NAJDŁUŻSZA RZEKA GÓRSKA

Prezentacja na temat: "NAJDŁUŻSZA RZEKA GÓRSKA"— Zapis prezentacji:

1 NAJDŁUŻSZA RZEKA GÓRSKA
DUNAJEC NAJDŁUŻSZA RZEKA GÓRSKA

2 Słowo DUNAJEC oznacza MAŁY DUNAJEC.
Z kolei cząstka DUN w językach starosłowiańskich oznacza WODĘ. Dunajec jest prawym dopływem Wisły. Jego długość wynosi 247 km. Powierzchnia dorzecza jest równa 6840km², z czego  4854,1 km² znajduje się w Polsce, reszta na Słowacji.

3 Czarny Dunajec ma długość 48 km. Z kolei Biały Dunajec liczy 31 km.
Biały i Czarny Dunajec wypływają z Tatr. Biały Dunajec tworzą wody Olczyskiego Potoku, Bystrego, Cichej Wody, Zakopianki, Porońca oraz kilku innych, mniejszych cieków. Czarny Dunajec zbiera wody potoków mających źródła w Dolinie Kościeliskiej i Chochołowskiej. Czarny Dunajec ma długość 48 km. Z kolei Biały Dunajec liczy 31 km. Obie rzeki łączą się w Nowym Targu, tworząc Dunajec.

4

5

6

7 Dunajec przepływa najpierw przez Kotlinę Nowotarską, następnie przełamuje się przez Pieniny, tworząc między Sromowcami Niżnymi a Szczawnicą najpiękniejszy przełom rzeki. Dunajec przepływa między Gorcami a Beskidem Zachodnim, dalej płynie przez Kotlinę Sądecką. Potem przełamuje się przez Pogórze Rożnowskie i wpływa do Kotliny Sandomierskiej. Uchodzi do Wisły w okolicach Opatowca i Ujścia Jezuickiego.

8 Dopływy Dunajca lewe: Ochotnica, Kamienica (Gorczańska), Łososina.
prawe: Białka,  Grajcarek, Poprad, Kamienica Nawojowska, Biała

9 Średni spadek doliny w górnym biegu około 20%o, w środkowym ok
Średni spadek doliny w górnym biegu około 20%o, w środkowym ok. 3,3%o, średni roczny przepływ ( ) w Nowym Targu 14,3 m3/s, w Pieninach (Czorsztyn) m3/s, przy ujściu 85,2 m3/s; maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu 10,5 m; średnia temperatura wody o godz w Pieninach (Krościenko) w zimie (XII-III) 2,3 °C, w lecie (V1I-VIII) 12,9°C, przy ujściu odpowiednio 3,6°C i 15,8°C. Dunajec jest znany z gwałtownych wezbrań powodujących powodzie; zbiorniki w Czorsztynie-Niedzicy, Sromowcach Wyżnych, Rożnowie i w Czchowie służą do regulowania przepływów i do celów energetycznych oraz rekreacji.

10 ZBIORNIK CZORSZTYŃSKI
Zbiornik Czorsztyński znajduje się na rzece Dunajec, na pograniczu Pienin oraz Gorców. Powstał on w wyniku spiętrzenia wód Dunajca potężną zaporą ziemno-betonową. 

11

12 Zmiany krajobrazu Doliny Dunajca na podstawie materiałów kartograficznych
Historia sięga początku naszego stulecia, a ściślej 1905 roku z którego pochodzą pierwsze materiały dotyczące utworzenia w rejonie Czorsztyna sztucznego zbiornika.  Uściślenie tych zamysłów stanowiły plany budowy czterech zbiorników na najgroźniejszych dopływach karpackich górnej Wisły - w Rożnowie i Czorsztynie na Dunajcu, Porąbce na Sole i Mucharzu na Skawie.

13 Katastrofalna powódź w 1934 roku doprowadziła do podjęcia natychmiastowej decyzji o budowie, jako pierwszego na Dunajcu zbiornika w Rożnowie. Następny miał być zbiornik z zaporą usytuowaną w Niedzicy, dla którego dokumentację przygotowano w latach W powojennej historii miała miejsce ewolucja poglądów na kształt inwestycji związana z rosnącą wagą problemów gospodarki wodnej i wymogów ochrony środowiska, jakie musiały być zachowane przy realizacji tak dużej inwestycji w regionie o szczególnych walorach przyrodniczych i kulturowych.

14 Główne daty związane z historią budowy zbiornika
Studia i projekty koncepcyjne zbiornika obejmujące bardzo różne rozwiązania począwszy od koncepcji zbiornika rzędu 600 mln m3 z zaporą przy Zielonych Skałkach i przerzutem wody do Tylmanowej, gdzie przewidywano kolejny zbiornik aż do koncepcji zastąpienia zbiornika czorsztyńskiego większą liczbą małych zbiorników w jego zlewni. Zakończeniem tego etapu studiów było opracowanie w roku 1963 kompleksowych założeń zagospodarowania całego dorzecza Dunajca, wynikających z porównania wszystkich rozpatrywanych uprzednia rozwiązań oraz dodatkowych studiów i badań. W wyniku tych prac wskazany został do realizacji wariant z zaporą betonową w Niedzicy, o pojemności ograniczonej do ok. 250 mln m3, bez sztolni przerzutowej. Zatwierdzenie założeń w/w wersji zbiornika, zatwierdzenie projektu wstępnego po badaniach uzupełniających i uzgodnieniach. Podział przedsięwzięcia na dwa zadania inwestycyjne: I - zagospodarowanie otoczenia obiektów, II - obiekty podstawowe. Rozpoczęcie realizacji zadania I. Aktualizacja założeń zadania II wynikająca zmiany typu zapory z betonowej na ziemną. 1975 Rozpoczęcie realizacji zadania II. 1986 Rozszerzenie zakresu inwestycji o budowę kanalizacji i oczyszczalni ścieków w zlewni zespołu zbiorników. 1994 Oddanie do użytku zbiornika wyrównawczego Sromowce Wyżne. 1995 Rozpoczęcie piętrzenia zbiornika głównego przy jednoczesnym wykonywaniu górnej części korpusu zapory. 1997 Zakończenie budowy i oddanie całości obiektów do eksploatacji.

15 PLAC BUDOWY

16

17 Zmiany w krajobrazie Doliny Dunajca związane z budową zbiornika zaporowego w oparciu o analizy kartograficzne. Porównanie krajobrazu z okresu poprzedzającego budowę zbiornika (przed 1997) oraz z okresem po jego uruchomieniu. Zmiany w krajobrazie zostaną przeanalizowane pod kątem zmian użytkowania oraz zagospodarowania przestrzennego rozpatrywanego obszaru.

18 LITERATURA: http://www.e-gory.pl http://www.rzekipolski.info
Sylwester SMOROŃ, Stanisław TWARDY WPŁYW ZMIENNEGO NASILENIA RUCHU WCZASOWO-TURYSTYCZNEGO NA JAKOŚĆ WÓD BIAŁEGO I CZARNEGO DUNAJCA