ZAWARCIE UMOWY Literatura: red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Zarys prawa cywilnego, Warszawa 2014 red. E Gniewek, Kodeks Cywilny. Komentarz, Wydanie 4, Warszawa 2010 Opracowała mgr Irena Krauze – Lisowiec

STRONA Umowa Umowa zdarzenie cywilnoprawne, zawierające co najmniej 2 oświadczenia woli, zgodne co do celu STRONA PODMIOT PODMIOTPODMIOT STRONA PODMIOTPODMIOT

TRYBY ZAWIERANIA UMOWY W KC TRYB OFERTOWY NEGOCJACJENEGOCJACJE TRYB PRZETARGOWY PrzetargAukcja

TRYB OFERTOWY OFERTA Oświadczenie woli wyrażające Stanowcza decyzja zawarcia umowy Istotne postanowienia umowy (minimum treści umowy) Art. 66 kc

OFERTA Skierowana do indywidualnie oznaczonego adresata Skierowana do ogółu Możliwość odwołania, zmiany Skierowana do ogółu Możliwość odwołania, zmiany

Złożenie oferty odpowiedź oblata na ofertę przez oferenta upływ terminu związania ofertą Stan związania ofertą oferenta umowa / brak umowy zawarcie umowy/ brak zawarcia umowy TRYB OFERTOWY schemat podstawowy

ZŁOŻENIE OFERTY Sposób i forma: dowolne, każde zachowanie oferenta dowolne, każde zachowanie oferenta art. 60, art. 543 kc Sposób i forma: dowolne, każde zachowanie oferenta dowolne, każde zachowanie oferenta art. 60, art. 543 kc Wyjątek: wymóg ustawowy lub umowny pod rygorem nieważności Treść oferty: istotne postanowienia umowy + ewentualne postanowienia dodatkowe, w tym np. reguły dalszego postępowania stron zawierających umowę np. termin związania ofertą, forma i sposób przyjęcia oferty przez jej adresata istotne postanowienia umowy + ewentualne postanowienia dodatkowe, w tym np. reguły dalszego postępowania stron zawierających umowę np. termin związania ofertą, forma i sposób przyjęcia oferty przez jej adresata Treść oferty: istotne postanowienia umowy + ewentualne postanowienia dodatkowe, w tym np. reguły dalszego postępowania stron zawierających umowę np. termin związania ofertą, forma i sposób przyjęcia oferty przez jej adresata istotne postanowienia umowy + ewentualne postanowienia dodatkowe, w tym np. reguły dalszego postępowania stron zawierających umowę np. termin związania ofertą, forma i sposób przyjęcia oferty przez jej adresata Chwila złożenia oferty: dotarcie oferty do adresata w taki sposób aby mógł zapoznać się z jej treścią / wprowadzenie do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby adresat mógł zapoznać się z jego treścią art. 61, art. 71 kc Chwila złożenia oferty: dotarcie oferty do adresata w taki sposób aby mógł zapoznać się z jej treścią / wprowadzenie do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby adresat mógł zapoznać się z jego treścią art. 61, art. 71 kc

STAN ZWIĄZANIA OFERTĄ OFERENTA Adresat oferty może poprzez przyjęcie oferty doprowadzić do zawarcia z oferentem umowy o treści wskazanej w tej ofercie

CHWILA ZWIĄZANIA OFERTĄ OFERENTA ZŁOŻENIE OFERTY Wyjątek: OFERTA ZŁOŻONA W POSTACI ELEKTRONICZNEJ – chwila potwierdzenia otrzymania oferty przez adresata (niezwłocznie) Art. 66 §2, art. 69 in fine, art. 66¹ kc Nie dotyczy: złożenie oferty za pomocą poczty elektronicznej albo podobnych sposobów indywidualnego porozumiewania się na odległość art. 66¹ §4 kc

Złożenie oferty odpowiedź oblata na ofertę/ przez oferenta upływ terminu związania ofertą Stan związania ofertą oferenta umowa / brak umowy potwierdzenie otrzymania oferty przez oblata (oświadczenie wiedzy) zawarcie umowy/ brak zawarcia umowy TRYB OFERTOWY Oferta w postaci elektronicznej

CZAS ZWIĄZANIA OFERTĄ OFERENTA w kc Złożenie oferty między „obecnymi” Odpowiedź adresata na ofertę powinna nastąpić niezwłocznie Złożenie oferty między „nieobecnymi” Oferta przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwyczajnym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia Wyjątkowo: oferta przestaje wiązać z upływem czasu, w którym adresat mógł przystąpić do wykonania umowy art. 69 kc (ustalony w danych stosunkach zwyczaj/ wg treści oferty

