X. Środki masowego przekazu

X. Środki masowego przekazu
Opracowanie: Agata Popielarz nauczycielka historii, wiedzy o społeczeństwie i przedsiębiorczości w Zespole Szkół w Resku

X. Środki masowego przekazu Tematy lekcji; numery slajdów
1. Środki masowego przekazu; 3–18 2. Etyka dziennikarska; 19–28 3. Reklama; 29–40 4. Kampanie społeczne; 41–47 5. Opinia publiczna; 48–69 Bibliografia; 70

Temat 1: Środki masowego przekazu

Temat: Środki masowego przekazu Współczesne media
Środki masowego przekazu (media) – instytucje produkujące przekazy informacyjne i rozrywkowe, rozpowszechniane masowo, metody służące szerokiemu komunikowaniu się społeczeństwa, urządzenia techniczne (środki komunikowania). Należą do nich: prasa, telewizja, radio, internet. Stanowią element kultury masowej, dzięki której możliwa jest powszechna wymiana informacji w społeczeństwie, dokonywana na skalę masową, dostępna dla każdego zainteresowanego. Media są zawsze powiązane z dwoma elementami krańcowymi: nadawcą/twórcą/producentem oraz adresatem/odbiorcą/ konsumentem/użytkownikiem.

Temat: Środki masowego przekazu Współczesne media
Współczesne media stały się: narzędziem kontroli i zarządzania społecznego, mobilizacji i pobudzania innowacyjności, głównym środkiem transmisji i źródłem informacji, publicznym forum, na którym sprawy życia publicznego są prezentowane w skali narodowej i międzynarodowej, kluczem do sławy i zdobycia pozycji osoby powszechnie znanej, a także do skutecznego działania w sferze publicznej, źródłem obrazów; to one tworzą, gromadzą i publicznie przedstawiają wartości kulturowe i społeczne, ważnym i nieustannie zmieniającym się sektorem życia zbiorowego, tak zwanym show biznesem.

Temat: Środki masowego przekazu Rodzaje środków masowego przekazu
telewizja; radio; internet; film; publikacje książkowe; wideokasety; fonografia; płyty kompaktowe i gramofonowe, taśmy i kasety; prasa wysokonakładowa; dzienniki, czasopisma; serwisy agencyjne.

Temat: Środki masowego przekazu Rola mediów w państwie demokratycznym
Podstawowym elementem, który buduje współczesne państwa demokratyczne, jest jawność życia publicznego, wolność słowa i wypowiedzi. Te elementy nie istnieją, gdy nie ma wolnych mediów. Instrumentami wolnych mediów są dziennikarze, którzy korzystają z prawa wolności wypowiedzi. To oni urzeczywistniają, zgodnie z art. 1 prawa prasowego, prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki władz, zjawisk, wydarzeń. Dzięki pełnionej przez nich funkcji informacyjnej i opiniotwórczej oraz kontrolnej posiadają dość istotny wpływ na przebieg wydarzeń politycznych i społecznych. Kształtują także opinię publiczną.

Temat: Środki masowego przekazu Funkcje środków masowego przekazu
Funkcja informacyjna Polega na zaspokajaniu potrzeby i prawa człowieka do informowania i bycia informowanym. Odbiorca szuka w mediach informacji, zaspokaja swą ciekawość. Poszukuje wiadomości dotyczących polityki, gospodarki, kultury, własnych zainteresowań. W efekcie media zajmują się zbieraniem i upowszechnianiem informacji na temat ważnych wydarzeń w kraju i na świecie; przedstawiają taki obraz świata, który ukazuje w sposób maksymalnie obiektywny procesy, zdarzenia, mające pozytywny lub negatywny wpływ na życie społeczne. Przekazywane wiadomości wpływają na stan nastrojów społecznych, dlatego niezwykle ważny jest profesjonalizm i obiektywizm dziennikarski.

Funkcja socjalizacyjno-wychowawcza Wynika ze wzajemnych zależności ludzi żyjących w zatomizowanych społeczeństwach. Funkcję tę można postrzegać jako uczenie zachowań społecznych, przekazywanie wzorów ról społecznych. Media stają się narzędziem kształtującym zachowania kulturowe i obyczajowe, czynnikiem zmian społecznych. „Siła socjalizacyjna” mediów polega na regularności, ciągłości oddziaływania, dostarczaniu wzorów, wartości i norm myślenia i działania; przekazywaniu sposobów kształtowania relacji z otoczeniem społecznym, zachowań. Media dostarczają również wiedzy i pomysłów mających zastosowanie w podejmowaniu decyzji w skomplikowanym i niejasnym świecie współczesnych stosunków społecznych.

