MAKROEKONOMIA V. WZROST GOSPODARCZY.

Prezentacja na temat: "MAKROEKONOMIA V. WZROST GOSPODARCZY."— Zapis prezentacji:

1 MAKROEKONOMIA V. WZROST GOSPODARCZY

2 V. WZROST GOSPODARCZY Pomiar wzrostu gospodarczego
Długookresowe tendencje wzrostu gospodarczego na świecie Warunki konieczne dla wzrostu gospodarczego Rachunkowość wzrostu gospodarczego Teorie wzrostu gospodarczego Koszty wzrostu gospodarczego

3 1. POMIAR WZROSTU GOSPODARCZEGO
Wzrost gospodarczy to powiększanie potencjalnego PKB lub produktu narodowego kraju. PKB PKB na osobę w PPP (parytet siły nabywczej) Nie uwzględnia: Czasu wolnego, efektów zewnętrznych, nowych produktów

4 2. WZROST GOSPODARCZY NA ŚWIECIE

5 WZROST W AZJI - konwergencja

6 3. WARUNKI KONIECZNE DLA WZROSTU GOSPODARCZEGO
SYSTEM ZACHĘT (rynki, prawa własności, wymiana pieniężna) OSZCZĘDZANIE I INWESTYCJE W KAPITAŁ INWESTYCJE W KAPITAŁ LUDZKI NOWE TECHNOLOGIE

7 potencjalny PKB zależy od:
4. RACHUNKOWOŚĆ WG potencjalny PKB zależy od: ilości pracy L ilości kapitału K stanu technologii A ilości zasobów naturalnych R LAS: Y = f(L, K, A, R)

8 produktywność pracy = PKB kraju / zatrudnionego
+50%

9 KRZYWA PRODUKTYWNOŚCI
krzywa produktywności = związek pomiędzy zmianami realnego PKB na jednostkę pracy a zmianami kapitału na jednostkę pracy, przy danym stanie technologii. PC0 i PC1 -> różne poziomy technologii.

10 Zwiększenie ilości kapitału na jednostkę pracy powoduje wzrost realnego PKB na jednostkę pacy (produktywności pracy), co powoduje przesunięcie WZDŁUŻ krzywej PC. Zmiana technologii zwiększa realny PKB na jednostkę pracy dla każdego poziomu uzbrojenia technicznego. Postęp technologiczny przesuwa więc krzywą PC w górę. Uzbrojenie techniczne = ilość kapitału na zatrudnionego Aby moc obliczyć udział wzrostu kapitału oraz postępu technicznego na wzrost PKB, trzeba móc określić kształt krzywej PC. Jest on odzwierciedleniem jednego z podstawowych praw ekonomii: prawa malejących przychodów. Prawo owe stwierdza, że jeśli ilość danego czynnika wzrasta, przy ilości pozostałych czynników bez zmian, produkt wzrasta, ale jego przyrosty są coraz mniejsze. Tak więc przy ciągłym zwiększaniu uzbrojenia technicznego, produktywność pracy będzie rosła ale coraz wolniej. Dodatkowo, dla całej gospodarki obowiązuje zasada tzw. “jednej trzeciej”.

11 ZASADA JEDNEJ TRZECIEJ
ROBERT SOLOW 1% wzrostu technicznego uzbrojenia pracy => 1/3% wzrostu realnego PKB na jednostkę pracy Przykład: kapitał na jednostkę pracy wzrasta o 3% rocznie, podczas gdy realny PKB wzrasta o 2.5%. Zasada 1/3 głosi, że wzrost kapitału jest odpowiedzialny za 1/3*3 czyli 1% wzrostu PKB. Oznacza to, że pozostała cześć, 1.5% pochodzi z postępu technicznego.

12 JAK PRZYŚPIESZYĆ WG? Stymulacja oszczędności
Akumulacja kapitału ludzkiego Stymulacja B+R Wspieranie przemysłów wysokiej techniki Wspieranie handlu międzynarodowego

13 5. TEORIE WG TEORIA KLASYCZNA TEORIA NEOKLASYCZNA
TEORIA WZROSTU ENDOGENICZNEGO

14 A. TEORIA KLASYCZNA WZROST REALNEGO PKB JEST TYLKO PRZEJŚCIOWY I JEŚLI REALNY PKB NA OSOBĘ WZRASTA POWYŻEJ POZIOMU ZAPEWNIAJĄCEGO PRZEŻYCIE, NASTĘPUJE WZROST POPULACJI POWODUJĄCY SPADEK REALNEGO PKB DO POZIOMU POCZĄTKOWEGO XVIII/XIX wiek: SMITH, MALTHUS, RICARDO