Złożenie oferty Odpowiedź na ofertę oblata/ przez oferenta Upływ terminu związania ofertą Wysłanie oferty Wysłanie odpowiedzi przez oblata umowa/ Stan związania ofertą oferenta brak umowy zawarcie umowy/ brak zawarcia umowy TRYB OFERTOWY Oferta złożona pomiędzy „nieobecnymi” Od momentu wysłania oferty przez oferenta do jej dotarcia do oblata może upłynąć jakiś czas Od momentu wysłania odpowiedzi na ofertę przez oblata do jej dotarcia do oferenta może upłynąć jakiś czas Art. 66 §2, art. 69 kc

Upływ terminu związania ofertą Odpowiedź adresata na ofertę CHWILA USTANIA ZWIĄZANIA OFERTĄ OFERENTA odrzucenie oferty kontroferta Termin ustalony przez oferenta Termin wskazany w kc JEŻELI NIE

Odwołanie złożonej oferty Co do zasady jest NIEDOPUSZCZALNE (spór w doktrynie) Wyjątek: w stosunkach między przedsiębiorcami - art. 66² kc

Odwołanie oferty a Odwołanie oświadczenia Odwołanie oferty a Odwołanie oświadczenia woli z art. 61 kc woli z art. 61 kc Stan faktyczny: 1) oferta została złożona, 2) występuje stan związania ofertą. Skutek odwołania oferty (złożenia oświadczenia woli w przedmiocie odwołania oferty): ustaje stan związania ofertą Stan faktyczny: 1) oferta została złożona, 2) występuje stan związania ofertą. Skutek odwołania oferty (złożenia oświadczenia woli w przedmiocie odwołania oferty): ustaje stan związania ofertą Stan faktyczny: Oświadczenie woli zostało wysłane, ale nie dotarło jeszcze do adresata (oferta nie została złożona) Skutek odwołania oświadczenia woli, które doszło do adresata jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej: oferta nie zostaje złożona Stan faktyczny: Oświadczenie woli zostało wysłane, ale nie dotarło jeszcze do adresata (oferta nie została złożona) Skutek odwołania oświadczenia woli, które doszło do adresata jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej: oferta nie zostaje złożona

ODPOWIEDŹ OBLATA NA OFERTĘ Oświadczenie woli wyrażające Stanowcza decyzja zawarcia umowy

Sposób i forma: dowolne, każde zachowanie oblata dowolne, każde zachowanie oblata art. 60 Sposób i forma: dowolne, każde zachowanie oblata dowolne, każde zachowanie oblata art. 60 ODPOWIEDŹ NA OFERTĘ Wyjątek: wymóg ustawowy, umowny pod rygorem nieważności lub wskazany w ofercie Treść odpowiedzi: Chwila złożenia odpowiedzi: dotarcie odpowiedzi do oferenta w taki sposób aby mógł zapoznać się z jej treścią / wprowadzenie do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby oferent mógł zapoznać się z jej treścią art. 61 kc Chwila złożenia odpowiedzi: dotarcie odpowiedzi do oferenta w taki sposób aby mógł zapoznać się z jej treścią / wprowadzenie do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby oferent mógł zapoznać się z jej treścią art. 61 kc przyjęcie oferty (zgoda) Odrzucenie oferty Kontroferta (wymogi z treści oferty nie obowiązują) Nowa oferta Przyjęcie oferty z zastrzeżeniem zmiany / uzupełnienia treści oferty

WARUNKI ZAWARCIA UMOWY W PRZYPADKU PRZYJĘCIA OFERTY ZGODNOŚĆ TREŚCI OŚWIADCZEŃ WOLI STRON ZŁOŻENIE ODPOWIEDZI W SPOSÓB WYZNACZONY PRZEZ OFERENTA W OFERCIE, gdy oferent od tego uzależnia zawarcie umowy ZŁOŻENIE OŚWIADCZENIA O PRZYJĘCIU OFERTY W CZASIE ZWIĄZANIA OFERENTA OFERTĄ Wyjątek: opóźnienie w nadejściu oświadczenia woli oblata art. 67 kc

Opóźnione nadejście oświadczenia o przyjęciu oferty Stan faktyczny: 1)Oświadczenie o przyjęciu oferty przez oblata zostało wysłane w czasie właściwym (co wynika z jego treści lub okoliczności); 2)Oświadczenie oblata dotarło do oferenta po upływie terminu związania ofertą. Skutek: umowa zostaje zawarta, Wyjątek: oferent zawiadomi niezwłocznie oblata, iż w skutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za niezawartą. art. 67 kc Stan faktyczny: 1)Oświadczenie o przyjęciu oferty przez oblata zostało wysłane w czasie właściwym (co wynika z jego treści lub okoliczności); 2)Oświadczenie oblata dotarło do oferenta po upływie terminu związania ofertą. Skutek: umowa zostaje zawarta, Wyjątek: oferent zawiadomi niezwłocznie oblata, iż w skutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za niezawartą. art. 67 kc

