Kujawsko – Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

Województwo kujawsko –pomorskie liczba ludności gminy 17 miejskich 35 miejsko-wiejskich 92 wiejskie 19 powiatów 4 miasta na prawach powiatu Siedziba Wojewody - Bydgoszcz Siedziba Sejmiku Wojewódzkiego – Toruń

PolicjaJOPSOświataZdrowieGKRPA NK NK NK (do VIII) 3449 NK

Liczba posiedzeń zespołów interdyscyplinarnych 972 Liczba osób objętych pomocą ZI ogółem kobietymężczyźnidzieci liczba rodzin objętych pomocą ZI3 861

Liczba utworzonych grup roboczych Liczba osób objętych pomocą GR kobietymężczyźnidzieci Liczba posiedzeń grup roboczych Liczba rodzin objętych pomocą GR 5 039

W każdej z gmin w województwie powołano ZI, przewodniczący z instytucji: 117 pomoc społeczna 3 sąd (kuratorzy zawodowi) 11 oświata 2 przedstawiciele urzędu gminy 2 policja 3 organizacje pozarządowe 5 gkrpa 1 ochrona zdrowia

specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie 2 ośrodki interwencji kryzysowej8 jednostki poradnictwa specjalistycznego 94 punkty konsultacyjne23 organizacje pozarządowe28 placówki zapewniające miejsca noclegowe 24

rodzaj poradnictwapowiatgmina liczba osób dotkniętych przemocą w rodzinie liczba osób dotkniętych przemocą w rodzinie medyczne psychologiczne prawne socjalne zawodowe i rodzinne

powiatgmina liczba opracowanych i upowszechnianych materiałów edukacyjnych liczba lokalnych kampanii społecznych 439 liczba zajęć dla osób dotkniętych przemocą w rodzinie Liczba osób uczestniczących w tych zajęciach

Działania wojewody w zakresie zwiększenia skuteczności ochrony osób dotkniętych przemocą w rodzinie skupiają się głównie na podejmowaniu działań zmierzających do nawiązania i wzmocnienia współpracy pomiędzy służbami i instytucjami działającymi w obszarze przemocy w rodzinie Wydział Polityki Społecznej Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy wraz z Kujawsko – Pomorskim Ośrodkiem Adopcyjnym w Toruniu, organizują cykliczne Seminaria: 1. „Problematyka sieroctwa społecznego w województwie kujawsko-pomorskim” – wskazanie roli przedstawicieli pomocy społecznej w rozwiązywanie problemów sieroctwa społecznego, konieczność podejmowania interdyscyplinarnych działań na rzecz dzieci, wskazanie na pozytywne dla dziecka skutki przysposobienia przez rodzinę adopcyjną…

2. „Ochrona macierzyństwa i bezpieczeństwo dziecka w pracy asystenta rodziny”- wskazanie roli asystentów w rozwiązywaniu problemów rodzin, w tym rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie, w tym podejmowanie interwencji w ramach procedury „Niebieskie Karty” – jako przedstawiciel jops, konieczność podejmowania działań interdyscyplinarnych, szczególnie w zakresie dzieci będących ofiarami przemocy w rodzinie, postępowanie w przypadku zagrożenia zdrowia i życia dziecka w związku z przemocą w rodzinie (procedura prawna), wskazania na pozytywne dla dziecka skutki przysposobienia przez rodzinę adopcyjną, „adopcja ze wskazaniem” i jej konsekwencje dla dziecka i rodziny adopcyjnej… Ośrodek Adopcyjny jako instytucja wspierająca lokalne działania na rzecz dziecka i rodziny zwrócił uwagę asystentom rodziny na możliwość świadczenia pomocy przez Ośrodek Adopcji kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar oddania dziecka do adopcji.

Wizyta pracowników Zespołu ds. Przemocy w Kuratorium Oświaty w celu ponownego przedstawienia roli/zadań oświaty w procedurze „Niebieskie Karty” jako jeden z podmiotów uprawnionych w myśl ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. W przypadkach dotyczących dzieci należy zachować szczególną ostrożność i nie lekceważyć jakichkolwiek sygnałów mogących świadczyć o występowaniu przemocy wobec nich stosowanej. Wystąpienie do przedstawicieli ochrony zdrowia – Wydział Zdrowia KPUW z apelem o wszczynanie procedury NK w przypadku powzięcia podejrzenia stosowania przemocy wobec osoby korzystającej z pomocy medycznej. Informacja o kam panii „LEKARZU REAGUJ NA PRZEMOC”.

