Rachunki powiernicze Dr hab. Marcin spyra.

Prezentacja na temat: "Rachunki powiernicze Dr hab. Marcin spyra."— Zapis prezentacji:

1 Rachunki powiernicze Dr hab. Marcin spyra

2 Rachunki powiernicze (bankowe)
Rachunek powierniczy art. 59 pr. bank. Mieszkaniowy rachunek powierniczy (otwarty i zamknięty) art. 5 i n. ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego Turystyczny rachunek powierniczy art. 11 o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych

3 Rachunki powiernicze notariuszy
Art.  108.  Prawo o notariacie §  1.  Notariusz w związku z dokonywaną w jego kancelarii czynnością ma prawo przyjąć na przechowanie, w celu wydania ich osobie wskazanej przy złożeniu lub jej następcy prawnemu, papiery wartościowe albo pieniądze w walucie polskiej lub obcej. Dla udokumentowania tych czynności notariusz prowadzi specjalne konto bankowe.

4 Rachunki powiernicze radców prawnych zasady etyki art. 37
1. Pieniądze, papiery wartościowe i inne aktywa majątkowe klienta, znajdujące się w posiadaniu radcy prawnego, o ile ich zdeponowanie na rachunku jest możliwe, powinny być odpowiednio wyodrębnione i zdeponowane na rachunku odrębnym od innych rachunków radcy prawnego. Nie dotyczy to przekazanych radcy prawnemu środków na pokrycie opłat i wydatków związanych z prowadzoną sprawą. 2. Radca prawny powinien poinformować klienta o miejscu zdeponowania i sposobie zabezpieczenia tych środków. 3. Wszelki obrót aktywami, o których mowa w ust. 1, w tym dokonywany pomiędzy radcą prawnym a klientem, musi być odpowiednio ewidencjonowany i udokumentowany. 4. Radca prawny nie może przekazać środków z rachunku odrębnego na swój rachunek z tytułu zapłaty wynagrodzenia bez pisemnej zgody klienta. 5. Radca prawny jest zobowiązany na żądanie klienta lub osoby, na rzecz której wykonywał czynności zawodowe, wydać środki, o których mowa w ust. 1 – niezwłocznie lub na warunkach zaakceptowanych przez klienta lub tę osobę.

5 Rachunek powierniczy - strony
Wierzyciele powiernika i osób trzecich nie mogą zająć rachunku powierniczego Wierzyciele osób trzecich mogą zająć ich wierzytelności względem powiernika BANK umowa rachunku powierniczego\\ POWIERNIK Osoba trzecia Osoba trzecia Osoba trzecia Umowy „powiernicze” Osoba trzecia Osoba trzecia

6 Podobne rodzaje rachunków bankowych
Rachunek na rzecz osoby trzeciej (art. 393 k.c.) Umowy, w których bank pełni rolę powiernika. Rachunek powierniczy „z upoważnienia” (powiernictwo germańskie) Umowy trójstronne

7 Wpłaty i dysponowanie rachunkiem powierniczym
Art. 59 pr. bank. 3. Umowa, o której mowa w ust. 2, określa warunki, jakie powinny być spełnione, aby środki pieniężne osób trzecich wpłacone na rachunek mogły być wypłacone posiadaczowi rachunku lub aby jego dyspozycje w zakresie wykorzystania tych środków mogły być zrealizowane. 3a. Rachunek powierniczy jest prowadzony w sposób umożliwiający w każdym czasie identyfikację osób trzecich, które wpłaciły środki pieniężne na ten rachunek, oraz obliczenie ich udziału w kwocie zgromadzonej na rachunku powierniczym.

8 Pochodzenie środków na rachunku
Wpłaty powierzającego: np. klient notariusza, klient dewelopera Wpłaty osób trzecich: np. wpłaty najemców, powiernikiem zarządca, powierzającym właściciel nieruchomości Wpłaty powiernika: np. powiernik ustanawia powiernictwo na korzyść osoby bliskiej

9 Ochrona powierzających
Art. 59 pr. bank. 4.  W razie wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko posiadaczowi rachunku powierniczego - środki znajdujące się na rachunku nie podlegają zajęciu. 5.  W razie ogłoszenia upadłości posiadacza rachunku powierniczego - środki pieniężne znajdujące się na tym rachunku podlegają wyłączeniu z masy upadłości.

