ZDARZENIE PRAWNE – CZYNNOŚĆ PRAWNA – OŚWIADCZENIE WOLI Mgr Natalia Gralewska ZDARZENIE PRAWNE – CZYNNOŚĆ PRAWNA – OŚWIADCZENIE WOLI Poruszane zagadnienia: Zdarzenia prawne (pojęcie, typy) Czynność prawna (pojęcie, rodzaje) Oświadczenie woli Złożenie oświadczenia woli

FAKT, Z KTÓRYM NORMA PRAWNA WIĄŻE OKREŚLONE KONSEKWENCJE NORMATYWNE ZDARZENIE PRAWNE FAKT, Z KTÓRYM NORMA PRAWNA WIĄŻE OKREŚLONE KONSEKWENCJE NORMATYWNE

KONSEKWENCJE NORMATYWNE (SKUTKI) POWSTANIE STOSUNKU CYWILNOPRAWNEGO ZMIANA STOSUNKU CYWILNOPRAWNEGO USTANIE STOSUNKU CYWILNOPRAWNEGO

CZYNNOŚCI KONWENCJONALNE ZDARZENIA PRAWNE INNE ZDARZENIA CZYNNOŚCI KONWENCJONALNE

OGÓLNE TYPY ZDARZEŃ PRAWNYCH CZYNNOŚCI PRAWNE ZDARZENIA ZBLIŻONE DO CZYNNOŚCI PRAWNYCH (oświadczenia wiedzy, przejawy uczuć) ORZECZENIA SĄDOWE lub DECYZJE ADMINISTRACYJNE NIEWYKONYWANIE UPRAWNIEŃ W OKREŚLONYM CZASIE (przedawnienie, terminy zawite)

CZYNNOŚĆ PRAWNA Czynność konwencjonalna (skonstruowana przez normy prawne) „Narzędzie” służące do kształtowania stosunków cywilnoprawnych (zawarcie umowy, udzielenie pełnomocnictwa, sporządzenie testamentu, przyrzeczenie publiczne, odstąpienie od umowy) Dokonanie czynności prawnej = wystąpienie wszystkich elementów, które tworzą stan faktyczny (zdarzenie prawne) Realizacja zasady autonomii woli

OŚWIADCZENIE WOLI DEFINICJA LEGALNA Art. 60 KC - „Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli)”. Oświadczenie woli to zachowanie się osoby dokonującej czynności prawnej, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny.

OŚWIADCZENIE WOLI C.D. Wola zewnętrzna (oświadczenie woli) może być wyrażona za pomocą jakiegokolwiek znaku językowego lub pozajęzykowego, pod warunkiem, że będzie on zrozumiały dla odbiorcy (sensowny) Wyraźne bądź dorozumiane (konkludentne) Oświadczenie woli a czynność prawna ?

OŚWIADCZENIA INNEGO RODZAJU OŚWIADCZENIA WIEDZY (np. wydanie pokwitowania, spisanie protokołu odbioru, zawiadomienie o wadzie) WYPOWIEDZI TYPU SPRAWZDAWCZEGO (złożenie rachunku z zarządu) PRZEJAWY UCZUĆ (akt przebaczenia) OŚWIADCZENIA WOLI NIE NA SERIO

POSTACI CZYNNOŚCI PRAWNYCH ze względu na strony uczestniczące w czynności prawnej UCHWAŁY JEDNOSTRONNE - wypowiedzenie umowy - odstąpienie od umowy - sporządzenie testamentu UMOWY - umowa sprzedaży - umowa najmu - umowa darowizny

ze względu na elementy tworzące stan faktyczny danej czynności prawnej KONSENSUALNE - umowa sprzedaży - umowa o roboty budowlane - ustanowienie pełnomocnika REALNE - umowa przechowania - zastaw - objęcie w posiadanie rzeczy niczyjej

ze względu na moment wystąpienia skutków czynności prawnej MIĘDZY ŻYJĄCYMI (inter vivos) NA WYPADEK ŚMIERCI (mortis causa)

ze względu na skutki prawne wywoływane przez czynność prawną ZOBOWIĄZUJĄCE ZOBOWIĄZUJĄCO - ROZPORZĄDZAJĄCE ROZPORZĄDZAJĄCE Art. 155 KC § 1. Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. § 2. Jeżeli przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, do przeniesienia własności potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. To samo dotyczy wypadku, gdy przedmiotem umowy zobowiązującej do przeniesienia własności są rzeczy przyszłe.

CZYNNOŚĆ ROZPORZĄDZAJĄCA = CZYNNOŚĆ PRZYSPARZAJĄCA ? ze względu na zmiany w sferze majątkowej osoby, na rzecz której czynność została dokonana PRZYSPARZAJĄCE CZYNNOŚĆ ROZPORZĄDZAJĄCA = CZYNNOŚĆ PRZYSPARZAJĄCA ?

ze względu na istnienie przyczyny prawnej czynności przysparzającej KAUZALNE ABSTRAKCYJNE KAUZALNOŚĆ CZYNNOŚCI PRAWNYCH

TYPY KAUZ : Obligandi vel acquirendi – podstawą prawną przysporzenia jest nabycie prawa lub innej korzyści przez osobę dokonującą czynności prawnej Solvendi – osoba dokonuje czynności prawnej przysparzającej w celu zwolnienia się ze zobowiązania Donandi – przysporzenie następuje w celu obdarowania innej osoby, nieodpłatnie Cavendi - zabezpieczająca

CZYNNOŚCI UPOWAŻNIAJĄCE Podmiot dokonujący czynności prawnej upoważniającej (X) udziela innemu podmiotowi (Y) kompetencji do dokonania określonej czynności prawnej ze skutkiem dla siebie samego (dla X); skutki prawne czynności podjętych przez upoważnionego (Y), powstają bezpośrednio w sferze prawnej osoby dokonującej czynności prawnej upoważniającej (X).

CZYNNOŚCI POWIERNICZE (FIDUCJARNE) Powierzający przenosi na powiernika określone prawo, z którego ten może korzystać względem osób trzecich, natomiast powiernik zobowiązuje się do korzystania z tego prawa w zakresie określonym treścią umowy powierniczej, w szczególności że przeniesie z powrotem na powierzającego prawo. Jeśli powiernik naruszy umowę powierniczą (przeniesie prawo na osobę trzecią), ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą względem powierzającego.

ZGODA OSOBY TRZECIEJ Zgoda osoby trzeciej stanowi oświadczenie woli warunkujące skuteczność czynności prawnej podjętej przez uczestnika czynności prawnej.

ZŁOŻENIE OŚWIADCZENIA WOLI OŚWIADCZENIA WOLI SKŁADANE INDYWIDUALNYM ADRESATOM: uznaje się za złożone z chwilą, gdy doszło do adresata w taki sposób, że mógł on zapoznać się z jego treścią (art. 61 § 1 KC). Jeśli oświadczenie woli jest składane innej osobie w postaci elektronicznej, to uważa się je za złożone z chwilą, gdy zostało wprowadzone do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, że adresat mógł zapoznać się z jego treścią (art. 61 § 2 KC). OŚWIADCZENIA WOLI KIEROWANE DO NIEOKREŚLONE GRONA OSÓB: uważa się za złożone z chwilą ich upublicznienia. OŚWIADCZENIA WOLI, KTÓRE NIE WYMAGAJĄ ZAKOMUNIKOWANIA NIKOMU: uważa się za złożone z chwilą przejawu woli.