Inwestycje w rozwój regionów — Zreformowana unijna polityka spójności na lata 2014–2020 Autor prezentacji: 1.

Prezentacja na temat: "Inwestycje w rozwój regionów — Zreformowana unijna polityka spójności na lata 2014–2020 Autor prezentacji: 1."— Zapis prezentacji:

1 Inwestycje w rozwój regionów — Zreformowana unijna polityka spójności na lata 2014–2020
Autor prezentacji: 1

2 Podstawy unijnej polityki spójności
2

3 Unia Europejska jest zróżnicowana...
PKB/mieszk. Powyższa mapa dotyczy okresu 2007–2013. Do końca 2014 r. Majotta nie będzie zarejestrowana jako region w klasyfikacji NUTS 2, nie została zatem uwzględniona na mapie. Występują duże dysproporcje nie tylko między państwami członkowskimi, ale również w ramach poszczególnych państw członkowskich. Po rozszerzeniu w 2004 r. dysproporcje ekonomiczne i społeczne pogłębiły się, zwłaszcza na szczeblu regionalnym. Występują bardzo duże różnice między najbogatszymi regionami, takimi jak region Londynu, a na przykład najbiedniejszymi regionami w Rumunii. Najwyższą wartość PKB/mieszk. odnotowuje się w krajach skandynawskich, Niderlandach, Niemczech i niektórych regionach Włoch. Najniższą wartość PKB/mieszk. odnotowuje się w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. 3

4 Unia Europejska jest zróżnicowana...
Bezrobocie Powyższa mapa dotyczy okresu 2007–2013. Do końca 2014 r. Majotta nie będzie zarejestrowana jako region w klasyfikacji NUTS 2, nie została zatem uwzględniona na mapie. Wskaźniki zatrudnienia różnią się znacząco nie tylko między państwami członkowskimi, ale również w ramach poszczególnych państw członkowskich. W Niderlandach zróżnicowanie jest jednak niewielkie — wskaźniki zatrudnienia znajdują się mniej więcej na tym samym poziomie we wszystkich regionach. Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w Hiszpanii, Portugalii, Grecji, Irlandii, na południu Włoch oraz w krajach bałtyckich (kraje dotknięte kryzysem). Najniższą stopę bezrobocia odnotowano w Austrii i Niemczech. 4

5 Unia Europejska jest zróżnicowana...
Szkolnictwo wyższe Powyższa mapa dotyczy okresu 2007–2013. Do końca 2014 r. Majotta nie będzie zarejestrowana jako region w klasyfikacji NUTS 2, nie została zatem uwzględniona na mapie. W odniesieniu do szkolnictwa wyższego najwyższe wskaźniki skolaryzacji odnotowano w Zjednoczonym Królestwie, Irlandii i Finlandii, a najniższe — w Portugalii i na południu Włoch. Tak duże dysproporcje między regionami zagrażają realizacji dwóch fundamentalnych unijnych instrumentów wzrostu: rynkowi wewnętrznemu i unii walutowej. 5

6 Do czego potrzebna jest unijna polityka spójności
Najwyższy Najniższy Stosunek PKB na mieszkańca (% średniej dla krajów UE-28) Luksemburg 266% Bułgaria 47% 5,7* Wskaźnik zatrudnienia (%; wiek: 20-64) Szwecja 79,8% Grecja 53,2% 1,5 PKB na mieszkańca: dane z 2011 r. Wskaźnik zatrudnienia: dane z 2013 r. Najwyższa wartość wskaźnika zatrudnienia jest o ok. 50% wyższa niż jego wartość najniższa. Polityka spójności ma na celu zmniejszenie dysproporcji między regionami UE w celu zapewnienia zrównoważonego rozwoju społecznego, gospodarczego i terytorialnego. * W Stanach Zjednoczonych stosunek ten wynosi jedynie 2,5, a w Japonii 2. 6

