BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

Prezentacja na temat: "BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI"— Zapis prezentacji:

1 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Działania podejmowane przez PSSE w Wejherowie w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności na terenie powiatu wejherowskiego

2 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

3 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Bezpieczna żywność - taka, po której spożyciu nie występują ujemne skutki zdrowotne. Bez zanieczyszczeń: fizycznych (ciała obce, napromienianie żywności) chemicznych (pestycydy, przekroczone limity substancji dodatkowych- konserwanty, barwniki, aromaty itd.), biologicznych (chorobotwórcze mikroorganizmy, szkodniki) O bezpieczeństwie żywności decydują wszystkie etapy produkcji i obrotu żywności.

4 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
„Od pola do stołu”.

5 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Inspekcje nadzorujące bezpieczeństwo i jakość żywności Państwowa Inspekcja Sanitarna Inspekcja Weterynaryjna Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych Inspekcja Handlowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa

6 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Przedmiotem nadzoru PIS nad bezpieczeństwem żywności jest: produkcja żywności, w tym produkcja pierwotna środków spożywczych (z wyłączeniem żywności pochodzenia zwierzęcego), transport i magazynowanie żywności, wprowadzanie żywności do obrotu handlowego, żywienie zbiorowe, w tym dystrybucja żywności w systemie cateringowym, produkcja i obrót materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością.

7 Bezpieczeństwo żywności
Produkcja pierwotna (podstawowa) Produkcja pierwotna oznacza produkcję, uprawę lub hodowlę produktów podstawowych, w tym zbiory, dojenie, hodowlę zwierząt gospodarskich przed ubojem, łowiectwo i rybołówstwo, zbieranie runa leśnego. Produkty pierwotne to produkty ziemi, pochodzące z hodowli, polowań i połowów produkty pochodzenia roślinnego, czyli zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby hodowlane, pochodzenia zwierzęcego, czyli jaja, surowe mleko, miód, produkty rybołówstwa, żywe małże, zbierane w ich naturalnym środowisku (rosnące w warunkach naturalnych) zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, czyli grzyby, jagody, ślimaki itp.

8 Bezpieczeństwo żywności
Skażenia mikrobiologiczne żywności na etapie produkcji pierwotnej Odnotowano przypadki zakażenia norowirusem malin eksportowanych z Polski do Skandynawii oraz podejrzenia zakażenia owoców eksportowanych do Włoch i Irlandii wirusem WZW A (wystąpiły tam przypadki zachorowań). Kilka lat temu wystąpiła w Niemczech epidemia wywołana przez bakterię E.coli O157:H7, którą zanieczyszczone były kiełki roślinne do bezpośredniego spożycia. Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad warunkami higienicznymi na plantacjach warzyw i owoców, w szczególności w zakresie: jakości wody stosowanej do uprawy i mycia owoców, stosowanie odpowiednich metod nawożenia (wyeliminowanie możliwości nawożenia fekaliami), właściwej higieny podczas zbioru, pakowania i transportu do punktów skupu.

9 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Podstawowe akty prawne: ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 178/2002 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, w tym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 882/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych, ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 852/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U Nr 136, poz z późn. zm.)

10 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Zatwierdzanie i rejestracja zakładów Każdy zakład produkujący lub wprowadzający do obrotu żywność oraz zakład działający na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością musi być wpisany do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli żywności. Większość zakładów żywnościowo-żywieniowych musi uzyskać zatwierdzenie (nie dotyczy to m.in. handlu przez internet, automatów ulicznych do dystrybucji żywności, gospodarstw agroturystycznych, produkcji pierwotnej). Warunkowe zatwierdzenie może być udzielone, gdy spełnione są wymagania techniczne i infrastrukturalne, ale występują braki w dokumentacji zakładu. Łączny czas warunkowego zatwierdzenia zakładu nie może przekraczać 6 miesięcy.

