Dr Michał Boni ELASTYCZNOŚĆ RYNKU PRACY, ATYPOWE ZATRUDNIENIE A BEZPIECZEŃSTWO SOCJALNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE (przykład Polski) Warszawa, 6.

Prezentacja na temat: "Dr Michał Boni ELASTYCZNOŚĆ RYNKU PRACY, ATYPOWE ZATRUDNIENIE A BEZPIECZEŃSTWO SOCJALNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE (przykład Polski) Warszawa, 6."— Zapis prezentacji:

1 Dr Michał Boni ELASTYCZNOŚĆ RYNKU PRACY, ATYPOWE ZATRUDNIENIE A BEZPIECZEŃSTWO SOCJALNE W CENTRALNEJ I WSCHODNIEJ EUROPIE (przykład Polski) Warszawa, 6 marca 2007r.

2 ZMIANA MODELU PRACY GOSPODARKA INDUSTRIALNA POSTINDUSTRIALNA
ERA WIEDZY WELFARE STATE WORKFARE STATE LIFE LONG WORKING LIFE LONG LEARNING STABILNY ETAT, STABILNA KARIERA ZMIENNOŚĆ PRACY ZMIENNOŚĆ KARIERY NIETYPOWOŚĆ ZATRUDNIENIA I ORGANIZACJI PRACY RÓŻNORODNOŚĆ FORM ZATRUDNIENIA I ORGANIZACJI PRACY ODPOWIEDZIALNOŚĆ PAŃSTWA I PRAWA SOCJALNE ODPOWIEDZIALNOŚĆ INDYWIDUALNA I POTRZEBY SOCJALNE BEZPIECZEŃSTWO SOCJALNE ZMIANA CHARAKTERU BEZPIECZEŃSTWA SOCJALNEGO

3 ELASTYCZNOŚĆ, ADAPTACYJNOŚĆ
Konkurencyjność Adaptacyjność Elastyczność (kosztów, organizacji, zasobów) Job security employment security Nowe ramy bezpieczeństwa socjalnego: Rozwój modelu flexicurity Rozwój work – life balance Rozwój dostępności life long learning Podział odpowiedzialności: państwo, firma, człowiek Wzrost zatrudnienia dzięki elastyczności

4 ELASTYCZNOŚĆ A KRAJE TRANSFORMACJI
Kraje rozwinięte: modernizacja gospodarki wzrost adaptacyjności i elastyczności zmiana modelu bezpieczeństwa socjalnego Kraje transformacji: zapóźnienia cywilizacyjne industrialny charakter gospodarki wzrost adaptacyjności i elastyczności skoncentrowany na redukcji kosztów Kapitał ludzki (zasób i inwestycja) Kapitał ludzki (koszt) Dysfunkcyjny charakter stosowania Niektórych form elastyczności Sprzyja wzrostowi gospodarczemu i przewagom konkurencyjnym Efekty uboczne: niepewność, mniej bezpieczeństwa socjalnego, zagrożenia

5 ELASTYCZNOŚĆ - PRZEGLĄD
Wskaźniki indeksu elastyczności – EPL Wysoki wskaźnik zatrudnienia na czas określony (dominacja mężczyzn, a UE – 15: kobiety) Niski udział pracy poprzez agencje pracy czasowej Przepływy z zatrudnienia czasowego do stabilnego (różnorodność) Part – time job (mały udział, inne funkcje) Samozatrudnienie (czynnik kosztowy) Niska skala wykorzystania telepracy Elastyczność organizacji i czasu pracy (wybór pracownika czy decyzja pracodawcy) Wskaźnik zatrudnienia kobiet Niski udział w kształceniu dorosłych

6 OCHRONA ZATRUDNIENIA (EPL)
Źródło: Zatrudnienie w Polsce 2005 po red. M. Bukowskiego

7 ZATRUDNIENIE NA CZAS OKREŚLONY UE
Źródło: European Commission, Employment in Europie 2006

8 PRZEPŁYWY Z ZATRUDNIENIA STAŁEGO DO CZASOWEGO

9 PART TIME JOB (1) Źródło: Working time and work-life balance: policy dilemma? European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions

10 PART TIME JOB (2)

11 PART TIME JOB (Polska) 1992 – 2006 – powolny trend malejący o (20%) Pracujący na wsi: 52,5% Pracujący na wsi, w małych gospodarstwach pd-wsch. Polski – 50% Pracujący – do 55% niskie kwalifikacje, 32% związane z rolnictwem Obszary gospodarki: rolnictwo, budownictwo (ok.. 60%) Powyżej 50 roku życia: 40%, poniżej 30 roku życia – 28%

12 FORMY ELASTYCZNEJ ORGANIZACJI CZASU PRACY (perspektywa pracodawcy)

13 RÓŻNE FORMY ELASTYCZNEJ ORGANIZACJI CZASU PRACY (swoboda wyboru formy)
Źródło: Working time and work-life balance: policy dilemma? European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions

14 ZATRUDNIENIE KOBIET

15 UCZESTNICTWO W EDUKACJI DOROSŁYCH UE

16 PRZEJAWY STAREJ GOSPODARKI
Zatrudnienie w sektorach (rolnictwo, wolny rozwój usług, szczególnie rynkowych) Wysokie wskaźniki zatrudnienia zmianowego Niskie zastosowanie internetu Niski poziom znajomości języka angielskiego Nakłady na B+R Uczestnictwo w edukacji dorosłych

17 ZATRUDNIENIE W SEKTORACH UE
Źródło: European Commission, Employment in Europie 2006

18 Źródło: European Commission, Employment in Europie 2006
PRACA ZMIANOWA UE Źródło: European Commission, Employment in Europie 2006

19 DOSTĘP DO INTERNETU 2003 (%)
First European Quality of Life Survey: Participation in civil Society, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin 2006

20 PRZYROST MIEJSC PRACY NETTO (2004-2006) - SEKTORY

21 PRZYROST MIEJSC PRACY NETTO (2004-2006) - ZAWODY
(+30K) (+410K) (+150K) (+30K) (+120K)

22 ZNAJOMOŚĆ J. ANGIELSKIEGO (%)
First European Quality of Life Survey: Participation in civil Society, European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions, Dublin 2006

23 ZMIANY ZATRUDNIENIA W SEKTORACH UE
Źródło: European Commission, Employment in Europie 2006

24 PRZYROST ZATRUDNIENIA UE
Źródło: European Commission, Employment in Europie 2006

25 KLIN PODATKOWY (2+2)

26 ELASTYCZNOŚĆ - ZAGROŻENIA
Segmentacja rynku pracy (pracownicy trwale rotacyjni, nieciągłość pracy – norma, wpływ na przyszłą emeryturę) Specyficzna dyskryminacja kobiet na rynku pracy Niepełne wykorzystanie potencjału kobiet (słaby rozwój usług) Trudny start zawodowy i restarting Obawa o karierę hamuje rozwój funkcji rodzinnych (dzietność, korzystanie z urlopów wychowawczych) Brak komfortu/krótszy staż zawodowy Wymuszona elastyczność Przymus umów cywilno-prawnych „sztuczne” samozatrudnienie Problem klina podatkowego a zatrudnienie przy pracach prostych w „szarej” strefie Wczesne wychodzenie z rynku pracy (pozór elastyczności) Łatwość „wypychania” starszych z pracy Brak warunków dla dopasowania kwalifikacji Osłabienie stabilności systemu emerytalnego

27 WNIOSKI Nie obawiać się i nie hamować rozwoju elastyczności – rozwijać nowe formy bezpieczeństwa socjalnego Sprzyjać modernizacji gospodarki i wzrostowi jakości zasobów ludzkich (ramy dla równowagi: konkurencyjność a bezpieczeństwo poprzez: Flexicurity Work-life balance Life long learning Ograniczenie dysfunkcyjności) Nowy podział odpowiedzialności za workfare state: Państwo (interwencja selektywna) Wspólnota lokalna Przedsiębiorstwo (odciążone od funkcji socjalnych lub podejmujące odpowiedzialność za work – life balance, ale odciążone z kosztów) Indywidualna odpowiedzialność