15 Podstawowa idea: popyt na pracę podaż pracy Postęp technologiczny prowadzi do inwestycji w nowy kapitał, co sprawia że praca jest bardziej produktywna. Powstają nowe firmy i zatrudniają coraz bardziej produktywnych pracowników. Większy popyt na pracę prowadzi do wzrostu płacy realnej oraz zatrudnienia (A->B). Mamy więc wzrost gospodarczy i korzyści dla wszystkich. Wrósł zarówno realny PKB jak i płaca realna. Jednak klasyczni ekonomiści wierzyli, że ta nowa sytuacja nie może trwać, ponieważ spowoduje eksplozję demograficzną. płaca realna B A zatrudnienie

16 Klasyczna teoria wzrostu populacji
Kiedy ekonomiści klasyczni tworzyli tę teorię, następował właśnie niespotykany wcześniej boom demograficzny. W cywilizowanym świecie, poprawa higieny oraz sposobu żywienia obniżyła wskaźnik umieralności, podczas gdy wskaźnik urodzeń utrzymywał się na wysokim poziomie. Przez kilka dekad wzrost populacji był bardzo wysoki. Aby go wyjaśnić, ekonomiści klasyczni posługiwali się pojęciem płacy realnej przeżycia, która jest minimalną płacą konieczną do przeżycia. Jeśli rzeczywista płaca realna jest poniżej tego poziomu, niektórzy nie mogą przeżyć i populacja maleje. Kiedy natomiast płaca realna rośnie powyżej tego poziomu, populacja rośnie. Obniża to jednak ilość kapitału na pracownika, czyli produktywność pracy, a z nią maleje płaca realna. Podstawowy wniosek teorii klasycznej jest więc taki, że nie ważne jak duży postęp techniczny, płaca realna powraca zawsze do poziomu przeżycia.

17 TK - krzwa produktywności

18 Początkowo gospodarka znajduje się w punkcie A przy PKB przeżycia równym 10$ (linia pozioma) oraz 30$ kapitału na jednostkę pracy. Ponieważ PKB jest na poziomie przeżycia, populacja jest stała. Następnie pojawia się postęp techniczny, który przesuwa krzywa PC w górę. Gospodarka przesuwa się do punktu B na PC1 i PKB zwiększa się do 15$ na zatrudnionego. Ludzie zarabiają teraz więcej niż płaca przeżycia, płodzą więcej dzieci i żyją dłużej, a więc populacja rośnie. Rosnąca populacja oznacza, że ilość czynnika pracy wzrasta, tak więc techniczne uzbrojenie pracy maleje. Gospodarka przesuwa się więc wzdłuż krzywej PC1 w lewo. Realny PKB na zatrudnionego spada tak długo jak populacja rośnie. Ten proces kończy się więc dopiero wtedy, gdy gospodarka osiąga poziom przeżycia w punkcie C. Powtarzające się zmiany technologiczne powodują jedynie wzrost populacji obniżający ilość kapitału na jednostkę pracy i powrót realnego PKB do poziomu przeżycia. Jakość życia podnosi się tylko przejściowo.

19 TK - akumulacja kapitału
Teoria klasyczna przyjmuje, że całkowita ilość kapitału jest stała. Co się stanie, jeśli ludzie będą oszczędzać i inwestować ? Może zwiększający się kapitał zmieni pesymistyczne konkluzję ekonomistów klasycznych ?

20 B. TEORIA NEOKLASYCZNA Neoklasyczna teoria wzrostu w długim okresie uzależnia dynamikę tego wzrostu ostatecznie od tempa przyrostu demograficznego oraz tempa postępu technicznego. Teoria ta proponuje, iż REALNY PKB NA OSOBĘ WZRASTA, PONIEWAŻ ZMIANA TECHNOLOGICZNA TAK ZMIENIA OSZCZĘDNOŚCI I INWESTYCJE, ŻE TECHNICZNE UZBROJENIE PRACY ZWIĘKSZA SIĘ. WZROST USTAJE TYLKO, JEŻELI USTAJE POSTĘP TECHNOLOGICZNY. ROBERT SOLOW lata 50te.

