PODSTAWY PRAWA & OWI.

Prezentacja na temat: "PODSTAWY PRAWA & OWI."— Zapis prezentacji:

1 PODSTAWY PRAWA & OWI

2 SYSTEM PRAWA W RP 1. System civil law i common law. 2. Gałęzie prawa w RP (prawo cywilne, prawo rodzinne, prawo konstytucyjne, prawo gospodarcze, prawo finansowe, prawo administracyjne, prawo proceduralne)

3 ŹRÓDŁA PRAWA W RP Art. 87 Konstytucji
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe rozporządzenia. 2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

4 ROZPORZĄDZENIA Rozporządzenia nie są aktami pochodzącymi od parlamentu. Prawo ich wydawania posiada Prezydent, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i ministrowie. Są to jednocześnie akty prawne o charakterze wykonawczym, wydawane na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie (każda ustawa jeśli przewiduje konieczność wydania do niej aktów wykonawczych wskazuje organ, który zobowiązany jest go wydać i przedmiot regulacji, czego ma on dotyczyć), bez którego rozporządzenie nie może być wydane. Organ wymieniony w ustawie jako upoważniony do wydania rozporządzenia nie może prawa tego przekazać innemu organowi (np. Rada Ministrów - ministrowi), czyli subdelegacja tych uprawnień nie jest dopuszczalna.

5 Przykład delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia
Art. 97 § 4 kodeksu pracy; Minister Pracy i Polityki Socjalnej określi, w drodze rozporządzenia, szczegółową treść świadectwa pracy oraz sposób i tryb jego wydawania i prostowania.

6 Dz.U pokaż informacje o zmianach (3) zm.Dz.U § 1 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania. (Dz. U. z dnia 30 maja 1996 r.) Na podstawie art. 97 § 4 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje: komentarze § W świadectwie pracy, oprócz informacji określonych w art. 97 § 2 Kodeksu pracy, zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, dotyczące: 1) wymiaru czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy, 1a) (1) podstawy prawnej rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, 2) (2) urlopu wypoczynkowego wykorzystanego przez pracownika w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, 3) (3) wykorzystania dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy, 4) należności ze stosunku pracy uznanych i nie zaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku, z powodu braku środków finansowych, 5) okresu korzystania z urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia, 6) wykorzystanego urlopu wychowawczego, 7) (4) liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, 8) wykorzystania w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 Kodeksu pracy, 9) okresu, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 361 § 1 Kodeksu pracy, 10) okresu odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych, 11) okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, 12) okresów nieskładkowych, przypadających w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty, 13) danych, które są zamieszczane na żądanie pracownika. 2. Wzór świadectwa pracy zawiera załącznik do rozporządzenia.

7 MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania. (Dz. U. z dnia 30 maja 1996 r.) Na podstawie art. 97 § 4 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje: § 1. 1. W świadectwie pracy, oprócz informacji określonych w art. 97 § 2 Kodeksu pracy, zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, dotyczące: […]

8 AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
źródła powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej, ale tylko na obszarze działania organu, który dany akt prawny ustanowił. Mają one zatem moc obowiązującą wobec wszystkich osób zamieszkujących daną jednostkę terytorialną. W grupie tej mieszczą się akty prawne wydawane bądź to przez organy samorządu terytorialnego, bądź przez terenowe organy administracji rządowej. Organy te dysponują prawem ustanawiania aktów prawa miejscowego, działając w tym zakresie na podstawie i w granicach uprawnień przyznanych im w ustawie. Np. Uchwały rady gminy, uchwały rady powiatu

9 TRÓJPODZIAŁ WŁADZY art. 10 Konstytucji
Władza ustawodawcza (Parlament) - USTAWY Władza wykonawcza (Rada Ministrów, Ministrowie, Prezydent) – ROZPORZADZENIA Władza sądownicza; sądy i trybunały (orzeczenia: wyrok, postanowienia).

