Rozpoznawanie Krzywdzenia Dzieci Beata Ciejka Fundacja Dzieci Niczyje 20.11. 2015r.

Zarys historyczny problematyki krzywdzenia dzieci 1874 – pierwszy przypadek zgłoszenia do sądu sprawy maltretowania 8 letniej dziewczynki, przez matkę. 1962 – artykuł Henrego Kaempe- lekarza pediatry. Jako pierwszy opisał „Zespół dziecka krzywdzonego”.Przedstawiając go jako jednostka kliniczna występująca u małych dzieci, do 3 roku życia, które doświadczyły ciężkich form przemocy fizycznej.

Formy krzywdzenia dzieci Krzywdzenie fizyczne- umyślne zadawanie dziecku urazów cielesnych, jako forma dyscyplinowania.

Rozpoznawanie krzywdzenia dzieci-nieprzypadkowych urazów rozbieżność obrazu klinicznego dziecka, a wywiadu z matką ślady na ciele symetryczne, odbity na ciele przedmiot, liczne ślady na ciele dziecka zachowanie dziecka: niespokojne, zalęknione, wycofane dziecko słabo rozwijające się pod względem psycho-fizycznym.

Zespół dziecka potrząsanego Dotyczy dzieci do 6 m. życia, ponieważ dzieci te mają: słabe mięśnie karku nie zrośnięte szwy czaszki i ciemiączka.

Rzadkie przypadki krzywdzenia dzieci Zespół Munchausena per procura. dotyczy dzieci do 6 miesiąca życia, Sprawcą jest matka, najczęściej związana z zawodem paramedycznym. Uszkodzenia podniebienia, dziąseł. Uszkodzenia genitaliów-zawiązanie penisa, żeby uniknąć moczenia lub masturbacji Podawanie soli

Ściśnięcie pośladków, ażeby dziecko nie oddawało kału, Niedrożność jelit z powodu uderzeń w brzuch, Ślady ugryzień przez człowieka

Krzywdzenie psychiczne dziecka Konsekwentne działanie osoby dorosłej, zaburzające prawidłowe funkcjonowanie dziecka w społeczeństwie, godzące w jego rozwój.

Zaniedbywanie dziecka Niedożywienie Brak higieny Brak szczepień Nie leczenie dziecka Brak kontroli i opieki

WYKORZYSTYWANIE SEKSUALNE DZIECKA Wykorzystywanie seksualne dziecka to włączanie go w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, i/lub na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób.

Formy wykorzystywania seksualnego Prezentacja dziecku treści pornograficznych Robienie dziecku zdjęć o charakterze pornograficznym, nagrywanie. Dotykanie, całowanie narządów płciowych dziecka. Nakłanianie do całowania i dotykania narządów płciowych osoby dorosłej.

Penetracja pochwy lub odbytu dziecka palcem lub przy użyciu innych przedmiotów. Pochwowy lub analny stosunek z dzieckiem.

Objawy wykorzystywania seksualnego Niepodważalne: - Ciąża - Obecność nasienia w pochwie lub w odbycie - Choroba weneryczna Objawy, które mogą sugerować, że dziecko jest ofiarą przemocy seksualnej:

Objawy ,które mogą wskazywać na wykorzystywanie seksualne Erotyzacja dziecka Problemy emocjonalne Dolegliwości psychosomatyczne Zachowania autodestrukcyjne Objawy nerwicowe Problemy szkolne

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE POWSTAWANIU ZWIĄZKÓW KAZIRODCZYCH Przekazywane pokoleniowo wzorce nadużywania seksualnego dzieci w rodzinie, Klimat przemocy i agresji w rodzinie, Nałogi, Izolacja rodziny z otoczenia społecznego, Zaburzenia więzi uczuciowej i seksualnej między rodzicami, Wyłączenie się psychiczne i/lub fizyczne matek z życia rodzinnego Psychopatologiczne cechy u sprawców

FAZY RELACJI KAZIRODCZYCH Tuckman (1989) I Faza ukrywania związku II Faza bezradności dziecka III Faza przystosowania IV Faza intrapsychicznego konfliktu i protestu dziecka V Faza wycofywania się dziecka z relacji