Zobowiązanie samorządów gminnych z racji sprawowanego przez wojewodę nadzoru nad wykonywaniem zadań z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, monitorowanie zjawiska przemocy na terenie województwa do przekazywania pilne informacji nt. drastycznych zdarzeń związanych z przemocą w rodzinie na terenie danej gminy (zabójstwa, pobicia, gwałty,). Cel podejmowanie natychmiastowych działań wyjaśniających, zaradczych i pomocowych przy udziale ściśle współpracującej Komendy Wojewódzkiej Policji.

Pismo skierowane do WPS z OPS dot. trudnej sytuacji matki i dzieci. Matka sms do asystenta rodziny, w którym błagała o pomoc. Konkubent stosował przemoc fizyczną wobec niej i dzieci. Opuścił właśnie ZK (wyrok za znęcanie się nad rodziną). Pracownik socjalny i asystent brak informacji. Z uwagi na szczególny charakter sprawy, zagrożenie dobra dzieci zasadne i natychmiastowe było podjęcie działań w celu zapewnienia im ochrony i bezpieczeństwa. Na podstawie art. 304 § 2 kodeksu postępowania karnego Wojewoda wystosował do Prokuratury Zawiadomianie o popełnieniu przestępstwa znęcania się nad matką oraz małoletnimi dziećmi oraz wniósł o wszczęcie w tej sprawie postępowania przygotowawczego. Biorąc pod uwagę art. 12 ust. 1 ustawy o przeciwdziałniu przemocy w rodzinie: ”osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora”.

Interwencje w trybie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie „Art. 12a. 1. W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo-wychowawczej.

2014r. łącznie r. ( do sierpnia) łącznie – liczba odebranych dzieci dane od kwietnia 25

liczba dzieci odebranych z rodziny zagrożenie życia i zdrowia-przemoc ogółem 132 (kraj 346) chłopcy 70 dziewczyn ki 62 liczba dzieci umieszczonych u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej – art. 115§ 11kk 59 liczba dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej 42 liczba dzieci umieszczonych w placówce opiekuńczo-wychowawczej 37

Interwencja wobec przemocy w rodzinie

PROGRAM PILOTAŻOWY WDROŻENIA ALGORYTMÓW I KWESTIONARIUSZY SZACOWANIA RYZYKA ZAGROŻENIA ŻYCIA I ZDROWIA W ZWIĄZKU Z PRZEMOCĄ W RODZINIE Ważnym elementem tego Programu było włączenie w jego realizację służb pomocy społecznej na poziomie gminy i powiatu, włączono komendy miejskie i powiatowe Policji, Wojewodę, Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Miast, Kierowników Ośrodków Pomocy Społecznej oraz Kierowników Powiatowych Centrów Pomocy Rodzinie, odwołując się do kompetencji wynikających: z ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, które nakładają na gminę i powiat bardzo odpowiedzialne zadania związane z zapewnieniem wsparcia i pomocy osobie potrzebującej (dziecko, dorosła ofiara przemocy w rodzinie).

W wyniku podjętych działań uzyskano: gotowość 102 gmin z województwa do współpracy z policją w zakresie udziału pracownika socjalnego w podejmowanych interwencjach policyjnych ( poza godzinami urzędowania), 80 gmin zadeklarowała gotowość zapewnienia przez Gminę transportu dzieci odebranych z rodziny –art. 12a przyjęte rozwiązania to: Straż Miejska, Gminna, Policja, samochód UG UM, TAX, gminna firma transportowa, autobus szkolny, pojazd pracownika OPS, pogotowie ratunkowe (2 gminy)

Dlatego konieczne stało się wprowadzenie procedur postępowania interwencyjnego w sytuacjach kryzysowych związanych z przemocą w rodzinie dla osób realizujących te zadania – obowiązek wojewody CEL przedstawienie uporządkowanego sposobu dziania w sytuacjach trudnych, który pozwala szybko i skutecznie działać bez zbytecznego zastanawiania się szczególnie wtedy gdy zagrożone jest bezpieczeństwo dziecka. Nie można zapomnieć ze procedury nie biorą pod uwagę złożoności okoliczności i przypadków z jakimi mamy do czynienia. To samo zdarzenie może mieć różny przebieg, różne przyczyny i skutki. Każda procedura ma za zadanie ułatwić podejmowanie działań jednak nie można zapomnieć o wyjątkowości każdej sytuacji i konieczności dostosowania się do niej.