10 Ochrona powierzających
SN wyrok z 17 marca 2016, II CSK 284/15 Wadliwa obsługa przez pracowników banku rachunku powierniczego łączącego bank z deweloperem (art. 59 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, jedn. tekst: Dz. U. z 2015 r., poz. 128 ze zm.) może stanowić czyn niedozwolony, uzasadniający odpowiedzialność banku wobec kontrahentów dewelopera na podstawie art. 430 k.p.c.

11 Ochrona powierzających - egzekucja
A dysponuje na rachunku powierniczym środkami powierzonymi przez B z tytułu wykonywania zarządu nieruchomością B. A zobowiązany jest regularnie wypłacać środki na rzecz B. Umowa rachunek powierniczego nie przewiduje w tym zakresie jakichkolwiek postanowień. Sąd zasądza odpowiednie kwoty od A na rzecz B, Egzekucje z majątku osobistego A jest nieskuteczna. B chce ją skierować do rachunku powierniczego. Czy może? Czy sytuacja byłaby inna gdyby wierzytelność B wynikała z tytułu niezwiązanego z powiernictwem (np. pożyczki)? Jak należałoby rozwiązać problem, gdyby na rachunku były środki kilku powierzających?

12 Ochrona powierzających – upadłość powiernika
A zarządza nieruchomościami B i C. W tym celu korzysta z jednego rachunku powierniczego. A ma prawo pobierać z rachunku wynagrodzenia w sytuacji, w której nie otrzyma go od B lub C. Dochodzi do upadłości A. Jakie prawa mają B i C wobec środków na rachunku? Jakie prawa ma A w stosunku do środków na rachunku?

13 Skutki śmierci powiernika
A jest powiernikiem w stosunku do B. Na rachunku pozostają wyłącznie środki B. Po śmierci A dziedziczy po nim C. B chce wypłacić środki z rachunku. Brak postanowień umownych w tym zakresie. Jaki jest status rachunku powierniczego po śmierci A? Art. 59 ust. 6 pr. bank. W przypadku śmierci posiadacza rachunku powierniczego zgromadzone na tym rachunku kwoty nie wchodzą do spadku po posiadaczu rachunku.

14 Rachunek powierniczy forma
Art. 59 ust. Przepisy ust. 3–6 stosuje się w przypadku, gdy powierzenie środków pieniężnych nastąpiło w wykonaniu umowy, o której mowa w ust. 1, z datą pewną. Art. 95 ust. 1 pr. bank. Księgi rachunkowe banków i sporządzone na ich podstawie wyciągi oraz inne oświadczenia podpisane przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych banków i opatrzone pieczęcią banku, jak również sporządzone w ten sposób pokwitowania odbioru należności mają moc prawną dokumentów urzędowych w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych oraz ustanowionych na rzecz banku zabezpieczeń i mogą stanowić podstawę do dokonania wpisów w księgach wieczystych. Art. 95 ust. 2 pr. bank. Czynność bankowa lub czynność zabezpieczająca wierzytelność banku stwierdzona dokumentem, o którym mowa w ust. 1, ma datę pewną od daty tego dokumentu.

15 mieszkaniowy rachunek powierniczy
Należący do dewelopera rachunek powierniczy w rozumieniu przepisów ustawy Prawo bankowe służący gromadzeniu środków pieniężnych wpłacanych przez nabywcę, na cele określone w umowie deweloperskiej, (otwarty) z którego wypłata zdeponowanych środków następuje zgodnie z harmonogramem przedsięwzięcia deweloperskiego określonego w tej umowie; (zamknięty) z którego wypłata zdeponowanych środków następuje jednorazowo, po przeniesieniu na nabywcę prawa określonego w umowie deweloperskiej Art. 3 pkt 7 i 8 ustawy o ochronie praw nabywcy…

16 Ewidencja i informacje art. 5
2. Bank prowadzący mieszkaniowy rachunek powierniczy ewidencjonuje wpłaty i wypłaty odrębnie dla każdego nabywcy. 3.  Bank prowadzący mieszkaniowy rachunek powierniczy na żądanie nabywcy informuje nabywcę o dokonanych wpłatach i wypłatach.