10 TWORZENIE PRAWA Inicjatywa ustawodawcza jako prawo określonego w Konstytucji podmiotu do zgłoszenia projektu ustawy, z tym skutkiem, że winien on stać się przedmiotem prac Sejmu. Art. 118 Konstytucji - posłowie – regulamin Sejmu - Senat - Prezydent - Rada Ministrów - obywatele, grupa co najmniej 100 tys. obywateli mających czynne prawo wyborcze

11 Sejm rozpatruje projekt ustawy w 3 czytaniach
Sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (quorum), chyba że Konstytucja przewiduje inną większość. Marszałek Sejmu przekazuje uchwaloną ustawę Senatowi Senat: 30 dni; przyjmuje bez zmian uchwala poprawki uchwala odrzucenie w całości może nie podjąć żadnych działań

12  Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę albo poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Marszałek Sejmu przekazuje ustawę do podpisu Prezydentowi

13 Prezydent (art. 122 Konstytucji):
Podpisuje ustawę w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia jej przez Marszałka Sejmu Przed podpisaniem może wystąpić z pytaniem do TK Odpowiedź TK wiążąca Jeżeli nie wystąpi z pytaniem do TK może zgłosić veto. Sejm odrzuca veto Prezydenta większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

14 BUDOWA TEKSTU PRAWNEGO
Księgi Tytuły Działy Rozdziały Artykuły (art.) Paragrafy (§) Punkty 1) Ustępy (ust.) Litery a), b) Tiret „-”

15 PRZYKŁADY BUDOWY TEKSTU PRAWNEGO
Kodeks Pracy Art. 251.  § 1. Zawarcie kolejnej umowy o pracę na czas określony jest równoznaczne w skutkach prawnych z zawarciem umowy o pracę na czas nieokreślony, jeżeli poprzednio strony dwukrotnie zawarły umowę o pracę na czas określony na następujące po sobie okresy, o ile przerwa między rozwiązaniem poprzedniej a nawiązaniem kolejnej umowy o pracę nie przekroczyła 1 miesiąca. § 2. Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1. § 3. Przepis § 1 nie dotyczy umów o pracę na czas określony zawartych: 1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, 2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym albo zadań realizowanych cyklicznie.

16 PRZYKŁAD Ustawa o własności lokali
Art. 3a. 1. Przy oddawaniu w użytkowanie wieczyste ułamkowej części gruntu, jako prawa związanego z odrębną własnością lokali, stosuje się następujące zasady: 1) nie oddaje się gruntu we współużytkowanie wieczyste, jeżeli stanowi on przedmiot współwłasności związanej z własnością uprzednio wyodrębnionych lokali, 2) nie sprzedaje się udziału we współwłasności gruntu, jeżeli grunt ten stanowi przedmiot współużytkowania wieczystego związanego z własnością uprzednio wyodrębnionych lokali, 3) ustala się jeden termin trwania prawa użytkowania wieczystego w odniesieniu do wszystkich udziałów we współużytkowaniu wieczystym, niezależnie od daty wyodrębnienia lokalu, z którym jest związany udział w tym prawie. 2. Jeżeli przy ustanowieniu odrębnej własności lokali ustanowiono różne terminy trwania prawa współużytkowania wieczystego przynależnej do tych lokali działki budowlanej, właściciele wyodrębnionych lokali mogą żądać zmiany terminów przez przyjęcie jednego terminu dla wszystkich udziałów we współużytkowaniu wieczystym tej działki. Z żądaniem takim może wystąpić także właściwy organ. Termin ten ustanawia się stosownie do najdalszego terminu ustalonego dla pozostałych udziałów.

17 PODMIOTY PRAWA Ogólnie podmioty, które są stronami stosunku prawnego (stosunek prawny: swego rodzaju stosunek społeczny, który jest uregulowany przez prawo i którego stronami są podmioty prawa) możemy podzieli na 2 kategorie: osoby fizyczne – jednostki ludzkie, które można scharakteryzować za pomocą 2 określeń: zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych. osoby prawne – jednostki organizacyjne, którym przepisy prawnej przyznają zdolność prawną. Mogą zatem nabywać prawa i obowiązki we własnym imieniu, niezależnie od osób fizycznych wchodzących w ich skład.

