SŁOWNICZEK MOTYWÓW „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego.

Prezentacja na temat: "SŁOWNICZEK MOTYWÓW „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego."— Zapis prezentacji:

1 SŁOWNICZEK MOTYWÓW „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego

2 MODA lata 90. XIX wiek

3 UBIÓR MĘSKI  marynarka, koszula i kapelusz „Szedł wolno, noga za nogą, wyczuwając coraz większy wskutek upału ciężar własnej marynarki i kapelusza.” - Tom I „Miał na sobie zniszczone ubranie i perkalową koszulę. Głowę jego okrywał duży kapelusz z rondem w postaci skrzydeł.” - Tom I

4  krawat i żakiet „W mgnieniu oka wyszukał konduktora, wbił sobie w głowę wszystkie godziny oraz minuty i wracał, prostując się co chwila i poprawiając krawat…” - Tom I „Mówi, że ja nie na robociarza, że w kamaszkach, w żakiecie chodzę, w krawacie…” - Tom I

5  spodnie – tzw. ineksprymable „Rej wodził między całą hałasującą czeredą chłopak ośmioletni, wysmukły, bez czapki, ubrany w ojcowskie ineksprymable* i matczyne trzewiki. ” -Tom I Ineksprymable – przestarz; żartobliwe określenie spodni.

6  paltot i cylinder „Zdjął kapelusz i wlepiwszy wzrok w rzekę pojazdów, walącą środkiem ulicy, z wolna wystygał. Na chodnikach przybywało coraz więcej osób ubranych wykwintnie – lśniących cylindrów*, jasnych paltotów* i staników.” - Tom I Paltot - dawne określenie na palto, ciepłe, wierzchnie ubranie, zwykle używane jako płaszcz zimowy. Cylinder (kapelusz) - rodzaj wysokiego, sztywnego kapelusza z główką w kształcie walca i wąskim rondem.

7  obuwie (kamasze, trzewiki) „- Ojciec pana, ten szewc, robił damskie obuwie czy męskie kamasze*? (…) - Trzewiki, głownie trzewiki…” - Tom I „Mówi, że ja nie na robociarza, że w kamaszkach, w żakiecie chodzę, w krawacie…” - Tom I Kamasze – dawne buty męskie z krótką cholewką i gumowymi wstawkami po bokach.

8

9

10 UBIÓR DAMSKI  suknia „(…) - i mknęły, mknęły, mknęły bez ustanku wiosenne stroje kobiece o barwach czystych, rozmaitych i sprawiających rozkoszne wrażenie jakby natury dziewiczej.” - Tom I „Myśl o tym była tak wstrętną, że przymknął oczy i z najgłębszą radością słuchał szelestu sukien, którego jeszcze uszy jego były pełne.” - Tom I

11  mantylka, rękawiczki, kreza „Połyski ślicznych mantylek*, rękawiczek, lekkich krez* otaczających szyje, rozniecały w nim jakieś szczególne, nie tyle namiętne, ile estetyczne wzruszenie.” - Tom I Mantylka – krótka pelerynka damska. Kreza – okrągły kołnierz, zwykle marszczony.

12  pończochy i obuwie (pantofelki, trzewiki) „Stopa w płytkim lakierowanym pantofelku na wysokim obcasie wspierała się o żelazny pręt balustrady, a wysmukła noga w czarnej, jedwabnej pończosze odsłonięta była daleko.” - Tom I "Ja zdjęłam z nóg także kajdany razem z trzewikami…" - Tom I

13

14 UBIÓR ŻOŁNIERZA  mundur „Przychodziłeś do nas czasami na jakie godzinkie, aleś był wystrojony, potem w mundurze, i boczyłeś się na mnie, obdartusa z terminu.” - Tom I

15  kepi „Pijany żołnierz, w kepi* na bakier, obejmował wpół wstrętną dziewczynę i para ta, wychyliwszy się z okna, robiła do jadących małpie miny.” - Tom I Kepi – wojskowa czapka francuska, wprowadzona w I poł. XIX w.

16 TRANSPORT lata 90. XIX wiek

17 KOLEJ OBWODOWA „Tomasz Judym wracał przez Champs Elysées z Lasku Bulońskiego, dokąd jeździł ze swej dzielnicy koleją obwodową.” Kolej obwodowa – linie kolejowe wokół miasta.

18 KARETA „Zbliża się godzina spaceru wielkiego świata i Pola drgać zaczynały od ruchu karet.” Kareta – bogato zdobiony czterokołowy pojazd zaprzęgowy w kształcie prostopadłościanu, żartobliwie zwany "arką„.

19 TRAMWAJ PNEUMATYCZNY „Czy jeździłeś pan do Wersalu? Jak wygodniej? Koleją? Piszą tu o jakimś tramwaju pneumatycznym. Czy to co lepszego niż pociąg?” Tramwaj pneumatyczny – dawny tramwaj poruszany sprężonym powietrzem.

20 STATKI I OMNIBUSY „Co chwila rozlegał się statków nurzających się w falach Sekwany, wrzał turkot omnibusów na mostach i przyległych ulicach.” "Bryki, powozy i omnibusy zakładowe woziły codziennie jakieś towarzystwo, a przynajmniej jakąś rodzinę" Omnibus - pojazd wieloosobowy, przeważnie kryty, utrzymujący regularną komunikację. Od XVII do XIX wieku konny, a następnie z napędem. Poprzednik autobusów.

21 DRYNDA „Przez uchylone okna włamywał się do pokoju łoskot ulicy Widok, starodawny, znajomy łoskot drynd tłukących się o kamienie wielkości bułki chleba.” Drynda – dorożka.

22 BRYCZKA „- Muszę już jechać. Judym odprowadził ją do bryczki.” Bryczka - czterokołowy pojazd zaprzęgowy, lekki, odkryty, resorowany, od XVIII wieku często używana w Polsce, na wsi w celach gospodarczych i komunikacji. W Europie Zachodniej była pojazdem podróżnym.

23 WOZY, WÓZ FRACHTOWY „Środkiem ulicy, po zrujnowanym bruku, wlokły się noga za nogą wozy z cegłą, wytrząsające na wsze strony pył różowy.” „Kiedy indziej dudnił wielki wóz frachtowy z pakami poobijanymi w rogoże.” Wóz frachtowy – wóz przewozowy, towarowy.

24 FURMANKA „Z Mękarzyc uciekłam dziewiątego, chłopską furmanka, bardzo rano.” Furmanka – konny pojazd kołowy (towarowy).

25 MOTOR „Ileż to godzin strawił nad swoim nowym motorem!”

26 BICYKL „Z niecierpliwością wyczekiwał, kiedy można będzie przemknąć się wskroś istnego odmętu karet, powozów, dorożek, bicyklów i pieszych na zakręcie głównej fali pędzącej od bulwarów w stronę Pól Elizejskich.” Bicykl – rower.

27 BIBLIOGRAFIA  lektura „Ludzie bezdomni” Stefana Żeromskiego  buduar-porcelany.blogspot.com  google.pl Wykonała: Ewa Czaja Magdalena Cyra