Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych i KDPW_CCP

Prezentacja na temat: "Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych i KDPW_CCP"— Zapis prezentacji:

1 Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych i KDPW_CCP
Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych i KDPW_CCP dr Iwona Sroka Warszawa, listopad 2012

2 Agenda KDPW i KDPW_CCP na polskim rynku kapitałowym Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych Izba rozliczeniowa KDPW_CCP Nowe regulacje europejskie – wpływ na funkcjonowanie KDPW i KDPW_CCP

3 KDPW i KDPW_CCP na polskim rynku kapitałowym

4 Instytucje polskiego rynku kapitałowego
Komisja Nadzoru Finansowego KDPW KDPW_CCP Główny Rynek GPW, Bondspot, Catalyst, New Connect, OTC Narodowy Bank Polski Instytucje finansowe i pośrednicy Inwestorzy instytucjonalni Emitenci Inwestorzy indywidualni

5 Akcjonariat KDPW i KDPW_CCP
Historia Integralna część Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. obecnie Niezależna instytucja działająca w formie spółki akcyjnej Obecni akcjonariusze (od 1999 r.) Skarb Państwa 1/3 akcji GPW 1/3 akcji Narodowy Bank Polski 1/3 akcji KDPW_CCP (lipiec 2011 r.) KDPW 100% akcji. NBP MSP GPW 33% 33% 100 % 33%

6 Podstawowe statystyki*
Liczba uczestników: 71 Liczba emitentów: 1.063 w tym: krajowych: 997 zagranicznych: 66 Liczba zdeponowanych papierów wartościowe o charakterze udziałowym: 1.065 Liczba zdeponowanych papierów wartościowe o charakterze dłużnym: 593 Kapitalizacja akcji zarejestrowanych w KDPW – 471 mld PLN (EUR 114 mld) Kapitalizacja obligacji zarejestrowanych w KDPW – 608 mld PLN (EUR 147 mld) Wartość operacji rozliczonych na rynku wtórnym w 2011 roku: 10,5 bln PLN (EUR 2,6 bln) *Stan na koniec października 2012

7 Funkcjonalności KDPW_CCP (CCP) i KDPW (CSD)
Zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym Rozliczenia Administracja zabezpieczenia-mi CSD Prowadzenie depozytu Rozrachunek Corporate Actions Zarządzanie aktywami

8 Infrastruktura rynku GPW BondSpot OTC KDPW_CCP Rozrachunek Rozliczenie
Zawarcie transakcji Rozrachunek transakcji KDPW_CCP Rozrachunek Rozliczenie Centralny Depozyt System Zarządzania Ryzykiem NBP Rozliczenie transakcji KDPW Repozytorium transakcji

9 Rozliczenie i rozrachunek transakcji
Infrastruktura rynku – przed KDPW_CCP GPW BondSpot OTC Zawarcie transakcji Rozliczenie i rozrachunek transakcji KDPW Rozrachunek Rozliczenie Centralny Depozyt System Gwarantowania NBP

10 Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW)

11 Polski centralny depozyt papierów wartościowych
Funkcje i zadania KDPW określa Ustawa o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 r. Główne zadanie: Organizacja, prowadzenie i nadzorowanie systemu depozytowo-rozliczeniowego w zakresie obrotu instrumentami finansowymi w Polsce Zgodnie z art. 48 ust. 7 Ustawy o obrocie (…) KDPW może przekazać – w drodze umowy – wykonywanie określonych zadań spółce zależnej. Wykorzystując powyższy zapis KDPW powierzył izbie rozliczeniowej KDPW_CCP realizację zadań z zakresu gwarantowania i rozliczania transakcji.

12 Funkcje rozliczeniowo-rozrachunkowe
Ustawowe zadania KDPW Funkcje rozliczeniowo-rozrachunkowe rozliczanie transakcji (rynek regulowany, alternatywny system obrotu) rozrachunek transakcji w instrumentach finansowych i środkach pieniężnych (rynek regulowany, alternatywny system obrotu) prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym Funkcje depozytowe prowadzenie depozytu papierów wartościowych nadzorowanie zgodności wielkości emisji z liczbą papierów wartościowych znajdujących się w obrocie realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych Inne funkcje zarządzanie obowiązkowym Systemem Rekompensat

13 Główne zadania KDPW Prowadzenie kont depozytowych dla uczestników, na których w formie elektronicznego zapisu, rejestrowane są papiery wartościowe Rejestrowanie oraz przechowywanie instrumentów finansowych podlegających dematerializacji na kontach depozytowych uczestników Rozrachunek transakcji zawieranych na rynkach regulowanych: GPW oraz BondSpot, a także transakcji zawieranych poza rynkiem regulowanym (NewConnect, BondSpot) Nadzorowanie zgodności wielkości emisji papierów wartościowych znajdujących się w obrocie Realizacja zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych (np. wypłata dywidendy, scalanie akcji) Przydzielanie kodów ISIN (International Securities Identifying Numbers) polskim emisjom instrumentów finansowych (KDPW jest krajowym organem odpowiedzialnym za ich nadawanie)

14 Instrumenty finansowe rejestrowane w KDPW
Wszystkie papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym muszą być zarejestrowane w KDPW Obecnie w systemie KDPW zarejestrowane są następujące papiery wartościowe: Akcje (krajowe i zagraniczne) Obligacje (Skarbu Państwa, NBP (banku centralnego) korporacyjne (krajowe i zagraniczne), komunalne, zamienne, EBI, z prawem pierwszeństwa, obligacje niepubliczne, listy zastawne) Certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych Kontrakty Futures (na indeks WIG20, na walutę, na akcje) Indeksowe jednostki udziałowe Opcje (Europejskie, na indeks WIG20, na akcje) Wyjątek: Bony skarbowe: przechowywanie, rozliczanie oraz rozrachunek – system Narodowego Banku Polskiego

