SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE W KRAJACH UE

Prezentacja na temat: "SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE W KRAJACH UE"— Zapis prezentacji:

1 SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE W KRAJACH UE
Dr Anna Konert

2   Projekt : „Odpowiedź na wyzwania gospodarki opartej na wiedzy: nowy program nauczania na WSHiP”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

3 Modele sądownictwa administracyjnego
MODEL TRADYCYJNY („rozwiniętej kodyfikacji”), np. Polska MODEL ZWIĘZŁEJ REGULACJI RAMOWEJ, np. Grecja MODEL REGULACJI ZŁOŻONEJ, np. Hiszpania MODEL WIELOWARSTWOWOŚCI, np. Francja

4 STANDARDY PROCEDURY ADMINISTRACYJNEJ
Prawo strony do złożenia wyjaśnień (wysłuchania); Zapewnienie stronie dostępu do informacji urzędowej; Możliwość ustanowienia pełnomocnika i korzystania z pomocy prawnej; Obowiązek uzasadnienia przez organ administracji podjętego rozstrzygnięcia oraz pouczenia o środkach jego zaskarżenia; Prawo do zainicjowania kontroli zapadłego rozstrzygnięcia w trybie administracyjnym i sądowym.

5 SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE W POLSCE
.

6 RYS HISTORYCZNY 1921 rok – Konstytucja Marcowa, która w art. 73 przewidziała utworzenie w Polsce sądów administracyjnych. 1922 rok – Ustawa o Najwyższym Trybunale Administracyjnym. 1932 rok – Rozporządzenie Prezydenta RP z mocą Ustawy o NTA, zastąpiono Ustawę z 1922 roku.

7 RYS HISTORYCZNY c.d. II wojna światowa
31 styczeń 1980 rok – Ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i Ustawa o zmianie Kodeksu administracyjnego. Ta ustawa weszła w życie roku. 1990 rok – przełom ustrojowy w Polsce (1989 rok) 1995 rok – nowa Ustawa o NSA. 1997 rok –Konstytucja RP z 2 kwietnia 1997

8 STRUKTURA SĄDOWNICTWA
WSA – WOJEWÓDZKIE SĄDY ADMINISTRACYJNE NSA – NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY

9 WOJEWÓDZKIE SĄDY ADMINISTRACYJNE
Prezes sądu Zgromadzenie ogólne Kolegium sądu

10 Zgromadzenie ogólne Skład – sędziowie wsa
Posiedzenie – co najmniej 1 w roku Uchwały – obecność ponad połowy członków; bezwzględna większość głosów Zadania - * przedstawienie KRS kandydatów na sędziów wsa; * opinia w sprawie powołania i odwołania prezesa wsa; wybór członków kolegium itp.

11 Kolegium sądu Skład – liczba członków oraz ich wybór – zgromadzenie ogólne Organ kadencyjny – 3 lata Uchwały – obecność co najmniej połowy członków; bezwzględna większość głosów Zadania - * ustalenie podziału czynności w sądzie * określenie szczegółowych zasad przydziału spraw poszczególnym sędziom itd.

12 NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY
Prezes NSA Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA Kolegium NSA

13 Prezes NSA Powołuje Prezydent RP na 6 lat spośród dwóch kandydatów wybranych przez Zgromadzenie Ogólne NSA Zadania: * zwoływanie posiedzeń Zgromadzenia i Kolegium i przewodnictwo; * występowanie do TK z wnioskiem o stwierdzenie zgodności ustawy, umowy lub innego aktu z Konstytucją, ust i umową międzynar; * informacje na temat działalności sądów administr. * przyjmowanie interesantów w sprawach petycji, skarg itd.

14 Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA
Skład – sędziowie NSA Posiedzenie – co najmniej 1 w roku Uchwały – obecność co najmniej połowy członków; bezwzględna większość głosów Zadania: * ustala skład liczbowy Kolegium, wybór członków; * wybiera kandydatów na stanowisko Prezesa NSA, * wyraża zgodę w spr powołania i odwołania wiceprezesów NSA itd.

15 Kolegium NSA Skład – liczba członków oraz ich wybór – Zgromadzenie Ogólne Sędziów NSA Organ kadencyjny – 3 lata Uchwały – obecność co najmniej połowy członków; bezwzględna większość głosów Zadania - * ustalenie podziału czynności w NSA * określenie szczegółowych zasada przydziału spraw poszczególnym sędziom, * opinia o kandydatach na sędziów, * zgoda na tworzenie i znoszenie wydziałów w NSA itd.

16 STRUKTURA WEWNĘTRZNA NSA
3 Izby: 1) Izba Finansowa – nadzór nad orzecznictwem wsa w spr podatkowych i innych zobow. pieniężnych; 2) Izba Gospodarcza – nadzór nad orzecznictwem wsa w spr działalności gospod., ochrony własności przemysłowej, bankowość, ubezpieczenia, cła, dewizy itd. 3) Izba Ogólnoadministracyjna – nadzór nad orzecznictwem wsa w spr niezastrzeżonych dla 1) i 2), zwłaszcza gospod. wodna, leśnictwo, rolnictwo, ustrój samorządu terytor. zatrudnienie, ochrona środowiska itd.