7 Źródła polityki spójności sięgają traktatu rzymskiego
Preambuła traktatu rzymskiego (1957) wyraża potrzebę „wzmocnienia jedności gospodarek i zapewnienia ich harmonijnego rozwoju poprzez zmniejszenie różnic istniejących między poszczególnymi regionami oraz opóźnienia regionów mniej uprzywilejowanych”. Artykuł 174 Traktatu z Lizbony (2010): „W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii rozwija ona i prowadzi działania służące wzmocnieniu jej spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. W szczególności Unia zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju różnych regionów oraz zacofania regionów najmniej uprzywilejowanych”. 7

8 Definicja regionu Eurostat opracował klasyfikację jednostek terytorialnych do celów statystycznych (Nomenclature des Unites Territoriales Statistique, NUTS). Polityka spójności obejmuje regiony NUTS 2 liczące od 800 tys. do 3 mln mieszkańców. W UE jest obecnie 274 regionów NUTS 2.

9 Unijna polityka spójności na lata 2014–2020: 1/3 budżetu UE
Reformy dotyczące okresu 2014–2020 mają na celu maksymalizację skuteczności wykorzystania dostępnych środków finansowania z UE. 1 082 mld EUR Łączny budżet UE na lata Inne polityki UE, rolnictwo, badania, zewnętrzne itd. 730.2 mld EUR 67,5% 32,5% 351,8 mld EUR Środki finansowania z polityki spójności sprzyjający włączeniu społecznemu Inteligentny zrównoważony wzrost gospodarczy Polityka spójności sprzyja realizacji celów strategii „Europa 2020”

10 Polityka spójności służy realizacji strategii Europa 2020
Rozpoczęta w marcu 2010 r. strategia Europa 2020 zastąpiła strategię lizbońską z lat 2000 i 2005. Opracowana przez Komisję Europejską strategia na rzecz „inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” w ciągu kolejnych 10 lat. Wzrost inteligentny - innowacje, edukacja, społeczeństwo cyfrowe. Wzrost zrównoważony - klimat, energia i mobilność. Włączenie społeczne - zatrudnienie, rozwój kwalifikacji oraz walka z ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Osiem ambitnych celów UE w 2020 r.: Zatrudnienie: praca dla 75% osób w wieku od 20 do 64 lat. Badania, rozwój i innowacje: przeznaczenie 3% unijnego PKB (środki publiczne i prywatne łącznie) na inwestycje w badania, rozwój i innowacje. Zmiana klimatu / energia: obniżenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do 1990 r.; pozyskiwanie 20% energii z odnawialnych źródeł energii oraz zwiększenie o 20% efektywności energetycznej. Edukacja: obniżenie liczby osób przedwcześnie kończących edukację do poziomu poniżej 10%; doprowadzenie do stanu, w którym co najmniej 40% osób w wieku od 30 do 34 lat ma wykształcenie wyższe. Ubóstwo / wykluczenie społeczne: zmniejszenie o 20 mln liczby osób żyjących w ubóstwie lub zagrożonych ubóstwem oraz wykluczonych społecznie lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. 10

11 Trzy fundusze inwestujące we wzrost gospodarczy i nowe miejsca pracy
INWESTOWANE W RAMACH 3 FUNDUSZY EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZ-WOJU REGIONAL-NEGO EUROPEJSKI FUNDUSZ SPO‎‎ŁECZNY FUNDUSZ SPÓJNOŚCI ŚRODKI Z POLITYKI SPÓJNOŚCI 351,8 mld EUR ŚRODKI Z POLITYKI SPÓJNOŚCI SZACOWANE KRAJOWE WK‎ŁADY PUBLICZNE I PRYWATNE PRAWDOPODOBNY UDZIA‎‎Ł ŚRODKÓW Z POLITYKI SPÓJNOŚCI 500 mld EUR+

12 Inwestycje ‎we wszystkich regionach UE
DOSTOSOWANY DO Korzyści dla wszystkich regionów UE POZIOM INWESTYCJI POZIOMU ROZWOJU 182 mld EUR dla regionów słabiej rozwiniętych PKB < 75 % średniej w krajach UE-27 27 % ludności UE dla regionów w okresie przejściowym PKB 75-90 % średniej w krajach UE-27 12 % ludności UE 35 mld EUR dla regionów lepiej rozwiniętych PKB > 90 % średniej w krajach UE-27 61 % ludności UE 54 mld EUR 50,5 % 9,9 % PKB/mieszk. 15,1 % 12