15 Podstawowe zasady rozliczeń realizowanych w KDPW
W KDPW rozliczane są wyłącznie zdematerializowane papiery wartościowe Transfery papierów wartościowych odbywają się poprzez dokonywanie zapisów księgowych w systemie depozytowym, rozliczeniowym i rozrachunkowym KDPW Transferów dokonuje się pomiędzy kontami uczestników KDPW Obowiązkowa segregacja aktywów (aktywa własne, aktywa klientów) Zmiana stanów własności następuje w momencie dokonania zapisu księgowego Dokonywanie rozliczeń transakcji na rzecz: GPW, BondSpot, NewConnect (ASO), MTS Poland Model rozliczeniowy w trybie DvP: BIS model I, BIS model II Rozliczenia: T+2, T+3 – dla obrotu na rynku regulowanym – GPW, BondSpot T+0 do T+n – dla transakcji poza obrotem zorganizowanym – OTC Dwa tryby rozliczenia: RTGS DVP (8.00 – 17.00), FOP (8.00 – 18.30) Tryb wielosesyjny (7.30 – 19.00)

16 Cykl rozliczeniowy Cykl rozliczeniowy dla transakcji na akcjach, prawach do akcji, certyfikatach zawartych na rynku regulowanym trwa trzy dni robocze (T+3), a dla obligacji - dwa dni robocze (T+2) Oznacza to, że formalnym właścicielem akcji staniemy się dopiero trzeciego dnia rozliczeniowego po dokonaniu transakcji, a w przypadku obligacji – drugiego dnia.

17 Liczba rachunków papierów wartościowych
Źródło: KDPW, na podstawie informacji przekazanych przez Uczestników. Dla lat na koniec roku; dla roku 2012 – na koniec października

18 Połączenia operacyjne z innymi depozytami
KDPW utrzymuje 20 połączeń operacyjnych z zagranicznymi instytucjami depozytowymi. 10 z nich to połączenia bezpośrednie pomiędzy KDPW a zagranicznym depozytem. Pozostałe 10 to połączenia typu pośredniego, za pośrednictwem jednego z dwóch międzynarodowych depozytów (Clearstream Banking Luxembourg, Euroclear Bank) lub – jak w przypadku Bułgarii – za pośrednictwem banku depozytariusza. W przypadku Słowacji – połączenie pośrednie i bezpośrednie. Nowe połączenie operacyjne 2012: – z Rumunią (Sibex Depository) – z Łotwą

19 Strategia budowania połączeń operacyjnych
Cele budowy nowych połączeń operacyjnych: rozliczanie rynków zagranicznych obsługiwanych przez rynki regulowane lub ASO w Polsce budowa międzynarodowej sieci operacyjnej i połączeń operacyjnych KDPW w odpowiedzi na potrzeby polskiego rynku, w szczególności w związku z podwójnym notowaniem papierów wartościowych na GPW i rynku macierzystym: rynki kluczowe – połączenia bezpośrednie pozostałe rynki – połączenia operacyjne za pośrednictwem ICSD lub banków uzyskanie przez KDPW pozycji głównego pośrednika w zakresie rozrachunku  dla inwestorów polskich działających poprzez uczestników KDPW na rynkach zagranicznych (np. Wiedeń, Frankfurt, Londyn) rozwój współpracy biznesowej z innymi centralnymi depozytami oraz izbami rozliczeniowymi w regionie poprzez sprzedaż na danym rynku systemu kdpw_stream nawiązywanie biznesowych relacji z zagranicznymi podmiotami depozytowo-rozliczeniowymi w regionie Korzyści dla inwestorów: dostęp do nowych możliwości inwestycyjnych w tym - nowych rynków oraz szerszej gamy instrumentów finansowych

20 Linki – korzyści dla rynku
Promocja polskiego rynku Budowa centrum regionalnego Dywersyfikacja inwestycji Spółki zagraniczne notowane na GPW Możliwości dla OFE (limit inwestycji zagranicznych) Przyciąganie kolejnych spółek – efekt kuli śnieżnej RYNEK

21 System Rekompensat Nadzór nad całością Systemu Rekompensat, jak również funkcje w zakresie licencjonowania i ewentu­alnego sankcjonowania podmiotów prowadzących działalność maklerską – uczestników tego systemu – sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Celem Systemu Rekompensat jest dodatkowe zabezpieczenie aktywów inwestorów powierzonych licencjonowanym firmom inwestycyjnym, w przypadku gdy wszystkie procedury ostrożnościowe i sys­temy nadzoru nad firmami inwestycyjnymi nie są w stanie zapewnić inwestorom pełnej ochrony. KDPW administruje i zarządza środkami systemu. System rekompensat zabezpiecza w pełni wypłatę środków inwestorów objętych systemem rekompensat do kwoty wynoszącej równowartość w złotych 3 tys. euro, oraz 90% nadwyżki ponad tę kwotę, z zastrzeżeniem że maksymalna wartość środków objętych systemem rekompensat wynosi równowartość w złotych 22 tys. euro. W praktyce oznacza to, że maksymalna rekompensata w chwili obecnej to euro, gdyż system rekompensat wypłaca tylko 90% nadwyżki ponad euro.