DODATKOWY OBOWIĄZEK PRZEDSIĘBIORCY PRZY SKŁADANIU OFERTY ELEKTRONICZNEJ, ZAPRASZANIU DO NEGOCJACJI LUB DO ZAWARCIA UMOWY W INNY SPOSÓB OBOWIĄZEK INFORMACYJNY Wyjątek: 1)poczta elektroniczna albo podobny środek porozumiewania się na odległość; 2) w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami, jeżeli tak postanowili. art. 66¹ §4 kc

Brak obowiązku informacyjnego przy składaniu ofert, zaproszenia do negocjacji lub do zawarcia umowy w inny sposób, jeżeli strony tak postanowiły Brak obowiązku informacyjnego przy składaniu ofert, zaproszenia do negocjacji lub do zawarcia umowy w inny sposób, jeżeli strony tak postanowiły art. 66¹ §4 kc Milczące przyjęcie oferty – brak niezwłocznej odpowiedzi przy stałych stosunkach gospodarczych w ramach działalności gospodarczej oblata art. 68² kc ) Milczące przyjęcie oferty – brak niezwłocznej odpowiedzi przy stałych stosunkach gospodarczych w ramach działalności gospodarczej oblata art. 68² kc ) Przyjęcie oferty poprzez złożenie odpowiedzi na ofertę (pozytywnej) z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie jej treści - obowiązuje umowa o treści zmienionej Przyjęcie oferty poprzez złożenie odpowiedzi na ofertę (pozytywnej) z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień niezmieniających istotnie jej treści - obowiązuje umowa o treści zmienionej art. 68¹ kc Możliwość odwołania złożonej oferty przed zawarciem umowy (warunek: złożenie oświadczenia o odwołaniu oferty adresatowi przed wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty Możliwość odwołania złożonej oferty przed zawarciem umowy (warunek: złożenie oświadczenia o odwołaniu oferty adresatowi przed wysłaniem przez niego oświadczenia o przyjęciu oferty art. 66² kc Dodatkowe regulacje w stosunkach pomiędzy przedsiębiorcami Wyjątek: nie można odwołać oferty: 1)W treści oferty jest zastrzeżenie o jej nieodwołalności (wyrażone wprost / przez wykładnię); 2)W treści oferty został określony termin związania ofertą Wyjątek : odpowiedź - nowa oferta: 1) Pierwotna oferta z warunkiem „bez zastrzeżeń”, 2) Niezwłoczny sprzeciw oferenta; 3) W odpowiedzi na ofertę - warunek akceptacji zmian przez oferenta – brak akceptacji. UWAGA: w doktrynie wskazuje się także, że dla zastosowania cyt. przepisu wystarczy by tylko adresat oferty był przedsiębiorcą

Chwila i miejsce zawarcia umowy pomiędzy „nieobecnymi” W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w chwili otrzymania przez oferenta oświadczenia o jej przyjęciu. Jeżeli dojście do oferenta oświadczenia o przyjęciu oferty nie jest wymagane – w chwili przystąpienia przez oblata do wykonania umowy art. 70 §1 kc W razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez oferenta oświadczenia o jej przyjęciu. Jeżeli dojście do oferenta oświadczenia o przyjęciu oferty nie jest wymagane albo oferta jest składana w postaci elektronicznej – w miejscu zamieszkania albo w siedzibie składającego ofertę w chwili zawarcia umowy art. 70 §2 kc

NEGOCJACJE Wzajemne oddziaływanie stron w celu: uzgodnienia treści umowy albo w celu jej zawarcia Cechy charakterystyczne: 1)nie powstaje stan związania złożonymi przez strony propozycjami; 2)gdy strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji art. 72 §1 kc. Cechy charakterystyczne: 1)nie powstaje stan związania złożonymi przez strony propozycjami; 2)gdy strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji art. 72 §1 kc. Informacje z zastrzeżeniem poufności art. 72 ¹ kc

TRYB PRZETARGOWY PRZETARG I ETAP: OGŁOSZENIE AUKCJA III ETAP: WYBÓR OFERTY II ETAP: SKŁADANIE OFERT Prowadzi do uzgodnienia treści oświadczenia woli i do wybrania kontrahenta spośród większej grupy zainteresowanych, znajdujących się w identycznej sytuacji prawnej (postępowanie jest wielostronne i eliminacyjne)

OGŁOSZENIE Wskazanie co najmniej czasu, miejsce, przedmiotu oraz warunków aukcji albo przetargu albo wskazanie sposobu udostępnienia tych warunków Zmiana / odwołanie ogłoszenia, warunków przetargu albo aukcji: tylko wtedy, gdy zastrzeżono to w ich treści Stan związania warunkami i ogłoszeniem: organizator – od chwili udostępnienia warunków, oferent – od chwili złożenia oferty Ogłoszenie może być skierowane do ogółu, do grupy, indywidualnie oznaczonych podmiotów

AUKCJA 1)Oferty składane są kolejno, 2)Oferty składane są jawnie, 3)Każda następna oferta powinna być korzystniejsza dla organizatora; 4)Dowolna liczba ofert od każdego uczestnika, 5)Okres związania oferenta ofertą – od czasu złożenia oferty do czasu złożenia kolejnej oferty przez innego licytanta; 6)Zawarcie umowy – udzielenie przybicia przez organizatora (oświadczenie woli o zaakceptowaniu ostatniej oferty w formie wymaganej w warunkach przetargu, składane publicznie (nie ostatniemu licytantowi); 7)Organizator w warunkach aukcji może ustalić inny proces zawarcia umowy( np. przedłużyć okres związania ofert, zastrzec możliwość zamknięcia aukcji bez zaakceptowania żadnej z ofert Uzgodnieniu podlega tylko cena, wysokość świadczenia (tylko ten element podlega ocenie przy porównywaniu ofert) Oferta licytanta – stanowcza propozycja zawarcia umowy o treści określonej w ogłoszeniu aukcji i uzupełnionej przez licytanta o brakujący element - wysokość świadczenia Wyjątek: ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie: udzielenie przybicia – stan związania wynikiem aukcji (stosunek zobowiązaniowy, nie umowa przedwstępna)

PRZETARG 1)Każdy uczestnik składa jedną ofertę, 2)Okres związania uczestnika ofertą – od czasu otwarcia ofert do czasu wyboru jednej z ofert albo zamknięcia przetargu bez wyboru żadnej oferty, chyba że w warunkach przetargu postanowiono inaczej; 3)Wybór jednej oferty – obowiązek organizatora zawarcia umowy; 4)Zawarcie umowy – niezwłoczne złożenie uczestnikowi oświadczenia woli o przyjęciu oferty, dla pozostałych uczestników to tylko informacja o wyniku przetargu – oświadczenie wiedzy, chyba że w warunkach przetargu postanowiono inaczej; 5)Przepisy szczególne Uzgodnieniu może podlegać więcej niż jeden element, które są brane pod uwagę przy wyborze oferty Oferta uczestnika – stanowcza propozycja zawarcia umowy o treści określonej w ogłoszeniu przetargu i uzupełnionej przez licytanta o brakujący elementy Wyjątek: ważność umowy zależy od spełnienia szczególnych wymagań przewidzianych w ustawie: stan związania wynikiem przetargu (stosunek zobowiązaniowy, nie umowa przedwstępna)

Wadium Dodatkowe zastrzeżenie w warunkach aukcji albo przetargu, uzależniającego dopuszczenie potencjalnych uczestników do udziału w postępowaniu od wpłacenia określonej sumy pieniężnej lub zabezpieczenie jej zapłaty Warunek związania organizatora, Zabezpieczenie zawarcia umowy, Ewentualne zabezpieczenie wykonania umowy – jeżeli tak postanowiono w warunkach przetargu Dodatkowe zastrzeżenie w warunkach aukcji albo przetargu, uzależniającego dopuszczenie potencjalnych uczestników do udziału w postępowaniu od wpłacenia określonej sumy pieniężnej lub zabezpieczenie jej zapłaty Warunek związania organizatora, Zabezpieczenie zawarcia umowy, Ewentualne zabezpieczenie wykonania umowy – jeżeli tak postanowiono w warunkach przetargu

Unieważnienie umowy Przesłanki: Wpływ na wynik aukcji lub przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Kto wpłynął: strona umowy, inny uczestnik, osoba działająca z nimi w porozumieniu. Kto uprawniony: organizator, uczestnik, ten na czyj rachunek została zawarta umowa, dający zlecenie. Termin na skorzystanie z uprawnień: 1 miesiąc od powzięcia przez uprawnionego wiadomości o przyczynie unieważnienia, ale nie później niż 1 rok od dnia zawarcia umowy. Przesłanki: Wpływ na wynik aukcji lub przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. Kto wpłynął: strona umowy, inny uczestnik, osoba działająca z nimi w porozumieniu. Kto uprawniony: organizator, uczestnik, ten na czyj rachunek została zawarta umowa, dający zlecenie. Termin na skorzystanie z uprawnień: 1 miesiąc od powzięcia przez uprawnionego wiadomości o przyczynie unieważnienia, ale nie później niż 1 rok od dnia zawarcia umowy.

Dziękuję za uwagę.