13 Środki z polityki spójności w latach 2014-2020 (351,8 mld EUR)
Regiony słabiej rozwinięte Regiony w okresie przejściowym Regiony lepiej rozwinięte Europejska współpraca terytorialna Innowacyjne działania miejskie Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (dodatkowo) Fundusz Spójności Dodatkowy przydział dla regionów najbardziej oddalonych i słabo zaludnionych Pomoc techniczna 13

14 Podział środków budżetowych między państwa członkowskie (2014-2020)
AT 12,35 BE 22,84 BG 75,88 CY 7,36 CZ 219,83 DE 192,35 DK 5,53 EE 35,90 EL 155,22 ES 285,59 FI 14,66 FR 158,53 HR 86,09 HU 219,06 IE 11,89 IT 328,23 LT 68,23 LU 0,60 LV 45,12 MT 7,25 NL 14,04 PL 775,67 PT 214,65 RO 229,94 SE 21,06 SI 30,75 SK 139,92 UK 118,40

15 Metoda: programowanie, partnerstwo i zarządzanie dzielone
Wspólne Ramy Strategiczne Umowy partnerstwa Programy operacyjne Zarządzanie programami / wybór projektów Monitorowanie / sprawozdania roczne We Wspólnych Ramach Strategicznych (WRS) przełożono priorytety strategii Europa 2020 na priorytety w ramach Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych (EFSI). Zarządzanie dzielone: podział obowiązków między Komisję a państwa członkowskie (w pierwszej kolejności) i między państwo członkowskie a regiony (w drugiej kolejności). Do 1987 r. wszystkimi programami zarządzała Komisja. Umowa partnerstwa: nadrzędna strategia na szczeblu krajowym. Proponowana przez państwo członkowskie, ostatecznie przyjmowana przez Komisję. Obejmuje pięć Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych (EFSI). Zgodnie z WRS określa planowane wykorzystanie środków z funduszy: spójna z założeniami strategii Europa 2020 i stosownymi zaleceniami dla poszczególnych krajów; odpowiednio koordynowana w celu zapewnienia zintegrowanego podejścia. Podstawowe elementy: wybory strategiczne — wybrane cele tematyczne, alokacje, najważniejsze wyniki; lista programów; koordynacja między funduszami i z innymi politykami; określenie obowiązków jednostek administracyjnych oraz zmniejszenie obciążenia administracyjnego. Programy operacyjne: proponowane przez państwo członkowskie, ostatecznie przyjmowane przez Komisję. Określają spójną strategię interwencyjną dotyczącą danych obszarów/sektorów. wybór celów tematycznych, priorytety inwestycyjne, cele szczegółowe, alokacje i uzasadnienia — logika interwencji; plan finansowy i lista głównych projektów; zintegrowane podejście do rozwoju terytorialnego; szczególne potrzeby i wyzwania demograficzne; uwarunkowania ex ante; wyniki. Krótkie, zwięzłe programy ściśle ukierunkowane na wyniki. Główna platforma związana z uwarunkowaniami ex ante. Zarządzanie programami / wybór projektów: Projekty wybrane przez państwa członkowskie lub regiony do „zarządzania dzielonego”. Duże projekty są akceptowane przez Komisję (łączne koszty 50 mln EUR i 75 mln EUR w przypadku projektów związanych z transportem). Monitorowanie / coroczna debata: na wiosennym posiedzeniu Rady Europejskiej na podstawie rocznego sprawozdania Komisji i państw członkowskich. 15

16 Trzy instytucje realizujące politykę spójności
Instytucja zarządzająca, która realizuje program operacyjny, oraz komitet monitorujący, który sprawuje nadzór nad realizacją programu. Jednostka certyfikująca, która weryfikuje deklaracje wydatków i wnioski o płatności przed przesłaniem ich do Komisji. Organ kontrolny dla każdego programu operacyjnego, który dba o efektywne funkcjonowanie systemu zarządzania i monitorowania. Organy publiczne na szczeblu krajowym, regionalnym lub lokalnym.