21 Neoklasyczna teoria wzrostu populacji
Chociaż stopa wzrostu demograficznego jest uzależniona od czynników ekonomicznych, nie jest to wpływ tak prosty i mechaniczny jak proponowała teoria klasyczna. Główną zmienną nowej teorii jest koszt alternatywny czasu kobiety. Kiedy kobiety płaca realna oraz możliwości pracy wzrastają, koszt alternatywny posiadania dzieci wzrasta. Rodziny decydują się więc na posiadanie mniejsze ilości dzieci i wskaźnik urodzeń maleje. Drugi czynnik ekonomiczny oddziałuje na wskaźnik umieralności. Postęp technologiczny powoduje wzrost produktywności a więc dochodu, co polepsza opiekę zdrowotną a więc wydłuża życie. Te dwa przeciwstawne czynniki determinują wzrost populacji. Wzrost dochodu powoduje zmniejszanie się zarówno wskaźniki urodzeń jak i wskaźnika umieralności. Powoduje to znoszenie się tych dwóch czynników i uniezależnia wzrost populacji od czynników ekonomicznych. Według teorii neoklasycznej, wzrost demograficzny jest uzależniony od innych czynników niż realny PKB.

22 wzrost zrównoważony

23 wzrost zrównoważony Na ścieżce wzrostu zrównoważonego produkcja, kapitał i siła robocza wzrastają w jednakowym tempie. Wielkość produkcji oraz kapitał na jednostkę pracy są stale. Taki stan dynamicznej równowagi długookresowej nazywamy stanem trwałym. Utrzymanie stałego poziomu technicznego uzbrojenia pracy wymaga tym większych nakładów inwestycyjnych na jednostkę pracy im wyższe tempo wzrostu ludności (n) oraz im wyższe ma być uzbrojenie pracy (k). Prosta nk obrazuje wielkość inwestycji na 1 pracownika, niezbędną do utrzymania na stałym poziomie technicznego uzbrojenia pracy dla danego tempa wzrostu siły roboczej n. Funkcja y obrazuje wielkość produkcji, a sy wielkość oszczędności i inwestycji na jednostkę pracy. W stanie równowagi długookresowej E wielkość inwestycji jest wystarczająca do utrzymania rozmiarów kapitału przypadającego na jednostkę pracy na stałym poziomie k*. Produkcja na osobę wynosi wówczas Y* (E’). Produkcja i zasób kapitału rosną w takim samym tempie jak wzrost liczby ludności n. Jeśli n rośnie, wówczas aby Y* nie zmalało, musi nastąpić wzrost oszczędności (sy), co pozwoli na utrzymanie poprzedniego poziomu kapitału na zatrudnionego (k*).

24 TNK - wzrost oszczędności = wzrost kapitału na zatrudnionego

25 TNK - wzrost oszczędności = wzrost kapitału na zatrudnionego
Zwiększenie oszczędności prowadzi do nowego punktu równowagi F (pozostajemy na tej samej krzywej produktywności!! E’->F’). Nastąpił jednorazowy wzrost kapitału na jednostkę pracy oraz jednorazowy wzrost produkcji na jednostkę pracy = jednorazowe przyśpieszenie gospodarcze. Jednak po osiągnięciu nowej równowagi, stopa wzrostu produkcji powraca do początkowej wartości. Produkcja i zatrudnienie całego kraju rosną nadal w tempie n, określonym przez przyrost demograficzny.

26 TNK- zmiana technologiczna generuje wzrost kapitału na zatrudnionego
Założenia: Zmiana technologiczna : postęp techniczny warunkuje wzrost gospodarczy, ale wzrost gospodarczy nie warunkuje postępu technicznego. Ten ostatni jest więc dziełem przypadku. Docelowa stopa zwrotu i oszczędności: przy innych czynnikach bez zmian, im wyższa stopa procentowa, tym większe oszczędności. Aby zdecydować o poziomie oszczędności ludzie porównują aktualną stopę zwrotu z docelową stopą zwrotu. Jeśli aktualna stopa przekracza docelową, oszczędności się zwiększają i pozwalają na zwiększenie technicznego uzbrojenia pracy (poprzez inwestycje). Jeśli te dwie stopy są równe, techniczne uzbrojenie pracy utrzymuje się na stałym poziomie.

