Stosowanie praw UE.

Prezentacja na temat: "Stosowanie praw UE."— Zapis prezentacji:

1 Stosowanie praw UE

2 Autonomia prawa UE Koncepcja monistyczna Koncepcja dualistyczna
Prawo międzynarodowe i prawo krajowe są częściami jednego systemu prawnego Ratyfikowane traktaty mogą być powołane przed sądem krajowym Pierwszeństwo prawa międzynarodowego Koncepcja dualistyczna Prawo międzynarodowe i prawo krajowe to da różne systemy Traktaty muszą być transponowane do prawa krajowego, aby wywołać skutki prawne W przypadku konfliktu między normami pierwszeństwo może uzyskać późniejsza ustawa

3 Autonomia prawa UE – van Gend i Loss
TWE jest czymś więcej niż tylko traktatem zawartym między państwami (jednostka może się powołać na niego przed sądem) W celu urzeczywistnienia wspólnego rynku (jako celu) jednostki muszą mieć możliwość powoływania się na TWE przed sądem TWE może być stosowany bezpośrednio Art TWE nadaje jednostkom prawa skuteczne przed sądami krajowymi

4 Autonomia prawa UE – Costa vs E.N.E.L 6/64
Początek autonomii prawa wspólnotowego Państwa nie mogą postępowań wbrew swoim zobowiązaniom, wbrew traktatom

5 Prawo Unii Stanowi część porządku prawnego państw członkowskich – obowiązuje bezpośrednio Może być powoływane jako źródło prawa i obowiązków zarówno organów państwa lub Unii, jak i jednostek – może być stosowane bezpośrednio

6 Kryteria bezpośredniego stosowania
Norma musi być jasna i precyzyjna, aby nadawała się do stosowania przed sądami i innymi organami Bezwarunkowa – jej stosowanie nie może być uzależnione od swobodnego uznania organu który ją stosuje (ani organu Unii ani organu PC) Zupełna/kompletna (prawnie perfekcyjna) – jej wykonanie nie może zależeć od późniejszych środków wykonawczych przyjmowanych przez państwa członkowskie lub instytucji Unii

7 Van Gend i Loos Defrenne vs. Sabena 43/75

8 Bezpośrednie stosowanie – pojęcie szersze
Bezpośredni skutek – pojęcie węższe (możliwość powołania się na normę przez jednostkę) Na ogół używane zamiennie

9 Skutek bezpośredni wertykalny i horyzontalny
Jednostka – państwo (wertykalny) Jednostka – jednostka (horyzontalny)

10 Zasada pierwszeństwa prawa UE – Simmenthal 106/77 (II)
Bezpośrednio skuteczne normy prawa wspólnotowego musza być w pełni i jednolicie stosowane we wszystkich PC Zasada pierwszeństwa zobowiązuje sądy do stosowania prawa wspólnotowego do prawa krajowego Każdy sąd ma obowiązek niezastosowania prawa krajowego, zarówno wcześniejszego jak i późniejszego, sprzecznego z prawem wspólnotowym, bez czekania na jego uchylenie

11 Nieważność prawa krajowego Niestosowanie prawa krajowego
Prymat prawa UE Nieważność prawa krajowego Niestosowanie prawa krajowego

12 Prymat prawa UE Prymat obowiązywania Prymat stosowania

13 Zasada pierwszeństwa, a konstytucja

14 Bezpośredni skutek rozporządzeń
Jest środkiem ujednolicania prawa UE Działa natychmiastowo, staje się w momencie wejścia w życie częścią prawa krajowego Ustanawia prawo powszechnie obowiązujące Transpozycja rozporządzeń nie jest co do zasady dopuszczalna Wyjątkowo przepis rozporządzenia może wymagać wykonania PC możne ustanowić sankcje za naruszenie rozporządzeń Państwo może regulować pewne kwestie nieobjęte rozporządzeniem

15 Bezpośredni skutek decyzji
Wiążący charakter decyzji (art. 288 z. 4 TFUE) Zasada effet utile - dla zapewnie jej efektywnego wykonania jednostka powinna móc powołać się na decyzję Art. 267 TFUE

16 Bezpośredni skutek dyrektywy (41/74 Van Duyn, 9/70 Franz Grad)
Wiążący charakter dyrektywy wynika z art. 288 TFUE Effet utile – „W szczególności, gdy instytucje wspólnotowe nałożyły w drodze dyrektywy obowiązek podjęcia przez PC określonych działań, wymagana efektywność tego aktu byłaby osłabiona, gdyby jednostki nie mogły się oprzeć na nim przed sądami krajowymi i gdyby sądy były pozbawione możliwości wzięcia pod uwagę dyrektywy jako prawa wspólnotowego” Art. 267 TFUE Zasada estoppel – nieprzeczenie sobie – zasada zaufania – państwo nie może czerpać korzyści z niewykonania obowiązku