17 Zreformowana unijna polityka spójności
FILM

18 Pięć Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych jednocześnie
UMOWA PARTNERSTWA Wspólne zasady dotyczące Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych: Uproszczone określanie kosztów. Elektroniczny obieg dokumentów. Zasady kwalifikowalności. Instrumenty finansowe. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Fundusz Spójności Europejski Fundusz Społeczny Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego Europejski Fundusz Morski i Rybacki Uproszczone określanie kosztów: w tym przypadku kategoria kosztów projektu lub koszty całego projektu są obliczane na podstawie wcześniej określonej metody opartej na wynikach, rezultatach i niektórych innych kosztach. Procedura rozliczania każdego eurocenta wspófinansowanych wydatków na podstawie stosownych dokumentów nie jest już wymagana, co znacznie zmniejsza obciążenie administracyjne. Elektroniczny obieg dokumentów: cała wymiana informacji między beneficjentami a instytucją zarządzającą, jednostką certyfikującą, organem kontrolnym i instytucjami pośredniczącymi musi odbywać się za pośrednictwem elektronicznych systemów wymiany informacji, a nie za pomocą dokumentów papierowych. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność: instrument z zakresu rozwoju obszarów miejskich lub wiejskich uzupełniany środkami z funduszy strukturalnych. Instrument ten był już stosowany w związku z Europejskim Funduszem Rolnym na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich. Obecnie można już z niego korzystać w przypadku wszystkich EFSI.

19 11 celów tematycznych Badania i innowacje Przeciwdziałanie zmianie klimatu Technologie informacyjno-komunikacyjne Konkurencyjność MŚP Gospodarka niskoemisyjna Środowisko i efektywne gospodarowanie zasobami Zrównoważony transport Lepsza administracja publiczna Lepsza edukacja i szkolenia Włączenie społeczne Zatrudnienie i mobilność 1 5 8 2 6 9 3 7 10 4 11 Inwestycje z EFRR mogą dotyczyć wszystkich 11 celów, ale tylko cele od 1 do 4 mają charakter priorytetowy. Głównymi priorytetami dla EFS są cele od 8 do 11, ale środki z ESF mogą być przeznaczane na cele 1, 2, 3, 4 i 6. Fundusz Spójności obsługuje cele 4, 5, 6, 7 i 11. Cel strategii Europa 2020: inteligentny i zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu Przełożony na 11 celów tematycznych dla wszystkich pięciu EFSI zgodnie z rozporządzeniem w sprawie wspólnych przepisów (CPR). Cele tematyczne zostały rozbite na bardziej szczegółowe cele w formie priorytetów inwestycyjnych określonych w rozporządzeniach dotyczących poszczególnych funduszy. Odpowiednie cele szczegółowe zostały określone w ramach poszczególnych programów. 19

20 Skupienie inwestycji na czterech priorytetach tematycznych (EFRR)
15% 20% 12% 50% 60% 80% Regiony słabiej rozwinięte Regiony w okresie przejściowym lepiej rozwinięte W przypadku projektów dotyczących gospodarki niskoemisyjnej (efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii) występują dodatkowe warunki korzystania ze środków EFRR (regiony słabiej rozwinięte: 12%, regiony w okresie przejściowym: 15%, regiony lepiej rozwinięte: 20%). W przypadku MŚP: większe wykorzystanie instrumentów finansowych. 1 2 3 4 Badania i innowacje. Technologie informacyjno-komunikacyjne (TIK). Konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) — większe wykorzystanie instrumentów finansowych. Przejście na gospodarkę niskoemisyjną (efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii). 20

21 Finansowanie bardziej zależne od wyników
Wskaźniki Raportowanie Monitorowanie Ewaluacja Cele JASNE PRZEJRZYSTE WYMIERNE Zasady dotyczące rezerwy wykonania. Powiązana z programami: 6% wszystkich środków na programy operacyjne zostało zamrożone do 2018 r. Po przedłożeniu do końca czerwca 2019 r. rocznego sprawozdania z realizacji programu lub w sprawozdaniu z postępów Komisja decyduje, w ramach których priorytetów osiągnięto cele pośrednie według regionów/funduszy. Koniec sierpnia 2019 — przegląd programów. Jeśli w ramach osi priorytetowych programu operacyjnego osiągnięto cele pośrednie i w efekcie niezagrożone jest osiągnięcie celów do końca danego okresu, rezerwa w wysokości wspomnianych 6% zostaje odmrożona. Jeśli w ramach osi priorytetowych programu operacyjnego nie osiągnięto celów pośrednich, rezerwa w wysokości wspomnianych 6% jest przekazywana na potrzeby innej osi priorytetowej lub w razie konieczności przesuwana do innego programu operacyjnego, którego realizacja następuje zgodnie z planem. W takim przypadku następuje niezbędne przeprogramowanie. Rezerwa wykonania 6% środków zostanie w 2019 r. przeznaczone na programy i priorytety, w ramach których osiągnięto cele pośrednie w co najmniej 85%. 21

