NEURALGIA POPÓŁPAŚCOWA

Półpasiec - patofizjologia Czynnik etiologiczny utajony przetrwały w zwoju DRG wirus ospy wietrznej i opryszczki pospolitej Czynniki predysponujące osłabiona odporność-AIDS, immunosupresja choroba nowotworowa

Półpasiec - patofizjologia Zmiany zapalne, krwotoczne i martwicze w zwoju DRG i rogach tylnych rdzenia kręgowego Demielinizacja, zwłóknienie, odczyn zapalny dermatomów objętych chorobą Wirus

Półpasiec - charakterystyka Częstość występowania 4 / 1000 (10-20% populacji) Częstość występowania rośnie z wiekiem Najczęściej zmiany obejmują dermatomy piersiowe ~50%

Półpasiec - charakterystyka Obszar nerwu trójdzielnego 20% głównie w obrębie pierwszej gałęzi 13% Półpasiec oczny w 25-70% z zapaleniem rogówki, zapaleniem tęczówki lub zapaleniem naczyniówki

Półpasiec - charakterystyka Charakterystyczne, jednostronne, pęcherzykowo-grudkowe wykwity skórne w obrębie obszarów zaopatrywanych przez czuciowe korzenie nerwowe (dermatomy)

Półpasiec - charakterystyka Ostry ból o różnym natężeniu - stały objaw Ból ma charakter piekący z towarzyszącymi zaburzeniami czucia (parestezje, hipoestezje, dyzestezje) Czas trwania dolegliwości bólowych = czas gojenia wykwitów = 3-5 tygodni(ok.12-20% pacjentów) Rozbicie i gorączka.

Półpasiec - charakterystyka Niedowłady –przy zajęciu motorycznych części rogu przedniego.

Półpasiec - charakterystyka Badania: Swoiste przeciwciała IgM przeciwko wirusowi Varicella-zoster Znaczny wzrost miana IgG więcej niż cztery razy w bad. po 10 dniach Wyizolowanie patogennych antygenów wirusowych z płynnej zawartości pęcherzykowej

Półpasiec - charakterystyka Badania: W płynie m-rdz- pleocytoza limfocytowa i umiarkowany wzrost białka

Leczenie acyklovir 5x800mg przez 7dni zapobieganie wtórnym zakażeniom: antybiotyk, np.doksycyklina w dobowej dawce 200mg przez 7dni miejscowo:maści, puder w zawiesinie, jałowe kompresy leczenie bólu blokady ukladu wspólczulnego lidokaina iv. w dawce 3mg/kg mc. w ciągu 30 min.

Leczenie acyklovir !!!!! Wzrost parametrów nerkowych Niewydolność nerek Odwracalne objawy neurologiczne Wzrost parametrów wątrobowych Pancytopenia Zaburzenia żołądkowo-jelitowe Wykwity skórne

Leczenie-cele Udaremnienie rozprzestrzenienia się wirusów Zwalczanie ostrych bólów Udaremnienie rozwinięcia się neuralgii popółpaścowej

Leczenie Decydujące znaczenie ma rozpoczęcie leczenia tak wcześnie, jak jest możliwe (w przeciągu 48 godzin po pojawieniu się wykwitów), aby zaatakować wirusy w okresie replikacji.

Neuralgia popółpaścowa - charakterystyka Samoistny ból stały lub napadowy o charakterze: parzącym, kłującym, piekącym, strzelającym lub pulsującym; ograniczony do dermatomów objętych chorobą, utrzymujący się po wygojeniu zmian skórnych Częstość neuralgii śr. ~ 10%(9-15%); po roku 2-5% Częstość wzrasta z wiekiem > 50 r.ż. ~ 50% > 65 r.ż. ~ 75% > 80 r.ż. ~100%

Neuralgia popółpaścowa - charakterystyka Czynniki ryzyka neuralgii półpasiec 1 gałęzi nerwu V cukrzyca choroba nowotworowa osłabiona odporność Dolegliwości bólowe zaostrza zimna deszczowa pogoda stres Dolegliwości bólowe mogą ustąpić samoistnie w ciągu kilku miesięcy lub utrzymywać się o różnym stopniu natężenia do końca życia

W Poradni Przeciwbólowej w latach 1998-2003 leczono: 132 chorych z półpaścem (94 K / 38 M) wiek: 19 – 92 lat czas trwania dolegliwości: 3 tygodnie – 7 lat natężenie bólu w skali VAS: 4 – 10 choroby współistniejące: choroba nowotworowa - 20 zaburzenia odporności - 22

Lokalizacja półpaśca kończyna dolna kończyna górna głowa klatka piersiowa

Warianty leczenia < 4 tygodni od 4 tygodni do 12 miesięcy Farmakoterapia: NLPZ, tramadol, Amitryptylina, carbamazepina, clonazepam, baclofen, gabapentyna Farmakoterapia: NLPZ, tramadol, amitryptylina, carbamazepina, clonazepam, baclofen, gabapentyna Farmakoterapia: NLPZ, tramadol, amitryptylina Blokady: międzyżebrowe, zwoju gwiaździstego, nerwu kulszowego, ZO ŚZM co 2-3 dni liczba 3 – 10

Wyniki leczenia Dobry VAS = 1-2 Bardzo dobry VAS = 0 Zły VAS ł 3 Brak danych

W zależności od wieku pacjenta Wyniki leczenia W zależności od wieku pacjenta Złe VAS ł 3 Brak danych Pozytywne VAS Ł 2

w zależności od okresu jego rozpoczęcia Wyniki leczenia w zależności od okresu jego rozpoczęcia Złe VAS ł 3 Brak danych Pozytywne VAS Ł 2

Wnioski Leczenie pacjentów > 50 roku życia z utrzymującymi się dolegliwościami bólowymi powinno być podejmowane jak najwcześniej, czyli po 4 tygodniach od wystąpienia pierwszych objawów półpaśca- po zagojeniu się zmian skórnych. Blokady nerwowe ŚZM w połączeniu z farmakoterapią TLPD i/lub lekami przeciwpadaczkowymi są skuteczną metodą leczenia tego schorzenia. Rokowanie co do wyleczenia w wieku podeszłym > 80r. życia jest gorsze niż u pacjentów młodszych niezależnie od czasu rozpoczęcia leczenia.