Dziecko- „taki jestem” Nieakceptowanie siebie i swojego ciała doświadczanie najczęściej trudnych emocji „Nie mów”, „Nie odczuwaj”, Nie ufaj” Zachwiane poczucie bezpieczeństwa Nieufność Niskie poczucie własnej wartości dziecko

Główne cele terapii dzieci krzywdzonych Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa i przywrócenie zaufania do dorosłych. Nabywanie przez dziecko umiejętności rozpoznawania i wyrażania własnych uczuć i emocji, umożliwienie odreagowania negatywnych emocji. Zwiększenie poczucia własnej wartości Zniesienie braku akceptacji siebie i swojego ciała

PSYCHOLOGICZNE SPOSOBY RADZENIA SOBIE PRZEZ DZIECKO- OFIARĘ KAZIRODZTWA Racjonalizacja Wyparcie Eksternalizacja i splitting Idealizacja rodzica Identyfikacja ze sprawcą

OCENA SZKÓD PSYCHICZNYCH WYNIKAJĄCYCH Z KRZYWDZENIA Nasilenie objawów urazu psychicznego zależne jest od: - wieku dziecka - czasu trwania doświadczenia urazowego - nasilenia agresji - nasilenia gróźb - osoby sprawcy - wsparcia ze strony osób dorosłych

ZESPÓŁ STRESU POURAZOWEGO (PTSD)- TYPOWE OBJAWY Uporczywe doświadczanie traumy w snach, powtarzających się intruzywnych wspomnieniach, skojarzeniach, formach zabawy Emocjonalne odcięcie się od negatywnych doświadczeń (odrętwienie), izolacja w relacjach z osobami bliskimi i dalszym otoczeniem, wycofywanie się z wcześniejszych aktywności Nadreaktywność, nadmierne pobudzenie skutkujące zaburzeniami snu, trudnością w koncentracji uwagi i zakłóceniem funkcji poznawczych

Rozmowa z dzieckiem wykorzystanym seksualnie

Rozmowa z dzieckiem wykorzystanym seksualnie PAMIĘTAJ Podstawą rozmowy z dzieckiem o wykorzystaniu seksualnym jest nawiązanie i podtrzymanie dobrej relacji z nim. Pozwól dziecku wyrażać i przeżywać emocje. Zachowaj ostrożność w oferowaniu bliskości fizycznej. Nie składaj pochopnych obietnic.

Ogólne techniki i zasady rozmowy z dzieckiem -bądź konkretny w pytaniach -zawsze proś dziecko o wyjaśnienie słów, których nie rozumiesz -jeśli dziecko zakrywa twarz, oczy, zniża głos, szepcze- odpowiadając na pytania, pozwól mu na to -kontroluj swoje emocje.

Zasady rozmowy z dzieckiem c.d. Czego nie wolno robić ? nie pouczaj dziecka w czasie rozmowy nigdy nie obiecuj nagrody za dostarczenie informacji. nie oceniaj żadnych wypowiedzi dziecka nie okazuj zniecierpliwienia. nie obiecuj, że nikomu nie powiesz o tym, co od niego usłyszałeś

Zasady rozmowy z dzieckiem– czego nie wolno robić c.d. - nie pytaj dziecka, czy kocha sprawcę i czy sprawca kocha dziecko nie pytaj dziecka dlaczego sprawca zrobił mu krzywdę, - nie pytaj dlaczego się nie broniło, nie powiedziało nikomu.