Funkcja edukacyjno-dydaktyczna Ma na celu przybliżanie odbiorcy rzeczywistości przyrodniczej, społecznej, kulturowej. Dostarcza materiałów do myślenia oraz wywołuje zainteresowanie przedmiotem poznania. Efekty jej realizacji są widoczne na łamach prasy – czasopism naukowych i popularnonaukowych Są one przeznaczone dla stosunkowo wąskiego kręgu czytelników (np. „Focus”, „Wiedza i Życie”, „National Geographic”). Duży wkład mają też stacje telewizji kablowej i satelitarnej, (np. Discovery, TVP Historia, Animal Planet). Dydaktyka to przede wszystkim zajęcia, typu kursy językowe, prowadzone za pomocą elektronicznych nośników, nauczanie na odległość: e-learning, edukacja online.

Funkcja kulturalno-rozrywkowa Dla większości społeczeństwa media są źródłem rozrywki, zabawy, relaksu, ucieczką od męczącej rzeczywistości i nudy – w świat fantazji, pełnym uroku. Pozwalają odbiorcom „oderwać się” od rzeczywistości, „uciec” od codziennych spraw, obowiązków i kłopotów, przeżyć coś ekscytującego. Wszelkie media starają się tę funkcję realizować w możliwie najszerszym zakresie, bowiem to decyduje o ich atrakcyjności dla odbiorcy; stąd oferowanie odbiorcom programów lekkich, łatwych i przyjemnych. Jednak „jałowa rozrywka" jest niebezpieczna, gdyż płytkie treści odwracają uwagę od istotnych spraw i prowadzą do ucieczki w krainę ułudy.

Funkcja opiniotwórcza Polega na kształtowaniu opinii publicznej w różnych dziedzinach życia. Ów wpływ mediów może być pozytywny, kiedy dają one szansę na włączenie się w problemy grup społecznych, uczestniczenie w akcjach pomocy czy nawiązywanie kontaktów z ludźmi w odległych miejscowościach, lub negatywny, gdy przybiera postać manipulowania uczuciami ludzi, wpływania na ich sposób myślenia i wartościowania. Media mogą wywołać określone reakcje w społeczeństwie. Żadna inna, funkcjonująca władza nie posiada tak silnego wpływu i mocy oddziaływania jednocześnie na grupy i całe społeczeństwo, jak właśnie media.

Funkcja etyczna Przez lata media kreowały obowiązujące do dziś standardy etyczne i moralne, charakterystyczne dla wielu społeczeństw. Te wzorce to np. etos pracy, wizerunek rodziny jako podstawowej komórki społecznej czy też model kariery „od pucybuta do milionera”. Stały się także nośnikiem wielu uniwersalnych haseł: wolność jednostki, demokracja, równość ras, sprawiedliwość. Pozwalają kształtować pogląd na świat, rozwijać poczucie estetyki. Jednak media odgrywają również rolę negatywną – oferta programowa licznych stacji telewizyjnych nasycona jest coraz bardziej seksem oraz aktami przemocy, co nie pozostaje bez wpływu na stan szeroko pojmowanej moralności.

Funkcja forum dla odbiorców Społeczeństwo ma możliwość wypowiedzenia się i skorzystania z obowiązującej wolności wypowiedzi przysługującej każdemu. Społeczeństwo chętnie wykorzystuje to prawo, ponieważ istnieje powszechne przekonanie, że jeśli coś chcemy osiągnąć, to należy z tym iść do mediów. Wynika to z faktu, że listy i prośby do poszczególnych urzędów nie przynoszą oczekiwanych efektów. Ludzie czują się bezradni wobec biurokracji i uważają, że najlepszą formą dochodzenia własnych praw jest nagłośnienie problemu w mediach, które mogą wszystko. Takie rozumowanie podkreśla, jaką potęgą są współczesne massmedia.

Funkcja ekonomiczna Reklama jest skuteczną formą upowszechniania informacji o towarach i usługach, ich zaletach, wartości, miejscach i możliwościach ich nabycia. Media jawią się jako „siły napędowe gospodarki kapitalistycznej”; będąc nośnikiem reklamy, przyczyniają się do ogólnego wzrostu i rozwoju gospodarczego. Media w dużej mierze są uzależnione od reklamodawców, co może wpływać na poziom oraz ich ofertę programową. Pełniąc rolę przekaźnika wiedzy ekonomicznej, przyczyniają się do zrozumienia procesów ekonomicznych i trendów w gospodarce. Są nieustannie rozwijającym się sektorem życia społecznego – dostarczając nowych stanowisk pracy, wytwarzając nowe produkty, rozwijają rynek.

Funkcja kontrolna Media nazywamy instrumentem władzy społecznej, narzędziem kontroli. Dziennikarze mają prawo i moralny obowiązek śledzić poczynania władz, instytucji i osób publicznych pełniących odpowiedzialne funkcje. Kontrolując ich działania, mogą zapobiegać nadużyciom, ale także doprowadzić do ukarania osób winnych. Współcześnie istnieje wielkie zaufanie do dziennikarzy, zwłaszcza śledczych, którzy odkrywają i demaskują publiczne osoby, nawet z najwyższych szczebli władzy. Odbiorcy chcą uczestniczyć w tych wydarzeniach, chcą wiedzieć, co się dzieje, zwłaszcza wśród elit. Media, oddziałując na odbiorców, mogą modyfikować ich wiedzę, postawy i zachowania.