22 Silniejsza rola partnerów w planowaniu i wdrażaniu
Europejski kodeks postępowania w zakresie partnerstwa Wspólny zestaw norm mających na celu poprawę jakości konsultacji, współpracy i dialogu z partnerami na etapach planowania, wdrażania, monitorowania i oceny projektów finansowanych ze środków Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych (EFSI). Partnerzy: organy sektora publicznego, związki zawodowe, pracodawcy, organizacje pozarządowe i jednostki odpowiedzialne za promocję włączenia społecznego, równouprawnienia płci i niedyskryminacji. Zasady: Partnerzy mogą w pełni uczestniczyć w pracach komitetów monitorujących realizację programów. Niezbędnym warunkiem właściwego procesu konsultacji jest przekazanie stosownych informacji partnerom. Wsparcie procesu budowania potencjału partnerów. Tworzenie forów wymiany dobrych praktyk. 22

23 Potrzeba określenia warunków wstępnych w celu efektywnego inwestowania środków unijnych
Tematyczne uwarunkowania ex ante Powiązane z celami tematycznymi i priorytetami inwestycyjnymi w ramach polityki spójności oraz stosowane w związku z inwestycjami w szczegółowych obszarach tematycznych: warunki wstępne o charakterze strategicznym, regulacyjnym i instytucjonalnym, potencjał administracyjny. Ogólne uwarunkowania ex ante Powiązane z horyzontalnymi aspektami wdrażania programów i stosowane w ramach wszystkich EFSI — przeciwdziałanie dyskryminacji, równouprawnienie płci. Tematyczne warunki wstępne: O charakterze strategicznym: regiony muszą określić strategie inteligentnej specjalizacji (innowacji) i uwzględnić inwestycje w infrastrukturę badawczą, rozwój TIK i sieci szerokopasmowych, zapobieganie zmianie klimatu oraz infrastrukturę transportową lub energetyczną. O charakterze regulacyjnym: państwa członkowskie muszą dokonać transpozycji do prawa krajowego dyrektyw w sprawie efektywności energetycznej budynków, kogeneracji, odnawialnych źródeł energii oraz inwestycji związanych z gospodarką wodną i ściekową. O charakterze instytucjonalnym/administracyjnym: regiony muszą wdrożyć środki służące do promowania przedsiębiorczości: przyspieszenie i obniżenie kosztów zakładania przedsiębiorstw oraz uzyskiwania stosownych licencji i zezwoleń; mechanizm monitorujący dla Karty małych przedsiębiorstw (ang. Small Business Act, SBA). Ogólne warunki wstępne: Wdrożenie polityki przeciwdziałania dyskryminacji, równouprawnienia płci oraz przeciwdziałania dyskryminacji osób niepełnosprawnych. Przyjęcie europejskich przepisów dotyczących udzielania zamówień publicznych, pomocy przyznawanej przez państwo oraz oceny wpływu na środowisko i strategicznego ryzyka środowiskowego. Prowadzenie niezbędnych statystyk na potrzeby ocen dokonywanych na podstawie osiągniętych wyników. Nb. warunki te nie dotyczą europejskiej współpracy terytorialnej. 23

24 Przykłady warunków wstępnych finansowania z UE
Krajowa strategia dotycząca transportu Zgodność z prawem ochrony środowiska System udzielania zamówień publicznych Reformy sprzyjające przedsiębiorczości Strategie inteligentnej specjalizacji INWESTYCJE Nie wszystkie warunki dotyczą wszystkich programów. Przyczyny narzucania warunków wstępnych finansowania: Poprawa efektywności inwestycji. Określenie niezbędnych warunków ramowych w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania pomocy unijnej. Warunki ramowe: odpowiednie ramy prawne; efektywne ramy polityczne (strategie); wystarczający potencjał administracyjny/instytucjonalny.