Bariery utrudniające ujawnienie Utrata zaufania Krzywda Wina Wstyd Utrata miłości

„RODZIC NIE KRZYWDZĄCY” Nie jest sprawcą przemocy wobec dziecka Często ukrywa problem przemocy w rodzinie Jest bierny wobec problemu Chroni sprawcę

Przyczyny ukrywania problemu i biernej postawy c.d. Brak wsparcia w rodzinie generacyjnej Lęk przed konsekwencjami ujawnienia problemu Lęk przed stygmatyzacją Poczucie zagrożenia ze strony sprawcy Lęk przed rozpadem rodziny Ochrona własnego pozytywnego wizerunku jako partnera seksualnego

Rozmowa z rodzicem, gdy rodzic nie jest sprawcą Ważne komunikaty w rozmowie „Skoncentrujcie się na tym, jak pomóc dziecku”. „Nie obwiniajcie się nawzajem”. „To nie jest wina dziecka”. „Okażcie dziecku wsparcie, pokażcie, że mu wierzycie”. „Nie wypytujcie dziecka, ale bądź otwarty na jego relacje”. „Nie zmuszajcie dziecka do konfrontacji ze sprawcą”. „Pozwólcie dziecku okazywać uczucia wobec sprawcy”. „Nie zmieniajcie drastycznie dotychczasowego trybu życia dziecka”.

Rozmowa z rodzicem, gdy rodzic nie jest sprawcą Jak wesprzeć rodziców? „Możecie teraz wiele zrobić, jako rodzice”. „To co się stało waszemu dziecku nie musi mieć długotrwałego wpływu na nie i waszą rodzinę”. „To, że dziecko nie powiedziało wam o wykorzystaniu od razu, może świadczyć o tym, że chciało was chronić, jako ważne dla siebie osoby”. „To trudna chwila. Poszukajcie dla siebie wsparcia”.

Rozmowa z rodzicem niekrzywdzącym, gdy drugi rodzic jest sprawcą Trudności rodzica Zagrożenie rozpadu rodziny Pogorszenie sytuacji bytowej Destabilizacja dotychczasowej sytuacji

Rozmowa z rodzicem niekrzywdzącym, gdy drugi rodzic jest sprawcą Reakcje emocjonalne rodzica Niedowierzanie Racjonalizacja Odrzucenie dziecka Ambiwalencja (chce chronić dziecko i sprawcę) Poczucie winy Złość wobec sprawcy, dziecka, osoby interweniującej Bezradność

Podejmowanie interwencji ART.304 & 1 kodeksu postępowania karnego Każdy komu jest wiadomo, że dziecko jest krzywdzone powinien zgłosić to odpowiednim organom: w sądzie rodzinnym, prokuraturze, policji pracownikowi szkoły, placówce opiekuńczo-wychowawczej, OPS. Każdy dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuraturę lub policję.

Art. 572 & 1 kodeksu postępowania cywilnego. Jeśli niepokoi cię sytuacja dziecka, podejrzewasz, że może być ofiarą krzywdzenia, ale nie jesteś tego pewien, zawsze możesz złożyć wniosek do sądu rodzinnego o wgląd w sytuację rodzinną dziecka. Każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, zobowiązany jest zawiadomić o nim sąd rodzinny

Procedura „Niebieskie Karty Ustawa z dnia z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie – 1 sierpnia 2010 r. – art. 9 d. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia z dnia 13 września 2011 r. w sprawie procedury „Niebieskie Karty” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” - 18 października 2011 r.

Art. 12 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych lub zawodowych powzięły podejrzenie o popełnieniu ściganego z urzędu przestępstwa z użyciem przemocy w rodzinie, niezwłocznie zawiadamiają o tym Policję lub prokuratora. Osoby będące świadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomić o tym Policję, prokuratora lub inny podmiot działający na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Interwencja prawna socjalna psychologiczna medyczna

Praca interdyscyplinarna Współpraca, służb związanych bezpośrednio z dzieckiem np. szkoła, ośrodek pomocy społecznej, poradnia psychologiczno-pedagogiczna, policja itp., - na rzecz poprawy sytuacji dziecka, - podjęcia interwencji - podzielenia się zadaniami Ważne: -wiedza pomagających - własne poglądy osób pomagających na temat rodziny, kiedy podejmować interwencję

Dobrze zorganizowana pomoc dziecku dziecko Rodzic wspiera jący Interwencja

Fundacja Dzieci Niczyje DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Beata Ciejka Fundacja Dzieci Niczyje Tel. 826-88-62 beata.ciejka@fdn.pl