Badania psycholingwistyczne

Prezentacja na temat: "Badania psycholingwistyczne"— Zapis prezentacji:

1 Badania psycholingwistyczne
dotyczące procesów przekładu Paulina Saletnik

2 Koncentracja na procesie przekładu:
Tłumacz Wykonywane operacje Warunki Tekst Sposoby Rezultat

3 Nowa informacja Zostają przetasowane, zapada decyzja: ZAGRAĆ ODŁOŻYĆ
KARTY WIEDZY Zostają przetasowane, zapada decyzja: ZAGRAĆ ODŁOŻYĆ

4 Badania nad operacjami umysłowymi dokonującymi się w trakcie przekładu
Hans P. Krings Wolfgang Lörscher

5 Protokoły Głośnego Myślenia – PGM Think Aloud Protocols - TAP
ODKRYWCY METODY: K.A.Ericsson, H.A.Simon CEL: Wniknięcie w kognitywne procesy związane z rozumieniem i formułowaniem wypowiedzi. METODY: Badani głośno werbalizują wszystko, co przychodzi im na myśl w trakcie pracy na tekstem.

6 SPOSÓB DZIAŁANIA: nagrywanie wideo transkrybowanie drobiazgowa analiza wyciągnięcie uogólnień konfrontacja z badanymi

7 WNIOSKI: Rozumienie tekstu oryginału rozumienie na poziomie słów;
Rzeczowniki stanowią trudniejszy materiał niż czasowniki; Różny sposób pracy początkującego i doświadczonego tłumacza, inna relacja procesów decyzyjnych.

8 Dwa typy przekładu wg Wolfganga Lörschera
SIGN oriented - jeden znak zastępuje inny SENSE oriented - wybór sensu w konkretnym kontekście

9 Najważniejsze i najnowsze tendencje badań psycholingwistycznych
HANS HöNIG PAUL KUSSMAUL

10 Hans Hönig prowadzi badania:
Kompetencji asocjacyjnej i tłumaczeniowej, Subiektywności rozumienia, Porządku myślenia ogólnego, Charakteru procesów umysłowych i asocjacyjnych, Intuicji, Poznania.

11 Na podstawie tekstów asocjacyjnych wykazał, że:
Intuicja i poznanie poprzez poszukiwania i znajdowanie zwerbalizowanych sformułowań nie odbywa się wg zasady postępu linearnego – w grę wchodzą czynniki niezależne.

12 Paul Kussmaul Empiryczne podejście do kreatywności poprzez analizę PGM w połączeniu z elementami semantyki scen i ram. Koncentruje się na kształceniu tłumaczy - „Training the Translator” (1991)

13 Wybrane zagadnienia z dziedziny
Psycholingwistyki: Procesowanie tekstów typu od podstawy w górę od góry w dół Uaktywnianie cech semantycznych, prototypów, scen i ram sytuacyjnych. Lingwistyki tekstu: Pojęcia związane z pragmatyką – relacja: między tekstem a autorem, między tekstem a odbiorcą.

14 Nacisk położony na: Metody i modele stosowane w stylistyce opisowej;
Teorię aktów mowy; Typologię tekstów; Funkcjonalną analizę zdania (FSP).

15 GŁÓWNY CEL: Zainteresowanie nauczycieli przekładu wyjaśnianiem zjawisk przekładowych w sposób racjonalny, oparty na obiektywnych zasadach i eliminujący intuicyjne podejście i ocenę. Stworzenie zdrowych i ujednoliconych podstaw metodologicznych.

16 Słowniczek Polski Angielski Francuski Proces przekładu
Translation process Un processus de traduction Operacja umysłowa Mental operation Une opération mentale Werbalizować To verbalize Verbaliser Kompetencja asocjacyjna Associative competence Une compétence associative Poznanie Cognition Une connaissance Postęp linearny Linear progress Un progrès linéaire Empiryzm/ empiryczny Empiricism/empirical Un empirisme/ empirique Stylistyka opisowa Descriptive stylistics Une stylistique descriptive Teoria aktów mowy Speech act theory La théorie des actes de langage Funkcjonalna analiza zdania Functional Sentence Perspective (FSP) Perspective fonctionnelle de la phrase (PFP)