27 TNK- zmiana technologiczna
W latach 50 tych, nowe tranzystory, tworzywa sztuczne, autostrady, linie lotnicze tworzą nowe możliwości zysków. Powstają nowe przedsiębiorstwa. oszczędności i inwestycje wzrastają (rośnie kapitał na zatrudnionego). Gospodarka przeżywa okres prosperity. Według neoklasyków, prosperita będzie trwała, natomiast dalszy wzrost jest uzależniony od dalszego postępu technicznego. Prosperita będzie trwała, ponieważ nie zostanie ona zredukowana przez wzrost populacji. Natomiast wzrost się zatrzyma, jeśli nie będzie dalszego postępu technicznego. W przypadku nowej zmiany technologicznej, wysokie początkowo stopy zwrotu powodują zwiększone oszczędności i akumulację kapitału. Następnie jednak, akumulacja kapitału podlega prawu zmniejszających się przychodów, co zmniejsza stopę zwrotu, zmniejszając tym samym oszczędności i stopę akumulacji kapitału.

28 TNK – krzywa produktywności

29 Początkowo gospodarka znajduje się w punkcie A na krzywej PC0
Początkowo gospodarka znajduje się w punkcie A na krzywej PC0. Nachylenie krzywej produktywności jest miarą stopy zwrotu. Tak więc w punkcie A rzeczywista stopa zwrotu równa się oczekiwanej stopie. Następnie postęp techniczny przesuwa krzywą produktywności w górę do PC1 i gospodarka przesuwa się do punktu B. W tym punkcie rzeczywista stopa zwrotu przekracza oczekiwaną. Oszczędności wzrastają. Powoduje to wzrost inwestycji a więc kapitału na zatrudnionego, co przesuwa gospodarkę do punktu równowagi C – wzdłuż krzywej. Wzrost gospodarczy w końcu się kończy ponieważ, kiedy wzrasta ilość kapitału na jednostkę pracy, stopa zwrotu z kapitału maleje. W punkcie C realna stopa procentowa równa się znowu oczekiwanej stopie zwrotu. Przez cały przestudiowany proces, realny PKB na jednostkę pracy wzrasta, ale stopa wzrostu stopniowo maleje i w końcu ustaje. Podobnie jak w przypadku jednorazowego zwiększenia oszczędności. Jednak, jeśli pojawi się kolejna zmiana w technologii, proces się powtórzy. Kolejne postępy technologiczne powiększają bezustannie stopę zwrotu, prowokując wzrost oszczędności oraz technicznego uzbrojenia pracy. Wzrost trwa tak długo, jak długo trwa postęp techniczny. Stopa wzrostu ulega wahaniom, bo wahaniom ulega postęp techniczny.

30 mankamenty Ponieważ wszystkie gospodarki mają teoretycznie dostęp do tej samej technologii a zasoby światowego kapitału są ogromne, według teorii neoklasycznej, powinna następować konwergencja światowego dochodu i poziomu życia. Niezależnie od wyjściowego technicznego uzbrojenia w kapitał, gospodarka zmierza docelowo do punktu równowagi E. Kraje biedne powinny się więc rozwijać szybciej niż kraje bogate i doganiać te ostatnie. Jest to hipoteza konwergencji. Mimo że pewne symptomy tego występują, zwłaszcza wśród krajów wysoko uprzemysłowionych, częstsze są przykłady braku konwergencji.

31 Reszta Solowa Stosując standardową funkcję produkcji, dysponując danymi na temat wzrostu realnego PKB, nakładów pracy i kapitału, można obliczyć udział postępu technicznego we wzroście PKB. Jest to miara zewnętrznej produktywności czynnika pracy lub jeszcze inaczej reszta Solowa. Reszta ta wykazuje duże zróżnicowanie w poszczególnych krajach. Różnice te wynikają m.in. z odmiennych warunków społeczno-politycznych. Prawdopodobnie więc postęp techniczny nie jest daną zewnętrzną, egzogeniczną, ogólnie dostępną, jak w teorii klasycznej, a wynika z systemu ekonomicznego, czyli jest daną endogeniczną.

32 C. TEORIA WZROSTU ENDOGENICZNEGO
Nowa teoria wzrostu: REALNY PKB NA OSOBĘ WZRASTA Z POWODU WYBORÓW, JAKICH DOKONUJĄ LUDZIE POSZUKUJĄCY ZYSKU. POSTĘP TECHNICZNY GENERUĄCY WZROST JEST WIĘC ENDOGENICZNY. WZROST MOŻE TRWAĆ WIECZNIE. PAUL ROMER (80te), JOSEPH SCHUMPETER (30/40te)