17 Rozwiązanie umowy Art. 5 ust. 4 Prawo wypowiedzenia umowy, o której mowa w ust. 1, przysługuje wyłącznie bankowi i tylko z ważnych powodów. Art. 6 1.  W przypadku wypowiedzenia umowy mieszkaniowego rachunku powierniczego deweloper niezwłocznie zakłada nowy rachunek powierniczy w innym banku, nie później niż w ciągu 60 dni od dnia wypowiedzenia tej umowy. 2.  Środki zgromadzone na likwidowanym mieszkaniowym rachunku powierniczym są przekazywane przez bank, w którym dotychczas prowadzono taki rachunek, na rachunek powierniczy otwarty przez dewelopera w innym banku. 3.  W przypadku niezłożenia przez dewelopera dyspozycji przelewu środków, o których mowa w ust. 2, na mieszkaniowy rachunek powierniczy w innym banku, w terminie 60 dni od dnia wypowiedzenia tej umowy, bank zwraca środki znajdujące się na rachunku nabywcom. 4.  W czasie obowiązywania umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1, oraz w okresie, o którym mowa w ust. 3, umowa o prowadzenie mieszkaniowego rachunku powierniczego nie może ulec zmianie bez zgody nabywcy, z wyjątkiem oprocentowania środków pieniężnych gromadzonych na rachunku, z tym że sposób ustalania wysokości oprocentowania określony jest w tej umowie.

18 Wypłata z rachunku zamkniętego art. 10
Bank wypłaca deweloperowi środki pieniężne wpłacone przez nabywcę na zamknięty mieszkaniowy rachunek powierniczy po otrzymaniu odpisu aktu notarialnego umowy przenoszącej na nabywcę prawo, o którym mowa w art. 1, w stanie wolnym od obciążeń, praw i roszczeń osób trzecich, z wyjątkiem obciążeń na które wyraził zgodę nabywca.

19 Wypłaty zrachunku otwartego
Bank wypłaca deweloperowi środki zgromadzone na otwartym mieszkaniowym rachunku powierniczym po stwierdzeniu zakończenia danego etapu realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego. Art.  12.  1.  Bank dokonuje kontroli zakończenia każdego z etapów przedsięwzięcia deweloperskiego określonego w harmonogramie przedsięwzięcia deweloperskiego, przed dokonaniem wypłaty z otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego na rzecz dewelopera, na podstawie wpisu kierownika budowy w dzienniku budowy, potwierdzonego przez wyznaczoną przez bank osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane. 2.  W zakresie kontroli, o której mowa w ust. 1, bank uzyskuje prawo wglądu do rachunków bankowych dewelopera oraz kontroli dokumentacji. 3.  Koszty kontroli, o której mowa w ust. 1, ponosi deweloper.

20 Wypłata z rachunku po odstąpieniu
Art.  13.  W przypadku odstąpienia od umowy deweloperskiej zgodnie z art. 29 przez jedną ze stron, bank wypłaca nabywcy przypadające mu środki pozostałe na mieszkaniowym rachunku powierniczym niezwłocznie po otrzymaniu oświadczenia o odstąpieniu od umowy deweloperskiej. Art.  14.  1.  W przypadku rozwiązania umowy deweloperskiej, innego niż na podstawie art. 29, strony przedstawią zgodne oświadczenia woli o sposobie podziału środków pieniężnych zgromadzonych przez nabywcę na mieszkaniowym rachunku powierniczym. 2.  Bank wypłaca środki zgromadzone na mieszkaniowym rachunku powierniczym w nominalnej wysokości niezwłocznie po otrzymaniu oświadczeń, o których mowa w ust. 1.

21 Turystyczny rachunek powierniczy wpłaty
Art. 11 ust. 2 Bank prowadzący turystyczny rachunek powierniczy ewidencjonuje wpłaty i wypłaty odrębnie dla każdej umowy o udział w imprezie turystycznej lub usługi opłaconej przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych. Wpłaty są przekazywane odpowiednio na rachunek organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych po potwierdzeniu wykonania usług objętych umowami.

22 Turystyczny rachunek powierniczy wypłaty
Art. 11 ust. 3 Bank wypłaca podróżnemu środki wpłacone na turystyczny rachunek powierniczy do wysokości kwoty określonej w umowie o udział w imprezie turystycznej lub wartości usługi opłaconej przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych na podstawie: 1) oświadczenia o niewypłacalności, o którym mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1, albo na podstawie wystąpienia marszałka województwa, o którym mowa w art. 13 ust. 2, lub 2) dyspozycji organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych lub podróżnego; dyspozycja podróżnego jest składana wraz z dodatkowym oświadczeniem o rozwiązaniu lub odstąpieniu od umowy o udział w imprezie turystycznej lub usłudze opłaconej przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych, lub 3) zgodnego oświadczenia organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz podróżnego, lub 4) prawomocnego orzeczenia sądu.

23 Wzór umowy ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPORTU I TURYSTYKI z dnia 27 grudnia 2017 r. w sprawie wzorów umowy o turystyczny rachunek powierniczy, formularzy gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz podróżnych Dz.U. 2017, poz. 2497