Funkcja interwencyjna Dziennikarstwo śledcze uprawiają dziennikarze opisujący i wyjaśniający sprawy, które najczęściej powinny być przedmiotem dochodzenia odpowiednich organów, np. policji czy prokuratury. Często dają początek śledztwu i wymuszają zdecydowaną reakcję polityczną.

Funkcja integracyjna Odegrała istotną rolę w historycznym procesie jednoczenia się nie tylko małych społeczności lokalnych, mniejszości narodowych a nawet całych narodów, np. podczas walk o niepodległość Stanów Zjednoczonych w XVIII w. Także obecnie media pełnią rolę integrującą zróżnicowanie religijne, etniczne czy językowe społeczeństwa. Współczesne media budują mosty pomiędzy kulturami i stylami życia, przy czym dotyczy to w równym stopniu dzienników ogólnokrajowych, tygodników opinii, jak i prasy regionalnej i lokalnej. Tworzą także poczucie dumy z przynależności do wspólnoty – identyfikacja kulturowa. Budują solidarność wobec problemów lokalnych i krajowych.

Temat 2: Etyka dziennikarska

Temat: Etyka dziennikarska Kodeks etyki dziennikarskiej
Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich Przyjmując zasady Karty Etycznej Mediów i deklaracji Międzynarodowej Federacji Dziennikarzy, uznajemy, że: zadaniem dziennikarzy jest przekazywanie rzetelnych i bezstronnych informacji oraz różnorodnych opinii, a także umożliwianie udziału w debacie publicznej, wolności słowa i wypowiedzi musi towarzyszyć odpowiedzialność za publikacje w prasie, radiu, telewizji czy internecie, dobro czytelników, słuchaczy i widzów oraz dobro publiczne powinny mieć pierwszeństwo wobec interesów autora, redaktora, wydawcy lub nadawcy.

I. Informacje i opinie 1. Informacje należy wyraźnie oddzielać od interpretacji i opinii. 2. Informacje powinny być zrównoważone i dokładne, tak by odbiorca mógł odróżnić fakty od przypuszczeń i plotek, oraz powinny być przedstawiane we właściwym kontekście i opierać się na wiarygodnych i możliwie wielostronnych źródłach. 3. Opinie mogą być stronnicze, ale nie mogą zniekształcać faktów i być wynikiem zewnętrznych nacisków. 4. Błędy i pomyłki wymagają jak najszybszego sprostowania, nawet jeśli nie były zawinione przez autora lub redakcję i bez względu na to, czy ktokolwiek wystąpi o sprostowanie.

II. Zbieranie i opracowanie materiałów 5. W zbieraniu materiałów nie wolno posługiwać się metodami sprzecznymi z prawem i nagannymi etycznie; ukryta kamera i mikrofon czy podsłuch telefoniczny są dopuszczalne wyłącznie w przypadku dziennikarstwa śledczego, tj. tropienia w imię dobra publicznego – za wiedzą i zgodą przełożonych – zbrodni, korupcji czy nadużycia władzy. 6. Nie wolno naruszać prywatności i sfery intymnej; wyjątek mogą stanowić - w uzasadnionych okolicznościach – działania w zakresie dziennikarstwa śledczego, także wobec osób publicznych. 7. Dziennikarza obowiązuje zachowanie tajemnicy źródła informacji, osoby i wizerunku informatora, jeśli on tego wymaga; tajemnica może być ujawniona – z tym zastrzeżeniem – jedynie przełożonemu. 8. Opracowanie lub skrót informacji, wywiadu czy opinii nie może zmieniać ich sensu i wymowy; materiały archiwalne i rekonstrukcje zdarzeń przedstawiane w mediach elektronicznych powinny być odpowiednio zaznaczone.

III. Dziennikarz wobec rozmówców i odbiorców 9. Rozmówcy powinni być poinformowani, w jaki sposób zostaną wykorzystane ich wypowiedzi; autoryzacja obowiązuje, jeśli zastrzeże to rozmówca; wypowiedzi dzieci można wykorzystywać tylko za zgodą rodziców lub prawnych opiekunów. 10. Dziennikarz powinien okazywać szacunek osobom, bez względu na ich odmienność ideową, kulturową czy obyczajową, co nie oznacza zgodności z ich poglądami. 11. Trzeba dbać o to, by nie urazić osób z niepełnosprawnością fizyczną lub psychiczną, starych i chorych, życiowo nieporadnych. 12. Szczególna ostrożność powinna towarzyszyć informowaniu o nowych metodach leczniczych, gdy nie są jeszcze w pełni sprawdzone i mają charakter jedynie eksperymentalny, a wróżby i horoskopy nie mogą być przedstawiane jako wiarygodne informacje czy wskazówki. 13. Język wypowiedzi powinien być staranny, należy unikać wulgaryzmów i określeń obscenicznych.