11 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Odpowiedzialność przedsiębiorcy Podmiot działający na rynku spożywczym odpowiada za produkcję, przetwarzanie i dystrybucję żywności w swoim zakładzie. W tym celu opracowuje systemy kontroli wewnętrznej, które obejmują: Dobrą praktykę higieniczną Dobrą praktykę produkcyjną Procedurę opartą na zasadach HACCP

12 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
HACCP Analiza zagrożeń i krytyczne punkty kontroli System ten zapobiega wprowadzeniu do obrotu produktów niebezpiecznych poprzez: identyfikację zagrożeń (zanieczyszczeń) wyznaczenie krytycznych punktów kontroli (mierzalnych) określenie sposobu monitorowania kpk określenie działań korygujących Przykłady kpk: monitorowanie temperatury przechowywania żywności nietrwałej mikrobiologicznie, monitorowanie parametrów pasteryzacji (czas i temperatura) Kpk- miejsca, w których są największe zagrożenia zanieczyszczenia żywności

13 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Definicja urzędowej kontroli żywności: „Każda forma kontroli, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, którą właściwy organ wykonuje w celu sprawdzenia zgodności z prawem żywnościowym.” Urzędowa kontrola żywności jest przeprowadzana bez wcześniejszego powiadamiania przedsiębiorców. Kontrolowany ma obowiązek: zapewnić dostęp do wszystkich budynków, nieruchomości, instalacji lub innych obiektów infrastruktury, udostępnić dokumentacje i rejestry uznane za konieczne przez właściwy organ do oceny sytuacji

14 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Sposób sprawowania nadzoru: Kontrole planowe – zgodnie ze sporządzonym rocznym planem kontroli, Kontrole interwencyjne – przeprowadzane po otrzymaniu interwencji konsumentów, Kontrole akcyjne – np. ocenia żywienia w miejscach wypoczynku letniego i zimowego, Kontrole laboratoryjne – badania chemiczne i mikrobiologiczne zgodne z rocznym harmonogramem, Ocena żywienia (pobór prób posiłku i ocena jadłospisów) w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego, Udział w dochodzeniach epidemiologicznych w przypadku zatruć pokarmowych

15 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

16 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Stan sanitarno-higieniczny obiektów żywności i żywienia. W roku 2013 skontrolowano 907 zakładów na 1800 podległych, nieprawidłowości stwierdzono w 29% skontrolowanych obiektów. Przeprowadzono 1252 kontrole przy obsadzie personalnej Sekcji Żywności wynoszącej 7 osób.

17 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Kryteria oceny sanitarnej obiektów żywności i żywienia stan higieniczno-sanitarny pomieszczeń, wyposażenia oraz otoczenia zakładu, jakość i identyfikowalność surowców wykorzystywanych do produkcji, jakość wody stosowanej do przygotowywania żywności, stan zdrowia personelu pracującego w kontakcie z żywnością, gospodarka odpadami, stosowanie systemów kontroli wewnętrznej (GHP, GMP, HACCP).

18 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

19 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Kontrole interwencyjne W roku 2013 przyjęto 61 interwencji, dotyczących następujących zagadnień: Niewłaściwej jakości zakupionych środków spożywczych, Wprowadzania do obrotu środków spożywczych przeterminowanych, Niewłaściwego przechowywania środków spożywczych, Obecności szkodników, 18 interwencji było zasadnych.

20 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI Badania laboratoryjne
Kierunki badań laboratoryjnych żywności, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością (kontrola urzędowa i monitoring) Mikrobiologia (żywność i kosmetyki), Pozostałości środków ochrony roślin (pestycydów), Metale szkodliwe dla zdrowia (Pb, Cd, Hg, Sn*), Mikotoksyny, WWA (m.in. Benzo[a]piren), Zawartość substancji dodatkowych (barwiki, substancje słodzące, konserwanty), Azotany Substancje wzbogacające

21 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI Badania laboratoryjne
Kierunki badań laboratoryjnych żywności, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością i kosmetyków (ciąg dalszy) Napromienianie żywności, Skażenia promieniotwórcze, Zawartość jodu w soli kuchennej, Poziom akryloamidu w środkach spożywczych poddanych obróbce termicznej, Parametry jełczenia tłuszczów, Ocena organoleptyczna, znakowanie, Migracja globalna i specyficzna z materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

22 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Z terenu powiatu pobrano w 2013r do badań 299 próbek, w tym: 293 próbki żywności, 3 próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. Zdyskwalifikowano 6 próbek: 3 próbki lodów z automatu – przekroczona liczba bakterii z rodz. Enterobacteriaceae, 1 próbka „filetu z piersi kurczaka” – zmieniony, nieswoisty zapach, 1 próbka grochu – obecność żywych szkodników, 1 próbka „sernika na zimno” – przekroczenie dozwolonej ilości substancji konserwującej – kwasu sorbowego.