18 OSOBY PRAWNE - posiadają odrębny majątek, którym odpowiadają za swoje zobowiązania, - nie mogą być podmiotem obowiązków i praw, które są specyficzne dla osób fizycznych np. zawarcie małżeństwa. realizują swą zdolność prawną za pomocą organów, które składają się z osoby bądź osób. Możemy wyróżnić następujące kategorie osób prawnych: Skarb Państwa, państwowe osoby prawne np. państwowe przedsiębiorstwa, szkoły wyższe, banki, instytucje badawcze, Inne osoby prawne; grupa ta jest bardzo zróżnicowana np. jednostki samorządu terytorialnego, spółki handlowe, fundacje, partie polityczne, stowarzyszenia.

19 Czynność prawna W aktach prawnych nie znajdziemy definicji pojęcia „czynność prawna”. Powszechnie przyjmuje się, że czynności prawne należą do kategorii zdarzeń prawnych, a więc faktów (wydarzeń), z którymi normy obowiązującego prawa wiążą określone konsekwencje (skutki) prawne. Zdarzenia cywilnoprawne dzieli się w nauce prawa na zdarzenia w ścisłym tego słowa znaczeniu (wydarzenia niezależne od woli ludzkiej, wynikające często z działania przyrody) oraz zachowania (wydarzenia zależne od woli ludzkiej). Wśród tych ostatnich doktryna wyróżnia czynności zmierzające do wywołania skutków prawnych (przede wszystkim właśnie czynności prawne, a ponadto orzeczenia sądowe i akty administracyjne) oraz inne czyny. Za czynność prawną uznaje się takie zdarzenie prawne, które polega na świadomym zachowaniu się osoby fizycznej (organu osoby prawnej), w którym przejawia się dążenie do osiągnięcia określonych skutków cywilnoprawnych.

20 RODZAJE CZYNNOŚCI PRAWNYCH
Możemy wyróżnić następujące rodzaje czynności prawnych: 1) jednostronne, które dochodzą do skutku poprzez złożenie oświadczenia woli tylko jednej strony (np. pełnomocnictwo, wypowiedzenie umowy); dwustronne (zdecydowana większość umów ma taki charakter) lub wielostronne (np. umowa spółki - art. 860 k.c., umowa konsorcjum bankowego - art. 73 pr. bank. itp.), które dochodzą do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli dwóch lub więcej stron oraz uchwały; 2) konsensualne, których skuteczność zależy wyłącznie od złożenia oświadczenia woli (np. umowa najmu, umowa pożyczki) oraz realne, do dokonania których oprócz oświadczenia woli konieczne jest działanie powodujące zmianę faktycznego władztwa nad rzeczą lub innymi przedmiotami materialnymi (np. umowa przechowania, umowa użyczenia, zadatek); 3) zobowiązujące, które polegają na zobowiązaniu się jednej strony (dłużnika) do świadczenia, tzn. do określonego działania lub zaniechania na rzecz wierzyciela (w ramach tej grupy wyróżnia się czynności jednostronnie zobowiązujące, które tylko jedną stronę zobowiązują do spełnienia określonego świadczenia, a drugą uprawniają do otrzymania świadczenia, oraz dwustronnie zobowiązujące, gdy z czynności prawnej wynikają odpowiednie zobowiązania dla obu stron), oraz rozporządzające, które polegają na przeniesieniu, obciążeniu, ograniczeniu lub zniesieniu prawa podmiotowego; w ramach tego podziału wyróżnia się ponadto czynności zobowiązująco-rozporządzające, które wywołują podwójny skutek - zarówno zobowiązujący, jak i rozporządzający (np. umowa sprzedaży, umowa zamiany); 4) kauzalne (przyczynowe) - czynności przysparzające, których ważność uzależniona jest od istnienia prawidłowej przyczyny (kauzy, causae), oraz abstrakcyjne (oderwane), które wywołują skutki przysparzające, chociażby nie istniała prawidłowa przyczyna (causa) stanowiąca podstawę prawną ich dokonania;