22 Izba rozliczeniowa KDPW_CCP

23 Kamienie milowe projektu utworzenia KDPW_CCP
31 maja 2010 Wejście w życie umowy zawartej pomiędzy KDPW SA a KDPW_C LEARPO OL SA dotyczącej wprowadz enia dodatkow ego elementu systemu gwaranto wania rozliczeń 1 lipca 2011 Powołanie izby rozliczeniowej KDPW_CCP wyposażonej w nowoczesny system zarządzania ryzykiem 2012 Dostosow anie KDPW_C CP do zmian systemu GPW Rozwój systemu zarządzan ia ryzykiem Rozpoczę cie rozliczeń derywatów rynku OTC

24 Powstanie KDPW_CCP Zgodnie z art. 48 ust. 7 Ustawy o obrocie (…) KDPW może przekazać – w drodze umowy – wykonywanie określonych zadań spółce zależnej. Wykorzystując powyższy zapis KDPW powierzył izbie rozliczeniowej KDPW_CCP realizację następujących zadań: rozliczanie transakcji zawieranych na rynku regulowanym rozliczanie transakcji zawieranych w alternatywnym systemie obrotu w zakresie zdematerializowanych papierów wartościowych prowadzenie systemu zabezpieczania płynności rozliczeń, w tym systemu gwarantowania rozliczeń transakcji zawartych na rynku regulowanym

25 KDPW_CCP KDPW_CCP jest nowoczesną izbą rozliczeniową i prowadzi rozliczenia transakcji z zastosowaniem szeregu mechanizmów pozwalających na systemowe obniżenie ryzyka niewywiązania się stron ze zobowiązań wynikających z zawartych transakcji. CECHY: Odrębność prawna Zgodnie z międzynarodowymi standardami, ze względu na odmienny charakter ryzyka z tytułu świadczenia usług izby rozliczeniowej CCP oraz ryzyka z tytułu podstawowej działalności centralnego depozytu papierów wartościowych (KDPW), konieczne było wyodrębnienie oddzielnego podmiotu prawnego do świadczenia usług izby rozliczeniowej – KDPW_CCP.  Gwarantowanie rozliczeń transakcji Ważną cechą KDPW_CCP jest posiadanie kapitału własnego, który może zostać użyty w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, pozytywnie wpływając na bezpieczeństwo rozliczeń. KDPW_CCP wyposażona jest w kapitał w wysokości 200 mln zł, który może zostać wykorzystany w ramach systemu gwarantowania rozliczeń, stając się jednym z zasobów systemu. 

26 Rola centralnego kontrpartnera transakcji - CCP
Centralny kontrpartner (CCP) to podmiot, który staje się kupującym dla sprzedającego i sprzedającym dla kupującego. Typowa transakcja: CCP jako strona transakcji: SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY CCP jako SPRZEDAJĄCY SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY CCP jako KUPUJĄCY

27 Izba KDPW_CCP – korzyści dla rynku
Ograniczenie ryzyka kontrpartnerów poprzez gwarantowanie transakcji przyjętych do rozliczenia Nowacja – wstąpienie KDPW_CCP w prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji Zwiększenie efektywności zarządzania ryzykiem Kapitał własny izby jako element systemu gwarantowania rozliczeń Zwiększenie katalogu podmiotów uprawnionych do pełnienia roli uczestników rozliczających Poprawa postrzegania infrastruktury polskiego rynku kapitałowego przez polskie i zagraniczne instytucje finansowe

28 Zarządzanie ryzykiem - metodologia SPAN
Metodologia SPAN® (Standard Portfolio Analysis of Risk): precyzyjne szacowanie ryzyka zarówno transakcji kasowych, jak i terminowych wyznaczanie poziomu wpłat do funduszu rozliczeniowego powszechnie znany i rozpoznawalny standard na światowych rynkach finansowych większa transparentność i atrakcyjność polskiego rynku podnosi poziom bezpieczeństwa rozliczeń zaprojektowana i wprowadzona przez Chicago Mercantile Exchange Inc. (CME)   

29 Wybrane rynki stotujące SPAN
Lp. Instytucja Kraj 1 Chicago Mercantile Exchange Inc. USA 2 Chicago Board of Trade 3 The Clearing Corporation 5 London International Financial Futures Exchange UK 6 London Clearing House 7 Euronext FR/B/NL/P 8 LCH.Clearnet 9 KELER Węgry 10 Eurex Clearing AG Niemcy 11 Japan Securities Clearing Corporation Japonia 12 Singapore Exchange Singapur 13 Taiwan Securities Clearing Depository Tajwan 14 Hong Kong Exchange Chiny 15 Shanghai Futures Exchange 16 Sydney Futures Exchange Australia 17 Bombay Stock Exchange Clearing House Indie 18 Dubai Gold & Commodities Exchange Zjednoczone Emiraty Arabskie

30 System gwarantowania rozliczeń
Depozyty zabezpieczające Fundusz rozliczeniowy Kapitał własny KDPW_CCP Wymogi finansowe i ostrożnościowe wobec uczestników

31 Uczestnicy KDPW_CCP Krajowe instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, banki Zagraniczne instytucje finansowe: firmy inwestycyjne, podmioty zagraniczne wykonujące zadania w zakresie rozliczania transakcji zawieranych w obrocie instrumentami finansowymi Spółki prowadzące izbę rozliczeniową

32 Typy uczestnictwa Typami uczestnictwa w przypadku rynku zorganizowanego są: Reprezentant – w tym przypadku uczestnik posiada status uczestnika rozliczającego w zakresie wszystkich transakcji, których przedmiotem są papiery wartościowe, zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu przez inny podmiot, w tym przez uczestnika nierozliczającego. Uczestnik rozliczający-transakcje własne – rozlicza transakcje zawierane przez niego na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu na rachunek własny lub na rachunek klientów. Uczestnik rozliczający-rachunki instrumentów pochodnych – rozlicza transakcje zawierane na rynku instrumentów pochodnych przez inne podmioty, w tym przez uczestników nierozliczających, jeżeli transakcje te są zawierane na rachunek klientów posiadających rachunki instrumentów pochodnych prowadzone przez tego uczestnika lub na jego własny rachunek. Uczestnik nierozliczający – zawiera transakcje na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu, a jednocześnie nie posiada statusu uczestnika rozliczającego w żadnym zakresie.