33 założenia: Odkrycia są wynikiem wyboru: pojedyncze odkrycie może być dziełem przypadku, jednak rytm postępu technicznego zależy do wysiłku ludzi w poszukiwaniu nowych rozwiązań. Postęp techniczny jest więc produktem systemu ekonomicznego. Odkrycia generują a konkurencja zabija zysk Odkrycia są publicznym dobrem kapitałowym: dobro publiczne to takie dobro, z używania którego nikt nie może być wyłączony, a korzystanie z niego przez jedna osobę nie wyklucza korzystania przez inną. Kiedy wiedza się popularyzuje, jej koszt uzyskania jest zerowy. Kapitał wiedzy nie podlega prawu malejących przychodów: zwiększanie zasobów wiedzy powoduje, że praca i kapitał stają się coraz bardziej produktywne. Jest to bardzo ważny element tej teorii. Według tej teorii, nie ma mechanizmów zatrzymujących wzrost. Kiedy następuję akumulacja kapitału, stopa zwrotu maleje. Jednak zachęca to do innowacji i poszukiwania sposobów na zwiększenie zysku. Indukuje to postęp techniczny zwiększający stopę zwrotu. Realny PKB na jednostkę pracy zwiększa się nieskończenie wraz z nowymi technologiami umożliwiającymi wyższą stopę procentową;

34 TWE – krzywa produktywności
wzrost kapitału na zatrudnionego: TNK: przesuwamy się wzdłuż danej PC, bo prawo malejących przychodów TWE: przechodzimy na coraz wyższe PC, bo: malejące przychody z kapitału fizycznego i chęć wyższych zysków generują postęp techniczny stałe przychody z kapitału ludzkiego

35 Wykres przypomina teorię neoklasyczną
Wykres przypomina teorię neoklasyczną. Jest jednak z tą różnicą, że tym razem krzywa produktywności nie pozostaje w miejscu. Pogoń za zyskiem powoduje, że ciągle dokonuje się postęp techniczny i że krzywa PC przesuwa się ciągle w górę a kapitał na zatrudnionego rośnie. Wraz z akumulacją kapitału fizycznego, prawo malejących przychodów zmniejsza stopę zwrotu z kapitału. Jednak nieustanna zmiana technologiczna neutralizuje tę tendencję i utrzymuje rzeczywistą stopę zwrotu powyżej stopy oczekiwanej. Realny PKB na jednostkę pracy powiększa się wzdłuż linii Ak. Nowa teoria wzrostu implikuje, że chociaż krzywa produktywności wykazuje zmniejszające się przychody, jeśli interpretuje się kapitał szerzej, wliczając do niego oprócz kapitału fizycznego także kapitał ludzki oraz nowe technologie, wówczas realny PKB na jednostkę pracy rośnie w tym samym tempie jak wzrost technicznego uzbrojenia pracy.

36 Korzyści zewnętrzne: O ile funkcja produkcji określonego przedsiębiorstwa ujawnia malejące przychody z kapitału własnego, jest ona jednocześnie zależna od nakładów inwestycyjnych innych przedsiębiorstw. Inwestycje dokonywane w jednym przedsiębiorstwie stymulują wzrost wydajności także w innych przedsiębiorstwach. Zapewnia to stałe przychody z kapitału. Y=Ak Na slajdzie: A=1/3. kiedy kapitał na jednostkę pracy wynosi 15$, realny PKB wynosi 5$ w punkcie A. Ludzie poszukują możliwości wyższych zysków i akumulują kapitał (w tym także ludzki). Gospodarka przesuwa się do punktu B, z 30$ kapitału i 10$ realnego PKB. I tak dalej.

37 trochę matematyki Załóżmy, że wielkość produkcji przypadająca na 1 osobę y jest proporcjonalna do wielkości kapitału przypadającego na jedną osobę k. Przyjmijmy, dla uproszczenia, że nie występuje postęp techniczny (zatem y=Ak, gdzie A jest wielkością stałą). Zastanówmy się, czy przy danej stopie oszczędności s i danym tempie wzrostu licznby ludności n istnieje taki stan równowagi dynamicznej, w którym produkcja na osobę, a więc i kapitał przypadający na 1 osobę rósłby w tempie g. Gdyby tak było, wówczas inwestycje wymagane dla założonego zwiększania technicznego uzbrojenia prcy (intensywnego zwiększania kapitału) wynosiłyby gk, a inwestycje niezbędne do rozbudowy aparatu wytwórczego w miarę wzrostu liczby ludności i poziomu zatrudnienia (ekstensywne zwiększanie kapitału) byłyby równe nk. Łaczną wielkość inwestycji i oszczędności na 1 osobę opisuje równanie: Inwestycje brutto = (g+n)k =sy = sAk =oszczędności brutto Wynika z tego, że: g+n =sA g= sA-n <- tempo zrównoważonego wzrostu Równanie to opisuje wg w sposób endogeniczny, ponieważ zmienne i parametry wystęujące w tym modelu zależą od zachowań podmiotów gospodarczych oraz od polityki państwa. W modelu Solowa, tempo wzrostu zrównoważonego wynosi zawsze n, bez względu na poziom stopy oszczędności s i produkcyjności kapitału A. Z tego zaś równania wynika, że państwo, które doprowadzi do zwiększenia stopy oszczędności s, może zapewnić trwałe przyspieszenie wg. Podobnie, gdy uda się na stałe podnieść współczynnik A (postę techniczny) lub trwale zwiększyć poziom k. ponieważ y=AK, oznacza, to trwale przyspieszeni wzrostu produkcji.