25 Zwiększona rola Europejskiego Funduszu Społecznego
Po raz pierwszy w historii polityki spójności minimalny udział EFS został określony na poziomie 23,1% na lata 2014–2010 Podstawa: krajowe udziały EFS w latach 2007–2013 oraz; wskaźniki zatrudnienia w państwach członkowskich; rzeczywisty udział zostanie określony w umowach partnerstwa w zależności od potrzeb i wyzwań; łączna kwota z EFS dla krajów UE–28: 80,3 mld EUR. (w cenach bieżących).

26 Koncentracja tematyczna EFS
20% zasobów EFS w każdym państwie członkowskim na włączenie społeczne, walkę z ubóstwem i przeciwdziałanie wszelkim formom dyskryminacji. Koncentracja finansowania na maksymalnie pięciu priorytetach inwestycyjnych w ramach czterech celów tematycznych: zatrudnienie/ mobilność; edukacja/szkolenia, włączenie społeczne i lepsza administracja publiczna. 60% Regiony słabiej rozwinięte 70% Regiony w okresie przejściowym 80% Regiony lepiej rozwinięte W przypadku pytań o bardziej szczegółowe informacje: W regionach lepiej rozwiniętych 80% zasobów EFS musi być przeznaczone na maksymalnie pięć (z 19) priorytetów inwestycyjnych dotyczących zatrudnienia/mobilności; edukacji/szkoleń, włączenia społecznego i potencjału instytucjonalnego. W regionach w okresie przejściowym 70% zasobów EFS musi być przeznaczone na maksymalnie pięć (z 19) priorytetów inwestycyjnych dotyczących zatrudnienia/mobilności; edukacji/szkoleń, włączenia społecznego i potencjału instytucjonalnego. W regionach słabiej rozwiniętych 60% zasobów EFS musi być przeznaczone na maksymalnie pięć (z 19) priorytetów inwestycyjnych dotyczących zatrudnienia/mobilności; edukacji/szkoleń, włączenia społecznego i potencjału instytucjonalnego. Przykłady priorytetów inwestycyjnych w ramach celu tematycznego „promowanie trwałego i wysokiej jakości zatrudnienia oraz wsparcie mobilności pracowników”: – dostęp do zatrudnienia dla osób poszukujących pracy i osób biernych zawodowo, w tym długotrwale bezrobotnych oraz oddalonych od rynku pracy, także poprzez lokalne inicjatywy na rzecz zatrudnienia oraz wspieranie mobilności pracowników; – trwała integracja na rynku pracy ludzi młodych, w szczególności tych, którzy nie pracują, nie kształcą się ani nie szkolą, w tym ludzi młodych zagrożonych wykluczeniem społecznym i ludzi młodych wywodzących się ze środowisk marginalizowanych, także poprzez wdrażanie gwarancji dla młodzieży; – praca na własny rachunek, przedsiębiorczość i tworzenie przedsiębiorstw, w tym innowacyjnych mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw; – modernizacja instytucji działających na rynku pracy, takich jak publiczne i prywatne służby zatrudnienia, oraz lepsze dostosowanie do potrzeb rynku pracy, w tym poprzez przedsięwzięcia służące zwiększaniu ponadnarodowej mobilności pracowników, oraz systemy mobilności oraz lepszej współpracy instytucji i właściwych zainteresowanych podmiotów. Przykłady priorytetów inwestycyjnych w ramach celu tematycznego „promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją”: – integracja społeczno-gospodarcza społeczności marginalizowanych, takich jak Romowie; – wspieranie przedsiębiorczości społecznej i integracji zawodowej w przedsiębiorstwach społecznych oraz ekonomii społecznej i solidarnej w celu ułatwiania dostępu do zatrudnienia; – strategie rozwoju lokalnego kierowane przez społeczność. Przykłady priorytetów inwestycyjnych w ramach celu tematycznego „inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie”: – ograniczenie i zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki szkolnej oraz zapewnianie równego dostępu do dobrej jakości wczesnej edukacji elementarnej oraz kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i ponadgimnazjalnego, z uwzględnieniem formalnych, nieformalnych i pozaformalnych ścieżek kształcenia umożliwiających ponowne podjęcie kształcenia i szkolenia; – wyrównywanie dostępu do uczenia się przez całe życie. Przykłady priorytetów inwestycyjnych w ramach celu tematycznego „wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji publicznej”: – inwestycje w zdolności instytucjonalne i w sprawność administracji publicznej oraz efektywność usług publicznych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym w celu przeprowadzenia reform, z uwzględnieniem lepszego stanowienia prawa i dobrego rządzenia (wyłącznie w państwach członkowskich, które kwalifikują się do wsparcia przez Fundusz Spójności); – budowanie potencjału wszystkich zainteresowanych podmiotów kształtujących politykę w zakresie kształcenia, uczenia się przez całe życie, szkolenia i zatrudnienia oraz polityki społecznej, w tym poprzez pakty sektorowe i terytorialne na rzecz wdrażania reform na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym.