21 C.D. 5) odpłatne, na podstawie których obie strony czynności prawnej dwustronnie zobowiązującej mają uzyskać pewną korzyść majątkową, oraz nieodpłatne; 6) przysparzające, które powodują u innej osoby zmianę majątkową, polegającą na tym, że ta osoba nabywa prawo podmiotowe albo zostaje zwolniona z obowiązku lub ciężarów ograniczających jej prawo podmiotowe; 7) upoważniające, które wyznaczają innym podmiotom kompetencje do dokonania czynności konwencjonalnych ze skutkiem dla osoby udzielającej upoważnienia (np. pełnomocnictwo, przekaz); 8) powiernicze (fiducjarne), których istota polega na przeniesieniu przez powierzającego na powiernika jakiegoś prawa, wskutek czego powiernik może korzystać z tego prawa względem osób trzecich, w zakresie wskazanym treścią umowy powierniczej, z jednoczesnym zobowiązaniem powiernika wobec powierzającego (w stosunku wewnętrznym), że będzie on z powierzonego prawa korzystał tylko w zakresie uzasadnionym treścią umowy powierniczej, w szczególności, że powierzone prawo w określonej sytuacji powróci do powierzającego (np. przewłaszczenie na zabezpieczenie, powierniczy rachunek bankowy); 9) na wypadek śmierci (mortis causa), które wywołują skutki prawne z chwilą śmierci osoby, która tej czynności dokonała (np. testament, umowa o zrzeczenie się dziedziczenia), oraz między żyjącymi (inter vivos).

22 Zdolność prawna a zdolność do czynności prawnych
Zdolność prawna; jest to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Nabywa się ją z chwila urodzenia i traci z momentem śmierci. Zdolność prawną posiada także dziecko poczęte (ale prawa i obowiązki nabywa pod warunkiem, że urodzi się żywe). Art. 8 kc. Zdolność do czynności prawnych to zdolność do nabywania praw i obowiązków za pośrednictwem własnych działań.

23

24 Wiek a zdolność do czynności prawnych
Brak zdolności do czynności prawnych – do ukończenia 13 roku życia Ograniczona zdolność do czynności prawnych – po ukończeniu 13 roku życia Pełna zdolność do czynności prawnych – po ukończeniu 18 roku życia

25 Ubezwłasnowolnienie a zdolność do czynności prawnych
Brak zdolności do czynności prawnych - dot. osób ubezwłasnowolnionych całkowicie. Osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem. Dla ubezwłasnowolnionego całkowicie ustanawia się opiekę, chyba że pozostaje on jeszcze pod władzą rodzicielską

26 Ograniczona zdolność do czynności prawnych - dot
Ograniczona zdolność do czynności prawnych - dot. osób ubezwłasnowolnionych częściowo. może być ubezwłasnowolniona częściowo z osoba pełnoletnia powodu: choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, jeżeli stan tej osoby nie uzasadnia ubezwłasnowolnienia całkowitego, lecz potrzebna jest pomoc do prowadzenia jej spraw. Dla osoby ubezwłasnowolnionej częściowo ustanawia się kuratelę.

27 Skutki braku zdolności do czynności prawnych
ZASADA Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna. WYJĄTEK Jednakże gdy osoba niezdolna do czynności prawnych zawarła umowę należącą do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego, umowa taka staje się ważna z chwilą jej wykonania, chyba że pociąga za sobą rażące pokrzywdzenie osoby niezdolnej do czynności prawnych.

28 Skutki czynności prawnej dokonanej przez osobą z ograniczoną zdolnością do czynności prawnych Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, do ważności czynności prawnej, przez którą osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych zaciąga zobowiązanie lub rozporządza swoim prawem, potrzebna jest zgoda jej przedstawiciela ustawowego. Ważność umowy, która została zawarta przez osobę ograniczoną w zdolności do czynności prawnych bez wymaganej zgody przedstawiciela ustawowego, zależy od potwierdzenia umowy przez tego przedstawiciela. Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może sama potwierdzić umowę po uzyskaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.