IV. Przestępstwa i sytuacje wyjątkowe 14. Przy ujawnianiu przestępstw i osób podejrzanych o ich dokonanie, należy zachować daleko idącą rozwagę, unikać opisów umożliwiających naśladowanie czynów antyspołecznych, oraz nie przesądzać o winie, zanim sąd nie wyda prawomocnego wyroku. 15. W relacjach z wojen, zamieszek i demonstracji dziennikarze powinni zachować postawę niezaangażowanych obserwatorów, tak by nie stać się przedmiotem manipulacji. 16. Niedopuszczalne jest pokazywanie w bliskim planie scen śmierci, a krwawe skutki wojen i katastrof, przejawy okrucieństwa i przemocy mogą być opisywane i pokazywane jedynie pod warunkiem zachowania równowagi między ścisłością relacji a względem na wrażliwość odbiorców, zwłaszcza rodzin ofiar i osób im bliskich.

V. Konflikt interesów 17. Wiarygodność i niezależność dziennikarska jest nie do pogodzenia z przyjmowaniem prezentów o wartości przekraczającej 200 zł, korzystaniem z darmowych wyjazdów czy testowaniem przedmiotów, urządzeń. 18. Dziennikarzowi nie wolno zajmować się akwizycją oraz brać udziału w reklamie i public relations – wyjątkiem mogą być jedynie akcje społeczne i charytatywne; materiały redakcyjne muszą być czytelnie oddzielone od materiałów reklamowych i promocyjnych. 19. Wysoce naganna jest kryptoreklama i zatajanie informacji dla własnych korzyści.

Konflikt interesów cd. 20. Dziennikarzowi nie wolno wykorzystywać we własnym interesie nieujawnionych publicznie informacji uzyskanych w działalności zawodowej, zwłaszcza w dziennikarstwie finansowym i ekonomicznym. 21. Angażowanie się dziennikarzy w bezpośrednią działalność polityczną i partyjną jest również przejawem konfliktu interesów i należy wykluczyć podejmowanie takich zajęć oraz pełnienie funkcji w administracji publicznej i w organizacjach politycznych.

VI. Koledzy i przełożeni 22. Stosunki między kolegami i współpracownikami powinny być partnerskie; niedopuszczalna jest nieuczciwa konkurencja oraz przywłaszczanie cudzych prac, a nawet pomysłów. 23. Wobec przełożonych i wydawców lub nadawców obowiązuje dziennikarza lojalność, ale nie mogą oni nakazać dziennikarzowi – a dziennikarz ma prawo odmówić – wykonywania poleceń sprzecznych z prawem, etyką zawodową lub swymi ugruntowanymi przekonaniami.

VII. Odpowiedzialność i kary 24. Za naruszenie zasad etyki dziennikarskiej odpowiada zarówno autor publikacji – prasowej, radiowej, telewizyjnej czy internetowej, jak i redaktor, wydawca czy nadawca. 25. Kary wymierzają sądy dziennikarskie, odpowiednio do charakteru i skali wykroczenia: upomnienie, naganę, czasowe zawieszenie w prawach członka SDP, usunięcie ze Stowarzyszenia; Naczelny Sąd Dziennikarski może orzec ogłoszenie werdyktu w mediach.

Temat 3: Reklama

Temat: Reklama Cechy współczesnych reklam
Reklama – rodzaj komunikowania perswazyjnego obejmujący techniki i działania podejmowane w celu zwrócenia uwagi na produkt, usługę lub ideę.

Reklama jest dziś najważniejszą częścią rynków medialnych, nieodzownym elementem mediów, choćby z punktu widzenia podstaw finansowania. Reklamą jest każdy przekaz zmierzający do promocji sprzedaży lub popierania idei, usług, osiągnięcia pożądanego efektu przez reklamodawcę, nadawany za opłatą. Granice wolności reklamy i odpowiedzialność podmiotów za przekazywane w reklamach treści określa prawo reklamy. Ogłoszenia i reklamy nie mogą być sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego.

„Reklama dźwignią handlu” – głosi stare powiedzenie. Im reklama bardziej zwróci czyjąś uwagę, tym większe prawdopodobieństwo, że dana osoba kupi reklamowany towar. Pierwszym krokiem stosowanym przez specjalistów od reklamy, którzy chcą stworzyć nowy wizerunek towaru lub go naprawić, jest przyciągnięcie uwagi. Towar musi zostać atrakcyjnie „podany” – tak, by pojawienie się go zostało zauważone.

