INKWIZYCJA. Co to jest Inkwizycja? ◦Inkwizycja - nazwa systemu śledczo-sądowniczego Kościoła katolickiego działającego od XIII do XIX wieku, utworzonego.

Prezentacja na temat: "INKWIZYCJA. Co to jest Inkwizycja? ◦Inkwizycja - nazwa systemu śledczo-sądowniczego Kościoła katolickiego działającego od XIII do XIX wieku, utworzonego."— Zapis prezentacji:

1 INKWIZYCJA

2 Co to jest Inkwizycja? ◦Inkwizycja - nazwa systemu śledczo-sądowniczego Kościoła katolickiego działającego od XIII do XIX wieku, utworzonego w celu wyszukiwania, nawracania i karania heretyków w oparciu o postanowienia ujęte w dokumentach soborowych, synodalnych oraz bullach papieskich.

3 Herezja ◦Herezja - interpretacja twierdzeń wiary chrześcijańskiej, polegająca na wyodrębnieniu jakiegoś zagadnienia i przedstawieniu go w sposób, który przeciwstawia się całości nauczania wiary.

4 Skąd i kiedy powstała Inkwizycja? ◦Inkwizycja została powołana jako odpowiedź Kościoła katolickiego na szerzące się w wielu regionach Europy ruchy heretyckie. W XI wieku w różnych miejscach zaczęto wykrywać grupy wiernych sprzeciwiających się doktrynie Kościoła, np. w 1022 w Orleanie, w 1025 w Arras, w 1028 w Monteforte, w 1051 w Goslarze. W pierwszej połowie XII wieku we Francji, Niderlandach i we Włoszech działało kilku heretyckich kaznodziejów, którzy zdołali pociągnąć za sobą grupy zwolenników (np. Henryk Mnich, Pierre de Bruis, Tanchelm z Utrechtu, Eon z l'Etoile czy Arnold z Brescii). Ruchy te okazały się jednak nietrwałe, wygasały wraz ze śmiercią przywódcy lub wskutek podjętych działań represyjnych. Sytuacja zaczęła się zmieniać wraz z pojawieniem się herezji katarów, która okazała się najpoważniejszym wyzwaniem dla Kościoła w XII i XIII wieku.

5 Czym zajmowała się Inkwizycja? ◦Zadaniem inkwizycji było zwalczanie herezji, rozumiane jako wykrywanie, nawracanie i karanie heretyków. Jeżeli ktoś sprzeciwiał się nawracaniu lub zaprzestaniu głoszenia swoich ideologii Inkwizycja karała takich ludzi.

6 Proces ◦Po upływie okresu łaski wszczynano właściwą procedurę sądową. Osoby podejrzane o herezję były wzywane do stawiennictwa przed trybunałem; uporczywe uchylanie się od tych wezwań traktowano jako dowód herezji i skutkowało ekskomuniką. Osoby, co do których istniało jedynie podejrzenie herezji, niepoparte wiarygodnymi dowodami, mogły oczyścić się z zarzutu za pomocą uroczystej przysięgi oczyszczającej (purgatio) popartej przez poręczycieli o nieposzlakowanej reputacji. W innych przypadkach podejrzany z reguły trafiał do aresztu, który inkwizytorzy uważali za skuteczny środek wymuszania od heretyków przyznania się do winy z jednej strony i zapobiegający matactwom oraz zorganizowanemu oporowi wspólnot heretyckich z drugiej strony. Podstawowymi dowodami były zeznania świadków oraz samych oskarżonych.

7 Czas łaski ◦Wstęp etapu działalności trybunału w danej okolicy. Inkwizytorzy, zamierzając wszcząć śledztwo na danym obszarze, musieli najpierw wygłosić kazanie, w którym zobowiązywali ludność do ujawnienia wszystkich znanych sobie faktów i informacji dotyczących herezji (zarówno swojej, jak i innych ludzi) w określonym terminie zwanym „okresem łaski” (8 do 40 dni). Osoby, które w tym okresie dobrowolnie przyznały się do winy i złożyły zeznania, z reguły otrzymywały jedynie karę pokutną, np. odbycie pielgrzymki, noszenie żółtych krzyży na odzieniu, grzywna, jałmużna na określony cel (np. na obronę Ziemi Świętej), odmawianie modlitw itp.

8 Obraz przedstawiający Trybunał Inkwizycyjny Goyi – Trybunał Inkwizycyjny

9 Kary jakie ponosiły osoby za herezję: ◦Spalenie żywcem na stosie, ◦Więzienie, ◦Skazanie na śmierć, Osoby, które okazały skruchę lub wyrzekły się swoich poglądów musiały odbyć kary takie jak: -Odmawianie modlitw, -Post, -Noszenie odznak hańby, -Pielgrzymka, -Kara pieniężna, -Chłosta,

10 Liczba osób zabitych przez Inkwizycję (około)

11 Pierwszy Wielki Inkwizytor Hiszpanii Tomás de Torquemada

12 Inkwizycja w kulturze ◦Od połowy XVI wieku inkwizycja jest jednym z głównych tematów podejmowanych w antykatolickiej literaturze polemicznej. W pracach protestanckich autorów takich jak Matthias Falcius Illyricus (Katalog świadków Prawdy, 1556) czy Reginaldus Gonsalvius Montanus (Odkrycie i jasne ukazanie praktyk Świętej Inkwizycji Hiszpańskiej, 1567) inkwizycja jawiła się jako jedno z głównych narzędzi papieskiej tyranii, symbol tortur, nietolerancji i nieludzkiego okrucieństwa. Taki obraz inkwizycji (zwany obecnie „czarną legendą” tej instytucji) został przejęty później przez autorów oświeceniowych (np. Woltera) i na dobre wszedł do światowej literatury i sztuki.

13 Dziękuję za uwagę! Materiały zostały użyte do celów edukacyjnych.