33 Wymogi kapitałowe wobec Uczestników
Wysokość kapitałów własnych uczestnika posiadającego status uczestnika rozliczającego w przypadku obrotu zorganizowanego nie może być niższa niż: w zakresie transakcji zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu przez inny podmiot lub podmioty: suma kwoty 50 mln zł oraz iloczynu kwoty 5 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych przez uczestnika w jakimkolwiek zakresie w rozliczeniach transakcji dokonywanych przez KDPW_CCP - w przypadku banku, suma kwoty 15 mln zł oraz iloczynu kwoty 2 mln zł i liczby podmiotów reprezentowanych przez uczestnika w jakimkolwiek zakresie w rozliczeniach transakcji dokonywanych przez KDPW_CCP - w przypadku domu maklerskiego, 15 mln zł – w przypadku spółki prowadzącej izbę rozliczeniową, w zakresie transakcji własnych, zawieranych na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu na rachunek własny lub na rachunek klientów: 25 mln zł - w przypadku banku, 4 mln zł - w przypadku domu maklerskiego.

34 Depozyty zabezpieczające
Depozyty zabezpieczające są głównym elementem systemu gwarantowania rozliczeń. Stosuje się je zarówno dla transakcji z rynku kasowego, jak i terminowego. Ich wartość dla każdego uczestnika izby rozliczeniowej liczona jest indywidualnie w oparciu o metodologię SPAN® (w przypadku obrotu zorganizowanego) przy założeniu normalnych – standardowych – warunków rynkowych. Rolą depozytu jest pokrycie zmiany wartości rozliczeniowej w założonym horyzoncie czasu w wyniku wystąpienia niekorzystnej zmiany cen rynkowych. Depozyty mogą być wykorzystane wyłącznie w wypadku niewypłacalności tego uczestnika, który je wniósł. Główną korzyścią takiego rozwiązania jest gwarancja nienaruszalności środków zgromadzonych przez dany podmiot w depozytach zabezpieczających. Narzędziem wspomagającym dla depozytów zabezpieczających na rynku kasowym w obrocie zorganizowanym jest mechanizm wyrównania do rynku, który umożliwia redukcję ryzyka do horyzontu 1-dniowego. Zadaniem wyrównania do rynku jest zredukowanie ryzyka rynkowego do ryzyka jednodniowego poprzez zabezpieczenie środków na pokrycie różnic pomiędzy aktualną ceną referencyjną a ceną, po jakiej została zawarta transakcja.

35 Fundusz rozliczeniowy
W obrocie zorganizowanym KDPW_CCP zarządza trzema funduszami rozliczeniowymi : Funduszem Rozliczeniowym (dla rynku regulowanego) Funduszem Zabezpieczającym Rozliczanie Transakcji Zawartych w Alternatywnym Systemie Obrotu Organizowanym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie S.A. Funduszu Zabezpieczającego Rozliczanie Transakcji Zawartych w Alternatywnym Systemie Obrotu Organizowanym przez BondSpot S.A.

36 Fundusz rozliczeniowy
W przypadku wyjątkowych zmian na rynku wartość środków zgromadzonych w depozytach zabezpieczających może okazać się niewystarczająca. To dodatkowe ryzyko, określane jako tzw. ryzyko niepokryte, jest zabezpieczone środkami zgromadzonymi w funduszu rozliczeniowym. Pomiar ryzyka niepokrytego polega na obliczeniu różnicy pomiędzy wartością wymaganych depozytów zabezpieczających w warunkach ekstremalnych (wyrażających się dużą zmianą poziomu cen instrumentów finansowych), a wielkością tych depozytów obliczonych przy standardowych warunkach rynkowych.

37 Zasady obliczania funduszu rozliczeniowego
DZ Stress DZ Normal UR 1 UR 2 UR 3 RN 1 RN 2 RN 3 FR=RN2 UR – uczestnik rozliczający RN – ryzyko niepokryte FR – fundusz rozliczeniowy DZ – depozyt zabezpieczający FR=RN2 Wartość środków zgromadzonych w funduszu rozliczeniowym równa jest wartości najwyższego ryzyka niepokrytego generowanego przez Uczestnika rozliczającego, wyliczonego jako różnica pomiędzy depozytami naliczonymi wg parametrów ekstremalnych i parametrów normalnych.

38 Kapitał własny KDPW_CCP
Kapitał własny izby rozliczeniowej jest kolejnym, istotnym elementem w systemie zarządzania ryzykiem rozliczeniowym, podnoszącym bezpieczeństwo rozliczeń na rynku. Izba rozliczeniowa KDPW_CCP została wyposażona w kapitał o wartości 200 mln zł. Kapitał własny KDPW_CCP jest ostatnią linią obrony w przypadku niewywiązania się z zobowiązań przez jednego bądź kilku uczestników. W zależności od rynku (obrót zorganizowany lub OTC) zasoby kapitałowe izby wykorzystywane są na różnych poziomach zamykania pozycji niewypłacalnego uczestnika.

39 Kolejność uruchamiania środków w systemie gwarantowania rozliczeń – obrót zorganizowany

40 Agent ds. Rozrachunku w KDPW
Uczestnik rozliczający KDPW_CCP nie ma obowiązku posiadania konta depozytowego w KDPW. W takim przypadku rozrachunek zawartych przez niego transakcji może być dokonywany za pośrednictwem konta depozytowego jego Agenta do spraw rozrachunku. Oznacza to, że Uczestnik rozliczający KDPW_CCP nie musi być jednocześnie Uczestnikiem bezpośrednim KDPW. Wprowadzenie funkcji Agenta ds. rozrachunku w KDPW pozwala na rozwinięcie katalogu usług i podmiotów aktywnych w obszarze działalności izby rozliczeniowej KDPW_CCP, zwłaszcza zagranicznych firm inwestycyjnych.

