III STUDIUM ŚPIEWU GREGORIAŃSKIEGO Niepokalanów , sesja I
CHORAŁ GREGORIAŃSKI Chorał gregoriański to jednogłosowy śpiew liturgiczny chrześcijaństwa zachodniego. Chorał gregoriański był rozwijany, kodyfikowany i notowany głównie w Frankońskich krajach zachodniej, tudzież centralnej Europy podczas IX i X wieku, z późniejszymi dodatkami i przekształceniami, ale niektóre teksty i melodie mają swoją genezę w wiekach jeszcze wcześniejszych. Szczególnie opactwa szwajcarskie w Einsiedeln i Sankt Gallen przyczyniły się do odrodzenia chorału gregoriańskiego, gdyż przechowały najstarsze manuskrypty z zapisem neumatycznym aż do czasów dzisiejszych.
Notacja cheironomiczna (greckie cheir ręka, nomos prawo) - jej nazwa wywodzi się od sposobu uczenia śpiewu i dyrygowania zespołem (dyrygent ręką kreślił w powietrzu przebieg melodii, a śpiewacy naśladowali go głosem), składa się ze specjalnych znaków - neum; umieszczano je bez linii, bezpośrednio nad tekstem. Neumy nie określały dokładnie wysokości dźwięku, nie precyzowały interwałów ani nie podawały wartości rytmicznej dźwięków. Wskazując jedynie ogólnie liczbę nut i kierunek melodii, ułatwiały zapamiętanie utworu. Kompozycji nie znanej nie można odtworzyć z zapisu cheironomicznego. Początki tej notacji nie są znane; najstarsze zabytki pochodzą z VIII w.; notacja jest tu już całkowicie ukształtowana i rozwinięta, dlatego musiała powstać wcześniej; w powszechnym użyciu była jeszcze w X w., a obok notacji diastematycznej występowała w XI i XII w., sporadycznie nawet później. Większe ośrodki chorałowe Sankt Gallen, Metz, Benewent, wypracowały własne kształty neum cheironomicznych. Podejmowano też próby uściślenia zapisu cheironomicznego przez wprowadzanie liter melodycznych oraz znaków i liter rytmicznych.