29 Osoba ograniczona w zdolności do czynności prawnych może bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego. Jeżeli przedstawiciel ustawowy osoby ograniczonej w zdolności do czynności prawnych oddał jej określone przedmioty majątkowe do swobodnego użytku, osoba ta uzyskuje pełną zdolność w zakresie czynności prawnych, które tych przedmiotów dotyczą. Wyjątek stanowią czynności prawne, do których dokonania nie wystarcza według ustawy zgoda przedstawiciela ustawowego.

30 DOBRA OSOBISTE Dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.

31 OCHRONA DÓBR OSOBISTYCH
Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Można również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Jeżeli wskutek naruszenia dobra osobistego została wyrządzona szkoda majątkowa, poszkodowany może żądać jej naprawienia na zasadach ogólnych.

32 OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
32

33 „WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA” dobra niematerialne
pojęcie o charakterze powszechnym konwencje międzynarodowe Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) nawiązuje do pojęcia „własności rzeczy” – bezwzględne prawa podmiotowe

34 ŹRÓDŁA PRAWA OCHRONY WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
krajowe międzynarodowe

35 W ramach własności intelektualnej poza prawami autorskimi chronione są również:
bazy danych wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, znaki towarowe, oznaczenia geograficzne i topografie układów scalonych odmiany roślin

36 ŹRÓDŁA PRAWA OWI - KRAJOWE
ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 roku (Dz. U. z 2000 r., Nr 80, poz. 904) ustawa prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. ustawa o ochronie baz danych z dnia 27 lipca 2011 r. ustawa o ochronie prawnej odmian roślin z dnia 26 czerwca 2003 r. orzecznictwo sądów powszechnych (sądy okręgowe i apelacyjne) i Sądu Najwyższego (SN) orzecznictwo sądów administracyjnych (wojewódzkie sądy administracyjne i Naczelny Sąd Administracyjny)

37 ŹRÓDŁA PRAWA OWI MIĘDZYNARODOWEGO
Konwencja berneńska z 9 września 1886 roku o ochronie dzieł literackich i artystycznych Powszechna konwencja o prawie autorskim – 1952 r., Polskę obowiązuje paryska redakcja Konwencji z 1971 roku

38 PRAWA AUTORSKIE I PRAWA POKREWNE JAKO FRAGMENT SYSTEMU PRAWA
Samodzielna dziedzina prawa stanowiąca zamkniętą całość Konieczność odwołania się do innych działów legislacji takich jak: - prawo cywilne - prawo karne - prawo administracyjne

39 PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ A PRAWO CYWILNE
1. Pojęcie praw podmiotowych bezwzględnych i względnych Prawa podmiotowe bezwzględne; podmioty które korzystają z praw podmiotowych bezwzględnych posiadają niejako monopol korzystania ze stanowiących ich przedmiot dóbr, jak również w zakresie rozporządzania nimi. monopol korzystania i rozporządzania można ograniczyć jedynie na podstawie woli (swobodna decyzja) albo ustawy ochrona przed naruszeniami różnica: prawa autorskie są prawami na dobrach niematerialnych (brak materialnego substratu) prawa autorskie są najbardziej konstrukcyjnie zbliżone do praw rzeczowych (prawo własności) – tytuł I księgi II KC; stąd określenie prawa autorskich i praw pokrewnych prawami własności intelektualnej.

