Różnorodność aktywności Katolickie Szkoły Niepubliczne Pruszcz Gdański Agnieszka Jąkalska, Marcela Marjak, klasa 3G Nauczyciel biologii: Hanna Ćwikałowska

Plan prezentacji: Sposoby spędzania czasu i różne rodzaje aktywności. Aktywność w Pruszczu Gdańskim. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka. Spalanie kalorii a wysiłek fizyczny. Efekty braku wysiłku fizycznego. Wnioski.

Sposoby spędzania czasu: Czynne (aktywne) Bierne inaczej aktywność ruchowa, czynność wykonywana w pozycji rekreacyjny wysiłek fizyczny; siedzącej lub leżącej, nie angażująca zalicza się do niego uprawianie dużej ilości siły fizycznej; zalicza się sportu, spacery, zabawy do niego sen, czytanie książki, rekreacyjne, np. słuchanie muzyki czy oglądanie TV jazda na rowerze oglądanie TV gra w piłkę (siatkówka, praca biurowa koszykówka, piłka nożna) gra na komputerze sprzątanie rozwiązywanie krzyżówek wędrówki górskie czytanie taniec gry planszowe gra na instrumencie słuchanie muzyki pływanie

2. Aktywność w Pruszczu Gdańskim: Bałtycki Międzynarodowy Park Kulturowy Faktoria: • skatepark • boisko • plac zabaw dla dzieci • ścieżki rowerowe Basen przy SP nr 3 Areoklub Gdański Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji: • boiska • korty tenisowe • Centrum Kultury i Sportu Pieszo-rowerowy szlak bursztynowy „Via Ambra” Tor BMX Miejska Biblioteka Publiczna

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: Wydolność fizyczna: zdolność organizmu do wysiłku fizycznego oraz tolerancja zaburzeń homeostazy wewnątrzustrojowej wywołanych wysiłkiem fizycznym i szybkie ich wyrównywanie po wysiłku wentylacja minutowa płuc: spoczynek: 12 – 16 oddechów/min  8 – 12 l/min maksymalny pobór tlenu: młody, zdrowy człowiek: 45 oddechów/min  100 – 140 l/min sportowiec: 200 l/min

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: częstość skurczów serca (HR – heart rate): spoczynek: młody, zdrowy człowiek: 70 skurczów/min sportowiec: 46 – 60 skurczów/min intensywny wysiłek: 120 – 170 skurczów/min maksymalna częstość skurczów serca zależy od wieku: dzieci, młodzież: powyżej 200 skurczów/min po 20 roku życia: maleje o ok. 10 skurczów/min w ciągu 10 lat

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: objętość wyrzutowa serca (SV – stroke volume): objętość krwi wyrzucana przy każdym skurczu komory spoczynek: osoby niewytrenowane: 55 – 75 ml osoby wytrenowane: 80 – 120 ml wysiłek maksymalny: osoby o przeciętnej wydolności: 80 – 110 ml osoby wytrenowane: 130 – 170 ml sportowcy: powyżej 200 ml

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: pojemność minutowa serca (CO – cardiac output): objętość krwi wyrzucana przez lewą lub prawą komorę w jednostce czasu spoczynek: 5 l/min maksymalna pojemność minutowa: 5,9 – 7,5 l/min

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: ciśnienie tętnicze krwi: spoczynek: skurczowe 120mmHg wysiłek o wzrastającej mocy: 200mmHg, a nawet 240mmHg ciśnienie rozkurczowe ze wzrostem intensywności wysiłku spada lub pozostaje bez zmian

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: przepływ krwi przez mięśnie: Mięśniowy przepływ krwi (MBF – muscular blood flow): spoczynek: 15 – 20% pojemności minutowej (750 – 1000 ml/min) 1,5 – 6,0 ml krwi • 100g/tkanki • min wysiłek o maksymalnej intensywności: 80 – 90% pojemności min 100 – 150 ml krwi • 100g/tkanki • min (towarzyszy temu spadek przepływu krwi przez nerki i trzewia)

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: przepływ krwi przez mięśnie: Mięśniowy przepływ krwi (MBF – muscular blood flow): maksymalna intensywność wykonywana z udziałem wybranej grupy mięśni np. uda (mięsień czworogłowy): Przepływ krwi przekracza 300 ml krwi • 100g/tkanki • min, a zatem włączenie do pracy zaledwie 30% masy mięśniowej może stworzyć zapotrzebowanie na całą pojemność minutową serca osiąganą w wysiłku fizycznym.

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: obiektywna ocena intensywności wysiłku: wskaźniki najczęściej stosowane: częstość skurczów serca (HR) minutowy pobór tlenu (VO2) klasyfikacja wg Astranda i Rodahla: Intensywność wysiłku HR (skurcze/min) lekka do 90 umiarkowana 90 – 110 ciężka 110 – 130 bardzo ciężka 130 – 150 skrajnie ciężka 150 – 170

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: obiektywna ocena intensywności wysiłku: wskaźniki najczęściej stosowane: częstość skurczów serca (HR) minutowy pobór tlenu (VO2) klasyfikacja wg Astranda i Rodahla: Intensywność wysiłku VO2 (l/min) lekka do 0,5 umiarkowana 0,5 – 1,0 ciężka 1,0 – 1,5 bardzo ciężka 1,5 – 2,0 skrajnie ciężka ponad 2,0

Stopień intensywności wysiłku 3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: subiektywna ocena intensywności wysiłku: Skala Borga: Stopień intensywności wysiłku 6, 7, 8 minimalny 9, 10 bardzo lekki 11, 12 dość lekki 13, 14 dość ciężki 15, 16 ciężki 17, 18 bardzo ciężki 19, 20 maksymalny

3. Wpływ wysiłku fizycznego na organizm człowieka: przyczyny bólu mięśniowego: w czasie wysiłku: ból ostry, przyczyną jest prawdopodobnie niedotlenienie, zakwaszenie i akumulacja amoniaku i mleczanów w mięśniach; ból piekący, po zaprzestaniu wysiłku ustępuje ból pojawiający się w ciągu kilku – kilkunastu godzin – szczyt dolegliwości przypada na 1 – 2 dobę po wysiłku – istotną rolę odgrywa wielkość szkód mechanicznych (fizyczne uszkodzenie białek mięśniowych) i uwolnione czynniki o charakterze zapalnym, a nie stan energetyczny mięśni i ich zakwaszenie (zwane potocznie „zakwaszeniem mięśni”)

4. Spalanie kalorii a wysiłek fizyczny. Podstawowa przemiana materii (PPM) = metabolizm podstawowy (BMR): najniższy poziom przemian energetycznych warunkujący dostarczenie energii niezbędnej do zachowania podstawowych funkcji życiowych. Zależy od: wzrostu i masy ciała wieku i płci stanu zdrowia funkcjonowania gruczołów

4. Spalanie kalorii a wysiłek fizyczny. Ponadpodstawowa przemiana materii (PPPM): energia wydatkowana na pracę, obowiązki, czynności codzienne. Zależy od: aktywności fizycznej wieku masy ciała klimatu

4. Spalanie kalorii a wysiłek fizyczny. Całkowita przemiana materii (CPM) = dobowe zapotrzebowanie energetyczne: całodobowy wydatek energetyczny człowieka związany z jego normalnym funkcjonowaniem wraz z pracą zawodową CPM = PPM + SDDP + aktywność fizyczna z uwzględnieniem współczynnika aktywności fizycznej: 1,4 – 1,5 – mała aktywność 1,7 – umiarkowana 2,0 – duża CPM = PPM • współczynnik aktywności fizycznej

Wysiłek fizyczny a spalane kalorie Wysiłek fizyczny (1 godzina) kcal Aerobik 550 Badminton 400 Bieg (km przez 5 min) 1000 Ćwiczenia na siłowni Gra w piłkę nożną 650 Intensywna gimnastyka 300 Jazda na rowerze (10 km/h) Koszykówka Pływanie Siatkówka 450 Spacer w umiarkowanym tempie 120 Tenis Wiosłowanie na kajaku http://kobieta.dlastudenta.pl/artykul/Spalanie_kalorii,6387.html

Nieco inny wysiłek fizyczny a spalane kalorie Wysiłek fizyczny (1 godzina) kcal Czytanie 25 Gotowanie 105 Kopanie, grabienie 500 Mycie okien 240 Odkurzanie 150 Oglądanie TV Pranie ręczne Robienie zakupów 300 Śpiewanie 122 Stanie na baczność 115 Taniec w dyskotece Wchodzenie na schody 1100 Zmywanie naczyń 144 http://kobieta.dlastudenta.pl/artykul/Spalanie_kalorii,6387.html

5. Efekty braku wysiłku fizycznego. Określenie prawidłowej masy ciała: Wzór Brocka: wzrost (cm) – 100 Wzór Lorentza: mężczyźni: H – 100 – (H – 150)/4 kobiety: H – 100 – (H – 150)/2 H – wzrost

5. Efekty braku wysiłku fizycznego. Określenie prawidłowej masy ciała: Wskaźnik masy ciała BMI = wskaźnik Queteleta BMI = masa ciała (kg)/ wzrost (m)2 < 18,5 – niedowaga 18,5 – 24,9 – norma 25 – 29,9 – nadwaga 30 – 39,9 – otyłość

5. Efekty braku wysiłku fizycznego. Piramida żywieniowa

5. Efekty braku wysiłku fizycznego. choroby serca i udar mózgu nadciśnienie tętnicze cukrzyca typu 2 otyłość bóle kręgosłupa i dolegliwości stawowe osteoporoza infekcje złe samopoczucie

5. Efekty braku wysiłku fizycznego. otyłość

5. Efekty braku wysiłku fizycznego. otyłość

6. Wnioski: należy regularnie podejmować aktywność fizyczną aktywność fizyczna działa zbawiennie na każdy narząd pozytywne skutki wysiłku fizycznego są liczne, m.in.: obniżenie ciśnienia krwi (szczególnie u ludzi z granicznym nadciśnieniem), obniżenie ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych, ochrona przed osteoporozą, zwiększenie ilość masy kostnej, redukcja tłuszczowej masy ciała, wpływ na wzrost cholesterolu HDL (tzw. „dobry cholesterol”), redukcja zawartości w osoczu małych gęstych LDL (tzw. „zły cholesterol”), poprawienie tolerancji glukozy, wzrost wrażliwość tkanek na insulinę (obniżenie ryzyka cukrzycy), poprawianie samopoczucia (bo uwalniana jest β-endorfina czyli hormon szczęścia)

Bibliografia: „Fizjologia człowieka”, redakcja Stanisław J. Konturek, Podręcznik dla studentów medycyny, Wydawnictwo Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 2007 Internet

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ;)