ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA SZKODĘ WYRZĄDZONĄ PRZY WYKONYWANIU WŁADZY PUBLICZNEJ

art. 77 ust. 1 Konstytucji jest to odpowiedzialność za własny czyn odpowiedzialność oparta na obiektywnej ocenie działania lub zaniechania szkodzącego - zasada bezprawności Art. 417 § 1 k.c. – lex generalis

Podmioty odpowiedzialne 1)osoby prawne wykonujące z mocy prawa władzę publiczną, w szczególności Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego (art. 417 § 1 k.c.) 2)osoby prawne, którym zlecono wykonywanie zadań z zakresu władzy publiczną, na podstawie porozumienia, w szczególności jednostki samorządu terytorialnego (§ 2 ) kryterium funkcjonalne Poszkodowany każdy podmiot prawa cywilnego art. 77 ust. 1 Konstytucji

Przesłanki odpowiedzialności szkoda niezgodne z prawem zachowanie się przy wykonywaniu władzy publicznej adekwatny związek przyczynowy między nimi

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wydaniem niezgodnego z prawem aktu normatywnego (art. 417¹ § 1 k.c.) przedsąd (prejudykat) wymóg przedsądu nie odnosi się do niezgodności prawa krajowego z prawem wspólnotowym

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niezgodnym z prawem prawomocnym orzeczeniem lub ostateczną decyzją (art. 417¹ § 2 k.c.) akty władcze o charakterze indywidualnym, a nie normatywnym zasada - prejudykat

stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wydanego w postępowaniu cywilnym – prejudykatem są rozstrzygnięcia wydane w postępowaniu: 1) ze skargi o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem 2) ze skargi kasacyjnej 3) ze skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia

brak wymogu uzyskania prejudykatu, gdy tak stanowią przepisy odrębne Art. 4241b k.p.c.: „W wypadku prawomocnych orzeczeń, od których skarga nie przysługuje, odszkodowania z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem można domagać się bez uprzedniego stwierdzenia niezgodności orzeczenia z prawem w postępowaniu ze skargi, chyba że strona nie skorzystała z przysługujących jej środków prawnych”.

przepisy postępowania karnego zawierają uregulowanie szczególne dotyczące odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne skazanie oraz niesłuszne stosowanie środków przymusu (art. 552 i nast. k.p.k.), więc przepisy k.c. nie znajdują zastosowania (art. 421 k.c.)

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niewydaniem orzeczenia lub decyzji (art. 417¹§ 3 k.c.) zaniechanie organu władzy publicznej zasada: prejudykat wymóg jego uzyskania może znosić przepis odrębny zagadnienie przewlekłości postępowania ustawa z 17 VI 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki:

„Art : Strona, której skargę uwzględniono, może w odrębnym postępowaniu dochodzić naprawienia szkody wynikłej ze stwierdzonej przewlekłości od Skarbu Państwa albo solidarnie od Skarbu Państwa i komornika. 2. Postanowienie uwzględniające skargę wiąże sąd w postępowaniu cywilnym o odszkodowanie lub zadośćuczynienie, co do stwierdzenia przewlekłości postępowania. Art. 16. Strona, która nie wniosła skargi na przewlekłość postępowania zgodnie z art. 5 ust. 1, może dochodzić - na podstawie art. 417 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.3)) - naprawienia szkody wynikłej z przewlekłości, po prawomocnym zakończeniu postępowania co do istoty sprawy”.

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną niewydaniem aktu normatywnego (art. 417¹ § 4 k.c.) zaniechanie legislacyjne gdy obowiązek wydania aktu normatywnego wskazuje przepis prawa nie jest równoznaczne z zaniechaniem legislacyjnym wydanie przez TK tzw. postanowienia sygnalizacyjnego nie ma wymogu przedsądu

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej (art. 417² k.c.) odpowiedzialność na zasadzie słuszności dalej posunięta ochrona, niż wynika to z art. 77 ust. 1 Konstytucji tylko szkoda na osobie problem oceny związku przyczynowego: 1)zasada ogólna z art. 361 § 1 k.c. 2)należy odstąpić od kryterium normalności związku przyczynowego, jeżeli uzasadniają to względy słuszności (M. Safjan, A. Śmieja, Z. Radwański, G. Bieniek, J. Kremis)

Uregulowania odrębne przepisów art. 417, 417¹ i 417² k.c. nie stosuje się, jeżeli odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej jest uregulowana w przepisach szczególnych (art. 421 k.c.)