisywanie wyników w raportach oraz wprowadzanie danych wartości granicznych wykorzystywanych w algorytmach ocen (ten element jest wciąż rozwijany w kierunku usuwania niespójności w danych, przepisach, procedurach etc.oraz zwi\ekszania odporności BDMW), 5. W ykresy – umożliwia tworzenie na podstawie danych podstawowych wykresów, 6. Raporty –umożliwia tworzenie i zapisywane raportów na potrzeby programu WISE, 7. GIS – pozwala na wizualizację niektórych informacji zawartych w bazie w postaci map cyfrowych, 8. Administracja – służy do zarządzanie uprawnieniami użytkowników bazy, administracji słownikami, obsługi parametrów systemu, importu danych z laboratorium, eksportu danych do portalu WWW.

11 3. Ocena zrealizowanego systemu bazy danych wg. kryteriów merytorycznych, funkcjonalności oraz kryteriów technicznych Z wyjątkiem ocen, które są elementem BDMW wciąż rozwijanym w kierunku zabezpieczenia przed niespójnościami w danych, przepisach, procedurach, etc., system BDMW pod względem merytorycznym, funkcjonalności oraz technicznym realizuje praktycznie wszystkie założenia kluczowe z punktu widzenia zadań jakie spoczywają na WIOŚ-ach

12 4. Ocena zrealizowanego systemu aplikacji GIS wg. kryteriów merytorycznych, funkcjonalności oraz kryteriów technicznych Analizator GIS (AGIS) jest rozszerzeniem pakietu ArcGIS, uważanego za najpopularniejsze i najlepsze oprogramowanie typu desktop GIS. AGIS jest dystrybuowany w formie projektu ArcMap, łącząc zalety domyślnych funkcji istniejących w ArcGIS z wyspecjalizowanymi funkcjami, dostosowanymi do potrzeb użytkowników z WIOŚ. Funkcje dostępne w AGIS należą do trzech kategorii: 1. Funkcje badające i raportujące topologiczne zależności istniejące w sieci rzecznej. Są to funkcje np. znajdujące zlewnie dla danego odcinka rzecznego lub całą sieć rzeczną przyporządkowaną danemu punktowi. 2. Funkcje wspomagające znajdowanie JCW kwalifikujące się do monitoringu diagnostycznego, operacyjnego i badawczego (zgodnie z rozporządzeniem monitoringowym, tj. rozporządzeniem MŚ z dnia 13 maja 2005 r. w sprawie form i sposobu prowadzenia monitoringu jednolitych części wód powierzchniowych…) Funkcje obliczające 3. Funkcje obliczające dla wybranych punktów koszty prowadzenia monitoringu oraz analizujące programy pomiarowe.

13 5. Ocena przydatności nowych narzędzi informatycznych (CS-17 – w zakresie automatycznego przesyłania danych monitoringowych do bazy danych, bazy danych i aplikacji GIS) do usprawnienia pracy WIOŚ Kraków w zakresie planowania i prowadzenia monitoringu wód oraz wykonywania ocen Ekspert ocenia następujące korzyści i usprawnienia wynikające z wprowadzenia narzędzi informatycznych (BDMW i AGIS) jako istotne walory systemu: Wprowadzone narzędzia informatyczne są nowoczesne i odpowiadają standardom europpejskim. Wprowadzanie i przetwarzanie danych pomiarowych w systemie informatycznym (z wyjątkiem wyznaczania ocen w BDMW, które znajdują się w fazie wdrożenia) jest przyjazne dla użytkownika System posiada wystarczające zabezpieczenia S ystem jest dobrze opisany w załączonych instrukcjach użytkownika Nowością są funkcjonalności umożliwiające wspomaganie raportowania, prezentacji danych oraz klasyfikacji jakości wód oraz ocen Jednolitych Części Wód w Internecie.

14 6. Wnioski i zalecenia Konieczne jest dokończenie wdrożenia funkcjonalności oceny w BDMW poprzez uspójnienie danych wprowadzanych do BDMW i wprowadzenie odpowiednich zabezpieczeń bazy danych Istotne jest uzupełnienie w AGIS danych dotyczących: lokalizacji ujęć wód powierzchniowych przeznaczonych do zaopatrzenia ludności lub potrzeb przemysłu, którego produkcja wymaga pobierania wody o jakości wody do spożycia. Obecne zapisy w aktach prawnych określających kryteria wyboru JCW, które maja być objęte monitoringiem operacyjnym lub diagnostycznym mają charakter zbyt ogólny (np. wody o dużej zmienności przepływu). Stwarza to możliwość dowolności w interpretacji zapisów prawnych i podejmowanie arbitralnych decyzji. Organy odpowiedzialne za prowadzenie monitoringu wód winny doprecyzować, jakie akty prawne stanowią podstawę wyboru rodzaju monitoringu w ppk.

15 6. Wnioski i zalecenia W założeniach AGIS powinien pobierać z BDMW informacje o ocenach JCW na żądanie (transfer uruchamiany jest z BDMW) oraz informację o ocenach JCW–nie mierzonych poprzez wczytanie odpowiedniego pliku wyprodukowanego zewnętrznie przez algorytmy opracowane w projekcie PR-1 (statystyka). W przyszłych wersjach transfer ocen do AGISa (zarówno dla JCW- mierzonych jaki i JCW nie mierzonych) powinien zostać zautomatyzowany. Zalecane są dodatkowe szkolenia pracowników WIOŚu w GenRapa, dostępnego we wszystkich WIOŚ w celu wykorzystania istniejących i wprowadzanych danych do analizy przy tworzeniu zestandaryzowanych raportów.