41 Agent ds. Rozrachunku w KDPW - założenia
Adresaci nowej funkcjonalności: Zagraniczni uczestnicy rozliczający (UR) Beneficjenci: Uczestnicy Rozliczający i podmioty pełniące rolę Agenta ds. Rozrachunku Cel: Umożliwienie zagranicznym firmom inwestycyjnym ubiegania się o status UR w KDPW_CCP bez konieczności otwierania i prowadzenia konta w KDPW  rozdzielenie funkcji rozliczeniowej od rozrachunkowej _ Uczestnik bezpośredni KDPW (typ uczestnictwa: reprezentant/AR) uprawniony do prowadzenia rachunku papierów wartościowych, rachunku instrumentów pochodnych lub konta depozytowego _ Za pośrednictwem jego konta depozytowego w KDPW dokonuje się rejestracja instrumentów finansowych Uczestnika Rozliczającego i rozrachunek transakcji na rzecz UR

42 Nowe regulacje europejskie – wpływ na funkcjonowanie KDPW i KDPW_CCP

43 EMIR - główne cele Reakcja na kryzys:
Szczyt G-20 w Pittsburghu (wrzesień 2009): Wszystkie standardowe instrumenty pochodne OTC powinny być rozliczane przez centralnych kontrpartnerów (CCP) najpóźniej do końca 2012 r., a kontrakty w instrumentach pochodnych OTC raportowane do repozytorium transakcji. Główne cele: ograniczenie ryzyka kontrahenta, w tym wzmocnienie wymogów rozliczeniowych, ograniczenie ryzyka operacyjnego, w tym większa standaryzacja i obsługa elektroniczna, większa przejrzystość, m.in. dzięki repozytoriom transakcji.

44 EMIR - kalendarium EMIR – Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 648/ z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie instrumentów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, kontrahentów centralnych i repozytoriów transakcji Publikacja Rozporządzenia EMIR: 27 lipca 2012 Wejście w życie Rozporządzenia: 16 sierpnia 2012 Przedłożenie Komisji Europejskiej przez EBA projektu standardów technicznych w zakresie wymogów kapitałowych dla CCP: 26 września 2012 Przedłożenie Komisji Europejskiej przez ESMA projektu standardów technicznych (Regulatory technical standards – RTS oraz Implementing technical standards - ITS) - 27 września 2012 r. Planowane zatwierdzenie standardów technicznych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej: 8 luty 2013r. Wejście w życie standardów technicznych: 1 marca 2013

45 EMIR - konsekwencje Artykuł 4
Obowiązek rozliczenia kontraktów pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym Artykuł 9 Obowiązek zgłaszania (raportowania) zawartych kontraktów pochodnych do repozytorium transakcji Artykuł 14 Zezwolenia na prowadzenie działalności przez centralnego kontrpartnera (CCP) Artykuł 55 Rejestracja repozytorium transakcji przez ESMA

46 Obowiązek rozliczania (1)
Podstawowe pojęcia (Art. 2): „partner centralny” (CCP) - oznacza podmiot, który w sensie prawnym działa pomiędzy stronami kontraktów będących w obrocie na jednym rynku finansowym lub większej ich liczbie, stając się nabywcą dla każdego sprzedawcy i sprzedawcą dla każdego nabywcy; „klasa instrumentów pochodnych” - oznacza pewien podzbiór instrumentów pochodnych o wspólnych cechach zasadniczych, uwzględniających co najmniej: relację z instrumentem bazowym, walutę nominalną.

47 Obowiązek rozliczania (3)
Zgodnie z art. 5: Właściwy organ nadzoru, który autoryzował CCP w zakresie rozliczania klasy instrumentów pochodnych OTC, powinien bezzwłocznie powiadomić ESMA o tej autoryzacji. W ciągu 6 m-cy od otrzymania powiadomienia o autoryzacji, ESMA powinna opracować i przekazać do Komisji Europejskiej projekt regulacyjny standardów technicznych określający: klasę instrumentów pochodnych OTC, która powinna podlegać obowiązkowi rozliczania, datę, od której obowiązek rozliczania staje się skuteczny, minimalny okres pozostały do zapadalności instrumentów pochodnych

48 Obowiązek rozliczania (2)
Zgodnie z art. 4 ust. 1: Kontrahenci powinni rozliczać wszystkie kontrakty pochodne będące przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym należące do tych klas instrumentów pochodnych, które zostały uznane za podlegające obowiązkowi rozliczania, jeśli kontrakty te spełniają jednocześnie warunki: w zakresie kontrahentów, pomiędzy którymi zostały zawarte, w zakresie terminu zawarcia lub odnowienia kontraktu.

49 Dostosowanie KDPW_CCP do wymogów EMIR
Dostosowanie do definicji CCP (art. 2): Nowacja rozliczeniowa Dostosowanie w zakresie wymogu kapitałowego (art. 16) Zezwolenie (autoryzacja) na prowadzenie działalności przez CCP (art. 14)

50 Nowacja Rozliczeniowa (1)
4 sierpnia br. weszły w życie zapisy ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, które po raz pierwszy wprowadziły do polskiego porządku prawnego pojęcie nowacji rozliczeniowej. Dzięki tej konstrukcji izba rozliczeniowa stała się partnerem centralnym (central counterparty), czyli kupującym dla każdego sprzedającego i sprzedającym dla każdego kupującego, wygaszając w ten sposób prawa i obowiązki pierwotnych stron transakcji względem siebie. CCP jako SPRZEDAJĄCY SPRZEDAJĄCY KUPUJĄCY CCP jako KUPUJĄCY