17 Do zastosowania bezpośredniego skutku wymagana jest
Zła transpozycja lub jej brak Upływ okresu transpozycji Zobowiązanie bezwarunkowe i wystarczająco precyzyjne

18 Brak skutku horyzontalnego dyrektywy – 152/84 Marshall

19 Zakres pojęcia „państwo”
Wszystkie organy państwa, rządowe jak i samorządowe (103/88 Fratelli Costanzo SpA vs Gmina Mediolan) Podmioty wykonujące usługi użyteczności publicznej (C-282/10 Dominguez)

20 Pośrednie stosowanie – wymóg zgodnej wykładni prawa krajowego
Dotyczy wszystkich krajowych przepisów prawnych Jest nieodłączną cechą systemu traktatowego Jest ograniczona przez ogólne zasady prawa, w szczególności przez zasadę pewności prawa i braku retroaktywności prawa, i nie może służyć jako podstawa do dokonywania wykładni prawa krajowego contra legem Jest pierwszoplanowa Sądy powinny dokonywać wszelkich możliwych działań alby ją zastosować

21 Pośrednie stosowanie – wymóg zgodnej wykładni prawa krajowego
Od daty wejścia w życie dyrektywy - zakaz wykładni podważającej cel Od końca okresu transpozycji (w przypadku jej braku) w przypadku braku bezpośredniego stosowania – wykładnia zgodna – jak najdalej możliwa

22 Incydentalny horyzontalny skutek dyrektywy
C-194/94 CIA Możliwość kwestionowania skuteczności prawa, które miałoby być zastosowane w związku z naruszeniem prawa przez państwo (brak notyfikacji) Nie oznacza to postania obowiązku po stronie innej jednostki

23 Skutek obiektywny dyrektywy
Sądu krajowe powinny z urzędu brać pod uwagę prawo UE w celu zapewnienia mu pełnej efektywności.

24 Odpowiedzialność odszkodowawcza PC
Za brak transpozycji Za akt prawodawczy Za akty administracyjne Za orzeczenia sądowe

25 Odpowiedzialność PC za brak transpozycji dyrektywy
Kryteria Francovich (C-6/90 i C-9/90 Francovich i in.) Celem dyrektywy musi być nadanie jednostkom uprawnień Treść tych uprawnień musi wynikać z postanowień tej dyrektywy Musi występować związek przyczynowo-skutkowy między naruszeniem ciążącego na PC zobowiązania a poniesioną szkodą Odpowiedzialność PC za brak transpozycji dyrektywy

26 Odpowiedzialność za akty prawodawcze
Kryteria Brasserie du pecheur oraz Factortame Norma, na którą powołuje się skarżący, musi mieć na celu nadanie jednostce uprawnień Naruszenie jest wystarczająco istotne Musi występować związek przyczynowo skutkowy między ciążącego na PC zobowiązania a poniesioną szkodą Odpowiedzialność za akty prawodawcze

27 Określając „wystarczającoś” naruszenia bierzemy pod uwagę:
Stopień jasności i precyzyjności naruszonej normy Zakres swobody oceny pozostawionej przez naruszoną normę organom państwowym lub wspólnotowym Zamierzony lub niezamierzony charakter popełnionego czynu lub wyrządzonej szkody Dopuszczalny lub niedopuszczalny błąd co do prawa Możliwość ewentualnego przyczynienia się przez organy wspólnotowe do naruszenia Przyjęcie lub odrzucenie przez władze państwowe praktyk sprzecznych z prawem wspólnotowym

28 Naruszenie jest zawsze oczywiste, jeżeli zostało utrzymane pomimo orzeczenia TSUE stwierdzającego takie naruszenie

29 Odpowiedzialność za akty administracyjne i inne naruszenia opiera się na tych samych przesłankach, które już zostały wskazane

30 Odpowiedzialność za orzeczenia sądowe
Naruszenie jest wystarczająco istotne w każdym przypadku, w którym decyzja sądu w sposób oczywisty nie respektuje orzecznictwa Trybunału w danej dziedzinie

31 Dochodzenie roszczeń przed sądami krajowymi
Restytucja Odszkodowanie Tymczasowy środek zabezpieczający powództwo

32 Ograniczenie zasady autonomii proceduralnej
Zasada niedyskryminacji roszczeń Zasada skuteczności