Bohaterowie reklam to najczęściej ludzie młodzi, piękni, zdolni, dobrze ubrani, którzy czas wolny przeznaczają na rozrywkę, najczęściej przedstawiani jako szczęśliwi, z udanym życiem rodzinnym i zawodowym. To wszystko ma na celu skojarzenie sukcesu, czy też przyjemności, z konkretnym produktem. Do tego należy dodać krótkie, chwytliwe hasła, które szybko zapadną w pamięć np. Just do it, Prawie jak Żywiec czy Mentos – the freshmaker. Młodzi ludzie nie zdają sobie w pełni sprawy z celów reklam, które często mają za zadanie rozbudzać ich pragnienia oraz spowodować materialistyczne i konsumpcyjne nastawienie do świata.

Reklama – z założenia – służy zwiększeniu sprzedawalności danego produktu. Telewidzowie, słuchacze radiowi reagują na spot jak na program rozrywkowy, a czytelnicy magazynów traktują reklamy jako nieodłączną część gazety. Jak to się dzieje? Młody człowiek, oglądający lub słuchający reklamy, za pomocą sprytnie ukrytej perswazji jest manipulowany. Zaczyna wierzyć,, że powinien kupić ten a nie inny produkt, bo dzięki temu będzie szczęśliwy. Przekaz odbiera w sposób niezwykle intensywny i niekoniecznie prawidłowy. Reklama otwiera drzwi, przez które młodzi ludzie wchodzą w świat konsumpcji – z coraz dłuższą listą potrzeb, roszczeń, bez poczucia koniecznosci dania czegoś z siebie.

Temat: Reklama Rodzaje reklam
Rodzaje reklam ze względu na treść INFORMACYJNA – zwraca uwagę na korzyści, jakie osiągną nabywcy, kupując reklamowany produkt lub usługę. PRZYPOMINAJĄCA – mówi o istnieniu produktu i jego wzmocnionych korzyściach. WSPIERAJĄCA – stosowana dla przedstawienia punktu widzenia w sprawach kontrowersyjnych, np. dla środowiska, i zweryfikowania niewłaściwego odbioru działań przedsiębiorstwa. OSŁONOWA – wykorzystująca sprawdzoną markę produktów do wprowadzenia na rynek nowych wyrobów tej samej marki; stosowana dla przeniesienia przez nabywców postrzeganych wartości marki na nowe produkty.

Rodzaje reklam ze względu na treść cd. UKIERUNKOWANA – kierująca nabywców do miejsc sprzedaży, w których znajduje się oferowany produkt lub usługa. PORÓWNAWCZA – służąca do porównywania cech i walorów własnych produktów z innymi wyrobami. KONKURENCYJNA – wykazująca wyróżniające się walory produktu spośród wyrobów konkurentów. FIRMY – bezpośrednio powiązana z public relations, której celem jest poinformowanie klientów o działaniach podejmowanych przez firmę dla przyjaznego ułożenia stosunków z otoczeniem. CHARYTATYWNA – stosowana dla wspierania działań związanych ze zbieraniem pieniędzy czy darów na cele popierane przez społeczeństwo.

Rodzaje reklam ze względu na treść cd. AGRESYWNA – zmierzająca do wywarcia niezwykle silnego wrażenia, służąca skłonieniu nabywców do szybkiego działania. PRESTIŻOWA – podkreślająca szczególne znaczenie produktów oraz ich unikalność z przeznaczeniem dla najbardziej wybrednych nabywców. DEFENSYWNA – mająca na celu przeciwstawienie się reklamie konkurentów. PROFESJONALNA – skierowana do ludzi wolnych zawodów (adwokaci, lekarze, doradcy finansowi itp.). FINANSOWA – mająca na celu promowanie nowych ofert i zdobywanie nowych rynków finansowych.

Rodzaje reklam ze względu na źródło przekazu: reklama internetowa; reklama telewizyjna; reklama w kinach; reklama w książkach; reklama prasowa; reklama radiowa; reklama telefoniczna; reklama na billboardach, plakatach, neonach; reklama na wystawach; reklama tranzytowa; reklama mobilna.

Temat: Reklama Funkcje reklam
INFORMACYJNA – spełniona jest poprzez informowanie konsumentów o produkcie, który został wprowadzony na rynek. UTRWALAJĄCA – wiąże się z osiągnięciem pożądanej liczby klientów i utrwaleniem wśród nich przekonania, że dany produkt jest lepszy niż marki konkurencyjne. ROZRYWKOWA – oglądanie reklam dla wielu odbiorców stanowi swoistą formę rozrywki. Reklamy są źródłem dobrej zabawy i wrażeń estetycznych, a ich oglądanie staje się przyjemniejsze niż czytanie gazet czy śledzenie innych programów.

Temat: Reklama Funkcje reklam
UŚWIADAMIAJĄCA – ma charakter społeczny, uświadamia ludziom, że są problemy, z którymi należy sobie radzić Celem takiej reklamy nie jest zysk, lecz pomoc ludziom poszkodowanym. Często poprzez reklamę prowadzi się działalność charytatywną na rzecz biednych i chorych. EDUKACYJNA – adresaci reklamy mogą się dowiedzieć o istniejących produktach na rynku i sposobach zaspokojenia ich potrzeb. PERSWAZYJNA – polega na przekonaniu konsumentów, że dana marka najlepiej zaspokoi ich potrzeby, i nakłonieniu do zakupu.