51 Nowacja rozliczeniowa (2)
Skutki nowacji rozliczeniowej dla KDPW_CCP: Wygaśnięcie praw oraz obowiązków wynikających z transakcji i równoczesne powstanie nowych stosunków prawnych, w których izba stanie się stroną. Izba staje się uprawniona do żądania spełnienia świadczeń wynikających z transakcji wobec strony transakcji (jeżeli jest uczestnikiem), albo wobec uczestnika będącego stroną rozliczenia (w przypadku gdy stroną transakcji jest klient UR). Od chwili przyjęcia transakcji do rozliczenia uczestnik będący stroną rozliczenia i izba mogą powoływać się wyłącznie na zarzuty wynikające ze stosunków prawnych powstałych w miejsce zawartych transakcji. Uczestnik będący stroną rozliczenia nie może powoływać się wobec izby na zarzuty związane ze stosunkiem prawnym łączącym go z podmiotem zawierającym transakcje. Wyłączenie z masy upadłości uczestnika zabezpieczenia ustanowionego przez podmiot zawierający transakcje, które podlegają obowiązkowi rozliczenia przez CCP.

52 Wymóg kapitałowy Podwyższenie kapitału zakładowego KDPW_CCP S.A., w związku z rozpoczęciem rozliczeń dla transakcji zawieranych na rynku OTC, do poziomu 200 mln zł (ok. 50 mln euro) – uchwała WZA podjęta w czerwcu 2012 r. Minimalny wymóg kapitałowy: przynajmniej 7,5 mln EUR (zgodnie z art. 16 EMIR) Zgodnie ze standardami technicznymi EBA kapitał CCP nie powinien być niższy niż suma: wydatków operacyjnych koniecznych do poniesienia w określonym czasie na restrukturyzację; wymogów kapitałowych na ryzyko operacyjne; wymogów kapitałowych na ryzyko kredytowe, kontrpartnera, rynkowe pochodzące z działalności pozarozliczeniowej; wymogów kapitałowych na ryzyko prawne oraz biznesowe. W celu dostosowania kapitału zakładowego KDPW_CCP do wymogów określonych w rozporządzeniu EMIR została podjęta w czerwcu 2012 r. przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy KDPW_CCP S.A. uchwała w sprawie podwyższenia kapitału zakładowego spółki o 100 mln zł do poziomu 200 mln zł. Zgodnie z uchwałą WZA podwyższenie kapitału Spółki zostało w dniu 28 września 2012r.opłacone w wysokości zł, natomiast w pozostałej części zostanie opłacone w terminie do dnia 1 grudnia 2012 r.

53 Rozliczanie transakcji derywatów z rynku OTC Dlaczego KDPW_CCP?
Dostęp do polskiego rynku kapitałowego Płynność w PLN w pieniądzu banku centralnego (NBP) Możliwość wnoszenia zabezpieczeń w polskich papierach skarbowych, akcjach z indeksu WIG20 oraz PLN Stabilność polskiego sektora bankowego Redukcja ryzyka dla transakcji na rynku kasowym, terminowym oraz OTC Efektywny system gwarantowania i rozliczania transakcji Rozrachunki w pieniądzu banku centralnego Stosowanie wysokich standardów w zakresie zarządzania ryzykiem Wykorzystywanie standardowych procedur w przypadku wystąpienia niewypłacalności uczestnika

54 Funkcje systemu KDPW_CCP będzie prowadzić system rozliczeń transakcji na derywatach, zawartych poza obrotem zorganizowanym, w tym system zabezpieczania płynności rozliczania tych transakcji. Główne funkcje systemu rozliczeń transakcji OTC: rozliczenia transakcji przyjętych do systemu rozliczeń OTC oraz pośrednictwo w rozrachunku wynikającym z tych rozliczeń zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym administracja zabezpieczeniami funkcja centralnego kontrpartnera (CCP) z zastosowaniem mechanizmu nowacji rozliczeniowej raportowanie do repozytorium transakcji (usługa oferowana przez KDPW)

55 Platforma konfirmacji
KDPW_CCP rozlicza transakcje na bazie instrukcji rozliczeniowych dostarczonych przez elektroniczne platformy konfirmacji (MarkitWire, SWIFT Accord) Dla transakcji REPO potwierdzenie transakcji następuje w KDPW_CCP. MarkitWire SWIFT Accord

56 Zagadnienia techniczne
Komunikacja z KDPW_CCP odbywać się będzie za pośrednictwem systemu wymiany informacji (SWI), prowadzonym przez KDPW w oparciu o rozwiązania własne lub SWIFT. KDPW_CCP będzie rozliczać transakcje na podstawie instrukcji rozliczeniowej, dostarczonej przez podmiot prowadzący platformę elektroniczną ( MarkitWire, SWIFTAccord) Transakcje rozliczane przez KDPW_CCP będą rozliczane przez izbę albo uczestnika rozliczającego do repozytorium transakcji, prowadzonego przez KDPW codzienne raportowanie uczestników KDPW_CCP

57 Platformy konfirmacji*:
Funkcje systemu Bank A Bank B Repozytorium transakcji (KDPW lub inne) Narodowy Bank Polski Platformy konfirmacji*: Komunikacja SWIFT lub SWI CSD (KDPW) rozrachunek repo przechowywanie zabezpieczeń * Transakcje repo – potwierdzenie w KDPW_CCP

58 Harmonogram dnia rozliczeniowego
Dzień 1: 09:00-17:00 – transakcji w instrumentach pochodnych i transakcji repo do systemu rozliczeniowego; - monitorowanie ryzyka wprowadzenie transakcji repo do systemu rozliczeniowego – rozrachunek w T+0 17:15 – kompensacja (netting) – ustalenie salda zobowiązań i należności dla każdego uczestnika rozliczeń Dzień 2: 08:00-08:45 – transfery pomiędzy uczestnikami rozliczeń w wyniku kalkulacji z dnia poprzedniego

