Problem minimalizacji odpadów

Prezentacja na temat: "Problem minimalizacji odpadów"— Zapis prezentacji:

1 Problem minimalizacji odpadów
Koncepcja Zrównoważonego Rozwoju polega na podejmowaniu takich decyzji dotyczących wykorzystania środowiska i zasobów naturalnych, by umożliwić korzystanie z nich również przyszłym pokoleniom. Z Koncepcją tą związane są dwie inne koncepcje. Są to koncepcje technologii małoodpadowych i wyrobów bezpiecznych dla środowiska. Koncepcja Zrównoważonego Rozwoju to nie tylko racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych, ale łączenie wymagań ochrony środowiska ze względami ekonomicznymi. Należy więc podejmować takie decyzje, by nie tylko oszczędzać środowisko i jego zasoby, ale jeszcze uzyskiwać dodatkowe korzyści ekonomiczne. Marek Kaźmierczak. Technologie przyjazne dla środowiska, 2011

2 Dlaczego należy powszechnie stosować odnawialne surowce
i odnawialne źródła energii, Deklaracja z Rio w sprawie środowiska i rozwoju Zasady ogólnych praw i obowiązków Preambuła. Konferencja Narodów Zjednoczonych "Środowisko i Rozwój" Spotykając się w Rio de Janeiro od 3 do 14 czerwca 1992r., Potwierdzając Deklarację Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Środowiska Człowieka, przyjętą w Sztokholmie, w dniu 16 czerwca 1972r. oraz dążąc do jej rozszerzenia, Mając na celu ustanowienie nowego i sprawiedliwego światowego partnerstwa poprzez stworzenie nowych form współpracy między Państwami, podstawowymi grupami społecznymi i narodami, Pracując w celu osiągnięcia międzynarodowych porozumień , korzystnych dla wszystkich i chroniących integralność światowego systemu środowiska i rozwoju, Uznając niepodzielną i powiązaną współzależnościami istotę Ziemi, naszego domu, ogłasza, że: Zasada 1. Istoty ludzkie są w centrum zainteresowania w procesie zrównoważonego rozwoju. Mają prawo do zdrowego i twórczego życia w harmonii z przyrodą. Zasada 2. Państwa w zgodzie z Kartą Narodów Zjednoczonych i zasadami prawa międzynarodowego, mają suwerenne prawo do korzystania ze swoich zasobów naturalnych stosownie do ich własnej polityki dotyczącej środowiska i rozwoju, oraz są odpowiedzialne za zapewnienie, że działalność prowadzona w ramach ich prawa lub kontroli, nie spowoduje zniszczeń środowiska naturalnego innych Państw lub obszarów znajdujących się poza granicami narodowych uregulowań prawnych. Zasada 3. Prawo do rozwoju musi być wypełnione tak, ażeby sprawiedliwie połączyć rozwojowe i środowiskowe potrzeby obecnych i przyszłych generacji.

3 Zasada 4. Aby osiągnąć zrównoważony rozwój, ochrona środowiska powinna stanowić nierozłączną część procesu rozwoju i nie może być rozpatrywana oddzielnie od niego. Zasada 5. Wszystkie państwa i wszyscy ludzie powinni współpracować w zasadniczym zadaniu wykorzenienia nędzy; jest to niezbędny wymóg zrównoważonego rozwoju, aby zmniejszyć różnice w poziomie życia i dążyć do zaspokojenia potrzeb większości ludzi na świecie. Zasada 6. Wyjątkowa sytuacja i potrzeby krajów rozwijających się, szczególnie tych najmniej rozwiniętych oraz najbardziej podatnych na zagrożenia środowiska, powinny otrzymać specjalne przywileje. Międzynarodowe działania w dziedzinie środowiska i rozwoju powinny także brać pod uwagę interesy i potrzeby wszystkich krajów. Zasada 7. Państwa powinny współpracować w duchu ogólnoświatowego partnerstwa w celu zachowania, ochrony i przywracania zdrowia i integralności ekosystemu Ziemi. Ze względu na różny wkład w zniszczenie środowiska naturalnego na Ziemi, państwa ponoszą w międzynarodowym dążeniu do osiągnięcia zrównoważonego rozwoju, o czym świadczy nacisk, jaki ich społeczeństwa przykładają do stanu środowiska na Ziemi, technologii i środków finansowych, którymi dysponują. Zasada 8. Aby osiągnąć zrównoważony rozwój i wyższą jakość życia dla wszystkich ludzi, Państwa powinny zredukować bądź wyeliminować niezrównoważone systemy produkcji lub konsumpcji oraz promować politykę demograficzną. Zasada 9. Państwa powinny współpracować w celu wzmocnienia wewnętrznych możliwości budowania zrównoważonego rozwoju, poprawiając naukowe zrozumienie poprzez wymianę naukowej i technologicznej wiedzy, oraz poprzez usprawnienie procesu rozwoju, przystosowania, rozprzestrzenienia i transferu technologii, włączając w to nowe technologie i innowacje.