38 polityka państwa TWE – PERPETUM MOBILE

39 Podejście to zmienia sposób myślenia o procesie wzrostu i roli państwa
Podejście to zmienia sposób myślenia o procesie wzrostu i roli państwa. Wyjaśnia przyczyny trwałych różnic w tempie wzrostu w poszczególnych krajach. Jeśli różnice techniczne są główną przyczyną międzynarodowych różnic w poziomie życia i jeżeli technika jest czynnikiem, który jest wytwarzany, a nie dany z zewnątrz, to polityka wzrostu gospodarczego musi się bardziej koncentrować na sposobach usprawniania i zwiększania efektywności prowadzonych w kraju prac technologicznych. Jeśli kapitał ludzki nie doświadcza malejących przychodów, wówczas państwo powinno wspierać jego rozwój: edukacja, kształcenie zawodowe, podnoszenie kwalifikacji. O ile w teorii neoklasycznej przyjmuje się, że technologia jest dana z zewnątrz, dostępna na całym świecie bez ograniczeń, jest dobrem publicznym, o tyle według teorii wzrostu endogenicznego jest tak tylko na terenie kraju. Teoria neoklasyczna, aby wyjaśnić różnice w dochodzie poszczególnych krajów kładzie nacisk na różnice w kapitale fizycznym oraz ludzkim. Natomiast według teorii wzrostu endogenicznego, różnice te związane są z różnicami technologicznymi.

40 KTÓRA TEORIA?????

41 Każda z nich wskazuje na ważne aspekty wzrostu gospodarczego
Każda z nich wskazuje na ważne aspekty wzrostu gospodarczego. Teoria klasyczna przypomina o skończoności zasobów naturalnych i tego, że bez postępu technicznego w końcu natkniemy się na prawo malejących przychodów. Teoria neoklasyczna generalnie oferuje taką samą konkluzję, jednak nie z powodu wzrostu populacji a z powodu zmniejszających się przychodów z kapitału. Według niej nie można utrzymywać wzrostu tylko poprzez akumulację zwiększanie oszczędności i kapitału. Wreszcie teoria wzrostu endogenicznego kładzie nacisk na nieskończone wręcz możliwości ludzkie innowacji oraz stałe przychody z kapitału ludzkiego, co wygrywa ze zmniejszającymi się przychodami z kapitału fizycznego. Podkreśla ona rolę państwa w kształtowaniu odpowiedniego systemu bodźców do innowacji i do podnoszenia kwalifikacji (kapitału ludzkiego).

42 6. KOSZTY WZROSTU GOSPODARCZEGO
Zaniechana konsumpcja bieżąca Zużycie zasobów nieodnawialnych Zanieczyszczenie środowiska

43 SPRAWDŹ CZY POTRAFISZ:
przestawić klasyczną teorię wzrostu. przestawić neoklasyczną teorię wzrostu. przestawić teorię wzrostu endogenicznego. przestawić podstawowe warunki dla wzrostu gospodarczego? przestawić Na czym polega „rachunkowość wzrostu gospodarczego” i jakie są jej wskazówki dla stymulowania wzrostu gospodarczego? zwięźle podsumować różnice między teoriami wzrostu gospodarczego. przestawić jakie sż koszty wzrostu gospodarczego? przestawić neoklasyczną teorię populacji

44 SPRAWDŹ CZY ROZUMIESZ:
wzrost gospodarczy, krzywa produktywności, zasada 1/3, wzrost zrównoważony, hipoteza konwergencji, reszta Solowa, prawo malejących przychodów z kapitału