27 Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych (YEI)
Łączny budżet: 6,4 mld EUR (3,2 mld EUR w budżecie wyodrębnionym + 3,2 mld EUR z budżetu EFS). Przeznaczenie: regiony, w których stopa bezrobocia wśród młodzieży przekracza 25%. Grupa docelowa: młodzież niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się (NEET) w wieku poniżej 25 lat lub ewentualnie poniżej 30 lat: osoby nieaktywne zawodowo lub niepracujące (także długoterminowo); osoby zarejestrowane lub niezarejestrowane jako poszukujące pracy; osoby zamieszkałe w kwalifikujących się regionach. Wdrażanie programów operacyjnych obejmujących inicjatywę YEI. Przesłanki powstania inicjatywy YEI: Ponad 20% młodych Europejczyków na rynku pracy nie może znaleźć pracy. NEET: osoba niekształcąca się, niepracująca ani nieszkoląca się. W Europie jest 7,5 mln takich osób. Między Niemcami (państwo członkowskie z najniższą stopą bezrobocia wśród młodzieży — 7,7%) a Grecją (państwo członkowskie z najwyższą stopą bezrobocia wśród młodzieży — 58,2%) różnica wynosi ponad 50 punktów procentowych. 27

28 Zrównoważony rozwój obszarów miejskich — priorytet na okres 2014–2020
Co najmniej 5% środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego powinno być zainwestowanych na szczeblu krajowym w zintegrowany, zrównoważony rozwój obszarów miejskich Strategie zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich przygotowane przez miasta i wdrażane w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT), wielotematycznych osi priorytetowych lub odrębnego programu operacyjnego. Projekty są wybierane przez miasta zgodnie z określonymi strategiami. Muszą być uwzględniane powiązania miejsko–wiejskie. Możliwe jest korzystanie z metod typowych dla rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność, w tym konsultacji z lokalnych organizacji obywatelskich. Strategia zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich: przygotowywana przez miasta w celu rozwiązania problemów o charakterze gospodarczym, środowiskowym, klimatycznym, demograficznym i społecznym. Może zostać wdrożona jako 28

29 EFRR–PO (regionalnie)
Zintegrowane inwestycje terytorialne (ZIT) — połączenie funduszy i programów EFRR–PO (regionalnie) EFRR–PO (krajowo) EFS–PO INSTYTUCJA POŚREDNICZĄCA + finansowanie uzupełniające z EFRROW lub EFMR Zintegrowane inwestycje terytorialne mogą być finansowane w ramach różnych programów operacyjnych i ze środków pochodzących z różnych funduszy. W tym przypadku finansowaniem zarządza instytucja pośrednicząca, którą mogą być miasta. obszar (miejski) I T I 29