Dla służb i instytucji działających na terenie województwa zostały opracowane 3 procedury: 1.Procedura postępowania pracownika socjalnego przy wykonywaniu czynności odebrania dziecka z rodziny w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia w związku z wystąpieniem przemocy w rodzinie. 2.Procedura postępowania Policjanta przy wykonywaniu czynności odebrania dziecka z rodziny w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia w związku z wystąpieniem przemocy w rodzinie. 3.Procedura postępowania dyrektora/ kierownika oraz pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej po uzyskaniu informacji od funkcjonariusza Policji o konieczności pilnego udzielenia pomocy dorosłej osobie doznającej przemocy w rodzinie.

Procedura postępowania pracownika socjalnego przy wykonywaniu czynności odebrania dziecka z rodziny w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia w związku z wystąpieniem przemocy w rodzinie W sytuacji, gdy pracownik socjalny w czasie wykonywania obowiązków służbowych stwierdza bezpośrednie zagrożenie życia lub bezpośrednie zagrożenie zdrowia dziecka w związku z występowaniem przemocy w rodzinie, w jakiejkolwiek formie, ma prawo do odebrania dziecka z rodziny i umieszczenia go u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego, w rodzinie zastępczej lub w całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej i w związku z tym:

Osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu (różnice w interpretacji czy mówmy o powinowatym w stosunku do dziecka czy rodzica) Zdaniem MPIPS można dziecko umieścić „u rodziców, dziadków, pradziadków u rodzeństwa, powinowatych czyli np. u ciotki, wujka przyrodniej siostry, brata oraz u osoby pozostającej w stosunku przysposobienia”

wnioskuje o udział funkcjonariusza Policji w tych czynnościach do właściwego miejscowo organu Policji - (można za pośrednictwem interweniującego policjanta); wzywa na miejsce interwencji lekarza lub pielęgniarkę, lub ratownika medycznego; wspólnie z przybyłym na miejsce policjantem i przedstawicielem ochrony zdrowia podejmuje decyzję o odebraniu dziecka z rodziny; podczas czynności odebrania dziecka z rodziny powinien zachować szczególną ostrożność i uczynić wszystko, aby dobro dziecka nie zostało naruszone, a zwłaszcza aby nie doznało ono krzywdy fizycznej lub moralnej; poucza rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka o przysługującym im prawie złożenia zażalenia do właściwego sądu opiekuńczego na odebranie dziecka, w którym mogą się oni domagać zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz prawidłowości jego dokonania i wręcza im druk pisemnego pouczenia o prawie złożenia takiego zażalenia

w przypadku braku możliwości umieszczenia dziecka u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, pracownik socjalny nawiązuje kontakt z osobą wskazaną przez powiatową jednostkę pomocy społecznej, która jest odpowiedzialna za koordynację zagadnień związanych z wyszukiwaniem miejsc w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych (osoby takie zostały wyznaczone na postawie poleceń Wojewody Kujawsko-Pomorskiego nr WPS.IX BG z listopada 2013 r.);

pracownik socjalny przewozi dziecko do osoby najbliższej nie zamieszkującej wspólnie lub do wskazanej przez powiatową jednostkę pomocy społecznej rodziny zastępczej pełniącej funkcję pogotowia rodzinnego, albo placówki opiekuńczo- wychowawczej. Gmina, jeżeli nie ma innych uregulowań wewnętrznych, ma obowiązek w godzinach pracy ośrodka pomocy społecznej zapewnić transport dziecka do innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej lub do rodziny zastępczej, lub do placówki opiekuńczo- wychowawczej, po umieszczeniu dziecka u niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, przejmującej opiekę nad dzieckiem, przyjmuje od niej oświadczenie oraz zawiadamia właściwego miejscowo pracownika socjalnego lub kierownika ośrodka pomocy społecznej

po przekazaniu dziecka pod opiekę innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, właściwy miejscowo pracownik socjalny pierwszego dnia roboczego, następującego po dniu umieszczenia dziecka, udaje się do miejsca pobytu dziecka celem sprawdzenia warunków bytowych dziecka i podjęcia decyzji co do dalszego postępowania względem tego dziecka. niezwłocznie, nie później niż w ciągu 24 godzin powiadamia sąd opiekuńczy o odebraniu dziecka z rodziny i umieszczeniu go u niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej

Liczba interwencji z art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zakończonych odebraniem dziecka w 2014 roku Liczba złożonych zażaleń przez rodziców/ opiekunów prawnych do sądu opiekuńczego na odebranie dziecka w trybie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie w 2014 roku Liczba uwzględnionych zażaleń na odebranie dziecka w trybie art. 12a ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Zażalenie na odebranie dziecka w trybie art. 12a

Procedura postępowania dyrektora/ kierownika oraz pracownika socjalnego ośrodka pomocy społecznej po uzyskaniu informacji od funkcjonariusza Policji o konieczności pilnego udzielenia pomocy dorosłej osobie doznającej przemocy w rodzinie. Cel: Informacja o przemocy w rodzinie i potrzebie podjęcia działań pomocowych ma trafić do pracownika socjalnego szybciej niż w przypadku realizacji procedury „Niebieskie Karty”.

Dyrektor/Kierownik ośrodka pomocy społecznej/ ośrodka pomocy rodzinie utworzy odrębną skrzynkę odbiorczą do elektronicznego przekazywania przez funkcjonariusza Policji zgłoszenia o żądaniu udzielenia pomocy w związku z przemocą w rodzinie i przekaże adres skrzynki odbiorczej do właściwego organu Policji. żądanie niezbędnej pomocy przez Policję od instytucji państwowych, administracji rządowej oraz jst– postawa prawna ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji

Dyrektor/Kierownik ośrodka pomocy społecznej/ ośrodka pomocy rodzinie wyznacza pracownika upoważnionego do przetwarzania danych osobowych osób dotkniętych przemocą w rodzinie i osób stosujących przemoc w rodzinie w zakresie niezbędnym do realizacji zadań, o których mowa w art. 9b ust. 2 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie do codziennego przeglądania w godzinach rozpoczynających pracę OPS, skrzynki odbiorczej, o której mowa w pkt 1.

Podejmując działania pracownik socjalny, korzysta z wykazu podmiotów świadczących usług dla osób wymagających pomocy: jednostki specjalistycznego poradnictwa specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie placówki zapewniające miejsca noclegowe podmioty realizujące programy korekcyjno- edukacyjne dla osób stosujących przemoc w rodzinie organizacje pozarządowe świadczące usługi na rzecz osób i rodzin dotkniętych przemocą w rodzinie

prowadzi działania, o których mowa w pkt. 6 lit a-d do momentu przekazania wypełnionego formularza „Niebieska Karta- A” przewodniczącemu Zespołu Interdyscyplinarnego i podjęcia działań przez członków Zespołu, po podjęciu działań przez przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego zadania realizuje pracownik socjalny powołany w skład zespołu interdyscyplinarnego lub grupy roboczej w ramach procedury „Niebieskie Karty”. Pracownik socjalny, o którym mowa w pkt 5, zobowiązany jest do przekazania informacji o podjętych działaniach pracownikowi realizującemu zadania w ramach procedury „Niebieskie Karty”.

Co jest najważniejsze – WSPÓŁPRACA podmiotów i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie podejmowanie działań zmierzających do nawiązania i wzmocnienia współpracy pomiędzy służbami realizującymi zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie - gmina i powiat –KONFERENCJE POWIATOWE utworzenie i aktualizację bazy danych osób pracujących w obszarze przemocy w rodzinie na terenie gminy i powiatu nawiązanie współpracy pomiędzy takimi osobami w celu wypracowania wspólnej polityki przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie gminy i powiatu przeprowadzanie interdyscyplinarnych spotkań, konferencji lub szkoleń z udziałem przedstawicieli poszczególnych służb gminy i powiatu

W sytuacji, gdy policjant w czasie wykonywania obowiązków służbowych stwierdza bezpośrednie zagrożenie życia lub bezpośrednie zagrożenie zdrowia dziecka w związku z występowaniem przemocy w rodzinie lub z innego powodu (np. ze względu na chorobę albo śmierć osób sprawujących opiekę nad dzieckiem), ma prawo do odebrania dziecka z rodziny i umieszczenia go: 1. w rodzinie zastępczej pełniącej funkcje pogotowia rodzinnego 2. w całodobowej placówce opiekuńczo- wychowawczej typu interwencyjnego

Obowiązujące przepisy prawa nie przewidują, aby w wyżej opisanej sytuacji policjantowi przysługiwało uprawnienie do umieszczenia dziecka u innej niezamieszkującej wspólnie osoby najbliższej, w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu karnego. Podczas interwencji, w czasie której policjant stwierdzi zaistnienie przesłanek wskazujących na potrzebę odebrania dziecka z rodziny ma prawo żądać pomocy od przedstawiciela jednostki pomocy społecznej. Żądanie kierowane jest do kierownika właściwej miejscowo jednostki pomocy społecznej szczebla gminnego (kierownik GOPS, MOPS, MGOPS, ROPS).

Żądanie jest doręczane lub przekazywane drogą elektroniczną przez kierownika właściwej jednostki Policji na szczeblu co najmniej komendanta komisariatu lub policjanta działającego z jego upoważnienia. Żądanie powinno zawierać powołanie podstawy prawnej żądania, określenie rodzaju i zakresu niezbędnej pomocy, wskazanie policjanta korzystającego z pomocy oraz pouczenie o odpowiedzialności karnej funkcjonariusza publicznego w razie niedopełnienia obowiązku udzielenia pomocy

W sytuacji niecierpiącej zwłoki, szczególnie wtedy gdy narażone jest dobro dziecka, żądanie, o którym mowa w punkcie 6, może być zgłoszone ustnie przez policjanta wykonującego czynności podczas interwencji. W sytuacji, gdy zachodzi potrzeba natychmiastowego działania w celu zapewnienia bezpieczeństwa dziecku policjant wykonujący czynności podczas interwencji ma prawo żądać pomocy od innego niż kierownik jednostki pomocy społecznej przedstawiciela jednostki pomocy, który w danym czasie dysponuje możliwością jej udzielenia. [1] rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 lipca 2005r. w sprawie sposobu postępowania przy wykonywaniu niektórych uprawnień policjantów (Dz.U. z 2005 r. Nr 141, poz. 1186)

Powiatowy program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lutego 2011r. Podstawa prawna (prawo miejscowe): Ramowy Program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie przyjęty Uchwałą nr 3/31/15 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia programów: "Ramowy program ochrony ofiar przemocy w rodzinie" i "Ramowy program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie".nr 3/31/15 Zarządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego z dnia 21 stycznia 2015 r. w sprawie przyjęcia programów: "Ramowy program ochrony ofiar przemocy w rodzinie" i "Ramowy program oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie Podstawa merytoryczna: Zasady otrzymywania dotacji z budżetu państwa na prowadzenie programów korekcyjno- edukacyjnych na terenie województwa kujawsko – pomorskiego –do stosowania przez Wydział Polityki Społecznej do samorządów powiatowych.

ogółem mężczyź ni kobiety nieletni

lata powiat osoby przystępujące osoby kończące program

Adresaciliczbakoszt kuratorzy zawodowi –praca z rodziną dotkniętą przemocą zł pielęgniarki –rola pracowników służby zdrowia w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zł pedagodzy szkolni zł Trenerzy programu dla osób stosujących przemoc w rodzinie „Bez przemocy” zł

 na rok więzienia w zawieszeniu na dwa lata sąd w Pucku skazał w środę dwie byłe dyrektorki Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, oskarżone o przekazanie piątki dzieci nieprzygotowanej do tego rodzinie zastępczej. Dwójka z nich zmarła po pobiciu przez nową opiekunkę  była szefowa PCPR oraz jej zastępczyni na tym stanowisku Beata K. mają także czteroletni zakaz pełnienia stanowisk kierowniczych związanych z pomocą rodzinną. Obu kobietom wymierzono też grzywny po dwa tysiące złotych. Wyrok nie jest prawomocny.

podczas procesu, który rozpoczął się we wrześniu 2013 r., oskarżone nie przyznały się do winy. Renacie B., która sprawowała funkcję dyrektora puckiego PCPR w 2010 r., zarzucono, że pozwoliła wówczas na niezgodne z przepisami zakwalifikowanie małżeństwa C. na rodzinę zastępczą. Parze przyznano taki status, mimo że nie przeszła specjalistycznego szkolenia; nie sprawdzono warunków mieszkaniowych i nie uzyskano właściwej opinii psychologicznej dotyczącej małżonków uzasadnieniu wyroku sąd podkreślił, że kobiety nie dopełniły swoich podstawowych obowiązków. Jak wskazał sąd, w przypadku niektórych działań oskarżonych wprost kłamano, tak jak w przypadku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego dotyczącego rodziny zastępczej, lub postępowano według urzędniczej "sztancy". - W tej sprawie wystarczyło zachowanie przeciętnej staranności

Dziękuję za uwagę Beata Sulima Samodzielny Zespół ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w KPUW w Bydgoszczy