Detektor fałszu ulotnego języka ciała …czyli o wykrywaniu niewerbalnego fałszerstwa Zygmunt Korzeniewski, DODN

Stereotypy dotyczące kłamstwa Wskaż, które według ciebie są prawdziwe Stereotypy dotyczące kłamstwa 1.Gesty obronne 11.Dłuższy czas reakcji słownej 2.Drżenie 12.Zmiany postawy 3.Nienaturalna gestykulacja 13.Rozszerzenie źrenic 4.Zbyt częste przełykanie 14.Mruganie 5.Ruchy jabłka Adama 15.Rzadsze uśmiechanie się 6.Nasilony kontakt wzrokowy 16.Częstsze uśmiechanie się 7.Zredukowany kontakt wzrokowy 17.Kręcenie głową 8.Wahania podczas wypowiedzi 18.Wzruszanie ramionami 9.Wyższe tony głosu 19.Dotykanie się 10.Pomyłki słowne 20.Wiercenie się Zygmunt Korzeniewski, DODN

Wskazówki fałszu  Na kolejnych slajdach prezentuję zachowania, kwalifikujące się do stworzenia charakterystyki fałszywego języka ciała. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Pomyłki słowne i wahanie  Kłamcy dość konsekwentnie się mylą, rozpoczynając wypowiedź, nieprawidłowo wymawiają słowa, wahają się i popełniają inne błędy w mowie w porównaniu z osobami prawdomównymi. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Krótsze wypowiedzi  Kłamanie jest trudniejsze niż mówienie prawdy, dlatego odpowiedzi kłamców na ogół są krótsze niż w wypadku osób mówiących prawdę. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Wzruszanie ramionami  To ruch polegający na unoszeniu dłoni wnętrzem do góry, w geście wyrażającym brak pewności. Badacze nie zgadzają się między sobą, czy wzruszanie rękoma jest wskazówką oszukiwania. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Ton głosu  Kilka badań pozwoliło ustalić, iż podczas oszukiwania ton głosu kłamcy się podnosi. Wynika to prawdopodobnie ze zwiększonego napięcia; jedno z badań sugeruje, że najsilniejszy wzrost tonu jest wynikiem bardziej stresujących przypadków oszukiwania. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Rozszerzenie źrenic  Kilka badań sugeruje, że źrenice oczu kłamców rozszerzają się bardziej niż źrenice mówiących prawdę. Jest to osobliwe odkrycie, jako że rozszerzenie źrenic traktowane jest jako sygnał zainteresowania, podniecenia czy pociągu. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Mruganie  Badania sugerują, że nasilone mruganie wiąże się z oszukiwaniem. Ale uważajmy. Zwiększona aktywność umysłowa i większa inteligencja również powodują mruganie. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Dotykanie się  Zachowania związane z dotykaniem się, tzw. adaptatory, podczas oszukiwania znacząco się nasilają. Zachowania typu: wykręcanie i zaciskanie palców, i dotykanie twarzy są prawdopodobnie wynikiem wzrostu napięcia i zdenerwowania. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Niekonsekwentne zachowanie  Kilka badań wykazało rozdźwięk pomiędzy różnego rodzaju niewerbalnymi wskazówkami. Na przykład, oszukujący mogą prezentować pewny siebie wyraz twarzy i jednocześnie drżenie rąk. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Inne zachowania  Badania dotyczące następnej grupy zachowań są zróżnicowane i niejednoznaczne. Część danych sugeruje, że zachowania te są wskazówkami świadczącymi o fałszu, a inne, że nie: Zygmunt Korzeniewski, DODN

Częstotliwość uśmiechu  Niektóre badania wykazały, że oszukiwaniu towarzyszy rzadsze uśmiechanie się, inne natomiast, iż nie ma różnicy w częstotliwości uśmiechania się między oszustami a osobami prawdomównymi, a jeszcze inne, że kłamcy uśmiechają się częściej. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Kontakt wzrokowy  Według powszechnego przekonania kłamcę zdradzają oczy, ale badania dowodzą czegoś zupełnie przeciwnego. Wstępne badania stwierdziły spadek kontaktu wzrokowego, ale ostatnie sugerują, że większość oszustów nasila kontakt wzrokowy w porównaniu z osobami prawdomównymi. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Ruchy stóp i dłoni  Chociaż początkowe badania dowodziły, że oszukiwaniu towarzyszą roztrzęsione członki i drżenie, ostatnie badania pokazują, że nie jest to wiarygodny sygnał oszukiwania. Zygmunt Korzeniewski, DODN

"Wiercący się" język ciała  Ludzie, którzy się kręcą i wiercą, czasem wyglądają na nieszczerych, ale praktycznie nie ma dowodów na to, że w czasie oszukiwania pojawia się więcej takich zachowań. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Wniosek podstawowy  Nie istnieje jedna definitywna wskazówka, iż ktoś kłamie. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Zapamiętajmy chociaż tyle:  Ludzie raczej nie potrafią odkrywać oszustw. Rzucanie monetą, żeby ustalić prawdę i kłamstwo, jest niemal równie trafne. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Zapamiętajmy chociaż tyle:  Głównym źródłem wskazówek oszustwa jest "wyciek" języka ciała, powodowany niepokojem, pobudzeniem, wysiłkiem psychicznym, negatywnymi emocjami i przyjemnością czerpaną z oszukiwania innych. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Zapamiętajmy chociaż tyle:  Innym źródłem wskazówek oszukiwania są strategiczne manipulacje języka ciała, występujące wtedy, gdy usiłujemy być serdeczni, chłodni, spokojni, pewni siebie lub mało konkretni. Zygmunt Korzeniewski, DODN

Zapamiętajmy chociaż tyle:  Kiedy podejrzewasz, że ktoś próbuje cię oszukać, postaraj się znaleźć odstępstwa od zachowań uważanych za punkt odniesienia, zestawy zachowań języka ciała i niekonsekwencje. Zygmunt Korzeniewski, DODN