4 Zasada 10. Zagadnienia środowiskowe są najlepiej rozwiązywane, na odpowiednim poziomie, z udziałem wszystkich zainteresowanych obywateli. Na poziomie narodowym każda jednostka powinna mieć zapewniony odpowiedni dostęp do informacji dotyczącej środowiska, w której posiadaniu jest władza publiczna. Obejmuje to informacje dotyczące substancji niebezpiecznych i działalności w obrębie społeczności, jak również możliwości udziału w procesie podejmowania decyzji. Państwa powinny ułatwić, jak również zwiększyć świadomość i udział społeczeństwa przez stworzenie szerokiego dostępu do informacji. Należy zapewnić efektywny i rzeczywisty dostęp do środków prawnych i administracyjnych, włączając w to środki kompensujące i zaradcze. Zasada 11. Państwa powinny wprowadzić efektywne prawo środowiskowe. Standardy środowiskowe, cele i priorytety zarządzania powinny odzwierciedlać środowiskowe i rozwojowe cele, dla których są stosowane. Standardy przyjęte przez niektóre kraje mogą być nieodpowiednie, powodując powstanie niesprawiedliwych kosztów ekonomicznych w innych krajach, szczególnie w krajach rozwijających się. Zasada 12. Państwa powinny współpracować w celu promowania wspierającego i otwartego międzynarodowego systemu ekonomicznego, co mogłoby prowadzić do wzrostu gospodarczego i osiągnięcia zrównoważonego rozwoju we wszystkich krajach, a także w celu lepszego rozwiązywania problemów degradacji środowiska. Działania polityki handlowej dla celów środowiskowych nie powinny stanowić środków samowolnej i bezprawnej dyskryminacji, bądź ukrytych ograniczeń w międzynarodowym handlu. Należy uniknąć jednostronnych działań, zajmujących się wyzwaniami środowiskowymi, jeżeli są one poza zasięgiem działania systemu prawnego kraju importującego. Środowiskowe działania zajmujące się transgranicznymi i globalnymi problemami środowiska powinny opierać się na zasadzie międzynarodowego konsensusu. Zasada 13. Państwa powinny rozwijać narodowe prawo, mając na uwadze odpowiedzialność i odszkodowania dla ofiar zanieczyszczeń, bądź innego rodzaju zniszczeń środowiska. Państwa powinny także prowadzić współpracę w szybszy i bardziej zdeterminowany sposób, tak aby wypracować międzynarodowe prawo uwzględniające odpowiedzialność i odszkodowania za niekorzystne efekty zniszczeń środowiskowych, spowodowane działalnością w obrębie ich systemu prawnego, bądź kontrolą na obszarach nie objętych przez ich jurysdykcję.

5 Zasada 14. Państwa powinny efektywnie współdziałać w sprzeciwianiu się i zapobieganiu przemieszczaniu i transferowi do innych państw działalności bądź substancji powodujących poważne zniszczenie środowiska lub szkodliwych dla zdrowia ludzkiego. Zasada 15. Wszystkie państwa powinny szybko zastosować zapobiegawcze podejście w celu ochrony środowiska, mając na uwadze ich własne możliwości. Tam gdzie występują zagrożenia poważnymi lub nieodwracalnymi zmianami, brak całkowitej naukowej pewności nie może być powodem opóźniania efektywnych działań, których realizacja prowadziłaby do zapobiegania degradacji środowiska. Zasada 16. Narodowe władze muszą dołożyć wszelkich starań, aby promować wewnątrzpaństwowe pokrycie kosztów naprawy środowiska oraz użycie instrumentów ekonomicznych, biorąc pod uwagę podejście, że zanieczyszczający, generalnie, powinien ponosić wszelkie koszty zanieczyszczeń, mając na uwadze interes publiczny oraz bez zakłócenia międzynarodowego handlu i procesu inwestowania. Zasada 17. Należy stosować ocenę oddziaływania na środowisko, będącą instrumentem narodowym do zamierzonych działań, co do których można się spodziewać, że będą miały znacząco niekorzystny wpływ na środowisko i są przedmiotem podjęcia decyzji przez kompetentne władze narodowe. Zasada 18. Państwa powinny natychmiast powiadomić inne kraje o jakiejkolwiek katastrofie lub innych niebezpieczeństwach, co do których można się spodziewać, że mogą spowodować nagłe i szkodliwe efekty dla środowiska w tych państwach. Międzynarodowa wspólnota powinna skierować wszelkie wysiłki, aby pomóc państwu dotkniętemu nieszczęściem. Zasada 19. Państwa powinny zapewnić wczesne i aktualne powiadomienie i odpowiednią informację potencjalnie zagrożonym państwom, na temat wydarzeń, które mogą mieć znacząco niekorzystne transgraniczne skutki, powinny one konsultować się z tymi państwami we wczesnej fazie i w dobrej wierze.

6 Zasada 20. Kobiety odgrywają żywotną rolę w zarządzaniu środowiskiem i rozwoju. Stąd też ich pełny udział jest ważnym aspektem dla osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. Zasada 21. Twórczość, ideały i odwaga młodych świata powinny zostać zmobilizowane w celu rozwijania światowego partnerstwa, które pomoże osiągnąć zrównoważony rozwój i zapewnić lepszą przyszłość dla wszystkich. Zasada 22. Ludność tubylcza i ich wspólnoty, a także inne wspólnoty lokalne odgrywają znaczącą rolę w zarządzaniu środowiskiem i rozwoju, ze względu na ich wiedzę i tradycje. Państwa powinny rozpoznać i właściwie podtrzymywać ich tożsamość, kulturę i zainteresowania oraz umożliwić im efektywny udział w osiąganiu zrównoważonego rozwoju. Zasada 23. Chronione powinno być środowisko i zasoby naturalne należące do ludzi uciskanych, znajdujących się pod jakąkolwiek dominacją bądź okupacją. Zasada 24. Działania wojenne są nieodłącznie związane z niszczeniem zrównoważonego rozwoju. Dlatego też państwa powinny respektować międzynarodowe prawo, które zapewnia ochronę środowiska w czasie zbrojnego konfliktu, oraz powinny współpracować w dalszym rozwijaniu tego prawa tam, gdzie to jest konieczne. Zasada 25. Pokój, rozwój i ochrona środowiska są współzależne i nierozdzielne. Zasada 26. Państwa powinny rozwiązać wszystkie swoje spory środowiskowe na drodze pokojowej i z użyciem odpowiednich środków zgodnych z Kartą Narodów Zjednoczonych. Zasada 27. Państwa i ludzie powinni współpracować w dobrej wierze, w duchu partnerstwa wypełniając zasady zawarte w tej Deklaracji i dalej rozwijając prawo międzynarodowe w procesie osiągania zrównoważonego rozwoju.

7 Technologie przyjazne
Hierarchia działań dla minimalizacji odpadów Edukacja ekologiczna, Badanie rynku, Wprowadzanie nowych technologii, Zapobieganie, Jakościowe (lepsza jakość surowców), Ilościowe (mniejsze zużycie, rezygnacja z niektórych surowców), Kierowanie produktu do ponownego przerobu (regeneracja), Odzyskiwanie surowców do ponownego wykorzystania, Konwersja termiczna (piroliza, zgazowanie), odzyskiwanie surowca do syntez Spalanie (recykling energetyczny), Składowanie. Marek Kaźmierczak. Technologie przyjazne dla środowiska, 2011

8 Technologie przyjazne
C9H19C6H4OH + nCH2CH = C9H19C6H4O-(CH2-CH2O)nH O + nowe wiązanie Schemat blokowy reakcji „czystej syntezy” Marek Kaźmierczak. Technologie przyjazne dla środowiska, 2011