40 PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ A PRAWO CYWILNE c.d.
3. Obrót prawami autorskimi - zasady kontraktowania (rozdział V Ustawy) należy interpretować w ścisłym związku z księgą III KC – zobowiązania 4. Subsydiarna rola KC w stosunku do Ustawy (w przypadku gdy określone dobro nie może zostać zakwalifikowane jako przedmiot prawa autorskiego albo ochrona okaże się nieskuteczna, osoba której interes został naruszony może odwoływać się do ogólnie unormowanych zasad odpowiedzialności (art KC)

41 PRAWO WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ A PRAWO KARNE
Kodeks karny i kodeks postępowania karnego W Ustawie odrębny rozdział został poświęcony karnoprawnej ochronie praw autorskich: - potrzeba zaostrzenia odpowiedzialności za naruszenie praw autorskich (nacisk na piractwo komputerowe i fonograficzne)

42 PRAWO AUTORSKIE A PRAWO ADMINISTRACYJNE
kontekst ten słabiej widoczny niż ma to miejsce w przypadku prawa cywilnego i karnego brak wyodrębnienia zagadnień administracyjnoprawnych w formie np. osobnego rozdziału ustawy całkowicie poza ustawą kwestie dot. np. opodatkowania praw autorskich

43 PLAGIAT - szczególne znaczenie w sferze ochrony prawa autorskiego
- pojęcie to nie występuje w ustawie - powszechnie przyjmuje się następującą definicję plagiatu: - przywłaszczenie sobie autorstwa cudzego dzieła poprzez rozpowszechnianie go pod własnym nazwiskiem (bez zmian lub ze zmianami) - stwierdza się go przy istnieniu winy umyślnej lub nieumyślnej, a także przy jej braku po stronie naruszającego (zawinienie ma znaczenie dla odpowiedzialności karnej oraz przy formułowaniu ocen etycznych)

44 PLAGIAT Jawny ( wykorzystanie w dziele elementów twórczy z innego dzieła) Ukryty (brak wkładu własnego)

45 oznaczenie autorstwa i źródła cytatu
Zasada: oznaczenie autorstwa i źródła cytatu

46 OCHRONA PRZED PLAGIATAMI
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 roku prawo o szkolnictwie wyższym Obejmuje również sytuacje, w których przywłaszczone zostało ustalenie naukowe Podstawa do unieważnienia tytułu naukowego, tytułu zawodowego lub stopnia naukowego. Możliwość wszczęcia postępowania dyscyplinarnego względem studenta W stosunku do studentów: art. 214 ustawy pr. o szkolnictwie wyższym; w razie podejrzenia popełnienia czynu polegającego na przypisaniu sobie autorstwa istotnego fragmentu lub innych elementów cudzego utworu, rektor niezwłocznie poleca przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego. Jeżeli zebrany w toku postępowania materiał potwierdza popełnienie tego czynu, rektor wstrzymuje postępowanie o nadanie tytułu zawodowego do czasu wydania orzeczenia przez komisję dyscyplinarną oraz składa zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa do właściwych organów ścigania. Zgodnie z art. 193 ustawy; organ właściwy, w drodze decyzji, stwierdza nieważność postępowania w sprawie nadania tytułu zawodowego, jeżeli w pracy stanowiącej podstawę nadania tytułu zawodowego osoba ubiegająca się o ten tytuł przypisała sobie autorstwo istotnego fragmentu lub innych elementów cudzego utworu lub ustalenia naukowego.

47 PRZEDMIOT PRAWA AUTORSKIEGO
art. 1 ust. 1 Ustawy Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). przedmiotem prawa autorskiego jest utwór

48 Warunki jakie powinien spełnić (łącznie) utwór autorski:
stanowi rezultat pracy człowieka stanowi przejaw działalności twórczej (oryginalność) posiada indywidualny charakter (indywidualność) przejaw – uzewnętrzniony rezultat działania działalność twórcza – rezultat działalności o charakterze kreacyjnym (oryginalność utworu) oryginalność + indywidualność = twórczość Przesłanka twórczości: dobór, układ lub uporządkowanie składników utworu.

49 Dla uznania danego dzieła za utwór chroniony prawem autorskim, nie mają znaczenia:
okoliczności dotyczące twórcy (wiek, zdolność do czynności prawnych, wykształcenie, przynależność do stowarzyszeń twórców) zamiar stworzenia utworu czy poddania rezultatu swej pracy autorskoprawnej ochronie, przeznaczenie utworu (cel naukowy, estetyczny, praktyczny) sprzeczność powstania lub rozpowszechniania utworu z prawem) wartość utworu