Czy lekarz może pomóc dziecku krzywdzonemu przemocą w rodzinie?

Prezentacja na temat: "Czy lekarz może pomóc dziecku krzywdzonemu przemocą w rodzinie?"— Zapis prezentacji:

1 Czy lekarz może pomóc dziecku krzywdzonemu przemocą w rodzinie?
Lek. Piotr Hartmann Fundacja Rozwoju Pediatrii Zespół Interdyscyplinarny Warszawa-Bielany Klinika Pediatrii CMKP, Szpital Bielański

2 Przemoc w rodzinie Definicja
Jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. (Art. 2 Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie)

3 Zadania ochrony zdrowia
Czy pracownik ochrony zdrowia może podejrzewać przemoc w rodzinie? ma prawo reagować? ma obowiązek reagować? Jak ma reagować?

4 Zadania ochrony zdrowia
Kodeks postępowania karnego – Art. 304 § 1. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. § 2. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swoją działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są zobowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję oraz przedsięwziąć niezbędne czynności do czasu przybycia organu powołanego do ścigania przestępstw lub do czasu wydania przez ten organ stosownego zarządzenia, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów przestępstwa.

5 Zadania ochrony zdrowia
Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z 29 lipca 2005r nowelizowana 10 czerwca 2010r Art. 12 Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora. Osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

6 Niebieska Karta ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” Dziennik Ustaw nr 209/2011 poz. 1245

7 Niebieska Karta Od dnia 17 października 2011 roku do wszczynania procedury „Niebieskie Karty” uprawnieni są: Pracownicy Socjalni Przedstawiciele Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Funkcjonariusze Policji Przedstawiciele Ochrony Zdrowia Przedstawiciele Oświaty

8 Procedura Niebieskie Karty
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

9 Niebieskie Karty Niebieskie Karty Warszawa 2012 2013 2014 2015 2016 Wszystkie 1761 2393 2466 2476 2861 Ochrona zdrowia 36 43 52 56 68 2% 1,8% 2,1% 2,2% 2,3% Liczba ofiar 3079 4889 5257 5540 6374 W tym dzieci 1413 2258 2493 1679 2506

10 Dlaczego ochrona zdrowia nie działa?
Niedoszacowanie skali problemu (99%) Brak wiedzy o obowiązujących przepisach (84%) Poczucie braku kompetencji (80%) Dane własne

11 Rozpoznanie przemocy Własna obserwacja
Informacje od dziecka – pacjenta Informacje od opiekunów/świadków Wywiad Badanie przedmiotowe Zachowanie się dziecka Inne dane

12 Trudności diagnostyczne
Wywiad Wątpliwości w zbieranym wywiadzie Różnice w wywiadzie od rodziców i od dziecka Brak dokumentacji medycznej

13 Trudności diagnostyczne
Badanie przedmiotowe Urazy przypadkowe czy nieprzypadkowe Ukrywanie urazów Brak śladów przemocy Zaniedbanie dziecka?

14 Trudności diagnostyczne
Zachowanie się dziecka Związane z chorobą Związane z badaniem Wynikające z innych przyczyn Szerokie spektrum objawów

15 Trudności diagnostyczne
Brak objawów

16 Diagnostyka różnicowa
Przemoc jako choroba przewlekła Objawy alarmowe Stwierdzenie czynników ryzyka Konieczność diagnostyki różnicowej Konieczność uzupełnienia informacji Poszukiwanie innych objawów

17 Procedura Niebieska Karta
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

18 Pomoc i wsparcie Ośrodek Pomocy Społecznej Ośrodki dla ofiar przemocy
Organizacje pozarządowe

19 Procedura Niebieska Karta
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

20 Zaświadczenie lekarskie

21 Zaświadczenie

22 Zaświadczenie

23 Procedura Niebieska Karta
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

24 Zapewnienie bezpieczeństwa
Ocena potencjalnego zagrożenia Izolacja od sprawcy odebranie dziecka? Przyjęcie do szpitala? Pomoc medyczna Wsparcie psychiczne

25 Pierwszy kontakt Rozmowa w bezpiecznym miejscu, bez zakłóceń, zapewnienie intymności Obecność dodatkowej osoby, jeżeli pacjent/pacjentka wyraża taką wolę Pytania otwarte, zadawane wprost, do momentu uzyskania niezbędnych informacji Dodatkowe elementy rozmowy uzależnione od stanu emocjonalnego pacjenta/pacjentki Zapewnienie o bezpieczeństwie i możliwości pomocy

26 Pierwszy kontakt Czas

27 Procedura Niebieska Karta
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

28 Materiał dowodowy Dokładny opis wywiadu
Dokładny opis badania lekarskiego Konsultacje specjalistyczne Wyniki badań dodatkowych Zdjęcia?

29 Procedura Niebieska Karta
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

30 Powiadomienie organów ścigania
Prokuratura / Policja W przypadku ewidentnego zagrożenia życia lub zdrowia – natychmiast W celu izolacji od sprawcy Przy podejrzeniu popełnienia przestępstwa ściganego z urzędu Tylko niezbędne informacje!!! Wzory zawiadomień

31 Kodeks karny Art. 240. (od 13-07-2017)
Kto, mając wiarygodną wiadomość o karalnym przygotowaniu albo usiłowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego określonego w art. 118, art. 118a, art. 120– 124, art. 127, art. 128, art. 130, art. 134, art. 140, art. 148, art. 156, art. 163, art. 166, art. 189, art. 197 § 3 lub 4, art. 198, art. 200, art. 252 lub przestępstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwłocznie organu powołanego do ścigania przestępstw, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

32 Sąd Rodzinny Wniosek o wgląd w sytuację dziecka
Wniosek o hospitalizację bez zgody opiekuna ustawowego Odebranie dziecka?

33 Procedura Niebieska Karta
W ramach procedury i swoich kompetencji przedstawiciel ochrony zdrowia Udziela informacji o możliwościach uzyskania pomocy i wsparcia Informuje o uprawnieniu do uzyskania zaświadczenia lekarskiego Zapewnia bezpieczeństwo ofierze przemocy Zabezpiecza materiał dowodowy Informuje organy ścigania i Sąd Rodzinny

34 Zespół interdyscyplinarny
W skład zespołu wchodzą (obligatoryjnie) przedstawiciele: Pomocy społecznej Komisji rozwiązywania problemów alkoholowych Policji Oświaty Ochrony Zdrowia Organizacji pozarządowych Kuratorzy Sądowi

35 Tajemnica lekarska Art. 23. Kodeksu Etyki Lekarskiej
Lekarz ma obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej. Tajemnicą są objęte wiadomości o pacjencie i jego otoczeniu uzyskane przez lekarza w związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi. Śmierć chorego nie zwalnia od obowiązku dochowania tajemnicy lekarskiej.

36 Zespół interdyscyplinarny
Członkowie Zespołu mogą przetwarzać dane osobowe (w tym dane wrażliwe) Do przetwarzania danych (prowadzenia procedury) nie jest konieczna zgoda osoby, której ona dotyczy Członkowie Zespołu są zobowiązani do zachowania poufności danych

37 Zespół interdyscyplinarny
Lekarz: może być członkiem zespołu może być członkiem grupy roboczej może działać w ramach grupy roboczej (jako gość / ekspert) może inicjować powstanie grupy roboczej

38 Dziękuję za uwagę