59 Obliczanie wpłat do funduszu zabezpieczającego OTC
Fundusz gwarancyjny Pokrywa najwyższe ryzyko niepokryte przez depozyt zabezpieczający (najwyższe ryzyko niepokryte). Ryzyko niepokryte (RN) = DZ Stress – DZ Normal DZ Stress – depozyty zabezpieczające dla warunków stress-testowych DZNormal – depozyty zabezpieczające obliczone dla warunków normalnych DZ Normal DZ Normal DZ Normal DZ Stress DZ Stress DZ Stress UR1 UR2 UR3 UR 1 UR 2 UR 3 FR=UR2

60 System gwarantowania rozliczeń
Depozyty zabezpieczające Fundusz zabezpieczający OTC Kapitał własny KDPW_CCP Wymogi finansowe i ostrożnościowe wobec uczestników

61 Zabezpieczenia Polskie obligacje skarbowe Polskie bony skarbowe
Gotówka w PLN Akcje (WIG20) planowane: Obligacje skarbowe strefy euro Gotówka w EUR

62 Kolejność uruchamiania środków w systemie gwarantowania rozliczeń
Należności uczestnika naruszającego Depozyty zabezpieczające (wniesione przez uczestnika naruszającego) Fundusz zabezpieczający OTC (w wysokości wpłat uczestnika naruszającego) Kapitał KDPW_CCP (w proporcjonalnej części dla rynku OTC wyliczonej z 25% kapitału przeznaczonego*) Fundusz zabepieczający OTC (w pozostalej wysokości Funduszu) Kapitał KDPW_CCP (pozostały kapitał własny KDPW_CCP) * Zgodnie z regulacją EMIR

63 Rozliczane instrumenty
Lista instrumentów rozliczanych w KDPW_CCP: Pierwsza faza – 2012 r.: Forward na stopę procentową ( Forward Rate Agreements) Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap) Overnight Index Swap Basis Swap oraz REPO Druga faza – styczeń 2014 r.: FX swap Opcje walutowe Opcje na stopę procentową Swapy procentowo- walutowe (CIRS) PLN PLN i inne waluty

64 Typy uczestnictwa 1. Generalny uczestnik rozliczający – odpowiada za rozliczenie w zakresie transakcji zawieranych lub potwierdzanych: a/ przez niego na platformie elektronicznej, na rachunek własny lub jego klientów, b/ przez inny podmiot, w tym przez innego uczestnika, na platformie elektronicznej, na rachunek własny tego podmiotu lub jego klientów. 2. Indywidualny uczestnik rozliczający – odpowiada za rozliczenie transakcji zawieranych lub potwierdzanych przez niego na platformie elektronicznej, na rachunek własny lub jego klientów. 3. Izba rozliczeniowa 4. Uczestnik nierozliczający – uczestnik zawiera poza obrotem zorganizowanym transakcje, które są rozliczane w systemie rozliczeń OTC, a jednocześnie nie jest uczestnikiem rozliczającym.

65 Jak zostać uczestnikiem w obszarze OTC
Przystąpienie do izby rozliczeniowej KDPW_CCP można podzielić na trzy podstawowe etapy: przed podpisaniem umowy, związany z zawarciem umowy oraz rozpoczęciem działalności. Etap poprzedzający (testowy) daje możliwość przeprowadzenia testów technicznych jeszcze przed rozpoczęciem współpracy z KDPW_CCP. Zawarcie umowy o uczestnictwo obejmuje następujące kroki: złożenie wniosku o uczestnictwo (wraz z załącznikami) spełnienie warunków finansowych (odpowiedniej wielkości kapitały własne oraz utrzymywanie poziomów norm ostrożnościowych) spełnienie warunków technicznych (m.in. zestawienie połączenia z systemem informatycznym KDPW_CCP do prowadzenia systemu rozliczeń OTC, umowa ze SWIFT lub MarkitServ) Rozpoczęcie działalności po zawarciu umowy wiąże się z dokonaniem wpłaty do funduszu zabezpieczającego OTC, wniesieniem depozytu wstępnego oraz otwarciem konta rozliczeniowego w systemie rozliczeń OTC.

66 Wymogi Kapitałowe Uczestnikiem rozliczającym może być wyłącznie firma inwestycyjna, która spełnia następujące wymogi: posiada dostęp do rozrachunku w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych posiada dostęp do rozrachunku w Narodowym Banku Polskim Wysokość kapitałów własnych uczestnika rozliczającego nie może być niższa niż: generalny uczestnik rozliczający mln PLN (ok. 25 mln EUR) indywidualny uczestnik rozliczający - 50 mln PLN (ok. 12,5 mln EUR) izba rozliczeniowa mln PLN (ok. 25 mln EUR)

67 Repozytorium transakcji - obowiązek raportowania
Zgodnie z art. 9: Szczegółowe informacje na temat każdego zawartego kontraktu pochodnego oraz na temat wszelkich zmian lub rozwiązania tego kontraktu, powinny być zgłaszane do repozytorium transakcji. Dane muszą być przekazywane do repozytorium nie później niż w dniu roboczym następującym po zawarciu, zmianie warunków lub rozwiązaniu kontraktu. Obowiązek raportowania dotyczy transakcji instrumentami pochodnymi zawartych w dniu lub po dniu wejście w życie rozporządzenia oraz transakcji zawartych przed tą datą, dla których nie upłynął termin zapadalności.