30 Inne instrumenty na rzecz rozwoju obszarów miejskich
Innowacyjne działania na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich (od 2015 r.) 0,37 mld EUR w ciągu 7 lat na promocję projektów innowacyjnych i eksperymentalnych. Coroczne zaproszenia do wyrażenia zainteresowania. Co najmniej 50 tys. mieszkańców objętych działaniami. Sieć rozwoju miejskiego Bezpośredni dialog między Komisją Europejską i miastami wdrażającymi działania dotyczące zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich i innowacji. Zarządzane przez Komisję Europejską. Kontynuacja programu URBACT (URBACT III) Program w ramach europejskiej współpracy terytorialnej, z którego mogą korzystać wszystkie miasta. URBACT: Miasta z kilku państw członkowskich współpracują w ramach jednego projektu. 30

31 Wzmocniona współpraca transgraniczna
Trzy aspekty: Transgraniczny. Transnarodowy. Międzyregionalny. Budżet na okres 2014–2020: 10,2 mld EUR 2,9% budżetu polityki spójności.

32 Współpraca transnarodowa
32

33 Współpraca transgraniczna
Obszary, na których realizowane są programy współfinansowane z EFRR. Poszczególne programy zaznaczono innymi kolorami. Obszary zakreskowane wskazują na obszary, na których wspomniane programy są realizowane jednocześnie. 33

34 Strategie makroregionalne
Strategia UE: dla regionu Morza Bałtyckiego; na rzecz regionu Dunaju; na rzecz regionu Morza Adriatyckiego i Morza Jońskiego (zaproponowana przez Komisję w czerwcu 2014 r.). „Strategia makroregionalna” to zintegrowane ramy zatwierdzone przez Radę Europejską, które mogą być finansowane m.in. ze środków Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych. Ich celem jest rozwiązanie wspólnych problemów, które występują na określonym obszarze geograficznym w odniesieniu do państw członkowskich i krajów trzecich znajdujących się na tym obszarze geograficznym, dzięki wzmocnionej współpracy na rzecz osiągnięcia spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. 34

35 Unijna polityka spójności — podstawowe elementy reformy
Powiązanie z unijną strategią Europa 2020. Skoordynowane korzystanie z pięciu Europejskich Funduszy Strukturalno-Inwestycyjnych. Przeznaczenie: najważniejsze sektory wzrostu. Przyjęcia jasnych celów i pomiar wyników. Zapewnienie odpowiednich warunków inwestowania. Zwiększenie roli Europejskiego Funduszu Społecznego. Wzmocnienie roli partnerów w planowaniu, wdrażaniu i kontroli. Zintegrowane podejście do rozwoju terytorialnego. Wzmocniona współpraca transgraniczna.

36 Efekty polityki spójności...
W okresie 2007–2013: Utworzono 600 tys. nowych miejsc pracy — co najmniej 1/3 z nich w MŚP. Udzielono pomocy 200 tys. MŚP. Wybudowano lub wyremontowano 1800 km linii kolejowych. Wybudowano lub wyremontowano 25 tys. km dróg. Zapewniono dostęp szerokopasmowy do Internetu 5 mln mieszkańców. Zapewniono dostęp do czystej wody pitnej 3 mln mieszkańców. EFS: 15 mln uczestników projektów rocznie. W ramach 940 instrumentów finansowych w 25 państwach członkowskich zebrano 8,36 mld EUR na pożyczki, gwarancje i udziały w kapitale. 36

37 Unijna polityka spójności i solidarność
Fundusz Solidarności Unii Europejskiej (FSUE) powstał w 2002 r. w następstwie silnych powodzi w Europie Środkowej. Cel: pomoc finansowa na odbudowę zniszczeń. Cel: reagowanie na poważne klęski żywiołowe jako wyraz unijnej solidarności w stosunku do mieszkańców obszarów dotkniętych klęską. Środki z FSUE użyto jak do tej pory w 58 przypadkach klęsk żywiołowych (pożary lasów, trzęsienia ziemi, burze, susze i powodzie). 23 kraje europejskie uzyskały już pomoc z FSUE w łącznej wysokości 3,58 mld EUR.

38 Przykłady projektów 38

39 Dziękuję za uwagę www.ec.europa.eu/inforegio
RegioNetwork — sieć społecznościowa DG ds. Polityki Regionalnej i Miejskiej plus.google.com/+EuropeanCommission Zamów nasz „REGIOFLASH”