Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie- czy powietrze może zabić?

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie- czy powietrze może zabić?
Dr med. Piotr Dąbrowiecki Wojskowy Instytut Medyczny Polska Federacja Stowarzyszeń Chorych na Astmę Alergie i POCHP

W Krakowie od wtorku panuje trzeci, najwyższy stopień alarmu smogowego. Oznacza to, że dobowe stężenie toksycznego pyłu PM10 przekroczyło 300 µg/m3, podczas gdy dopuszczalna norma wynosi do 50 µg/m3. Nasz szpital rzeczywiście jest przepełniony, brakuje także lekarzy – powiedziała PAP dyrektor Szpitala Specjalistycznego im. Jana Pawła II i pulmonolog Anna Prokop-Staszecka. Większą ilość tych najmłodszych pacjentów przyjmuje Szpital Dziecięcy im. św. Ludwika. – Cząsteczki chemiczne obecne w smogu uszkadzają nabłonek dróg oddechowych, czyniąc je bardziej podatnym na czynniki infekcyjne, ze względu na uszkodzenie bariery ochronnej – skomentowała dr Katarzyna Przybyszewska ze szpitala św. Ludwika.

W Warszawie podano do wiadomości mieszkańców że stężenie pyłu zawieszonego 9.01 przekroczyło 200 µg/m3 W czasie ubiegłego weekendu znacząco zwiększyła się ilość zgłaszających się na SOR Szpitala Brudnowskiego pacjentów z zaostrzeniem astmy oskrzelowej stwierdził dr Marecki. W styczniu 2017 roku w ramach pomocy doraźnej w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym WIM przyjęto dwukrotnie więcej chorych z powodu zaostrzenia POCHP niż w porównywalnym okresie 2016 roku (dr Dąbrowiecki)

Zanieczyszczenia powietrza jako czynnik ryzyka
Kraj PM2,5 NO2 O3 Polska 48 270 1 610 1 150 EU-28 68 000 16 000 Europa 71 000 17 000 „Air quality in Europe – 2016 report”. EEA report, No 28/2016. ISSN: , doi: / European Environment Agency, Copenhagen 2016 Każdy z nas żyje o 1 rok krócej, z powodu oddychania zanieczyszczonym powietrzem (Holgate 2002, Ballester2008)

Zanieczyszczenia czyli co? Pył zawieszony Particulate Matter PM (PM10-PM2,5-PM 0,1) Węglowodory aromatyczne WWA (benzo-a-piren) Tlenki azotu Tlenki siarki Ozon Tlenek węgla

Pył zawieszony Particulate Matter PM (PM10-PM2,5-PM 0,1) W zależności od wielkości uszkadzają wszystkie partie układu oddechowego: gruboziarniste - około 10 µm (Particulate Matter – PM10), drobne – poniżej 2,5 µm (PM 2.5) bardzo drobne – poniżej 0,1 µm (Ultra Fine Particulates) Często na swojej powierzchni posiadają WWA

PM – małe ale bardzo groźne!!! Bezpośrednio drażniące działanie pyłu gruboziarnistego Rozwój przewlekłego zapalenia Fagocytoza przez kom. immunokompetentne Ekspresja cytokin prozapalnych (IL-6, IL-8, IL 17) Stymulowanie wytwarzania kolagenu i włóknienia dróg oddechowych Nasilanie potencjału immunogennego aero alergenów!!!

Nasilanie potencjału immunogennego aero alergenów!!! Pyłek brzozy wnikając do układu oddechowego w otoczeniu cząstek stałych silniej pobudza układ immunologiczny płuc Pyłki traw dojrzewające w miejskich wyspach ciepła maja większą ilość uczulających białek Alergeny wnikając na zapalnie zmieniona śluzówkę układu oddechowego intensywniej pobudzają komórki zapalne do ekspresji cytokin zapalnych (NF- kB, AP-1, Nrf-2)

Węglowodory aromatyczne WWA (benzo-a-piren) Nasilają stan zapalny w układzie oddechowym Nasilają nowotworzenie w obrębie dróg oddechowych

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) sklasyfikowała zanieczyszczenie powietrza zewnętrznego ogółem, pył zawieszony oraz spaliny emitowane przez silniki Diesla jako substancje o udowodnionym działaniu rakotwórczym. Według Światowej Organizacji Zdrowia, w 2010 r. wpływowi zanieczyszczenia powietrza można było przypisać na całym świecie ok. 15% zgonów z powodu raka płuca. W wielu miejscach w Polsce odsetek ten może być jeszcze wyższy. W Polsce narażenie osoby dorosłej na rakotwórczy benzo[a] piren zawarty w powietrzu odpowiada wypaleniu od kilkuset do nawet kilku tysięcy papierosów rocznie.

Ryzyko względne 1.09 na 10 µg/m³ oznacza, że zapadalność na raka płuca zwiększa się o 9% wraz ze wzrostem długookresowego narażenia populacji na PM2.5 o każde 10 µg/m3. Hamra et al Wyznaczono również współczynniki ryzyka dla długotrwałego narażenia na pył zawieszony w przypadku raka gruczołowego (adenocarcinoma). Były one zdecydowanie wyższe niż dla nowotworów płuc ogółem i wynosiły RR = 1.40 (1.07, 1.83) na 10 µg/m3 dla pyłu PM2.5 oraz RR = 1.29 (1.02, 1.63) na 10 µg/m3 dla pyłu PM10.

W Polsce długookresowe narażenia na PM2.5 to 20–30 µg/m3, a w najbardziej zanieczyszczonych miejscowościach południowej Polski nawet ponad 40 µg/m3 [WHO 2016]. W miejscowościach gdzie notuje się największe stężenia zanieczyszczeń pyłowych ryzyko wystąpienia raka płuca może być większe nawet o 20–40% niż w obszarach o bardzo niskich stężeniach zanieczyszczeń.

Skutki krótkoterminowego narażenia populacji na zanieczyszczenia powietrza
Dzienna śmiertelność Wizyty szpitalne z powodu chorób układu oddechowego i krwionośnego Interwencje pogotowia ratunkowego z powodu chorób układu oddechowego i krwionośnego Wizyty u lekarzy pierwszego kontaktu powodu chorób układu oddechowego i krwionośnego Przyjmowanie leków z powodu chorób układu oddechowego i krwionośnego Nieobecność w pracy Nieobecność w szkole Ostre symptomy (kaszel, plwocina, duszność, infekcje dróg oddechowych) Zmiany w funkcji płuc i układu krążenia ( spirometria i RR )

Skutki długoterminowego narażenia populacji na zanieczyszczenia powietrza
Śmiertelność z powodu chorób układu krwionośnego i oddechowego Przewlekłe występowanie chorób układu oddechowego i powszechne objawy (astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc) Przewlekle zmiany w fizjologicznych funkcjach Rak płuc Przewlekłe choroby układu krwionośnego Wewnątrzmaciczne zmiany (niska masa urodzeniowa w terminie, brak odpowiedniego przyrostu masy płodu)

Liczba chorych przyjętych w trybie pilnym do szpitala jest istotnie związana ze wzrostem poziomu dwutlenku azotu i tlenku węgla w tym dniu (wzrost o 4,3% więcej hospitalizacji z powodu POChP, o 5,5% z powodu astmy oskrzelowej). Brunekreef B., Forsberg B. Epidemiological evidence of effects of coarse airborne particles on health. Eur Resp J. 2005, 26,

Metaanaliza badań dotyczących wpływu drobnych i grubych cząstek stałych na śmiertelność Brunekreef B., Forsberg B. Epidemiological evidence of effects of coarse airborne particles on health. Eur Resp J. 2005, 26,

Metaanaliza 89 badań potwierdziła, że ryzyko zachorowania na POChP jest prawie 3 krotnie wyższe w grupie osób narażonych na zanieczyszczenia domowe, zwłaszcza na produkty spalania drewna (ryzyko większe 4,29 razy). W skali globalnej wpływ na zachorowalność na POChP wywiera spalanie biomasy mieszanej (46,5%), następnie drewna (30,10%) i węgla (12,65%) Kurmi O. i wsp. COPD and chronic bronchitis risk of indoor air pollution from solid fuel: a systematic review and meta-analysis. Thorax 2010, 65,

Zanieczyszczenie powietrza (PM)
Odruchy płucne Zapalenie w drogach oddechowych ? Uogólnione zapalenie Stres oksydacyjny  dysfunkcja śródbłonka  aktywacja płytek Automatyzm Przewodzenie Repolaryzacja Progresja miażdżycy destabilizacja blaszki miażdżycowej Rytm serca Odpowiedź ostrej fazy Gotowość prokoagulacyjna zakrzepica Arytmia Zawał serca Udar

Zanieczyszczenia powietrza, a przedwczesne zgony
Wniosek: Każdy wzrost stężenia średniorocznego pyłu PM2.5 o 10 ug/m3 powoduje wzrost ryzyka względnego zgonu o 6,2% Źródło: Hoek et al., Long-term air pollution exposure and cardio- respiratory mortality: a review

Ryzyko zgonu sercowo – naczyniowego związanego ze wzrostem zanieczyszczenia powietrza przekracza ryzyko zgonu z przyczyn pulmonologicznych Copyright © American Heart Association, Inc. All rights reserved. Robert D. Brook et al. Circulation. 2010;121:

Ryzyko zawału serca wzrasta istotnie w okresie do 6 godzin po ekspozycji na zanieczyszczenia związane z ruchem ulicznym – PM10, NO2 Efekt ekspozycji obserwowany krótkoterminowo nie przekłada się na związek ze wzrostem ryzyka zawału w okresie powyżej 72 godzin od narażenia.

Wyniki: Wzrost średniego rocznego stężenia PM2,5 o 5ug/m3 wiąże się z 13% wzrostem ryzyka zdarzeń wieńcowych (HR 1,13; 95%CI:0,98-1,3) Wzrost średniego rocznego stężenia PM10 o 10ug/m3 wiąże się z 12% wzrostem ryzyka zdarzeń wieńcowych (HR 1,12; 95%CI:1,01-1,25) Pozytywne korelacje występują nawet poniżej dopuszczalnych limitów w UE Ryzyko związane z narażeniem na zanieczyszczenie powietrza może być niedoszacowane w sytuacji uwzględniania wyłącznie wpływu na śmiertelność

Zanieczyszczenie = papierosy
22ug/m3 = 1 papieros Oddychanie powietrzem podczas maksymalnego stężenia pyłów jest tożsame z wypaleniem od 20 do 60 sztuk papierosów

Palenie papierosów wywołuje efekt addycyjny do wpływu zanieczyszczeń powietrza

Czy powietrze może zabić- zaostrzenia astmy i POCHP
Zaostrzenie ASTMY to stan w którym standardowe leczenie przyjmowane przez chorego nie powoduje poprawy klinicznej. Wzrastające dawki b-mimetyków przyjmowanych w odstępach czasowych nie zmniejszają duszności i zmuszają chorego do zmiany leczenia lub nieplanowanej wizyty w POZ lub w szpitalu Przyczyny: Kontakt z alergenem Infekcja Ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza

Skutki zdrowotne zanieczyszczenia powietrza
Zwiększone narażenie na zanieczyszczenia sprzyja również wzrostowi częstości objawów oskrzelowych W Kalifornii (badania 475 dzieci chorych na astmę) obserwowano wzrost ryzyka występowania objawów O 9% przy wzroście stężenia O3 o 4,3 ppb O 11% przy wzroście stężenia PM2,5 o 3,4 mg/m3 O 13% przy wzroście stężenia OC o 1,2 mg/m3 O 16% przy wzroście stężenia NO2 o 4,2 ppb

Efekty zdrowotne poprawy jakości powietrza
Badania włoskiego zespołu zrealizowane wśród dzieci wykazały wysoce statystycznie istotny wzrost wartości PEF tydzień po przeniesieniu dzieci z terenów miejskich o wysokich stężeniach zanieczyszczeń na obszary czystsze Stwierdzono również 4-krotny spadek eozynofilów w nosie i zmniejszenie stężenia FeNO

Jędrychowski et al. 2010] Jędrychowski, Wiesław A., et al. Effect of prenatal exposure to fine particulate matter on ventilatory lung function of preschool children of non‐smoking mothers. Paediatric and perinatal epidemiology 24.5 (2010): Ekspozycja na PM2,5 > 35 µg/m3 – niższa waga urodzeniowa (128 g) Mniejszy obwód główki – (0,3 cm), mniejsza długość ciała – (0,9 cm) Badania czynnościowe oddychania – od 5 roku życia Zmniejszenie o 100 ml całkowitej objętości wydechowej (wpływ na rozwój płuc) Częstsze występowanie u niemowląt zapalenia górnych i dolnych dróg oddechowych 4 krotny wzrost podatności na zapalenia górnych dróg oddechowych i płuc Zaburzenia rozwoju psychosomatycznego – WWA > 18 ng/m3 – gorsze wyniki testów szkolnych-IQ gorsze o 4 pkt.

W badaniu brytyjskim dzieci przedszkolne zamieszkujące w pobliżu ulic o dużym natężeniu ruchu w porównaniu z dziećmi mieszkającymi z dala od ciągów komunikacyjnych cechowały się wyższym ryzykiem świszczącego oddechu o 26-30%, przewlekłego nieżytu nosa o 18-31% i nocnego kaszlu o 17-36%

Czy powietrze może zabić- zaostrzenia astmy i POCHP
Zaostrzenie POChP jest to ostry incydent charakteryzujący się nasileniem objawów ze strony układu oddechowego ponad zwykłą, codzienną zmienność, który zmusza do zmiany dotychczasowego leczenia Przyczyny: Infekcja wirusowa Infekcja bakteryjna Ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza

Zwiększone ryzyko zgonu przypisuje się głównie pyłom PM10, PM2,5 i w mniejszym stopniu ozonowi Ekspozycji na zanieczyszczenia pyłowe przypisuje się zwiększoną umieralność z powodu POChP oraz innych chorób układu oddechowego, chorób układu sercowo-naczyniowego i chorób naczyń mózgowych Zwiększona umieralność dotyczy również chorób układu oddechowego i infekcji dolnych dróg oddechowych u dzieci (w tym niemowląt)

W holenderskich badaniach zrealizowanych w grupie prawie 700 osób zaobserwowano wzrost wartości wskaźników FEV1 i FVC wraz ze spadkiem stężeń zanieczyszczeń takich jak NO2, sadza, PM2,5 i PM10

Politechnika Warszawska i Wojskowy Instytut Medyczny wspólne badania nad wpływem zanieczyszczeń powietrza na układ oddechowy „Analiza i ocena efektów oddziaływania ruchu drogowego na zdrowia mieszkańców miast” Finansowany ze środków na naukę w latach

Czy mieszkańcy miast częściej chorują?
Widoczne są znaczne różnice w liczebnościach poszczególnych schorzeń, których występowanie częściej deklarowali mieszkańcy Warszawy oraz osoby zamieszkujące tereny pozamiejskie.

Odsetki osób deklarujących występowanie określonych chorób układu oddechowego, w podziale na grupę badaną i kontrolną

Odsetki osób deklarujących występowanie określonych chorób układu oddechowego, w podziale na podgrupy grupy badanej i kontrolnej

Wpływ miejsca zamieszkania na parametr FEV1 w badaniu spirometrycznym

Zmienność FEV1/FVC w zależności od lokalizacji miejsca zamieszkania

Przykład badań zrealizowanych wśród 3997 mieszkańców Warszawy i 988 osób zamieszkujących niezanieczyszczone obszary Polski dowodzi, że Spadek stężenia pyłów PM10 o 10 g/m3 można wiązać ze wzrostem sprawności oddychania (wzrost FEV1 o 1,7%)

W holenderskich badaniach zrealizowanych w grupie prawie 700 osób zaobserwowano wzrost wartości wskaźników FEV1 i FVC wraz ze spadkiem stężeń zanieczyszczeń takich jak NO2, sadza, PM2,5 i PM10

Zrealizowane w Danii badania kohortowe na grupie 57 tysięcy osób wykazały, że nawet jednoroczne zamieszkiwanie w pobliżu ruchliwych ulic wpływało na zwiększoną zachorowalność z powodu POChP Wzrostowi średniego stężenia NO2 (w okresie 35 lat) o 5,8 mg/m3 towarzyszył wzrost ryzyka zachorowania z powodu POChP o 8%

Szwedzkie badania zrealizowane wśród osób zamieszkujących w odległości 100 m od drogi (natężenie ruchu >10 poj./min) wykazały z kolei, w porównaniu z osobami zamieszkującymi przy mniej ruchliwych drogach, występowanie zwiększonego ryzyka astmy oskrzelowej o 40% i POChP o 64%

Badania przeprowadzone w Niemczech (Zagłębie Ruhry) na grupie niemal 4800 kobiet wskazało na zmniejszające się wartości wskaźników spirometrycznych wraz ze wzrostem stężenia PM10 Wzrost średniego 5-letniego stężenia PM10 o 10% był powiązany ze spadkiem FEV1 (o 5,1%) i FVC (o 3,7%) Stwierdzono również 33% wzrost ryzyka wystąpienia POChP

W badaniach zrealizowanych w Szwajcarii wykazano istnienie statystycznie istotnego obniżenia sprawności oddychania wśród osób narażonych na oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza Stwierdzono, że wzrostowi stężenia PM10 o każde 10 mg/m3 towarzyszy 3,4% spadek FVC i 1,6% spadek FEV1

Brytyjskie badania przeprowadzone w grupie ponad osób także wykazały związek pomiędzy ekspozycją na zanieczyszczenia a spadkiem funkcji oddychania Wzrostowi stężeń PM10 i NO2 od 10 mg/m3 towarzyszył spadek wartości FEV1 odpowiednio o 3,0% i 1,7%

Tak … Jakość powietrza, którym oddychamy warunkuje na jakie choroby zachorujemy Alergia, Astma, POCHP Rak płuc, Rak pęcherza moczowego, Rak piersi Nadciśnienie tętnicze, zawał serca, udar mózgu, zaburzenia rytmu serca

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie- czy powietrze może zabić?

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie- czy powietrze może zabić?"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie- czy powietrze może zabić?

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie- czy powietrze może zabić?"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres