Układ smarowania (olejenia)

I. Podstawowe wiadomości o tarciu i smarowaniu

1. Pojęcie tarcia Tarciem nazywamy zjawisko występujące podczas wzajemnego przesuwania się po sobie dwóch ciał obciążonych siłą prostopadłą do powierzchni ich styku. Zjawisku tarcia towarzyszy opór zwany siłą tarcia. T=μN

2.Rodzaje tarcia a). Ślizgowe, b). Toczne.

3.Rodzaje tarcia ślizgowego a). Spoczynkowe, b). Ruchowe.

4.Rodzaje smarowania a). Suche,

b). Półpłynne,

c). Płynne.

5.Pojęcie klina olejowego (smarowego)

II. Warunki pracy oleju silnikowego

6.Zadania oleju silnikowego Zapewnienie tarcia płynnego współpracujących par kinematycznych, Odprowadzanie ciepła (chłodzenie), Ochrona przed korozją, Zapobieganie wytrącaniu się zanieczyszczeń na powierzchniach roboczych.

7.Wymagania stawiane olejom silnikowym Odporny na rozrywanie - mimo dużych nacisków jednostkowych, Dobra przyczepność do pracujących powierzchni (lepkość), Małe opory międzycząsteczkowe – tarcie między jego cząsteczkami powinno być niewielkie, Mało wrażliwy na zmiany temperatury, Zdolność neutralizacji powstających kwasów, Zdolność utrzymywania zanieczyszczeń w stanie rozproszonym, Odporny na tzw. starzenie się.

8.Podział olejów w zależności od lepkości a). Zimowe (5W, 10W, 15W, 20W, 25W), b). Letnie (20, 30, 40, 50), c). Wielosezonowe (10W/30, 20W/30, 15W/40, 20W/40).

9.Podział olejów w zależności od klasy jakości a). Oleje klasy S (SA, SB, SC, SD, SE, SF, SG) – przeznaczone do silników ZI, b). Oleje klasy C (CA, CB, CC, CD) – przeznaczone do silników ZS.

10.Przykłady zaszeregowania olejów do klas lepkości i jakości

11.Czasokres wymiany oleju a). W samochodach - 5÷20 tys. km, b). W ciągnikach i maszynach roboczych - 200÷250 mth.

III. Zadania i podział układów smarowania (olejenia)

1.Zadania układu smarowania a). Zmniejszenie oporów tarcia współpracujących powierzchni elementów silnika, b). Chłodzi silnie nagrzewające się części, c). Zmniejsza skłonność do wybijania się części i osłabia ich uderzenia o siebie przy zmianach prędkości ruchu, d). Uszczelnia dodatkowo tłoki w cylindrach obniżając w ten sposób intensywność przedmuchów do skrzyni korbowej.

2.Elementy silnika wymagające smarowania Łożyska główne i korbowodowe wału korbowego, Łożyska wałka rozrządu, Elementy mechanizmu rozrządu, Zestawy tłok – tuleja cylindrowa, Elementy pomocniczych urządzeń silnika.

3.Systemy smarowania (olejenia) a). Rozbryzgowy, b). Mieszankowy, c). Ciśnieniowy, d). Mieszany.

4.Rodzaje smarowania pod ciśnieniem a). Z suchą miską olejową, b). Z mokrą miską olejową.

IV. Budowa typowego ciśnieniowego układu olejenia

5. Zasadnicze elementy ciśnieniowego układu olejenia.

6. Zasada działania zębatej pompy oleju.

7. Wartości ciśnienia oleju w układzie olejenia 7. Wartości ciśnienia oleju w układzie olejenia. Zależy od konstrukcji silnika 0,1-0,5 MPa - niskoprężne 0,1-0,3 MPa - wysokoprężne 0,25-0,5 MPa

8.Podział filtrów. a) w zależności od dokładności czyszczenia: -wstępne, -zgrubnego czyszczenia, -dokładnego czyszczenia.

Filtr wstępny

Filtr zgrubnego oczyszczania

Filtr dokładnego oczyszczania Filtr pochłaniający dokładnego oczyszczania, szeregowy

9. Podział filtrów w zależności od sposobu połączenia w obiegu szeregowe równoległe

10.Podział filtrów w zależności od sposobu czyszczenia pochłaniające odśrodkowe magnetyczne

Filtry pochłaniające

Filtry odśrodkowe

Filtry magnetyczne

11.Zadania zaworu redukcyjnego i przelewowego

Zawór przelewowy

12. Zasada działania układu smarowania

V. Obsługa układu olejenia silnika

1.Podział czynności obsługowych układu olejenia silnika a). Czynności obsługowe wykonywane codziennie, b). Czynności obsługowe wykonywane okresowo.

2.Czynności obsługowe układu olejenia wykonywane codziennie a). Sprawdzanie poziomu oleju w misce olejowej,

b). Kontrola ciśnienia oleju,

c). Kontrola szczelności układu.

3.Czynności obsługowe układu olejenia wykonywane okresowo a). Wymiana oleju silnikowego – po uprzednim rozgrzaniu silnika, -w samochodach - 5÷20 tyś. km, -w ciągnikach i maszynach roboczych - 200÷250 mth.

b). Wymiana filtrów lub wkładów filtrów,

c). Czyszczenie filtrów.