Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym

Prezentacja na temat: "Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym"— Zapis prezentacji:

1 Ogólne wiadomości o prawie rzeczowym
Agnieszka Kwiecień-Madej

2 Znaczenie pojęcia prawo rzeczowe
Reguluje cywilnoprawne formy korzystania z rzeczy mające postać majątkowych praw podmiotowych bezwzględnych, Zespół norm prawnych regulujących treść, powstawanie, zmianę, ustanie i ochronę podmiotowych praw rzeczowych, Przedmiotowe Uprawnienie, zespół powiązanych ze sobą uprawnień, Sfera możności postępowania w określony sposób, przyznana i właściwie zabezpieczona przez normę prawną w celu ochrony majątkowych interesów podmiotu uprawnionego, Podmiotowe Akty normatywne lub wyodrębnione redakcyjnie zespoły przepisów tych aktów, zawierające w głównej mierze, normy prawa rzeczowego (normy regulujące prawa rzeczowe w znaczeniu podmiotowym), Źródła prawa

3 Bezwzględny charakter prawa rzeczowego
Przysługuje ono uprawnionemu na zasadzie wyłączności (z wyłączeniem innych osób – art. 144 i 233 k.c.) Najczęściej jest skuteczne erga omnes tj. wobec każdej osoby fizycznej i prawnej, a także jednostki organizacyjnej niebędącej osobą prawną, bez względu na to, czy między uprawnionym istniał wcześniej jakikolwiek stosunek prawny, z którego wynikałby obowiązek określonego zachowania się,

4 Bezwzględny charakter praw rzeczowych oznacza, że korzystają one z dobrodziejstwa pierwszeństwa, oznacza to, że: Przysługuje im prymat przed prawami obligacyjnymi, jeśli chodzi o porządek ich zaspokajania, Podlegają realizacji w kolejności odpowiadającej ich pierwszeństwu, gdyby doszło do kolizji między takimi samymi jak i różnymi prawami rzeczowymi,

5 Zasada numerus clausus praw rzeczowych
Wyczerpujący katalog, Podmioty prawa cywilnego nie mają kompetencji do ich kreowania, jeśli nie odpowiadałyby ich ustalonym ustawowo typom. Nie jest możliwe kreowanie praw spoza katalogu w drodze umowy, ani modyfikowanie ich treści, chyba że przepisy wyraźnie na to pozwalają.

6 Katalog praw rzeczowych:
Własność, Użytkowanie wieczyste, Ograniczone prawa rzeczowe: Użytkowanie, Służebności, Zastaw, Hipoteka, Spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu,

7 Jawność prawa rzeczowego
Zachowanie skuteczności erga omnes, treść prawa rzeczowego musi być znana każdemu bez ograniczeń, a obrót nim może podlegać kontroli państwa  obowiązek ujawniania treści praw rzeczowych np. art. 158 k.c., 237 k.c. Jeśli do treści prawa rzeczowego należy władztwo, wyrazem jawności jest posiadanie rzeczy  domniemanie zgodności posiadania z prawem – art. 341 k.c. Wymóg wpisu do publicznie dostępnego rejestru,

8 Ogólne typy praw rzeczowych
Kryterium zakresu bezpośredniego władztwa nad rzeczą: własność, Użytkowanie wieczyste, Ograniczone prawa rzeczowe, Kryterium czasowe: Bezterminowe – ich czasu istnienia nie da się z góry określić, Terminowe

9 Kryterium relacji materialnoprawnej łączącej prawa rzeczowe z innymi prawami podmiotowymi:
Samoistne, Akcesoryjne, Kryterium możliwości zmiany podmiotowej po stronie uprawnionego i swobody rozporządzania: Przenoszalne, Nieprzenoszalne – nieprzenoszalność musi wynikać z ustawy: art. 254 k.c. (z wyjątkiem art. 20 u.t.) oraz art k.c.

10 Kryterium odpłatności przy ich ustanawianiu:
Odpłatne, Nieodpłatne, Kryterium liczby podmiotów uprawnionych: Jednopodmiotowe, Wielopodmiotowe,

11 Źródła prawa rzeczowego
Ustawowe źródła prawa rzeczowego: Konstytucja RP – art. 21 ust. 1 i 2, art. 20, art. 23, art. 64 ust. 3, art. 165 ust. 1 in fine, art. 216 ust.2, Kodeks cywilny (księga pierwsza art , księga druga art ) Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny – art. XXVI oraz XXXVII-XLVIII Ustawa o księgach wieczystych i hipotece (wraz z rozporządzeniami wykonawczymi) Ustawa o własności lokali Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów Ustawa o gospodarce nieruchomościami Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych Ustawa o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości