Prawo budżetowe.

Prezentacja na temat: "Prawo budżetowe."— Zapis prezentacji:

1 Prawo budżetowe

2 Prawo budżetowe Wieloletni Plan Finansowy Państwa Projekt ustawy budżetowej Ustawa budżetowa Budżet

3 Wieloletni Plan Finansowy Państwa- elementy
Program Konwergencji główne cele polityki społecznej i gospodarczej Planowane działania i ich wpływ na poziom dochodów i wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 594/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej w tym na długookresową stabilność finansów publicznych Planowaną wstępną kwotę wydatków obliczoną zgodnie z art. 112aa ust. 1 Zmiany w zakresie podejmowanych działań i celów w stosunku do poprzedniego Programu Konwergencji Wstępną prognozę podstawowych wielkości makroekonomicznych wraz z założeniami stanowiącymi podstawę jej opracowania Cele z miernikami stopnia ich realizacji w układzie obejmującym główne funkcje państwa

4 WPFP Sporządzany na dany rok budżetowy i 3 kolejne lata
Elementy budżetu zadaniowego Art. 2 pkt. 3 u.f.p.

5 Procedura uchwalenia WPFP
Ministrowie do 15 kwietnia przedkładają informację o realizacji WPFP w zakresie określonym w art.104 ust. 1 pkt 2 u.f.p. Minister Finansów przedstawia projekt WPFP Rada Ministrów uchwala WPFP do 30 kwietnia i ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski” oraz w Biuletynie Informacji Publicznej

6 Charakter prawny WPFP Źródło prawa wewnętrznie obowiązujące
Art. 87. Konstytucji 1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. 2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

7 Charakter Prawny WPFP Art.93 Konstytucji 1. Uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa Rady Ministrów i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjnie podległe organowi wydającemu te akty. 2. Zarządzenia są wydawane tylko na podstawie ustawy. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów. 3. Uchwały i zarządzenia podlegają kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem.

8 Ustawa budżetowa Część opisowa tekstowa synteza tabel
Część rachunkowa w postaci tabelarycznej

9 Ustawa budżetowa Podstawa gospodarki finansowej państwa w danym roku budżetowym Zawiera: Budżet państwa Załączniki Postanowienia, których obowiązek zamieszczania w ustawie budżetowej wynika w u.f.p. lub z odrębnych ustaw Uchwalana na rok budżetowy, którym jest rok kalendarzowy

10 Odrębności ustawy budżetowej
Ustawa budżetowa uchwalana jest na okres roku budżetowego (wyjątki art. 102 i 80 u.f.p ) Szczególny tryb procedowania (Konstytucja i Regulamin Sejmu i Senatu) Zakaz obładowania Nie jest podstawą roszczeń ani zobowiązań państwa wobec osób trzecich, ani roszczeń tych osób wobec państwa(art. 51 u.f.p.)

11 Zakaz obładowania ustawy budżetowej
Zakaz zamieszczania w ustawie budżetowej postanowień innych niż wynikające z ustawy o finansach publicznych Zakaz zmiany innych aktów prawnych za pomocą ustawy budżetowej

12 Art. 51 u.f.p. 1. Zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń ani zobowiązań państwa wobec osób trzecich, ani roszczeń tych osób wobec państwa. 2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do: 1)   jednostek samorządu terytorialnego; 2)   pozostałych jednostek sektora finansów publicznych.

13 Budżet scentralizowany fundusz środków pieniężnych
akt poprzez który władza ustawodawcza autoryzuje działania władzy wykonawczej plan finansowy

14 Budżet Brak definicji legalnej budżetu państwa
Publiczny, jawny plan finansowy, w którym nakaz określonego zachowania wyrażony jest w pieniądzu i dotyczy gromadzenia, administrowani i wydatkowania środków publicznych w określonym przyszłym przedziale czasowym Zestawienie przewidywanych dochodów i wydatków Uchwalany przez Sejm na okres roku budżetowego w formie ustawy budżetowej

15 Elementy Budżetu Art. 110 u.f.p. Budżet państwa określa:
1) łączną kwotę prognozowanych podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa art. 111 u.f.p. łączną kwotę planowanych wydatków budżetu państwa art. 112 – kryterium przeznaczenia , art. 124 kryterium ekonomiczne 2a) kwotę planowanych wydatków, obliczoną zgodnie z art. 112aa ust. 1, oraz kwotę planowanego limitu wydatków, o którym mowa w art. 112aa ust. 3; 3) kwotę planowanego deficytu budżetu państwa wraz ze źródłami jego pokrycia; 4) łączną kwotę prognozowanych dochodów budżetu środków europejskich; 5) łączną kwotę planowanych wydatków budżetu środków europejskich; 6) wynik budżetu środków europejskich; 7) łączną kwotę planowanych przychodów budżetu państwa; 8) łączną kwotę planowanych rozchodów budżetu państwa; 9) planowane saldo przychodów i rozchodów budżetu państwa; 10) limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz emitowanych papierów wartościowych.

16 Budżet Jednostronnie dyrektywny: Art. 52 ust 1 u.f.p.
Po stronie wydatkowo -rozchodowej jest dyrektywą, czyli nakazem powinnego zachowania, stanowi nieprzekraczalny limit kwot w nim zawartych Po stronie dochodowo – przychodowej ma wyłączni charakter analityczny, jest prognozą planem Art. 52 ust 1 u.f.p.

17 Załączniki Programy realizowane z udziałem środków europejskich [art. 121 u.f.p.] Plany finansowe instytucji gospodarki budżetowej, funduszy celowych, agencji wykonawczych, państwowych osób prawnych [art. 122 u.f.p.]

18 Postanowienia obowiązek zamieszczania w ustawie budżetowej wynika z
u.f.p. lub z odrębnych ustaw

19 Klasyfikacja budżetowa
Realizuje zasadę szczegółowości budżetowej Stanowi wewnętrzne uszczegółowienie materii budżetowej według jednolicie przyjętych podziałek klasyfikacyjnych Art. 39 i 114 u.f.p. Spójność Przejrzystość Identyfikacja dysponentów Stała konstrukcja budżetu wynikająca z realizowanych zadań

20 Klasyfikacja w budżecie państwa
CZĘŚCI DZIAŁY ROZDZIAŁY PARAGRAFY

21 Części największa podziałka klasyfikacyjna
zasadniczo ma charakter podmiotowy i wówczas odpowiada poszczególnym dysponentom budżetowym może mieć charakter przedmiotowy dla subwencji ogólnej dla j.s.t., rezerwy ogólnej, rezerwy celowej, obsługę długu Skarbu Państwa, środki własne Unii Europejskiej

22 Działy/ rozdziały charakter przedmiotowy określają rodzaj działalności
odpowiadają dochodom, wydatkom i przychodom

23 Paragrafy Określają źródło przychodu oraz rodzaj rozchodu

24 Art. 114 u.f.p. 1. Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy publicznej, kontroli państwowej, sądom, trybunałom i innym organom wymienionym w art. 139 ust. 2, administracji rządowej, przy czym dla poszczególnych działów administracji rządowej oraz dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa Rady Ministrów ustala się odpowiednio odrębne części budżetu. 2. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się: 1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego; 2) rezerwę ogólną; 3) rezerwy celowe; 4) obsługę długu Skarbu Państwa; 5) środki własne Unii Europejskiej; 6) przychody i rozchody związane z finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa; 7) dochody, o których mowa w art. 111 pkt 16. 3. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek właściwego ministra, w budżecie państwa mogą być tworzone odrębne części dla: 1) urzędów centralnych nadzorowanych przez ministra; 2) państwowych jednostek organizacyjnych, które nie są organami władzy lub administracji rządowej; 3) zadań ogólnych, jeżeli wyodrębnienie części jest uzasadnione koniecznością zapewnienia bieżącej kontroli dochodów lub wydatków. 4. Częściami budżetu państwa dysponują dysponenci części budżetowych, jeżeli odrębne ustawy nie stanowią inaczej. 5. Dochody i wydatki oraz przychody i rozchody budżetu państwa klasyfikuje się według zasad określonych w art. 39 oraz według części budżetowych, o których mowa w ust. 1-4. 6. Minister Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, klasyfikację części budżetowych oraz dysponentów części budżetowych dla części budżetowych, o których mowa w ust. 1-3, mając na celu zapewnienie przejrzystości gospodarowania środkami budżetu państwa.

25 Art. 39 U.F.P. 1. Dochody publiczne, wydatki publiczne i przychody, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 5, oraz środki, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, klasyfikuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, według: 1) działów i rozdziałów - określających rodzaj działalności; 2) paragrafów - określających rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3. 2. Wydatki publiczne klasyfikuje się również według dodatkowej klasyfikacji określającej kody wydatków strukturalnych. 3. Przychody, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, oraz rozchody, o których mowa w art. 6 ust. 2, klasyfikuje się według paragrafów określających źródło przychodu lub rodzaj rozchodu. 4. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia: 1) szczegółową klasyfikację dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, z uwzględnieniem Polskiej Klasyfikacji Działalności; 2) szczegółową klasyfikację wydatków strukturalnych, o których mowa w ust. 2, uwzględniając potrzebę identyfikacji wydatków strukturalnych, ponoszonych przez jednostki sektora finansów publicznych. 5. Minister Finansów może określić w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, klasyfikację wydatków o większej szczegółowości niż określona w ust. 1 dla zadań z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, z uwzględnieniem specyfiki jednostek realizujących zadania z tego zakresu.

26 Budżet środków europejskich
Odrębny od budżetu państwa plan finansowy stanowiący element budżetu państwa Roczny plan dochodów i podlegających refundacji wydatków przeznaczonych na realizowanie programów finansowych z udziałem środków europejskich Środki z tego budżetu przeznaczane są na ściśle określone wydatki/cele [w tym kontekście może stanowić wyjątek od zasady jedności budżetowej w ujęciu materialnym] Wewnętrzny fundusz Centralnym płatnikiem jest BGK, który przekazuje środki beneficjentom

27 Deficyt Budżetu Środków europejskich
Finansowany w ramach potrzeb pożyczkowych budżetu państwa (zobowiązania niezbędne do zrównoważenia przychodów i rozchodów w danym roku budżetowym – art. 76 u.f.p.) związany z finansowaniem programów przy wykorzystaniu bezzwrotnych środków z budżetu UE Nie jest wliczany do deficytu budżetu państwa

28 Literatura Chojna – Duch E., Podstawy finansów publicznych i prawa finansowego, Warszawa 2010; Dębowska – Romanowska T., Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną. Warszawa 2010; Hanusz A., Równowaga budżetowa a zasady prawa, „Państwo i Prawo” 2015, nr 9; Lipiec – Warzecha L., Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2011; Mastalskie R., Fojcik – Mastalska E. (red.) Prawo finansowe, Warszawa 2013; Misiąg W. (red.) Ustawa o finansach publicznych. Komentarz, Warszawa 2015; Ruśkowski E., Salachna J. M. (red.), Finanse publiczne. Komentarz praktyczny, Gdańsk 2014.