Temat 4: Kampanie społeczne

Temat: Kampanie społeczne Cele kampanii społecznych
Kampania społeczna to zestaw różnych działań zaplanowanych w konkretnym czasie, skierowanych do określonej grupy docelowej, których celem jest doprowadzenie do wzrostu wiedzy, zmiany myślenia, zachowania wobec określonego problemu społecznego; prowadzi do rozwiązywania problemu społecznego blokującego osiąganie dobra wspólnego zdefiniowanego jako dany cel marketingowy. Kampania społeczna może stosować narzędzia i techniki reklamowe oraz PR.

Temat: Kampanie społeczne Cele i zadania kampanii społecznych
Kampanie społeczne pokazują problem. Przekonują do zmiany postaw i proponują rozwiązania – przestrzegają lub skłaniają do podjęcia działań dla własnego dobra, ostrzegają przed nieostrożnością i lekkomyślnym postępowaniem. Wskazują drogę i organizacje wyznaczające tę drogę; „kierują energię w dobrym kierunku”. Usiłują skłonić odbiorcę do udzielenia pomocy lub działania dla dobra innych. Walczą ze stereotypem, że fundacje to „lipa i przekręty”. Zachęcają inne instytucje i podmioty do włączania się w działalność organizacji. Służą budowaniu zaufania społecznego.

Temat: Kampanie społeczne Przykład kampanii społecznej
„PŁYTKA WYOBRAŹNIA TO KALECTWO” Kampania miała na celu ostrzeżenie młodych ludzi przed brawurą oraz tragicznymi i często nieodwracalnymi skutkami nieprzemyślanych skoków do wody. Każdego roku setki młodych ludzi w wieku 13–25 lat trafia na wózki inwalidzkie z powodu nierozważnego skoku do wody. Przez lekkomyślność i brawurę dochodzi do życiowych tragedii, nawet do całkowitego porażenia czterech kończyn. Skutki społeczne to wypadnięcie poza nawias systemu edukacji i rynej pracy, wymaganie stałej opieki innych osób.

Nieszczęśliwe zdarzenia mogą się przytrafić zarówno podczas samotnych kąpieli, jak i w grupie – zwłaszcza pod wpływem alkoholu. Niebezpieczna jest zabawa polegająca na wrzucaniu innych do wody wbrew ich woli. Do tragedii dochodzi często, kiedy osoby odpoczywające nad wodą ignorują znaki informujące o niebezpieczeństwie. Kampania społeczna miała dotrzeć do jak największej liczby młodych, pełnych optymizmu i chęci życia ludzi. Uświadomić im, jak poważne i nieodwracalne konsekwencje może mieć chwila nierozwagi. W kampanii brał aktywny udział prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji – Piotr Pawłowski, który sam jest ofiarą nieszczęśliwego skoku do wody.

Przykładowe działania w ramach kampanii: Stworzenie dla ofiar wypadków wodnych specjalnego funduszu „Pierwszy krok", którego celem jest pomoc w rozpoczęciu nowego życia. Emisja w telewizji i internecie filmu Nie warto zamieniać nóg na wózek. Przypominanie numeru telefonu służb ratowniczych (GOPR, TOPR i WOPR) – Kampania „Wakacje z wyobraźnią”.

Temat 5: Opinia publiczna

Temat: Opinia publiczna
Opinia publiczna – zespół poglądów i przekonań oceniających, dominujących w środowisku społecznym lub w całym społeczeństwie. W znaczeniu szerszym opinia publiczna zawiera całość informacji, poglądów i stanowisk różnorodnych organizacji, instytucji, osób i zorganizowanych grup, obejmujących poszczególne sfery życia społecznego, politycznego, gospodarczego. W znaczeniu węższym opinia publiczna jest to wyraz autentycznych przekonań i ocen wartościujących członków społeczeństwa, mających wpływ na jego porządek i kierownictwo. Opinia publiczna staje się przedmiotem sondaży instytutów badania opinii publicznej.

Temat: Opinia publiczna Cechy opinii publicznej
wyraża (artykułuje i przekazuje) opinię społeczeństwa, ma na nią wpływ i w pewnym zakresie ją współtworzy, wprowadza odpowiedzialność etyczną mediów i dziennikarzy, jest kształtowana w toku ścierania się poglądów i dyskusji, może być sterowana przez świadomą propagandę lub perswazję tzw. autorytetów społecznych, jest subiektywna, może zawierać treści nieetyczne lub błędne.