17 SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE WE FRANCJI
.

18 Wyraźny podział na: Jurysdykcję sądową (juridiction judiciare) Jurysdykcję administracyjną (juridiction administrative)

19 Organizacja sądownictwa administracyjnego (w obrębie władzy wykonawczej!)

20 Rada stanu (Conseil d’Etat)
Kompetencje: Sądowe (rozstrzyganie sporów) Opiniodawcze (zwłaszcza w ramach procesu legislacyjnego) Administracyjne

21 Rada stanu (Conseil d’Etat) c.d.
Prezesem RS jest Premier Republiki Faktycznie przewodzi jej Wiceprezes 7 sekcji Tylko jedna – Sekcja Sporna sprawuje funkcje sądowe

22 Rada stanu (Conseil d’Etat) c.d.
1. około 300 członków: Prezes Wiceprezes Radcowie Stanu Referendarze (maîtres des requêtes) Audytorzy (1 i 2 klasy)

23 Rada stanu (Conseil d’Etat) c.d.
2. Brak statusu sędziego, ale duża niezależność 3. Rekrutacja spośród absolwentów Ecole nationale d’administration (ENA) lub z kadry urzędniczej

24 Rada stanu (Conseil d’Etat) c.d.
Rozpoznaje: Kasacje od wyroków sądów i trybunałów niższego szczebla Apelacje od niektórych wyroków apelacyjnych sądów administracyjnych Niektóre sprawy w I instancji

25 KOGNICJA 2 rodzaje skarg:
Skarga o uchylenie zaskarżonego aktu (contentieux d’annulation) Skarga „pełnej jurysdykcji” (contentieux de pleine juridiction)

26 Spory o uchylenie zaskarżonego aktu
Kontrola legalności Akty indywidualne i generalne Podstawy uchylenia aktu niewłaściwość organu brak wymaganej formy naruszenie prawa détournement de pouvoir (obejście celu przyznanych uprawnień, Organ działa zgodnie z prawem, ale w innym celu, niż przewidziany prawem)

27 Spory „pełnej jurysdykcji”
Konsekwencja zakazu rozpoznawania przez sądy powszechne (jurysdykcję sądową) sporów, w których stroną jest Państwo, administracja „Sprawy cywilne”, które gdyby stroną nie było Państwo, administracja, rozpoznawałby sąd powszechny

28 Na przykład: Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez organ administracji lub funkcjonariusza Roszczenia z tytułu kontraktów administracyjnych

29 POSTĘPOWANIE Wspólny kodeks sądownictwa administracyjnego (Code de la justice administrative) 931 artykułów 1 część – przepisy ustawowe (partie legislative, nr art. z literą L) 2 część – przepisy wykonawcze (partie reglementaire, nr art. z literą R) Wszedł w życie 1 stycznia 2001 r.

30 POSTĘPOWANIE c.d. Przymus adwokacki – adwokaci Rady Stanu
Udział komisarza rządu (Commissaire du gouvernement) jeden z Radców Stanu wyznaczany do sprawy obok składu orzekającego przedstawia konkluzje co do stanu faktycznego, prawego i proponowanego rozstrzygnięcia uczestniczy w naradzie z głosem doradczym

31 SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE W HISZPANII
.

32 Akty prawne Ustawa 30/1992 reżim prawny administracji publicznej oraz wspólnej procedury administracyjnej (zmieniona ustawą 4/1999) Ustawa 6/1997 o organizacji i funkcjonowaniu administracji państwowej Ustawa 29/1998 o jurysdykcji sądowo-administracyjnej

33 KONTROLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ - SĄDOWNICTWO
art. 117 ust.5 Konstytucji – zasada jedności wymiaru sprawiedliwości Ustawa z 1985 r. o władzy sądowniczej – ustanawia system sądów w ES (sprawy cywilne, karne, socjalne, sądowo-administracyjne) Kontrola – dokonywana przez sądy powszechne z zastosowaniem odrębnej procedury z ustawy z 1998 r. o jurysdykcji sądowo-administracyjnej

34 KONTROLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ - SĄDOWNICTWO
5 ETAPÓW: Sądy ds. administracyjnych (Juzgados de lo Contencioso – administrativo) - właściwy dla obszaru prowincji Sąd Centralny ds. Administracyjnych (Juzgados Centrales de lo Contencioso – administrativo) - właściwy dla całego kraju; siedziba - Madryt

35 3) Izby administracyjne w wyższych Trybunałach Sprawiedliwości (Sala de lo Contencioso – administrativo de los Tribunales Superiores de Justicia) – właściwe dla terytoriów wspólnot autonomicznych; 4) Izba Administracyjna Trybunału Krajowego (Sala de lo Contencioso – administrativo de la Audiencia Nacional) – cały kraj; siedziba -Madryt 5) Izba Administracyjna Sądu Najwyższego (Sala de lo Contencioso – administrativo del Tribunal Supremo) cały kraj; siedziba -Madryt

36 SĄDOWNICTWO ADMINISTRACYJNE W GRECJI
.

37 Kodeks postępowania administracyjnego
Ustawa nr 2690/1999 z 9 marca 1999 r. zatwierdziła w trybie art.76 ust. 6 Konstytucji KPA Składa się z 6 rozdziałów 33 artykuły

38 STRUKTURA SĄDOWNICTWA
Sądy administracyjne I instancji (skład 3 osobowy) Administracyjne sądy apelacyjne (j.w.) Rada Stanu – 5 lub 7 sędziów

39 RODZAJE SPORÓW OBIEKTYWNE – tylko ocena legalności zakwestionowanego aktu administ. bez wnikania w sferę faktów; SUBSTANCJONALNE – sąd bada także fakty

40 Sądy I instancji – spory substancjonalne
Sądy apelacyjne – a) odwołania od orzeczeń sądów I inst. b) niektóre spory substancjonalne (mocą uregulowań szczególnych) c) niektóre spory obiektywne Rada Stanu – a) spory obiektywne b) odwołania od orzeczeń sądów apelacyjnych

41   Projekt : „Odpowiedź na wyzwania gospodarki opartej na wiedzy: nowy program nauczania na WSHiP”. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.