23 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Europejski system nadzoru nad bezpieczeństwem żywności RASFF Rodzaje powiadomień: * alarmowe – w przypadku, gdy środek spożywczy może stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia, * informacyjne – w przypadku przekroczeń, nie powodujących zagrożenia zdrowia i życia. Tryb postępowania: 1. Zbieranie informacji przez powiatowego inspektora sanitarnego który wykrył zagrożenie i przesłanie powiadomienia w systemie RASFF do wojewódzkiego inspektora sanitarnego, 2. Analiza otrzymanego powiadomienia przez wojewódzkiego inspektora sanitarnego i przesłanie go do Krajowego Punktu Kontaktowego w Głównym Inspektoracie Sanitarnym. 3. GIS powiadamia wojewódzkich inspektorów sanitarnych, na których terenie znajduje się żywność będąca przedmiotem powiadomienia. 4. Wojewódzcy inspektorzy sanitarni powiadamiają powiatowych inspektorów sanitarnych i obligują ich po monitorowania procesu wycofywania z rynku żywności będącej przedmiotem powiadomienia.

24 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF)

25 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
System RASFF

26 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Sposoby egzekwowania wymagań prawa żywnościowego Postępowanie administracyjne i egzekucyjne- kara grzywny do zł (osoba fizyczna) lub do w przypadku podmiotu posiadającego osobowość prawną. Postepowanie mandatowe – grzywny do 500 zł Wnioski o ukaranie do PPWIS – kary pieniężne do wysokości 30-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia Doniesienia do prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa

27 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Działanie podejmowane w toku postępowania administracyjnego ograniczenie lub zakaz wprowadzania do obrotu żywności; monitorowanie, oraz w razie konieczności, nakazanie wycofania i/lub zniszczenia żywności; upoważnienie do wykorzystania żywności do celów innych niż te, do których była początkowo przeznaczona; zawieszenie działania lub zamknięcie całego lub części danego przedsiębiorstwa na właściwy okres czasu; zawieszenie lub wycofanie zatwierdzenia zakładu; wszelkie inne środki jakie właściwy organ uznaje za właściwe.

28 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Działania represyjne podjęte w 2013 roku Wydano 19 decyzji administracyjnych na poprawę stanu higieniczno-sanitarnego zakładów (w tym 2 decyzje wstrzymujące produkcję i obrót żywnością). Nałożono łącznie 64 mandaty karne na łączną kwotę zł ,dotyczące m.in. [art. 111 i 113 kw], za niewłaściwy stan higieniczno-sanitarny [art. 100 ust.1 p.1 Ustawy o BŻiŻ], wprowadzanie do obrotu lub stosowanie do produkcji przeterminowanych środków spożywczych [art. 100 ust. 1 p.8 Ustawy o BŻiŻ] brak stosowania zasad Dobrej Praktyki Higienicznej lub brak opracowanych, wdrożonych lub utrzymanych procedur opartych na zasadach systemu HACCP, [art. 100 ust. 1 p.7 Ustawy o BŻiŻ]) brak identyfikowalności wprowadzanych do obrotu lub stosowanych do produkcji środków spożywczych

29 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI Działania represyjne
Wnioski o ukaranie (art. 103 Ustawy o BŻiŻ) Skierowano 8 wniosków o ukaranie do Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gdańsku za: Rozpoczęcie działalności bez złożenia wniosku o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru zakładów nadzorowanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Rozszerzenie profilu prowadzonej działalności poza zakres określony w decyzji, Prowadzenie działalności wbrew decyzji o wstrzymaniu produkcji środków spożywczych. Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nałożył z tego tytułu grzywny w łącznej wysokości zł.

30 BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI
Nieprawidłowości rzutujące na bezpieczeństwo żywności na terenie powiatu: W sklepach w małych miejscowościach- przeterminowana żywność, żywność nietrwała poza urządzeniami chłodniczymi W obiektach dużej gastronomii – brak identyfikalności żywności, niewłaściwy stan bieżący, W zakładach produkcji żywności - zły stan techniczny pomieszczeń, W Domach Opieki Społecznej - wartość odżywcza posiłków i zawartość składników odżywczych niezgodna z normami żywieniowymi, W żłobkach i przedszkolach żywienie w systemie cateringowym – stosowanie wielokrotne naczyń jednorazowych, brak wyparzania naczyń wielokrotnego użytku, zbyt małe porcje posiłków, za niska temperatura dostarczanych posiłków, Plantatorzy owoców – niewywiązywanie się z obowiązku rejestracji, brak możliwości nadzoru produkcji pierwotnej pod kątem oceny warunków sanitarno-higienicznych uprawy i zbiorów.

31 Bezpieczeństwo żywności
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