DYLEMATY WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ - praktyka

Prezentacja na temat: "DYLEMATY WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ - praktyka"— Zapis prezentacji:

1 DYLEMATY WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ - praktyka
dr Elżbieta Stolorz-Krzisz

2 „Kto rozprawia powołując się na autorytet,
nie posługuje się rozumem a pamięcią” (Leonardo da Vinci) DYLEMATY WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ – praktyka  wystąpienie oparte jest na trzech pojęciach: I II III DYLEMAT WPF PRAKTYKA

3 I II III DYLEMAT WPF PRAKTYKA
w mowie potocznej: trudne położenie, w którym staje się wobec konieczności wyboru między dwiema równie niemiłymi ewentualnościami Enc. „Gutenberga” t. IV, s. 133 INSTRUMENT: – wieloletniego planowania finansowego w sektorze samorządowym; (uzasadnienie Rady Ministrów do projektu u ofp z 2008 r.) – polityki finansowej j.s.t., …narzędzie poprawy alokacji środków budżetowych; L. Patrzałek wprawa w stosowaniu środków, których dostarcza doświadczenie lub teoria Enc. „Gutenberga”, t. XIV, s. 97 lub … świadoma, celowa działalność ludzka, doświadczenie zdobyte w tej działalności Sł. J.P., t. II, s. 908 wnioskowanie, w którym oprócz dwóch zdań warunkowych, jako trzecia przesłanka występuje zdanie alternatywne Sł. J. P., t. I, s. 483 NIE JEST TO AKT NORMATYWNY A. Borodo a alternatywa – dwie wyłączające się możliwości; sytuacja wymagająca wyboru między dwiema wyłączającymi się możliwościami formalna wytyczna konstrukcji budżetu i kontrola zadłużenia J. Salachna

4 DYLEMAT PLANU WIELOLETNIEGO
– zostać wiernym prawu boskiemu – czy być posłusznym prawu ludzkiemu DYLEMAT ANTYGONY W słowach prof. M. Wyrzykowskiego, byłego sędziego Trybunału Konstytucyjnego dylemat ten zabrzmiał tak: „…czy być wiernym prawu państwa – Konstytucji, czy być posłusznym prawu władcy…” W szeroko rozumianej materii WIELOLETNIEJ PROGNOZY FINANSOWEJ teoria, a zwłaszcza praktyka stawia nas przed wieloma dylematami, np. takimi jak: WPF musi być zgodna z Wieloletnim Planem Finansowym Państwa, nie ma możliwości zachowania takiej zgodności; DYLEMAT PLANU WIELOLETNIEGO przedsięwzięcie wieloletnie w WPF, umowa wieloletnia niezbędna do funkcjonowania jednostki pod warunkiem, że znamy definicję tej jednostki; DYLEMAT DEFINICJI

5 DYLEMAT PRZEKSZTAŁCEŃ
inwestowanie w „Kapitał Ludzki” jako podstawy rozwoju j.s.t. – wydatek bieżący, inwestowanie w bieżący rozwój j.s.t. – wydatek majątkowy DYLEMAT BYTU przychody zewnętrzne na inwestowanie w rozwój j.s.t., źródło wolnych środków na inwestowanie w kapitał ludzki; DYLEMAT DŁUGU Z DYLEMATEM DŁUGU wiąże się problem zapewnienia relacji z art. 243 ustawy o finansach publicznych i oto kolejne dylematy: czy wydzielenie dochodów majątkowych w ustawie o finansach publicznych w art. 235 ust. 3 ma sens, skoro w art. 243 nie bierze się ich pod uwagę, a w WPF tak; DYLEMAT ZUPEŁNOŚCI - planować przekształcenia zakładów opieki zdrowotnej czy nie, bo przecież przejęte zobowiązania są odliczane od wydatków bieżących, - pokrycie ujemnego wyniku to wydatek bieżący; DYLEMAT PRZEKSZTAŁCEŃ

6 DYLEMAT REALISTYCZNY REALISTYCZNEJ PROGNOZY
DYLEMAT „UNIJNY” „bawić się” w odliczanie tej części rozchodów, która związana jest ze środkami unijnymi, czy nie, bo przecież ma się tylko 90 dni po zakończonym programie; DYLEMAT PORĘCZEŃ komu/czemu „służy” instytucja udzielania poręczeń i kto/co może na tym zyskać/stracić; - spłacać dług w miarę szybko z niższą jego obsługą, - wydłużać czas spłaty: a) wzrost kosztów obsługi, b) zwiększanie zadłużenia; DYLEMAT CZASU DYLEMAT REALISTYCZNY REALISTYCZNEJ PROGNOZY BEZ KOMENTARZA! - czy WPF ma obecnie inne ważniejsze zadania jako odrębna uchwała, - aniżeli kiedyś WPI i Prognoza długu jako załączniki do uchwały budżetowej. DYLEMAT PAMIĘCI

7 Lp. Województwo Lata objęte WPF: 1. Świętokrzyskie 2. Mazowieckie 3. Warmińsko - Mazurskie 4. Kujawsko - Pomorskie 5. Zachodniopomorskie 6. Podlaskie 7. Łódzkie 8. Małopolskie 9. Pomorskie 10. Lubelskie 11. Lubuskie 12. Wielkopolskie 13. Dolnośląskie 14. Podkarpackie 15. Śląskie 16. Opolskie Najdłuższy okres objęty wieloletnią prognozą finansową wykazuje Województwo Świętokrzyskie – aż do 2043 roku, natomiast najkrótszy – Województwo Opolskie – do 2022 roku. Zaledwie 5 województw przewiduje datę końcową planowania wieloletniego przed 2030 rokiem i są to województwa: Wielkopolskie Dolnośląskie Podkarpackie Śląskie Opolskie Pozostałe 11 województw uchwaliło prognozy do 2030 roku lub na lata następne.

8 Lp. Miasto Lata objęte WPF: 1. 2016-2052 8. 2016-2035
Kraków 2. Gdańsk 3. Wrocław 4. Warszawa 5. Poznań 6. Lublin 7. Łódź 8. Katowice Miasta uchwaliły swoje WPF na dużo dłuższe okresy niż województwa. Rekordzistą jest Kraków, który przekroczył swoją prognozą połowę XXI wieku. Poza Katowicami, żadne z miast nie kończy prognoz przed 2040 rokiem. Rozbieżności pomiędzy wybranym województwem, a jego stolicą: Województwo Mazowieckie – do 2039, a Warszawa – do 2042 (3 lata różnicy) Województwo Łódzkie – do 2032, a Łódź – do 2040 (8 lat różnicy) Województwo Śląskie – do 2025, a Katowice – do 2035 (10 lat różnicy) Województwo Wielkopolskie – do 2028, a Poznań – do 2041 (13 lat różnicy) Województwo Pomorskie – do 2031, a Gdańsk – do 2045 (14 lat różnicy) Województwo Dolnośląskie – do 2027, a Wrocław – do 2043 (16 lat różnicy) Województwo Małopolskie – do 2031, a Kraków – do 2052 (21 lat różnicy)

9 A przecież mogłoby być prościej, wystarczyłoby zostawić Wieloletni Program Inwestycyjny i Prognozę Długu jako załączniki do budżetu. Efekty: - mniej szczegółów a dużo więcej „treści” merytorycznej, - mniej kombinowania, - mniej dylematów dla organów wykonawczych i głównie dla skarbnika. Ponadto wskaźnik z art. 243 u.f.p. określa wysokość spłaty zadłużenia w danym roku. A co z wysokością dopuszczalnego poziomu długu? Ewidentnie odczuwa się brak progu zadłużenia. Na przykładzie Województwa Śląskiego można dokonać analizy przydatności i skuteczności „starych” progów zadłużenia i wskaźnika z art. 243 ufp. Można założyć, na bazie danych budżetu Województwa, że indywidualny wskaźnik zadłużenia jest tożsamy co do wartości z dawnym progiem rocznego obciążenia długiem – 15% (art. 170, ufp z 2005 r.). Wykresy 1 – 3 wskazują wahania 15% progu rocznego obciążenia długiem w stosunku do wskaźnika dopuszczalnego w zależności od sposobu ujmowania struktury dochodów. Nakładając na to 60% próg całkowitego zadłużenia widać ewidentnie (wykres 3), że wskaźniki „roczne” zbliżają się bardzo do siebie, ale jeszcze nie naruszają relacji z art Natomiast całkowite zadłużenie rośnie. Wykres 4 pokazuje kształtowanie się wartości progu 60%.

10 Porównanie wskaźników zadłużenia Województwa Śląskiego
w latach

11

12

13

14

15

16 W 2015 roku wskaźnik długu wynosił 39,2% a planowany na 2016 rok – 54%, co jest jeszcze bezpieczną granicą. Po odliczeniu wszystkich dotacji próg jest bardzo wysoki, bo aż 66,3%. Dla przypomnienia można zobaczyć strukturę Wieloletniego Planu Inwestycyjnego – zawiera ona wszystkie niezbędne informacje o przedsięwzięciach wieloletnich inwestycyjnych. Również Prognoza łącznej kwoty długu ma wszystkie elementy potrzebne do oceny stopnia zadłużenia j.s.t. – i co jest ważne – jest to tylko 1 kartka papieru.

17

18

19 Na koniec warto zacytować Wojaka Szwejka:
„KAŻDY OMYLIĆ SIĘ MOŻE, A MUSI SIĘ OMYLIĆ TYM BARDZIEJ, IM BARDZIEJ O CZYMŚ ROZMYŚLA” (J. Haszek, „Przygody dobrego wojaka Szwejka podczas wojny światowej”, t. I, roz. III.) DZIĘKUJĘ