9 Zasady zielonej chemii
1. Lepiej zapobiegać tworzeniu zanieczyszczeń i odpadów niż je unieszkodliwiać. 2. Syntezy powinny być projektowane w taki sposób, aby do końcowego produktu wprowadzić jak najwięcej materiałów wyjściowych. 3. Tam, gdzie to tylko możliwe, syntezy chemiczne powinny być przeprowadzane z udziałem reagentów i materiałów nietoksycznych lub o nieznacznej toksyczności. 4. Powinno się dążyć do wytwarzania produktów alternatywnych, które zachowując swoje funkcje (np. lecznicze lub owadobójcze), są nietoksyczne. 5. Substancje pomocnicze (rozpuszczalniki. czynniki rozdzielania) powinny być wyeliminowane, a tam gdzie to niemożliwe należy stosować substancje nieszkodliwe. 6. Niezbędna jest szczegółowa analiza i konieczność minimalizowania nakładów energetycznych. Należy dążyć do prowadzenia syntez chemicznych w temperaturze i pod ciśnieniem otoczenia. 7. Gdzie tylko jest to możliwe, powinno się dążyć do stosowania surowców odnawialnych. 8. Należy unikać tam gdzie możliwe, blokowania grup funkcyjnych w celu zapobieżenia reakcjom ubocznym przez zastosowanie wysoce selektywnych katalizatorów, w tym enzymów. 9. Reakcje katalityczne (szczególnie wysoko selektywne) powinny być przedmiotem preferencji. 10. Należy dążyć do produkcji materiałów chemicznych, ulegających biodegradacji po zużyciu. 11. Niezbędne jest rozwijanie analitycznych metod „on line„, umożliwiających ciągły monitoring produkcji, w aspekcie zapobiegania powstawaniu niebezpiecznych substancji. 12. Reagenty oraz sposoby ich wykorzystania w procesie chemicznym powinny być tak dobrane, aby w jak największym stopniu zmniejszyć ryzyko wypadków chemicznych, w tym wycieków niebezpiecznych substancji, wybuchów i pożarów.

10 Johansson A., Czysta technologia, WNT, Warszawa 1997

11 Pr. Zb., Technologia chemiczna – surowce, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997

12 Surowce odnawialne. Surowce roślinne i zwierzęce · Węglowodany
·    cukry proste, np.glukoza ·    dwucukry, np. sacharoza ·    skrobia (wielocukier) ·    celuloza (wielocukier) ·    bawełna (celuloza) ·    Oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce ·    Białka ·    kolagen (ze ścięgien, kości, chrząstek, rogów, łusek ryb), ·    żelatyna, ·    kazeina (z mleka), ·    wełna, jedwab, ·    skóra • odpady organiczne

13 Odnawialne źródła energii
Odnawialne źródła energii charakteryzują się tym, że nie ulegają wyczerpaniu w dostępnej nam perspektywie czasu. Do takich źródeł pierwotnych zalicza się: termojądrową aktywność słoneczną, reakcje rozpadu jąder pierwiastków we wnętrzu ziemi grawitacyjne oddziaływanie Księżyca i Słońca z Ziemią. Do zewnętrznej granicy atmosfery Ziemi dociera ze Słońca promieniowanie o mocy 178•1015 W. Jest to około razy więcej niż moc wszystkich zainstalowanych przez człowieka urządzeń. Około 23% mocy tego strumienia energii jest zużywane na parowanie oceanów, powstawanie wiatrów, fotosyntezę i rozwój życia na Ziemi. Moc energii pochodzącej z jądra ziemi wynosi około 35•1012 W, a moc oddziaływań grawitacyjnych na powierzchni Ziemi około 3•1012 W.

14 Projektowanie technologii małoodpadowych i wyrobów bezpiecznych dla środowiska.
Rozwiązywanie problemów ochrony środowiska na końcu procesu produkcyjnego, jak to się teraz mówi ”na końcu rury”, to już powinna być przeszłość. Właściwy sposób podejścia do sprawy produkcji to zapobieganie niepożądanym skutkom. To zapobieganie musi obejmować cały cykl produkcji i użytkowania od projektowania, poprzez wybór surowców, produkcję, dystrybucję, konsumpcję wyrobu, zbiórkę, przechowywanie, obróbkę odpadów, powtórne wykorzystanie, odzysk surowców, po ostateczne usunięcie pozostałości i odpadów.

15 Bariery zamykania cykli materiałowych
Najpoważniejsze bariery zamykania cykli materiałowych to: 1.   niepewność co do wielkości ryzyka ekonomicznego; 2.   niewystarczająca współpraca wytwórców i kupujących w zakresie wyborów proekologicznych; 3.   brak zapotrzebowania na produkty regenerowane; 4.   brak infrastruktury do wprowadzania produktów i materiałów do ponownego użytku; 5.  brak odpowiednich ekspertyz w przemyśle i odpowiedniej intrastruktury rozpowszechniania informacji; 6.   brak odnośnej wiedzy np. brak kryteriów oceny wpływu niektórych metod produkcji na środowisko i ich konsekwencji społecznych; 7.  brak wyraźnego zapotrzebowania społecznego na technologie i produkty proekologiczne; 8. słaba koordynacja działań poszczególnych rządów w zakresie polityki ekologicznej; brak gotowości politycznej do skutecznego rozwiązywania wymienionych problemów.