Temat: Opinia publiczna Czynniki kształtujące opinię publiczną
Uwarunkowania kulturowe i środowiskowe – to podstawowe determinanty kształtujące wartości człowieka oraz jego światopogląd. Analiza przekonań jednostki czy grupy nie może być rozpatrywana w oderwaniu od religii, etyki czy filozofii, jaką wyznaje. Czynniki te będą odgrywały decydującą rolę w prezentowanych przez opinię publiczną stanowiskach.

Edukacja i zdobywana wiedza powinny być najważniejszymi czynnikami wpływającymi na światopogląd człowieka. Tylko one umożliwiają logiczną i świadomą ocenę rzeczywistości. W praktyce opinia publiczna kieruje się zdrowym rozsądkiem, opartym na przyswojonych wcześniej wiadomościach.

Stereotyp to podzielane społecznie – wiedza, poglądy i oczekiwania wobec danej grupy społecznej; charakteryzuje się przeważnie nasyceniem wartościami i emocjami, uproszczeniem i nadmiernym uogólnieniem. Stereotypy to zbiorowe przekonania, które prowadzą do powstania różnicy między wyobrażeniem o otoczeniu a rzeczywistością. Mocno zakorzenione, błędne przesądy nie sprzyjają racjonalnej analizie faktów. Takie fałszywe przeświadczenia generują uprzedzenia.

Propaganda i manipulacja Świadome i ukierunkowane działania opiniotwórcze oparte na propagandzie i manipulacji to najbardziej skuteczne i wyrafinowane narzędzia kształtujące powszechne poglądy – nie chodzi tu o edukację czy rzetelną informację, lecz o formowanie pożądanych postaw.

Marketing polityczny Jego narodziny i rozwój są nieodzownie połączone z rozwojem technologii oraz form komunikowania społecznego. Odkąd partie polityczne spostrzegły, jak potężnym jest on narzędziem, jak wielkie możliwości niesie ze sobą, zaczęto szukać specjalistów, którzy zajęliby się badaniami rynku politycznego, reklamą polityczną czy kreowaniem politycznego wizerunku. Wraz z rozwojem mediów, politycy zostali poddani coraz bardziej wnikliwym obserwacjom, zarówno ze strony społeczeństwa, jak i konkurencji.

Marketing polityczny cd. Marketing polityczny sprowadza się do czterech elementów: wykorzystania badań do zrozumienia środowiska politycznego, zachowań konsumentów (wyborców) oraz zachowania kontrkandydatów; skutecznego zaprezentowania produktu (kandydata) jego konsumentowi (wyborcy); wykorzystania różnych metod marketingowych w celu sprzedaży produktu jego nabywcom w dniu wyborów; penetrowania rynku wyborczego poprzez środki masowego przekazu.

Temat: Opinia publiczna Funkcje opinii publicznej
Funkcja integracyjna Pozwala na powstanie silnej więzi grupowej i zwiększa poczucie więzi politycznej. Ma to znaczenie w wykształcaniu się elektoratów związanych z określonymi opcjami politycznymi. Opinia publiczna ujawnia wartości dominujące we współczesnych społeczeństwach, wartości wspólne dla ludzi, będące podstawą powstawania więzi społecznych. Te z kolei sprzyjają procesowi integracji grup społecznych, państw i społeczności światowej.

Funkcja opiniotwórcza Wykazuje rzeczywisty rozkład opinii wszystkim zainteresowanym podmiotom życia politycznego. Publiczność, wypowiadając opinie i oceniając fakty, niekiedy popełnia błędy – krzywdząc ocenianych.

Funkcja konsultacyjna To pytanie publiczności, jak ocenia to, co władza już zrobiła, i jaką wykaże postawę wobec zamiarów władzy. Najpowszechniejszą formą takich konsultacji jest badanie opinii publicznej.

Funkcja kontrolna Ma szczególne znaczenie dla społeczeństw demokratycznych. Opinia publiczna jest w stanie w dużej mierze zmuszać władzę do działań w oparciu o określone normy. Staje się w ten sposób nieformalnym strażnikiem moralności. Opinia publiczna wykazuje znaczny stopień autentyczności i nawet tak powszechna opinia o możliwościach manipulacji poglądami napotyka na opór materii. Odnosi się ona zarówno do zwykłych członków grup poprzez mechanizmy represji i sankcji, jak i szczególnie wobec tych, którzy podejmują decyzje i wprowadzają je w życie.

Funkcja kreacyjna Wspólna dla pewnej grupy postawa oceniająca w formie opinii publicznej może zawierać niekiedy elementy przesądów, uprzedzeń, stereotypów, a nawet wrogości i nienawiści. Destrukcyjna i konstruktywna rola opinii publicznej może dotyczyć ładu społecznego, politycznego, grup społecznych i politycznych, jednostek i struktur sformalizowanych. Ten obszar jest najczęściej źródłem manipulacji, ponieważ funkcja kreacyjna przyczynia się w największym stopniu do osiągania profitów politycznych i realizacji interesów.