68 Harmonogram wprowadzenie obowiązku raportowania
Publikacja Rozporządzenia EMIR: 27 lipca 2012 Wejście w życie Rozporządzenia: 16 sierpnia 2012 Przekazanie standardów technicznych przez ESMA do KE: 27 września 2012 Przewidywane wejście w życie standardów technicznych ESMA: I/II kwartał 2013 Rozpoczęcie procesu autoryzacji izb typu CCP przez lokalne organy nadzoru: I/II kwartał 2013 Rozpoczęcie procesu rejestracji repozytoriów transakcji w ESMA: I/II kwartał 2013 Wejście w życie obowiązku raportowania do repozytoriów transakcji - nie wcześniej niż 1 lipca 2013 r. o ile do dnia 1 kwietnia 2013 r. ESMA zarejestruje pierwsze repozytorium transakcji

69 Repozytorium w polskim prawodawstwie
Nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, która weszła w życie 4 sierpnia 2012 r. (art. 48 ust. 5a) postanawia, że Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych będzie mógł prowadzić - na zasadach określonych w odrębnym regulaminie - repozytorium transakcji, czyli działalność polegającą na gromadzeniu i przechowywaniu informacji dotyczących transakcji, których przedmiotem są instrumenty finansowe oraz informacje dotyczące tych instrumentów.

70 Repozytorium Transakcji w KDPW
Repozytorium transakcji to zbiór informacji spełniający w szczególności wymogi Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie transakcji na instrumentach pochodnych będących przedmiotem obrotu poza rynkiem regulowanym, partnerów centralnych i repozytoriów transakcji. Repozytorium Transakcji w KDPW zostało uruchomione 2 listopada 2012 roku. Funkcjonuje w oparciu o Regulamin repozytorium transakcji przyjęty przez Zarząd KDPW. Po przyjęciu przez KE standardów technicznych rozpocznie się proces dostosowywania regulacji oraz narzędzi informatycznych repozytorium transakcji do wymogów wyznaczonych w tych standardach. Na przełomie I i II kwartału 2013 roku KDPW rozpocznie proces rejestracji repozytorium transakcji w ESMA (Europejski Urząd Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych) zgodnie z wymogami rozporządzenia EMIR.

71 Beneficjenci usługi Instytucje nadzorcze rynku kapitałowego.
Kontrahenci zawierający transakcje na instrumentach pochodnych objętych obowiązkiem raportowania. KDPW_CCP i inne izby rozliczeniowe.

72 Typy uczestnictwa w repozytorium KDPW
Uczestnictwo bezpośrednie, związane z przekazywaniem informacji o transakcjach do repozytorium. Może występować w dwóch typach: strona transakcji – w przypadku, gdy uczestnik przekazuje informacje o transakcjach, których jest stroną; reprezentant – w przypadku, gdy uczestnik przekazuje informacje w imieniu podmiotu zawierającego transakcje. Uczestnictwo pośrednie, umożliwiające stronie transakcji w instrumentach pochodnych przeglądanie informacji o transakcjach przez nią zawartych – wprowadzonych do repozytorium przez reprezentującego ją uczestnika bezpośredniego. Uczestnik pośredni wobec Krajowego Depozytu jest reprezentowany przez uczestnika bezpośredniego.

73 Identyfikacja uczestników i transakcji
Uczestnicy repozytorium oraz strony transakcji w instrumentach pochodnych, reprezentowane przez uczestnika bezpośredniego, uzyskują kod identyfikujący nadawany przez KDPW. Kod ten umożliwi identyfikację w systemie wszystkich transakcji zgłoszonych przez tego samego uczestnika oraz transakcji zawartych przez ten sam podmiot, nawet jeśli nie byłby uczestnikiem repozytorium. Kod identyfikujący stronę transakcji będzie również tym znacznikiem informacji, przy wykorzystaniu którego strona transakcji – uczestnik pośredni, będzie mogła uzyskać dostęp do informacji o wszystkich zawartych przez nią transakcjach w instrumentach pochodnych. W ramach prowadzonej usługi repozytorium transakcji, Krajowy Depozyt, będzie również nadawać unikalny kod każdej transakcji, o której informacja została przekazana do repozytorium . Kod nadawany transakcji umożliwi identyfikację w systemie wszystkich informacji dotyczących określonej transakcji.

74 Wdrożenie usługi: Etap I
Repozytorium w KDPW uruchamiane będzie w II etapach. W pierwszym etapie, do czasu implementacji przepisów ESMA określających standardy techniczne dla repozytoriów transakcji oraz do czasu wejścia w życie obowiązku raportowania, repozytorium prowadzone przez Krajowy Depozyt, funkcjonuje wyłącznie w oparciu o aplikację internetową, do której uczestnicy repozytorium mają dostęp przez stronę www Krajowego Depozytu. W pierwszym etapie funkcjonowania zarówno uczestnictwo, jak i przekazywanie informacji o transakcjach do repozytorium jest zwolnione z opłat.

75 Wdrożenie usługi: Etap II
W drugim etapie, który będzie miał na celu dostosowanie funkcjonalności repozytorium do wymogów standardów technicznych ESMA (wejdą w życie najprawdopodobniej w I kwartale 2013 r.), zakłada się wprowadzenie możliwości przekazywania informacji do repozytorium kolejnym kanałem informacyjnym: przez izbę rozliczeniową. Izba będzie występowała w podwójnej roli: jako CCP zobowiązane do przekazywania informacji do repozytorium o wszystkich rozliczanych przez izbę transakcjach w instrumentach pochodnych, zarówno z rynku zorganizowanego, jak i z rynku OTC jako reprezentant strony transakcji (strony rozliczenia) – w przypadku, gdy uczestnik rozliczający zleci KDPW_CCP przekazywanie do repozytorium informacji o transakcjach rozliczanych przez izbę. Dodatkowo, w drugim etapie nastąpi przemodelowanie aplikacji internetowej optymalizujące jej działanie w związku z wejściem w życie wymogów technicznych opublikowanych przez KE.

76 www.kdpw.pl www.kdpwccp.pl
Dziękuję za uwagę