Temat: Opinia publiczna Formy wyrażania opinii publicznej
Formy opinii publicznej: manifestacje; demonstracje; blokady; pikiety; składanie petycji, wniosków, skarg; udział w referendach, wyborach; inicjatywa ludowa; veto ludowe; zrzeszanie się w organizacjach pozarządowych; obywatelskie nieposłuszeństwo.

Temat: Opinia publiczna Formy badania opinii publicznej
Badania ilościowe To sondaże, rankingi, kwestionariusze, ankiety przeprowadzane osobiście lub telefonicznie, składające się z pytań zamkniętych. Celem badania ilościowego jest poznanie odpowiedzi na pytania „ile?” oraz „czy?”. Prowadząc badania ilościowe, pamiętać należy o odpowiedniej liczbie osób, które zostaną poddane badaniu. Działa tu tzw. prawo wielkich liczb, twierdzące, że gdy przebadamy odpowiednio dużą liczbę przedstawicieli danej populacji, na podstawie ich opinii możemy wnioskować o opinii całej populacji.

Temat: Opinia publiczna Formy badania opinii publicznej
Badania jakościowe Opierają się przede wszystkim na metodzie tzw. grupy fokusowej. Badanie odbywa się w małej grupie i pozornie wygląda jak zwykła rozmowa. Prowadzący grupę – nazywany moderatorem – zadaje pytania i naprowadza rozmowę na interesujący badających temat. Celem badania jakościowego jest zrozumienie postaw wyborców, a nie ich mierzenie, tak jak w przypadku badań ilościowych – poznanie odpowiedzi na pytania: „co?”, „dlaczego?”, „w jaki sposób?”. Służą testowaniu hipotez.

Temat: Opinia publiczna Wyniki badań opinii publicznej – przykład
CO DOBREGO PRZYNIÓSŁ ŚWIATU XX WIEK? Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” listopad 1999, reprezentatywna próba losowo-adresowa dorosłej ludności Polski (N=1089). CBOS

NAJWIĘKSZE OSIĄGNIĘCIA XX WIEKU Co Polacy uważają za największe osiągnięcie XX wieku? Przedstawiono badanym listę zawierającą osiemnaście haseł – zarówno wynalazki, jak i osiągnięcia socjalne, które pojawiły się lub upowszechniły w tym stuleciu. Każdy respondent mógł wybrać nie więcej niż trzy odpowiedzi lub dopisać coś, czego na liście nie było. Oto wskazania badanych.

CO, PANA(I) ZDANIEM, MOŻNA UZNAĆ ZA NAJWIĘKSZE OSIĄGNIĘCIE XX WIEKU? % Przeszczepianie organów ludzkich (serca, wątroby, nerek i in.) 59 Wynalezienie antybiotyków 35 Komputer 29 Upowszechnienie edukacji 26 Loty kosmiczne, sztuczne satelity Ziemi, lądowanie człowieka na Księżycu 21 Sformułowanie praw człowieka 20 Skracanie czasu pracy – wolne soboty, płatne urlopy 16 Upowszechnienie emerytur 15 Telewizję Uznanie zasady równouprawnienia kobiet 12 Telefon Wykorzystanie energii jądrowej (atomowej) 9 Samochód 8

Interpretacja wyników badania Powyższe wyniki mogą się wydać nieco zaskakujące. Okazało się, że największym osiągnięciem tego stulecia nie jest – w opinii badanych – ani komputer, loty kosmiczne, telewizja. Zdecydowana przewaga wskazań na przeszczepianie organów oraz wynalezienie antybiotyków świadczy, że za największe osiągnięcie XX wieku uznawane jest to, co służy ratowaniu ludzkiego życia. Zwraca uwagę wysoka pozycja upowszechnienia edukacji i przyjęcia praw człowieka. Warto podkreślić, że na ogół bardziej cenione są osiągnięcia socjalne niż wynalazki techniczne (poza komputerem i lotami kosmicznymi).

NAJWIĘKSZE OSIĄGNIĘCIA XX STULECIA W OPINII BADANYCH W WIEKU od 18 lat do 24 lat:

Bibliografia Bielczyński J.: Słownik pojęć z zakresu radia i reklamy radiowej, Kraków Chudziński E. (red.): Słownik wiedzy o mediach, Warszawa – Bielsko-Biała Dyoniziak R.: Sondaże a manipulowanie społeczeństwem, Kraków Młyniec E.: Opinia publiczna, w: A. Jabłoński, L. Sobkowiak, Studia z teorii polityki, Wrocław Sonczyk W.: Media w Polsce. Zarys problematyki, Warszawa Skrzypczak J. (red.): Popularna encyklopedia mass mediów, Poznań Wojtaszczyk K.A.: Wiedza o społeczeństwie, Warszawa

X. Środki masowego przekazu

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "X. Środki masowego przekazu"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

X. Środki masowego przekazu

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "X. Środki masowego przekazu"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres